Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kanatçık, uçaklarda yuvarlanma/yatma yani kanat aşağı ve kanat yukarı hareketinin gerçekleşmesini sağlayan kumanda yüzeyi.
Uçağın uçuş sırasındaki tüm hareketleri uçak üzerindeki bağlıdır. Sabit kanatlı bir uçak için temel kontrol yüzeyleri, bu yüzeylerin akışa karşı durup onu bozması ve böylece yüksek basınçlı bir bölge oluşturma prensibiyle çalışırlar. Kontrol yüzeylerinin çalıştığı durumlarda uçağın iki zıt tarafındaki basınç simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi sağlar.Uçaklarda sağ ve sol kanat olmak üzere iki adet olarak kanatların dış kısımlarında bulunurlar ve birbirlerine zıt hareket ederek kanatların roll hareketini yapmasını sağlarlar.
Çalışma prensibi
Yatırgaçlar, kanat uçlarının firar kenarına yerleştirilirler ve birbirlerine zıt yönde çalışırlar. Pilot, lövyeyi sola eğdiğinde soldaki yatırgaç kalkar, sağdaki yatırgaç ise iner. Sağdaki kanatta kısmi bir bölgede kamburluk arttığı için şiddeti artar ve uçak sola yatar. Yatırgaçlar sıfır konuma gelmediği müddetçe uçak yuvarlanma hareketi yapmaya devam eder.
Konumu
Yatırgaçların kanat uçlarına, flapların ise kanat diplerine yerleştirilmesinin temel sebebi, flapların aynı yönlü, yatırgaçların ise zıt yönlü çalışmasıdır. Yatırgaçlar zıt yönlü çalıştıkları için, çalışmaları esnasında kanatta bir yükleme meydana getirmezler. Ayrıca kanat uçlarında olması kuvvet çarpı kuvvet kolu prensibince daha yüksek moment oluşturmalarını sağlarlar. Bu da yatırgaçların verimini arttırır. Flaplar ters çalıştığı için kanatları üste katlamaya meyilli bir gerilme oluştururlar. Onların da kökte olması bu gerilmenin oluşturduğu momentin yine aynı prensipçe düşük olmasını sağlar. Ayrıca, sahip kanatlarda kanat dipleri taşımanın büyük bir kısmını karşılar. Flapların bu bölgede olması onları daha verimli ve güçlü kılar.
İkincil etkileri
Yatırgaçların ana görevi yuvarlama hareketini sağlamak olsa da, yatırgacın alta hareket ettiği, bu yüzden kamburluğu arttırdığı ve taşımanın da buna bağlı arttığı kanatta taşımaya bağlı olan indüklenmiş sürükleme de artmaktadır. Bu yüzden bu kanat daha geride kalmak istemekte, böylelikle yatırgaçlar ters bir sapma hareketine sebep olmaktadır. Bu ters sapma çoğu zaman küçük ölçüde gerçekleşse de planör gibi kanat açıklığı büyük olan küçük ve hafif uçaklarda önemli etkiler yaratabilir. Bazı gelişmiş uçaklarda difiransiyelli yatırgaçlarla bu etki yok edilmektedir. Yine otomatik pilot kullanılan bu etkiler ortaya çıkmamaktadır.
Kaynakça
- T.Uyar, 2007
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanatcik ucaklarda yuvarlanma yatma yani kanat asagi ve kanat yukari hareketinin gerceklesmesini saglayan kumanda yuzeyi Ucagin ucus sirasindaki tum hareketleri ucak uzerindeki baglidir Sabit kanatli bir ucak icin temel kontrol yuzeyleri bu yuzeylerin akisa karsi durup onu bozmasi ve boylece yuksek basincli bir bolge olusturma prensibiyle calisirlar Kontrol yuzeylerinin calistigi durumlarda ucagin iki zit tarafindaki basinc simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi saglar Ucaklarda sag ve sol kanat olmak uzere iki adet olarak kanatlarin dis kisimlarinda bulunurlar ve birbirlerine zit hareket ederek kanatlarin roll hareketini yapmasini saglarlar Calisma prensibiYatirgaclar kanat uclarinin firar kenarina yerlestirilirler ve birbirlerine zit yonde calisirlar Pilot lovyeyi sola egdiginde soldaki yatirgac kalkar sagdaki yatirgac ise iner Sagdaki kanatta kismi bir bolgede kamburluk arttigi icin siddeti artar ve ucak sola yatar Yatirgaclar sifir konuma gelmedigi muddetce ucak yuvarlanma hareketi yapmaya devam eder KonumuYatirgaclarin kanat uclarina flaplarin ise kanat diplerine yerlestirilmesinin temel sebebi flaplarin ayni yonlu yatirgaclarin ise zit yonlu calismasidir Yatirgaclar zit yonlu calistiklari icin calismalari esnasinda kanatta bir yukleme meydana getirmezler Ayrica kanat uclarinda olmasi kuvvet carpi kuvvet kolu prensibince daha yuksek moment olusturmalarini saglarlar Bu da yatirgaclarin verimini arttirir Flaplar ters calistigi icin kanatlari uste katlamaya meyilli bir gerilme olustururlar Onlarin da kokte olmasi bu gerilmenin olusturdugu momentin yine ayni prensipce dusuk olmasini saglar Ayrica sahip kanatlarda kanat dipleri tasimanin buyuk bir kismini karsilar Flaplarin bu bolgede olmasi onlari daha verimli ve guclu kilar Ikincil etkileriYatirgaclarin ana gorevi yuvarlama hareketini saglamak olsa da yatirgacin alta hareket ettigi bu yuzden kamburlugu arttirdigi ve tasimanin da buna bagli arttigi kanatta tasimaya bagli olan induklenmis surukleme de artmaktadir Bu yuzden bu kanat daha geride kalmak istemekte boylelikle yatirgaclar ters bir sapma hareketine sebep olmaktadir Bu ters sapma cogu zaman kucuk olcude gerceklesse de planor gibi kanat acikligi buyuk olan kucuk ve hafif ucaklarda onemli etkiler yaratabilir Bazi gelismis ucaklarda difiransiyelli yatirgaclarla bu etki yok edilmektedir Yine otomatik pilot kullanilan bu etkiler ortaya cikmamaktadir KaynakcaT Uyar 2007Ayrica bakinizUcus denetimleri