Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karabiner 98 Kurz (sıklıkla: Kar 98k, K98 veya K98k), 1935 yılında ilk kez Nazi Alman Silahlı Kuvvetleri Wehrmacht tarafından, Alman Mauser fabrikasına siparişi verilerek üretilen tüfektir. Kar98k sürgülü tüfeği, piyade tüfeği olarak tanımlanan uzun namlulu Gewehr 98 tüfeklerinin, araç içi gibi kapalı alanlarda daha kolay manevra yapılabilmesi için mekanizması değiştirilmeden sadece namlu boyu kısaltılarak standart piyade tüfeğine dönüştürülmüş halidir.
| Mauser Kar 98k | |
|---|---|
 Karabiner 98 Kurz | |
| Çeşidi | Kurmalı tüfek |
| Uyruğu |  Nazi Almanyası |
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 1935-günümüze |
| Kullanıldığı savaşlar | İspanyol İç Savaşı II. Dünya Savaşı Vietnam Savaşı İran-Irak Savaşı Bosna Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Üretici | Mauser |
| Birim maliyeti | 55 ℛℳ |
| Üretildiği tarih | 1935-45 |
| Üretim adedi | 14.643.260+ |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 3.7–4.1kg |
| Uzunluk | 1.110 mm |
| Namlu uzunluğu | 600 mm |
| Mühimmat | 7.92x57mm Mauser |
| Kalibre | 7.92 mm |
| Kurma kolu | |
| Etkili menzil | 500 m, keskin nişancı tüfeği versiyonu için 800+ metre |
| Besleme sistemi | Beş adet 7.92 fişekli tarak ile |
| Nişangah | Gez ve arpacık veya Dürbün |
Açıklama
Çalışma Prensibi
Kar98k, fişek barutunun mekanizmayı kurmasında kullanmak yerine, ateşlemeyi yapan iğne mekanizması ve boş kovanı tahliye eden tırnak sistemini üzerinde bulunduran sürgü mekanizmasının manuel olarak elle kurulup, dolu fişeğin atım yatağına sürülüp, ateşlenip, boş kovanın tekrar elle maniple edilerek tahliye edilmesi sistemiyle çalışır. Bu sürgülü çalışma prensibine İngilizcede "bolt-action" yani sürgü hareketi denmektedir. Kullanım şeklini daha da açmak gerekirse; tetiğe basıp tüfekle ateş edildikten sonra boş kovan kundakta kalır. El ile sağ tarafa bakan sürgü/bolt kolu yukarı kaldırılarak sürgü kilitleri açılır. Sonra kullanıcı bolt kolunu kendisine doğru çeker. Böylece iğne yatağında tırnak tarafından tutulan boş kovan, atım yatağından çıkarılır ve tahliye edilmiş olur. Sürgünün geri kapatılmasıyla şarjör yuvasında sırada bekleyen fişek atım yatağına sürülmüş olur. Bu sistem böyle devam eder. Yani otomatik tüfeğin yaptığı iş burada manuel yapılır.
Doldurulumu
Mekanizma kolu geriye çekilir. 5 adet fişek kılavuz veya tarak denilen, bu iş için özel üretilmiş bir metal parçası yardımıyla şarjör ağzındaki yerine yerleştirilir. Fişekler üstten bastırılarak şarjör yuvasına yerleştirilir ve kılavuz dışarıda kalır. Kılavuz alındıktan sonra sürgü kapatılarak atım yatağına fişek sürülür ve artık tüfek kullanıma hazırdır. Bir diğer doldurma şekli de kılavuz parça kullanmadan fişeklerin tek tek, elle şarjör yuvasına doldurulmasıdır. Bu yöntem sadece, tüfeğin içinde zaten birkaç fişek varsa veya dürbün eklenmiş versiyonlarında dürbün, tüfeğin üst kısmını kapladığı için kılavuz parçanın yerleştirilememesi nedeniyle kullanılır.
Özellikleri
Kar98k (Karabiner 98k, K98k olarak da anılır) sürgülü tüfeği, standart olarak bir kılavuz ile sabit şarjörüne doldurulan 5 adet 7.92x57mm Mauser mermisi ile çalışır. Tüm parçaları ayrı bir sökme aparatı gerektirmeden sökülüp takılabilir. Aslında sıfırdan üretilmiş bir tüfek değildir, Karabiner 98b adlı tüfeğin üzerinden geliştirilmiştir. Kar98b, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti tarafından da kullanılmıştır. O dönemde, zamanının en üstün teknolojisi olan bu tüfekler ile Osmanlı birlikleri de donatılmışlardı. Diğer üretim siparişlerinin aksine, gez mesafe kerteriz rakamları Arapça yazılmıştır. Kar98b, üretim dönemine göre en başarılı sürgülü tüfek olarak kabul edilir. Fakat zamanla yarı otomatik piyade tüfeklerinin kullanılmaya başlaması ile önemini kaybetmiştir.
Ek Parçaları
Tüfek ile aynı seri numarasını paylaşan süngüleri vardır. Ayrıca keskin nişancılar için dürbün de takılabilmektedir. En yaygını Zeiss Zielvier 4x (ZF39) dürbünüdür, buna ek olarak aynı dürbünün 6x versiyonu ile Ajack 4x, Hensoldt Dialytan 4x ve Heliavier 4x gibi başka marka dürbünler de kullanılmıştır.
II. Dünya Savaşı
Kar98k kullanan Wehrmacht 1939'da Polonya'yı işgal ederek kısa sürede yayılarak tüm dünyayı sarsacak II. Dünya Savaşı'nı başlatmışlardır. Her II. Dünya Savaşı konulu filmde görülebilen bu tüfekler tüm cephelerde kullanılmıştır. Savaşın ilerleyen yıllarında kısa mesafedeki yetersizliği görülmüştür. Kısa mesafede sürgü sistemi biraz zordur, tek atış yaptıktan sonra sürgü çekilerek silah hazırlanmak zorundadır. Ancak otomatik silahlar kullanan düşmanlar dakikada yüzlerce mermi atmaktadırlar. Buradan yola çıkılarak Wehrmacht tarafından tarihin ilk saldırı tüfeği StG-44 üretilmiştir. Buna ek olarak yarı-otomatik tüfek Gewehr 43 ve MP40 adlı tam otomatik silahlar kullanılmıştır. Gene de Kar98k'in ününü hiçbiri geçememiştir. Özellikle Alman keskin nişancıları için tasarlanmış pek çok dürbünlü modeli üretilmiştir.
Günümüz
Bu tüfek günümüzde de geliştirilerek hâlâ kullanılmaktadır. Dünyada en uzun süre boyunca hizmette kalmış silahlardan biridir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra da birçok savaşta boy göstermiştir. Vietnam Savaşı, İran-Irak Savaşı, Bosna Savaşı ve bunlara ek bir sürü yerel çatışmalar sayılabilir. Günümüzde piyade savaş sistemi çok değişmiştir. Şimdiki versiyonları genelde siviller tarafından av veya spor için kullanılmaktadır. Birçok Amerikan ve Avrupa silah firmaları bu tüfeği geliştirerek sivil kullanıma sunmuşlardır. Ayrıca orijinal ve kopya Kar98k'ler II. Dünya Savaşı koleksiyoncuları için vazgeçilmez bir parçadır.
Wikimedia Commons'ta Karabiner 98k ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;mausershootersisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ French K98k and G40k Page—go to "sommaire" at the bottom of the page to use the index (Fransızca) 2 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;giwarchiveisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karabiner 98 Kurz siklikla Kar 98k K98 veya K98k 1935 yilinda ilk kez Nazi Alman Silahli Kuvvetleri Wehrmacht tarafindan Alman Mauser fabrikasina siparisi verilerek uretilen tufektir Kar98k surgulu tufegi piyade tufegi olarak tanimlanan uzun namlulu Gewehr 98 tufeklerinin arac ici gibi kapali alanlarda daha kolay manevra yapilabilmesi icin mekanizmasi degistirilmeden sadece namlu boyu kisaltilarak standart piyade tufegine donusturulmus halidir Mauser Kar 98kKarabiner 98 KurzCesidi Kurmali tufekUyrugu Nazi AlmanyasiHizmet gecmisiHizmet 1935 gunumuzeKullanildigi savaslar Ispanyol Ic Savasi II Dunya Savasi Vietnam Savasi Iran Irak Savasi Bosna SavasiUretim tarihiUretici MauserBirim maliyeti 55 ℛℳUretildigi tarih 1935 45Uretim adedi 14 643 260 OzelliklerAgirlik 3 7 4 1kgUzunluk 1 110 mmNamlu uzunlugu 600 mmMuhimmat 7 92x57mm MauserKalibre 7 92 mmKurma koluEtkili menzil 500 m keskin nisanci tufegi versiyonu icin 800 metreBesleme sistemi Bes adet 7 92 fisekli tarak ileNisangah Gez ve arpacik veya DurbunAciklamaCalisma Prensibi Kar98k fisek barutunun mekanizmayi kurmasinda kullanmak yerine ateslemeyi yapan igne mekanizmasi ve bos kovani tahliye eden tirnak sistemini uzerinde bulunduran surgu mekanizmasinin manuel olarak elle kurulup dolu fisegin atim yatagina surulup ateslenip bos kovanin tekrar elle maniple edilerek tahliye edilmesi sistemiyle calisir Bu surgulu calisma prensibine Ingilizcede bolt action yani surgu hareketi denmektedir Kullanim seklini daha da acmak gerekirse tetige basip tufekle ates edildikten sonra bos kovan kundakta kalir El ile sag tarafa bakan surgu bolt kolu yukari kaldirilarak surgu kilitleri acilir Sonra kullanici bolt kolunu kendisine dogru ceker Boylece igne yataginda tirnak tarafindan tutulan bos kovan atim yatagindan cikarilir ve tahliye edilmis olur Surgunun geri kapatilmasiyla sarjor yuvasinda sirada bekleyen fisek atim yatagina surulmus olur Bu sistem boyle devam eder Yani otomatik tufegin yaptigi is burada manuel yapilir Doldurulumu Mekanizma kolu geriye cekilir 5 adet fisek kilavuz veya tarak denilen bu is icin ozel uretilmis bir metal parcasi yardimiyla sarjor agzindaki yerine yerlestirilir Fisekler ustten bastirilarak sarjor yuvasina yerlestirilir ve kilavuz disarida kalir Kilavuz alindiktan sonra surgu kapatilarak atim yatagina fisek surulur ve artik tufek kullanima hazirdir Bir diger doldurma sekli de kilavuz parca kullanmadan fiseklerin tek tek elle sarjor yuvasina doldurulmasidir Bu yontem sadece tufegin icinde zaten birkac fisek varsa veya durbun eklenmis versiyonlarinda durbun tufegin ust kismini kapladigi icin kilavuz parcanin yerlestirilememesi nedeniyle kullanilir Ozellikleri Bes adet 7 92 57 mm fisekli Kar98k taragi Kar98k Karabiner 98k K98k olarak da anilir surgulu tufegi standart olarak bir kilavuz ile sabit sarjorune doldurulan 5 adet 7 92x57mm Mauser mermisi ile calisir Tum parcalari ayri bir sokme aparati gerektirmeden sokulup takilabilir Aslinda sifirdan uretilmis bir tufek degildir Karabiner 98b adli tufegin uzerinden gelistirilmistir Kar98b I Dunya Savasi nda Osmanli Devleti tarafindan da kullanilmistir O donemde zamaninin en ustun teknolojisi olan bu tufekler ile Osmanli birlikleri de donatilmislardi Diger uretim siparislerinin aksine gez mesafe kerteriz rakamlari Arapca yazilmistir Kar98b uretim donemine gore en basarili surgulu tufek olarak kabul edilir Fakat zamanla yari otomatik piyade tufeklerinin kullanilmaya baslamasi ile onemini kaybetmistir Ek Parcalari Tufek ile ayni seri numarasini paylasan sunguleri vardir Ayrica keskin nisancilar icin durbun de takilabilmektedir En yaygini Zeiss Zielvier 4x ZF39 durbunudur buna ek olarak ayni durbunun 6x versiyonu ile Ajack 4x Hensoldt Dialytan 4x ve Heliavier 4x gibi baska marka durbunler de kullanilmistir II Dunya SavasiKar98k kullanan Wehrmacht 1939 da Polonya yi isgal ederek kisa surede yayilarak tum dunyayi sarsacak II Dunya Savasi ni baslatmislardir Her II Dunya Savasi konulu filmde gorulebilen bu tufekler tum cephelerde kullanilmistir Savasin ilerleyen yillarinda kisa mesafedeki yetersizligi gorulmustur Kisa mesafede surgu sistemi biraz zordur tek atis yaptiktan sonra surgu cekilerek silah hazirlanmak zorundadir Ancak otomatik silahlar kullanan dusmanlar dakikada yuzlerce mermi atmaktadirlar Buradan yola cikilarak Wehrmacht tarafindan tarihin ilk saldiri tufegi StG 44 uretilmistir Buna ek olarak yari otomatik tufek Gewehr 43 ve MP40 adli tam otomatik silahlar kullanilmistir Gene de Kar98k in ununu hicbiri gecememistir Ozellikle Alman keskin nisancilari icin tasarlanmis pek cok durbunlu modeli uretilmistir GunumuzBu tufek gunumuzde de gelistirilerek hala kullanilmaktadir Dunyada en uzun sure boyunca hizmette kalmis silahlardan biridir II Dunya Savasi ndan sonra da bircok savasta boy gostermistir Vietnam Savasi Iran Irak Savasi Bosna Savasi ve bunlara ek bir suru yerel catismalar sayilabilir Gunumuzde piyade savas sistemi cok degismistir Simdiki versiyonlari genelde siviller tarafindan av veya spor icin kullanilmaktadir Bircok Amerikan ve Avrupa silah firmalari bu tufegi gelistirerek sivil kullanima sunmuslardir Ayrica orijinal ve kopya Kar98k ler II Dunya Savasi koleksiyonculari icin vazgecilmez bir parcadir Wikimedia Commons ta Karabiner 98k ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Kaynakca Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi mausershooters isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme French K98k and G40k Page go to sommaire at the bottom of the page to use the index Fransizca 2 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi giwarchive isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme