Karabibik, Nabizâde Nâzım'ın 1890'da yayınladığı gerçekçi köy romanıdır.
Yazar | Nabizâde Nâzım |
---|---|
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Konu | Köy ve köylü yaşamı |
Tür | Roman |
Yayım | 1890 |
Sayfa | 88 |
ISBN |
İlk Türkçe köy romanı olarak kabul edildiği için Türk edebiyatında önemli bir yeri vardır. Beş bölümden oluşan eser, roman değil, uzun öykü ya da roman denemesi olarak da sınıflandırılabilir.
Eser, Antalya'nın bir köyünde yaşayan Karabibik adlı köylünün yaşam mücadelesini konu edinir. Son dönem Osmanlı köylüsünün içinde bulunduğu sefalet, cehalet ve kültürel yozlaşma da anlatılmaktadır. Sade, açık ve anlaşılır bir dille kaleme alınmıştır. Karakterler, Kaş ağzının dil özellikleri ile konuşturulur. Romanın etkileri Talip Apaydın’dan Kemal Tahir'e kadar köyü ele alan pek çok romancıda görülür.
Yazılış süreci
Yazar, eseri Beymelek'te yüzbaşı olarak kaldığı dönemde kaleme almıştır. Kendisi 1889 yılında Antalya’nın Kaş ilçesinin topoğrafyasını çıkarmak üzere bölgede görevlendirilmiş ve altı ay görev yapmıştır. Eseri yazmadan önce Antalya ilinin köylerine gidip çevre, kişiler ve kişilerin konuşmaları hakkında bilgi sahibi olmak için araştırmalar yapmış, eserde kahramanları kendi düşünceleri ve yerel dilleriyle konuşturmaya çalışmıştır.
Eserin ön sözü
Nabizade’nin eserin kısa ön sözünde edebi gayesini ve özellikle etkilendiği akımları belirtmiştir. İlk cümlede Nabizade bu eserin realist bir eser olduğunu söyler ve devamında realist-natüralist yazarlara örnekler verir, ön sözün geri kalan kısmında Karabibik'ten bahseder. Yer olarak Anadolu köyünü seçmesinin sebebini, o aleme yabancı olanlara tanıtmak olarak açıklar. Son sözlerinde Nabizade, romanının realizmle bağdaştığı yönleri kendisi belirtir. Türk edebiyatına katkıda bulunduğunun farkındadır ve realizmi açıkladığı kısa mukaddimesini "her tarafta ahalimizin lisanı tedkik ve cem’ ve telfik olunmalıdır." dileği ile bitirir.
Yazar, ön sözde eseri hakkında - sadeleştirilmiş Türkçesi ile- aşağıdaki açıklamayı yapmıştır:
“ | Bu romanın geçeceği yeri Anadolu köylerinden seçmeme gelince köylülük ve çiftçilikten uzaksınız, oraları için düşüncelerinize bir kapı açmağa çalıştım. Romanın geçtiği yerlerde, halkımızın işleri, geçimleri üzerinde bilgiler bulacaksınız dillerine de yabancı kalmayacaksınız | „ |
Özet
Romanın konusu Antalya ili Demre ilçesinin köylerinden Beymelek ve bir Hristiyan köyü olan Temre'de (bugünkü Demre ilçesi) geçer. Vaka zamanı 1889; anlatma zamanı 1891 yılıdır.
Roman kahramanı Karabibik, eşini tifo hastalığından kaybetmiştir, kızı Huri ile birlikte Beymelek köyünde yaşamaktadır. Askerlik görevi yerine verilen parayı ödemek için babasından kalan on iki dönümlük tarlanın dört dönümünü komşusuna satmıştır; kalan sekiz dönümlük kısmı Yosturoğlu'na kaptırmamak için direnmektedir. Elinde kalan bu tarlayı sürmek için her yıl Koca İmam'ın öküzlerini kiralayan Karabibik, kızı Huri'yi koca İmam'ın kayınçosu Sarı İsmail'e vererek öküzleri bedava kullanma hayalini kurar.
Sarı İsmail’in başka bir kızla evleneceğini öğrenince, Temre köyündeki Rum bakkal Yani'den faizle borç alarak bir çift öküz satın alır. Tarlasını sürer. Yosturoğlu Karabibik'in kızı Huri'yi yeğeni Hüseyin'e ister. Karabibik mutludur. Bir süre sonra hastalanır, ancak kızının mürüvvetini gördüğü için huzurludur.
Beymelek beldesi ve Karabibik
Günümüzde Antalya’nın Demre ilçesine bağlı bir belde olan Beymelek’te, Mayıs-Haziran aylarında düzenlenen "Karabibik Şenliği" adını Karabibik'ten alır Beldedeki kültür merkezi "Karabibik Kültür Merkezi" adını taşır. Roman, Antalya Devlet Tiyatrosu'ndan Hüseyin Erdoğan tarafından aynı adla oyunlaştırılarak 2013 yılında 18. Karabibik Şenlikleri kapsamında Beymelek halkı tarafından sahnelenmiştir.
Yazarın romanı yazarken kaldığı taş ev, restore edilerek Karabibik Evi adıyla turistik konaklama tesisine dönüştürülmüştür.
Dış bağlantılar
- Karabibik 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2019 (Metin Latin harflerine aktarılırken kitabın hicri 1307 tarihli baskısı esas alınmıştır.)
Kaynakça
- ^ a b Sağlam, Mehmet Halil (2019). "Karabibik Hikayesinde Sosyokültürel Tespitler". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 12 (27). doi:10.12981/mahder.583151. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ a b c Keleş, Aslıhan. "Nabizâde Nazım'ın Hasba ve Karabibik Eserlerinin Önsözleri ile Realizm ve Naturalizm Akımları Etkisinde Yazılmış Zehra Romanının İncelenmesi.". Academia.edu. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ a b c d Koç, Mustafa. . Antalyakorfez.com 18 Ocak 2015. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ Acar, Ahmet. . Doğan Haber Ajansı web sitesi, 7 Haziran 2013. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ^ Onat, Zehra. . Zaman gazetesi, 20 Haziran 2013. 5 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karabibik Nabizade Nazim in 1890 da yayinladigi gercekci koy romanidir KarabibikYazarNabizade NazimUlkeTurkiyeDilTurkceKonuKoy ve koylu yasamiTurRomanYayim1890Sayfa88ISBN975 9099 45 4 Ilk Turkce koy romani olarak kabul edildigi icin Turk edebiyatinda onemli bir yeri vardir Bes bolumden olusan eser roman degil uzun oyku ya da roman denemesi olarak da siniflandirilabilir Eser Antalya nin bir koyunde yasayan Karabibik adli koylunun yasam mucadelesini konu edinir Son donem Osmanli koylusunun icinde bulundugu sefalet cehalet ve kulturel yozlasma da anlatilmaktadir Sade acik ve anlasilir bir dille kaleme alinmistir Karakterler Kas agzinin dil ozellikleri ile konusturulur Romanin etkileri Talip Apaydin dan Kemal Tahir e kadar koyu ele alan pek cok romancida gorulur Yazilis sureciYazar eseri Beymelek te yuzbasi olarak kaldigi donemde kaleme almistir Kendisi 1889 yilinda Antalya nin Kas ilcesinin topografyasini cikarmak uzere bolgede gorevlendirilmis ve alti ay gorev yapmistir Eseri yazmadan once Antalya ilinin koylerine gidip cevre kisiler ve kisilerin konusmalari hakkinda bilgi sahibi olmak icin arastirmalar yapmis eserde kahramanlari kendi dusunceleri ve yerel dilleriyle konusturmaya calismistir Eserin on sozuNabizade nin eserin kisa on sozunde edebi gayesini ve ozellikle etkilendigi akimlari belirtmistir Ilk cumlede Nabizade bu eserin realist bir eser oldugunu soyler ve devaminda realist naturalist yazarlara ornekler verir on sozun geri kalan kisminda Karabibik ten bahseder Yer olarak Anadolu koyunu secmesinin sebebini o aleme yabanci olanlara tanitmak olarak aciklar Son sozlerinde Nabizade romaninin realizmle bagdastigi yonleri kendisi belirtir Turk edebiyatina katkida bulundugunun farkindadir ve realizmi acikladigi kisa mukaddimesini her tarafta ahalimizin lisani tedkik ve cem ve telfik olunmalidir dilegi ile bitirir Yazar on sozde eseri hakkinda sadelestirilmis Turkcesi ile asagidaki aciklamayi yapmistir Bu romanin gececegi yeri Anadolu koylerinden secmeme gelince koyluluk ve ciftcilikten uzaksiniz oralari icin dusuncelerinize bir kapi acmaga calistim Romanin gectigi yerlerde halkimizin isleri gecimleri uzerinde bilgiler bulacaksiniz dillerine de yabanci kalmayacaksiniz OzetRomanin konusu Antalya ili Demre ilcesinin koylerinden Beymelek ve bir Hristiyan koyu olan Temre de bugunku Demre ilcesi gecer Vaka zamani 1889 anlatma zamani 1891 yilidir Roman kahramani Karabibik esini tifo hastaligindan kaybetmistir kizi Huri ile birlikte Beymelek koyunde yasamaktadir Askerlik gorevi yerine verilen parayi odemek icin babasindan kalan on iki donumluk tarlanin dort donumunu komsusuna satmistir kalan sekiz donumluk kismi Yosturoglu na kaptirmamak icin direnmektedir Elinde kalan bu tarlayi surmek icin her yil Koca Imam in okuzlerini kiralayan Karabibik kizi Huri yi koca Imam in kayincosu Sari Ismail e vererek okuzleri bedava kullanma hayalini kurar Sari Ismail in baska bir kizla evlenecegini ogrenince Temre koyundeki Rum bakkal Yani den faizle borc alarak bir cift okuz satin alir Tarlasini surer Yosturoglu Karabibik in kizi Huri yi yegeni Huseyin e ister Karabibik mutludur Bir sure sonra hastalanir ancak kizinin muruvvetini gordugu icin huzurludur Beymelek beldesi ve KarabibikGunumuzde Antalya nin Demre ilcesine bagli bir belde olan Beymelek te Mayis Haziran aylarinda duzenlenen Karabibik Senligi adini Karabibik ten alir Beldedeki kultur merkezi Karabibik Kultur Merkezi adini tasir Roman Antalya Devlet Tiyatrosu ndan Huseyin Erdogan tarafindan ayni adla oyunlastirilarak 2013 yilinda 18 Karabibik Senlikleri kapsaminda Beymelek halki tarafindan sahnelenmistir Yazarin romani yazarken kaldigi tas ev restore edilerek Karabibik Evi adiyla turistik konaklama tesisine donusturulmustur Dis baglantilarKarabibik 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anadolu Universitesi Yayinlari 2019 Metin Latin harflerine aktarilirken kitabin hicri 1307 tarihli baskisi esas alinmistir Kaynakca a b Saglam Mehmet Halil 2019 Karabibik Hikayesinde Sosyokulturel Tespitler Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 12 27 doi 10 12981 mahder 583151 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 a b c Keles Aslihan Nabizade Nazim in Hasba ve Karabibik Eserlerinin Onsozleri ile Realizm ve Naturalizm Akimlari Etkisinde Yazilmis Zehra Romaninin Incelenmesi Academia edu Erisim tarihi 31 Aralik 2015 a b c d Koc Mustafa Antalyakorfez com 18 Ocak 2015 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2015 Acar Ahmet Dogan Haber Ajansi web sitesi 7 Haziran 2013 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2015 Onat Zehra Zaman gazetesi 20 Haziran 2013 5 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2015