Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kanlı Pazar (Rusça: Кровавое воскресенье), 22 Ocak 1905'te (eski Rus takvimine göre 9 Ocak) Petersburg'da işçilerin Çar II. Nikolay'a bir dilekçe sunmak üzere Kışlık Saray'a doğru sakin ve barışçıl bir yürüyüşe geçmeleri üzerine çarın askerleri tarafından bu barışçı yürüyüşe katılan silahsız yaklaşık 100.000 işçiye toplu tüfekli acımasızca açılan ateş sonucu 1000'den fazla ölü, 2000'den fazla yaralı ile sonuçlanan tarihi olay. Bu yürüyüşü adında bir Ohranka ajanı örgütlemişti. Eylemciler iş gününün 8 saate indirilmesini, asgari ücretin daha adil olmasını ve fazla mesainin kaldırılmasını istemekteydi.
Nedenleri
1904 yılında Bolşevikler komitesi Joseph Stalin'in de katkılarıyla Bakü'de büyük ve iyi örgütlenmiş bir grevi yönetti. Grev başarıyla sonuçlandı ve petrol işçileriyle sanayicileri arasında Rus işçi sınıfı tarihinde ilk olarak bir toplu sözleşme imzalandı. Bu grev Rusya'nın çeşitli bölgelerinde işçi eylemlerini hızlandırdı. Bu gösterilerden korkan çarlık yönetimi, işçilerin aralarına ajanlar sokmayı başardı. Bu amaçla Ohranka ajanı olan Gapon adlı bir papazı adında bir örgüt kurmakla görevlendirdi. Gapon zamanla bu patron sendikasında sözü geçen bir konuma da yükseldi. Ocak ayının başlarında Petrograd'da (şehir kurulduğu 1703 yılından 1914'e kadar Petrograd olarak adlandırılmıştır, 1914 sonrası isim Almanca olduğundan ve Rusya içinde savaştıkları Almanlara karşı tepki yüksek olduğundan St. Peterburg olarak değiştirilip 1924'e kadar bu adla anıldı. 1924'te ismi Leningrad ve 1990'da tekrar St. Peterburg olarak değiştirildi) maden işçileri 4 günlük bir greve gittiler. Papaz Gabin bu grevi Çar II. Nikolay lehine önemli bir eyleme dönüştürmeye karar verdi ve Çar'a 21 Ocak 1905'te şu mektubu gönderdi;
"Efendim!
Siz bakanlara inanmayınız. Onlar devletin hakiki durumunu göstermeyerek sizi aldatıyorlar. Halk size inanıyor. Yarın saat ikide Kış Sarayı önünde dileklerini size arz etmeye karar verdiler... Hiçbir şeyden korkmayınız. Halkın karşısına çıkarak masum dilekçelerini kabul ediniz. İşçilerin ve arkadaşlarımın temsilcisi olarak ben, şahsınıza dokunulmayacağı hakkında teminat veriyorum.
Gabon"
Böylece 22 Ocak günü işçiler Çar'a isteklerini arzedecek, Çar da bu istekleri olumlu karşılayarak işçi hareketlerini yatıştıracaktı. Kalabalık ellerinde Çar'ın portreleri, Gabon da elinde Çar'a sunulacak ve çalışma saatlerinin 8 saat olması, fazla mesai olmaması, asgari günlük ücretin 1 ruble olması istenen dilekçe olduğu halde, ilahiler okuyup "Tanrı Çar'ı korusun" diye bağırarak saraya yürümeye başladılar. Ama aniden askerler tarafından kalabalığın üstüne ateş açılmaya başlandı. Bu olay sonucu çok sayıda kişi öldü ve yaralandı ve bu olay Kanlı Pazar olarak adlandırıldı. Gapon'un Rus gizli servisi Ohranka ajanı bir provokatör olduğu anlaşılınca arkadaşı Pinhas Rutherbeng tarafından öldürüldü. Savaşın bir diğer sebebi de Rus-Japon Savaşında çarlık ordularının ağır bir hezimete uğramasından doğan huzursuzluk ve ekonomik sıkıntılardır. Bu sıkıntıların başında birçok işyerinin ve fabrikanın kapanması ve 100.000 kişinin işsiz kalması vardır.
Sonuçları
Bu olay tüm Rusya'da büyük tepkilere sebep oldu. Sadece o ay grevlere 450.000 işçi katıldı. Kitleler Kahrolsun zorbalık sloganıyla sokaklara dökülmüştü. Kanlı Pazar, sosyal demokrat partilerin (özellikle işçiler ve köylüler üzerindeki) etkinliği arttırdı ve Çarın Duma'yı toplayarak 1905 Devrimi'ne yol açan olayların adeta bir kıvılcımı oldu.
Kaynakça
- ^ Rusya Tarihi, Anadol. Üniv. yay. Sayf. 169
- ^ Barışçıl amaçlarla gösteri yapan kalabalığın üzerine ateş açılması Gapon'u bile sinirlendirecektir. Ünlü Bolşevik lider Lenin Gapon'un bu saldırıdan sonra yaptığı Artık Bir Çarımız Yok! adlı açıklamayı önemseyecek ve Çarlık rejiminin kendi güdümündeki bir işçi sınıfı örgütlenmesine bile tahammülü olmadığını belirtecektir.1905 yılındaki yazısı 28 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanli Pazar Rusca Krovavoe voskresene 22 Ocak 1905 te eski Rus takvimine gore 9 Ocak Petersburg da iscilerin Car II Nikolay a bir dilekce sunmak uzere Kislik Saray a dogru sakin ve bariscil bir yuruyuse gecmeleri uzerine carin askerleri tarafindan bu barisci yuruyuse katilan silahsiz yaklasik 100 000 isciye toplu tufekli acimasizca acilan ates sonucu 1000 den fazla olu 2000 den fazla yarali ile sonuclanan tarihi olay Bu yuruyusu adinda bir Ohranka ajani orgutlemisti Eylemciler is gununun 8 saate indirilmesini asgari ucretin daha adil olmasini ve fazla mesainin kaldirilmasini istemekteydi Kislik Saraya dogru yuruyen gostericilerAskerler silahsiz gostericilerin ustune ates aciyor 1925 yilinda Sevzapkino daha sonra Lenfilm ile birlestirildi tarafindan cekilen Ocak ayinin dokuzuncu gunu adli belgesel filmden Kislik Sarayi onundeki suvarilerNedenleri1904 yilinda Bolsevikler komitesi Joseph Stalin in de katkilariyla Baku de buyuk ve iyi orgutlenmis bir grevi yonetti Grev basariyla sonuclandi ve petrol iscileriyle sanayicileri arasinda Rus isci sinifi tarihinde ilk olarak bir toplu sozlesme imzalandi Bu grev Rusya nin cesitli bolgelerinde isci eylemlerini hizlandirdi Bu gosterilerden korkan carlik yonetimi iscilerin aralarina ajanlar sokmayi basardi Bu amacla Ohranka ajani olan Gapon adli bir papazi adinda bir orgut kurmakla gorevlendirdi Gapon zamanla bu patron sendikasinda sozu gecen bir konuma da yukseldi Ocak ayinin baslarinda Petrograd da sehir kuruldugu 1703 yilindan 1914 e kadar Petrograd olarak adlandirilmistir 1914 sonrasi isim Almanca oldugundan ve Rusya icinde savastiklari Almanlara karsi tepki yuksek oldugundan St Peterburg olarak degistirilip 1924 e kadar bu adla anildi 1924 te ismi Leningrad ve 1990 da tekrar St Peterburg olarak degistirildi maden iscileri 4 gunluk bir greve gittiler Papaz Gabin bu grevi Car II Nikolay lehine onemli bir eyleme donusturmeye karar verdi ve Car a 21 Ocak 1905 te su mektubu gonderdi Efendim Siz bakanlara inanmayiniz Onlar devletin hakiki durumunu gostermeyerek sizi aldatiyorlar Halk size inaniyor Yarin saat ikide Kis Sarayi onunde dileklerini size arz etmeye karar verdiler Hicbir seyden korkmayiniz Halkin karsisina cikarak masum dilekcelerini kabul ediniz Iscilerin ve arkadaslarimin temsilcisi olarak ben sahsiniza dokunulmayacagi hakkinda teminat veriyorum Gabon Boylece 22 Ocak gunu isciler Car a isteklerini arzedecek Car da bu istekleri olumlu karsilayarak isci hareketlerini yatistiracakti Kalabalik ellerinde Car in portreleri Gabon da elinde Car a sunulacak ve calisma saatlerinin 8 saat olmasi fazla mesai olmamasi asgari gunluk ucretin 1 ruble olmasi istenen dilekce oldugu halde ilahiler okuyup Tanri Car i korusun diye bagirarak saraya yurumeye basladilar Ama aniden askerler tarafindan kalabaligin ustune ates acilmaya baslandi Bu olay sonucu cok sayida kisi oldu ve yaralandi ve bu olay Kanli Pazar olarak adlandirildi Gapon un Rus gizli servisi Ohranka ajani bir provokator oldugu anlasilinca arkadasi Pinhas Rutherbeng tarafindan olduruldu Savasin bir diger sebebi de Rus Japon Savasinda carlik ordularinin agir bir hezimete ugramasindan dogan huzursuzluk ve ekonomik sikintilardir Bu sikintilarin basinda bircok isyerinin ve fabrikanin kapanmasi ve 100 000 kisinin issiz kalmasi vardir SonuclariBu olay tum Rusya da buyuk tepkilere sebep oldu Sadece o ay grevlere 450 000 isci katildi Kitleler Kahrolsun zorbalik sloganiyla sokaklara dokulmustu Kanli Pazar sosyal demokrat partilerin ozellikle isciler ve koyluler uzerindeki etkinligi arttirdi ve Carin Duma yi toplayarak 1905 Devrimi ne yol acan olaylarin adeta bir kivilcimi oldu Kaynakca Rusya Tarihi Anadol Univ yay Sayf 169 Bariscil amaclarla gosteri yapan kalabaligin uzerine ates acilmasi Gapon u bile sinirlendirecektir Unlu Bolsevik lider Lenin Gapon un bu saldiridan sonra yaptigi Artik Bir Carimiz Yok adli aciklamayi onemseyecek ve Carlik rejiminin kendi gudumundeki bir isci sinifi orgutlenmesine bile tahammulu olmadigini belirtecektir 1905 yilindaki yazisi 28 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde