Karabina açıldığında kanca, kapandığında halka işlevi gören, bir çeşit köstektir. Normalde halka olarak kullanılıp, sadece anlık ve geçici olarak kanca olması, yaylı, kendiliğinden kapanan kapısıyla hızlı kullanım kolaylığı sağlaması, bir de kazaen açılmaya karşı tedbirleri varoluş sebebidir.
Kullanım alanları
Günlük kullanım alanlarına örnekler :
- Anahtarlık
- Kemerde taşınan eşya ve aletler
- Hamak
- Çanta
- Bayrak
- Evcil hayvan zaptı
Can tehlikesi içeren kullanım alanlarına örnekler :
- Tırmanma sporu,
- Dağcılık,
- Gemicilik,
- Arama kurtarma,
- Ağaç ve orman işleri,
- Mağara keşfi,
- Sıcak hava balonculuğu,
- İnşaat,
- Yüksek bina bakımı,
- Akrobatlık
Özellikleri
Normalde halka olarak kullanılıp, sadece anlık ve geçici olarak kanca olması gerektiğinden, bırakıldığında yay kuvvetiyle kapanıp kendiliğinden halkaya dönüşecek ve diğer yönden yük bindiğinde açılmayacak şekilde kapılı ve genellikle metalden yapılırlar.
Yapı çeşitleri
- D : Ağırlığın ya da çekme kuvvetinin sırta parallel olduğu durumlara uygundur.
- Oval : Karşılıklı eşit sayıda çeken olduğu durumlara uygundur.
- Armut : Bir tarafta birden fazla ve çeken olduğu ya da kapının geniş açılması gereken durumlara uygundur, kalın olur.
- Asimetrik D : Bir tarafta daha fazla sayıda çeken olduğu ya da kapının fazla açılması gerektiği durumlara uygundur.
Kapı çeşitleri
- tel : fazla ağırlığın söz konusu olmadığı ip yönlendirme ve malzeme karabinaları,
- düz : ağırlığın söz konusu olduğu ama hareketsizce kulanım durumlarına uygun karabinalar,
- bükük : kapının geniş açılması, ipin kolayca ve hızlı içeri ve dışarı alınabilmesi gereken özel kulanım durumlarının karabinaları
- ikiz : kapının her iki yönde de kazayla açılmasını önleyen karşı yanlardan menteşeli, içe açılan iç kapı ve dışa açılan dış kapı düzeni. İki kapı arasına parmak sokup her ikisini birden açarak tek elle kullanılabilen karabinalar.
Kapasiteleri
Kullanım alanına göre değişik ağırlıkları kaldırabilen çeşitleri bulunur. Can tehlikesi içeren kullanım alanları olan karabinaların üzerinde değişik durumlarda ne gibi ağırlıkları çekebileceğini belirten damgası olur :
- Kapalıyken uzatıcı yük
- Kapalıyken genişletici yük
- Açıkken uzatıcı veya genişletici yük
Beklenen kolaylıklar
- Kazayla halat sürtünmesiyle açılmaya, örneğin back clipping manevrasıyla açılıp boşanmasına karşı korunma düzeneklerinin güvenilir olması. Piyasadaki belli başlı düzenekler şunlardır:
- kapısız yani korunmasız olanlarına karabina denmez kanca denir, ağızları açıktır.
- bir harekette açılanlar: hareket genellikle kapıyı kapalı tutan yayı geri bastırma hareketidir (tehlike: kazayla yüklenen halat da kapıyı açabilir)
- iki ya da üç harekette açılanlar: burada genellikle her hareket bir sonraki hareketi engelleyen kilidi açar; piyasada bulunan karabinalardan açma kareketleri örnekleri:
- kapı kılıfını vida gibi bükme hareketi (tehlike: kazayla yüklenip çekilen halat da bükebilir)
- kapı kılıfını ya da üstündeki bir yaylı sürgüyü menteşe yönüde çekme hareketi (tehlike: yüklenip yana çekilen halat da çekebilir)
- karabinayı açan elin birden fazla parmağının sırayla her birine denk gelen birer yaylı kapıyı doğru sırada bastırarak açmaları hareketleri
- ikiz sürgülü kapının iki yanından iki parmakla sıkıp çekme / bastırma hareketi
- mıknatıs sürgülü kapının iki yanından iki parmakla sıkma / bastırma hareketi
- karşı yönlerde açılan yaylı ikiz kapılar arasına parmak sokarak ikisini birden veya sadece bir taraftakini açma hareketi. Öbürü zaten direnmez - birinciden geçmiş olan halat içerden kapı yayından fazla iteleyince ikincisi açılır, halat geçtikten sonra kendiliğinden kapanır.
- Hızlı açılabilmesi
- kolay açılabilmesi,
- tek elle ve eldivenle de açılabilmesi,
- ya da ters kazık bağının döngülerinin üzerine kolay takılabilmesi
- her yönde deforme olmadan yüksek yük çekebilmesi
- hafif olması
- kar, buz, toz, donma, küflenme gibi sebeplerden, olağan kimyasallara temastan güvenilirliğini ya da kullanışlılığını kaybetmemesi
- halat veya kolan kayacak yüzeylerinin kaygan olması, kayan halatları bükme ve sürtünmeyle en az aşındırması
- sürtünmeyle kendi yüzeyinin aşınması ve incelmesi gibi sebeplerden çekme gücünü kaybetmeye dayanıklı olması
- çarpma ve düşme yüzünden çatlamaya ve kesilmeye karşı dayanıklı olması
- şeklinin kulllanım amacına uygun sayıda ve yönlerde gergin halatların birbirlerine sürtünmeden asılmasına engel olmaması,
Standardlar
Bazı can tehlikesi içeren kullanım alanlarındaki faaliyetlerde can yükü taşıyan karabinalarda üç hareketli korunma şart koşulur.
Avrupa'da satılan spor karabinalarının Avrupa standardı EN 12275:1998'e uyması beklenir. Endüstri karabinalarının ise Avrupa standardı EN 362:2004'e uyması beklenir. Her ikisi de karabinaların kapı kapalı iken ve yükün uzun olduğu yönde zorlandığında yaklaşık 20 (küçük bir arabanın ağırlığından daha fazlasını) çekebilmelerini şart koşar.
Kaynakça
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=0Kcosu3lPTw 2015 yeni tip karabinaları üreticilerine anlattıran video
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=aec1E3no3-g 17 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Back Clipping vs. Proper Clipping Technique (50 sec. video)
- ^ http://www.iscwales.com/Product/SH903-Triple-Action-Snaphook/ 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Üç parmağın bağımsiz ve sırayla hareketini gerektiren bir karabinanın üretici sayfası
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=Ljnlg5KqxjM Üç parmağın bağımsiz ve sırayla hareketini gerektiren bir karabinanın nasıl çalıştığını gösteren çok kısa video
- ^ http://blackdiamondequipment.com/en/climbing-carabiners-quickdraws/magnetron-gridlock-carabiner-BD2102880000ALL1.html 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . iki parmağın karşılıklı sıkma hareketini gerektiren mıknatıslı bir karabinanın üretici sayfası
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=mFvK2unCSck 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . iki parmağın karşılıklı sıkma hareketini gerektiren mıknatıslı bir karabinanın nasıl çalıştığını gösteren çok kısa video
- ^ http://blog.weighmyrack.com/grivels-twin-gate-carabiner-review-sigma-k8g-lambda-k7g-mega-k6g/ 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ikiz kapılı karabinalar hakkında blog
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=9KSWlQaGIUY 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ikiz kapılı karabinanın nasıl çalıştığını gösteren ve eleştiren kısa video
- ^ http://www.paci.com.au/Downloads/S-EN12275_simplified.pdf 4 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . EN 12275:1998 "Mountaineering equipment – Connectors – Safety requirements and test methods" Dağcılık malzemelerinden ekleyiciler için güvenlik standardı
- ^ http://shop.bsigroup.com/ProductDetail/?pid=000000000030123018 20 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . EN 362:2004 "Personal protective equipment against falls from a height. Connectors" Kişisel yüksekten düşmeye karşı korunma malzemelerinden ekleyiciler için standart.
Wikimedia Commons'ta Karabina (kanca) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karabina acildiginda kanca kapandiginda halka islevi goren bir cesit kostektir Normalde halka olarak kullanilip sadece anlik ve gecici olarak kanca olmasi yayli kendiliginden kapanan kapisiyla hizli kullanim kolayligi saglamasi bir de kazaen acilmaya karsi tedbirleri varolus sebebidir Kuvvetlice geleneksel karabinalar D seklinde tel kapili D seklinde duz kapili Oval duz kapili Armut seklinde otomatik kilitlenen D seklinde vida kapili Ortada bir karabinanin degisik durumlardaki cekerini belirten damgasi Kullanim alanlariGunluk hafif kullanim karabinalarina ornekler Gunluk kullanim alanlarina ornekler Anahtarlik Kemerde tasinan esya ve aletler Hamak Canta Bayrak Evcil hayvan zapti Can tehlikesi iceren kullanim alanlarina ornekler Tirmanma sporu Dagcilik Gemicilik Arama kurtarma Agac ve orman isleri Magara kesfi Sicak hava balonculugu Insaat Yuksek bina bakimi AkrobatlikOzellikleriNormalde halka olarak kullanilip sadece anlik ve gecici olarak kanca olmasi gerektiginden birakildiginda yay kuvvetiyle kapanip kendiliginden halkaya donusecek ve diger yonden yuk bindiginde acilmayacak sekilde kapili ve genellikle metalden yapilirlar Yapi cesitleri D Agirligin ya da cekme kuvvetinin sirta parallel oldugu durumlara uygundur Oval Karsilikli esit sayida ceken oldugu durumlara uygundur Armut Bir tarafta birden fazla ve ceken oldugu ya da kapinin genis acilmasi gereken durumlara uygundur kalin olur Asimetrik D Bir tarafta daha fazla sayida ceken oldugu ya da kapinin fazla acilmasi gerektigi durumlara uygundur Kapi cesitleri tel fazla agirligin soz konusu olmadigi ip yonlendirme ve malzeme karabinalari duz agirligin soz konusu oldugu ama hareketsizce kulanim durumlarina uygun karabinalar bukuk kapinin genis acilmasi ipin kolayca ve hizli iceri ve disari alinabilmesi gereken ozel kulanim durumlarinin karabinalari ikiz kapinin her iki yonde de kazayla acilmasini onleyen karsi yanlardan menteseli ice acilan ic kapi ve disa acilan dis kapi duzeni Iki kapi arasina parmak sokup her ikisini birden acarak tek elle kullanilabilen karabinalar Kapasiteleri Kullanim alanina gore degisik agirliklari kaldirabilen cesitleri bulunur Can tehlikesi iceren kullanim alanlari olan karabinalarin uzerinde degisik durumlarda ne gibi agirliklari cekebilecegini belirten damgasi olur Kapaliyken uzatici yuk Kapaliyken genisletici yuk Acikken uzatici veya genisletici yukkapi kilifini mentese yonude cekmeyle tek korumali karabinaBeklenen kolayliklar Kazayla halat surtunmesiyle acilmaya ornegin back clipping manevrasiyla acilip bosanmasina karsi korunma duzeneklerinin guvenilir olmasi Piyasadaki belli basli duzenekler sunlardir kapisiz yani korunmasiz olanlarina karabina denmez kanca denir agizlari aciktir bir harekette acilanlar hareket genellikle kapiyi kapali tutan yayi geri bastirma hareketidir tehlike kazayla yuklenen halat da kapiyi acabilir iki ya da uc harekette acilanlar burada genellikle her hareket bir sonraki hareketi engelleyen kilidi acar piyasada bulunan karabinalardan acma kareketleri ornekleri kapi kilifini vida gibi bukme hareketi tehlike kazayla yuklenip cekilen halat da bukebilir kapi kilifini ya da ustundeki bir yayli surguyu mentese yonude cekme hareketi tehlike yuklenip yana cekilen halat da cekebilir karabinayi acan elin birden fazla parmaginin sirayla her birine denk gelen birer yayli kapiyi dogru sirada bastirarak acmalari hareketleriBirden fazla koruma mandalli karabina ikiz surgulu kapinin iki yanindan iki parmakla sikip cekme bastirma hareketi miknatis surgulu kapinin iki yanindan iki parmakla sikma bastirma hareketi karsi yonlerde acilan yayli ikiz kapilar arasina parmak sokarak ikisini birden veya sadece bir taraftakini acma hareketi Oburu zaten direnmez birinciden gecmis olan halat icerden kapi yayindan fazla iteleyince ikincisi acilir halat gectikten sonra kendiliginden kapanir Hizli acilabilmesi kolay acilabilmesi tek elle ve eldivenle de acilabilmesi ya da ters kazik baginin dongulerinin uzerine kolay takilabilmesi her yonde deforme olmadan yuksek yuk cekebilmesi hafif olmasi kar buz toz donma kuflenme gibi sebeplerden olagan kimyasallara temastan guvenilirligini ya da kullanisliligini kaybetmemesi halat veya kolan kayacak yuzeylerinin kaygan olmasi kayan halatlari bukme ve surtunmeyle en az asindirmasi surtunmeyle kendi yuzeyinin asinmasi ve incelmesi gibi sebeplerden cekme gucunu kaybetmeye dayanikli olmasi carpma ve dusme yuzunden catlamaya ve kesilmeye karsi dayanikli olmasi seklinin kulllanim amacina uygun sayida ve yonlerde gergin halatlarin birbirlerine surtunmeden asilmasina engel olmamasi StandardlarBazi can tehlikesi iceren kullanim alanlarindaki faaliyetlerde can yuku tasiyan karabinalarda uc hareketli korunma sart kosulur Avrupa da satilan spor karabinalarinin Avrupa standardi EN 12275 1998 e uymasi beklenir Endustri karabinalarinin ise Avrupa standardi EN 362 2004 e uymasi beklenir Her ikisi de karabinalarin kapi kapali iken ve yukun uzun oldugu yonde zorlandiginda yaklasik 20 kucuk bir arabanin agirligindan daha fazlasini cekebilmelerini sart kosar Kaynakca https www youtube com watch v 0Kcosu3lPTw 2015 yeni tip karabinalari ureticilerine anlattiran video https www youtube com watch v aec1E3no3 g 17 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Back Clipping vs Proper Clipping Technique 50 sec video http www iscwales com Product SH903 Triple Action Snaphook 27 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uc parmagin bagimsiz ve sirayla hareketini gerektiren bir karabinanin uretici sayfasi https www youtube com watch v Ljnlg5KqxjM Uc parmagin bagimsiz ve sirayla hareketini gerektiren bir karabinanin nasil calistigini gosteren cok kisa video http blackdiamondequipment com en climbing carabiners quickdraws magnetron gridlock carabiner BD2102880000ALL1 html 27 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde iki parmagin karsilikli sikma hareketini gerektiren miknatisli bir karabinanin uretici sayfasi https www youtube com watch v mFvK2unCSck 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde iki parmagin karsilikli sikma hareketini gerektiren miknatisli bir karabinanin nasil calistigini gosteren cok kisa video http blog weighmyrack com grivels twin gate carabiner review sigma k8g lambda k7g mega k6g 27 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ikiz kapili karabinalar hakkinda blog https www youtube com watch v 9KSWlQaGIUY 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ikiz kapili karabinanin nasil calistigini gosteren ve elestiren kisa video http www paci com au Downloads S EN12275 simplified pdf 4 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde EN 12275 1998 Mountaineering equipment Connectors Safety requirements and test methods Dagcilik malzemelerinden ekleyiciler icin guvenlik standardi http shop bsigroup com ProductDetail pid 000000000030123018 20 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde EN 362 2004 Personal protective equipment against falls from a height Connectors Kisisel yuksekten dusmeye karsi korunma malzemelerinden ekleyiciler icin standart Wikimedia Commons ta Karabina kanca ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir