Kara Çıraa sumuzu (Tuva Türkçesi: Кара-Чыраа сумузу), Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga köyüdür. 2020 yılı nüfusu 786 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Kara-Çıraa köyüdür.
Kara Çıraa beldesi Кара-Чыраа сумузу (Tıva Türkçesi) | |
---|---|
Кара-Чыраанский сумон (Rusça) | |
Ülke | Tuva |
Tuva | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 15,95 km² |
Nüfus | |
• Toplam | 786 |
Zaman dilimi | () |
Sözkökü
Tıva Türkçesinde kara', kara demektir. Çıraa ise söğütlük demektir. Türkçe karşılığı kara söğütlük şeklindedir.
Coğrafya
Belde topraklarında bölgesel öneme sahip doğal bir önemli alan olan Süt gölü (Tıva Türkçesi: Сүт хөл / Süt göl) vardır. Belde merkezi olan köy, kuzeyde Ak-Sug (veya Ak) ve ve güneyde Hemçik akarsuları arasındaki vadide yer almaktadır. Kara-Çıraa batıdan Sug-Aksı'nın Şık caddesi ile bitişiktir. Kara-Çıraa idaresesi içinde yerleşim yeri statüsü olmayan yerleşim yerleri de bulunur. Alaak, Aldıı-Dörgün, Don-Uju, Dörgün, Deerbe-Arıı,Kadır-Arga, Kara-Sug, Kök-Çarık, Kurttug-Daş, Ogorod, Ölen, Oorug-Aksı, Sarıg-Kaya, Terbe-Daş, Ulug-Ödek,Üstüü-Hovuu, Hol-Ooju, Hıldıg-Üzük, Çalbak-Haragan, Çanagaş-Aksı, Çes-Bulun.
Başkent Kızıl'a 219 km uzaklıktadır. Sütgöl bölgesinin merkezi Sug-Aksı'ya ise 3 km mesafede yer almaktadır. En yakın yerleşim yerleri Sug-Aksı 3 km, Kızıl-Tayga (Ak-Aksı) 7 km, Bayan-Tala 8 km, Teve-Haya 10 km, Bora-Tayga 12 km, Bora-Tayga 12 km, Ak-Daş 15 km, Çadaana 23 km, İyme 26 km, Aldan-Maadır 27 km, Şemi 28.
Nüfus
Yıllara göre baktığımızda nüfus 811 kişi (2014) nüfusa sahipti. Son verilere göre 2020 yılında nüfus 786 kişidir. Bölgede tamamen Tıva Türklerinin nüfusu çoğunluktadır.
Kültür
Stadyum adını A. Ondar'dan almıştır.
«Darıy Monguş» Kültürevi.
Köy kulübü
Tanınmış kişiler
- Ünlü Tıva Türk'ü yazarı Yekaterina Tanova.
- Sporcu, Antrenör 6 Eylül 1953 tarihinde Sergey Inajıkoğlu Oorjak Kara-Çıraa'da doğmuştur. 1990-2005 yılları arasında - Tuva Devlet Spor Komitesi Başkanı (Bakan), Pedagojik Bilimler doçent doktoru.
Altyapı
Kara-Çıraa postahanesi (Aldan-Maadır sokağı, no: 61)
- eğitim
Kara-Çıraa ortaokulu
«Herel», «Çeleeş» anaokulları
- idare
Kara-Çıraa köyü muhtarlığı
Kara-Çıraa belde İdaresi (Arat sokak, no:27)
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Tıva Cumhuriyeti topraklarındaki coğrafi nesnelerin isimlerinin kaydedilmesinde / Coğrafi Adların Devlet Kataloğu 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Ciraa sumuzu Tuva Turkcesi Kara Chyraa sumuzu Tuva Cumhuriyeti nde Sutgol kojuununa bagli kirsal yerlesim statusunde bir belde idari birimidir Belde anlaminda sumu sozu kullanilmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga koyudur 2020 yili nufusu 786 kisidir Idari merkez ve sumuzun tek yerlesim yeri Kara Ciraa koyudur Kara Ciraa beldesi Kara Chyraa sumuzu Tiva Turkcesi Kara Chyraanskij sumon Rusca UlkeTuvaTuvaYuzolcumu Toplam15 95 km Nufus Toplam786Zaman dilimiUTC 07 00 SozkokuTiva Turkcesinde kara kara demektir Ciraa ise sogutluk demektir Turkce karsiligikara sogutlukseklindedir CografyaBelde topraklarinda bolgesel oneme sahip dogal bir onemli alan olan Sut golu Tiva Turkcesi Sүt hol Sut gol vardir Belde merkezi olan koy kuzeyde Ak Sug veya Ak ve ve guneyde Hemcik akarsulari arasindaki vadide yer almaktadir Kara Ciraa batidan Sug Aksi nin Sik caddesi ile bitisiktir Kara Ciraa idaresesi icinde yerlesim yeri statusu olmayan yerlesim yerleri de bulunur Alaak Aldii Dorgun Don Uju Dorgun Deerbe Arii Kadir Arga Kara Sug Kok Carik Kurttug Das Ogorod Olen Oorug Aksi Sarig Kaya Terbe Das Ulug Odek Ustuu Hovuu Hol Ooju Hildig Uzuk Calbak Haragan Canagas Aksi Ces Bulun Baskent Kizil a 219 km uzakliktadir Sutgol bolgesinin merkezi Sug Aksi ya ise 3 km mesafede yer almaktadir En yakin yerlesim yerleri Sug Aksi 3 km Kizil Tayga Ak Aksi 7 km Bayan Tala 8 km Teve Haya 10 km Bora Tayga 12 km Bora Tayga 12 km Ak Das 15 km Cadaana 23 km Iyme 26 km Aldan Maadir 27 km Semi 28 NufusYillara gore baktigimizda nufus 811 kisi 2014 nufusa sahipti Son verilere gore 2020 yilinda nufus 786 kisidir Bolgede tamamen Tiva Turklerinin nufusu cogunluktadir KulturStadyum adini A Ondar dan almistir Dariy Mongus Kulturevi Koy kulubuTaninmis kisilerUnlu Tiva Turk u yazari Yekaterina Tanova Sporcu Antrenor 6 Eylul 1953 tarihinde Sergey Inajikoglu Oorjak Kara Ciraa da dogmustur 1990 2005 yillari arasinda Tuva Devlet Spor Komitesi Baskani Bakan Pedagojik Bilimler docent doktoru AltyapiKara Ciraa postahanesi Aldan Maadir sokagi no 61 egitim Kara Ciraa ortaokulu Herel Celees anaokullari idare Kara Ciraa koyu muhtarligi Kara Ciraa belde Idaresi Arat sokak no 27 Kaynakca Dorugool Mongus Tivaca Turkce Sozluk Tiva nin koylere gore etnik dagilimi 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarTiva Cumhuriyeti topraklarindaki cografi nesnelerin isimlerinin kaydedilmesinde Cografi Adlarin Devlet Katalogu 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi