Karakucak güreşi, Oğuz kökenli Türklere özgü yağsız güreşlerdir. Bu güreşler Başta Kahramanmaraş ve ilçeleri olmak üzere Türkiye'nin birçok bölgesinde Festival Organizasyonu olarak düzenli olarak müsabakalar yapılmaktadır.
Karakucak güreşlerini Türkiye Güreş Federasyonu tarafından karakucak güreş yönetmenliği esasları dahilinde Türkiye genelinde yapılmakta ve Güreş Federasyonu Merkez Hakem Komitesi üyeleri uluslararası kariyere sahip Milli ve Üst kategori hakemler tarafından yönetilmektedir.
Karakucak güreşi
Karakucak güreşi Türklerin Öz Milli güreşidir. Karakucak kelimesinin kara ve kucak kelimelerinin birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Kara sözcüğünün Türk lehçelerindeki kullanılan anlamı siyahtır. Bunun dışında yas, acı, cahil, bozuk düzen vb. anlamlara gelen kara baht, kara haber, kara gün, kara kız, kara yel gibi anlamlarda da kullanılmaktadır. Orta Asya kaynaklı bu güreş türünde yüzyıllar boyunca şekil ve kural itibarıyla çok az bir değişim olmuştur.
Karakucak; Yakut Türklerinden, Moğolistan’dan, Azerbaycan’dan, Doğu-Batı Türkistan’dan, Kırım ve Kazan Türklerine kadar yapılan bir spordur. Oğuzlarda ve eski Türklerde yapılan güreşin aynısı olan karakucak güreşi, günümüzde daha çok yağlı güreş yapılmayan yörelerde (Amasya, Tokat, Çorum, Sivas, Erzincan, Erzurum, Samsun, Yozgat, Kahramanmaraş) düğünlerde, anma günlerinde, panayırlarda, bayramlarda ve festivallerde yapılan geleneksel vazgeçilmez etkinliklerimizdendir.
Karakucak güreş turnuvaları
- Türkiye Karakucak Serbest Güreş Şampiyonası
- Kızıldağ Karakucak Güreşleri - Adana
- Geleneksel Hamamözü Karakucak Güreşleri - Amasya
- Kar Üstü Karakucak Güreşleri - Artvin
- Geleneksel Yusufeli Karakucak Güreşleri - Artvin
- Kafkasör Geleneksel Karakucak Güreşleri - Artvin
- Ertuğrul Gazi Karakucak Güreşleri - Bilecik
- Karakucak Çayır Güreşleri - Burdur
- Çorum Belediyesi Karakucak Güreşleri - Çorum
- Kargı Karakucak Güreşleri - Çorum
- Altın Kemer Karakucak Güreş Turnuvası - Erzurum
- Uzundere Karakucak Güreşleri - Erzurum
- Karakucak Güreş Festivali - Kahramanmaraş
- Afşin Karakucak Güreşleri - Kahramanmaraş
- Geleneksel Karaurgan Karakucak Güreşleri - Kars
- Zengibar Karakucak Güreşleri - Malatya
- Mersin Geleneksel Karakucak Güreşleri - Mersin
- Yaz Şenliği Karakucak Güreşleri - Samsun
- Geleneksel Yaşar Doğu Karakucak Güreşleri - Samsun
- Doğanşar Ahmet Ayık Karakucak Güreşleri - Sivas
- Geleneksel Saray Köyü Karakucak Güreşleri - Sinop
- Geleneksel Kocakavak Güreşleri - Tokat
- Karaçayır Yaylası Karakucak Güreşleri - Yozgat
Karakucak Güreşlerinin Yoğun Yapıldığı Bölgeler
- Adana
- Amasya
- Ankara
- Artvin
- Çorum
- Erzincan
- Erzurum
- Kayseri
- Malatya
- Mersin
- Samsun
- Sivas
- Kars
- Kahramanmaraş
- Tokat
- Yozgat
Kategori
Karakucak güreşinde genelde 4 boy vardır. Bunlar:
- Ön ayak,
- Ayak,
- Orta
- Baş
Eğer güreşecek pehlivan çok ise ayak boyu, iki ve ya üç kısma, orta boyu küçük-orta ve büyük-orta diye iki kısma, baş boyu da başaltı ve baş diye iki kısma bölünebilir.
- Türkiye şampiyonalarındaki minder kiloları üzerinden, 48-53-57-62-68-74-82-90-100-130 olmak üzere 10 boy üzerinden yapılmaktadır.
- Genelde minder usulü 6.dakikada sonra 3.dakika uzatma şeklinde, Büyükler, Gençler ve Yıldızlar kategorilerinde düzenlenmektedir.
Karakucak Oyunları
Karakucağın kendine has oyunları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Askıya alma, Budama, Topuktan budama, Dizden budama, Boyunduruk/Kara zelve, Bohçalama, Çangal, Çelme, Çırpma, Dalma, Tek dalma, Çift dalma, Dana bağı, gıcırı bükme, Göğüs çaprazı, Paça kapma, Kapan (Kle), Tek kapan(Tek kle), Çift kapan(Çift kle), Kazık, İç kazık, Dış kazık, Kazkanadı, Yerde kazkanadı, Kepçe, Ters kepçe, Kılçık, Kurt kapanı, Künde, Ayak kündesi, Bel kündesi, Diz kündesi, Oturak kündesi, Kütük yuvarlaması Paça kapma, Paça-kasnak, Ters paça, Sarma, Tek sarma, çift sarma, Ters sarma, Tırpan, İç tırpan, Dış tırpan, Tilki kuyruğu ve Yan baş.
Güreş ağası
Ağalık açık artırma usulüne göre yapılır. Ağalık seçimi ağır sıklet (baş) güreşlerinden önce açık artırma usulüyle yapılır. Açık artırmada en yüksek bedeli veren bir yıl sonraki yılın güreş ağası olur. Seçilen ağa taahhüt ettiği ağalık ücreti ağalık seçimi sonuçlandıktan sonra seçilen ağa ile organizasyon kurulu arasında yapılan taahhütnameye göre öder. Ağa bir yıl sonraki organizasyon kurulunun tabii üyesidir. Ağa seçildikten sonra folklorikkıyafetini giyer.
Pırpıt -Kıspet
Pırpıt, aslen eski püskü işe yaramaz eski elbise anlamına geldiği gibi el tezgâhlarında dokunan kaba yünlüleri de tarif eden bir kelimedir.
Güreş terminolojisinde ise; Karakucak güreşlerinde ve yağlı güreşin alt boylarında güreşçilerin giydiği eskiden keçi kılından dokunan günümüzde ise branda veya sert keten kumaştan dikilen elbisedir. Karakucak güreşinde pehlivanlar “pırpıt” denilen keçe kılından dokunmuş veya branda gibi sert keten kumaştan ve çadır bezi gibi kumaşlardan yapılmış özel bir giysi giyerler. Karakucak güreşlerinde giyilen Kıspet ismi bazı yörelerde pırpıt diye adlandırılır.Bu tamamen yöresel isimlendirmeden kaynaklanmaktadır.
Cazgırın görevlerini “Meydancı” denilen güreşten iyi anlayan biri kişi yapar. Kastamonu bölgesinde meydancıya “Değnekçi” denilmektedir. Bunun nedeni, meydancının elinde çubuk- değnek bulundurmasından ileri gelmektedir.
Karakucak ’ta peşreve; çırpınma ya da perdah denilmektedir ve çırpınma hareketleri yapılmadan güreşe başlanmaz. Bir pehlivan, çırpınma hareketlerini yapmadan güreşe girerse hasmını aldatmış ve ayıp etmiş olur ki yense bile galip sayılmaz. Güreşe girmek isteyen pehlivan, sağ elini dizinin iç tarafına vurarak güreşe başlamak istediğini belirtir. Bu işareti alan rakibi de “ Hayda pehlivan, hayda koçum” gibi naralar atar ve kimisi yumularak, kimisi bir dizini yere koymuş olduğu halde adımlayarak ağır ağır birbirlerine yaklaşırlar ve güreş başlarlar. Parsa toplama geleneği karakucakta yoktur. Ödül yenen pehlivanın boynuna asılır.
Günümüzde serbest güreş diye bilinen minder güreşi, karakucak güreşinin sistemleştirilmiş şeklidir. Minder güreşinde olimpiyat, Dünya ve Avrupa şampiyonlukları kazanmış güreşçilerimizin çoğu karakucaktan minder güreşine geçmişlerdir. Ahmet Yılmaz, Sadık Soğancı, Seyit Ahmet Süer, Yaşar Doğu, Celal Atik, Adil Candemir, Nasuh Akar, Sadık Esen, Taha Akgül vb pehlivanlarımız karakucaktan mindere çıkan güreşçilerimizdendir.
Kaynakça
- ^ GÜVEN, Özbay, Türklerde Spor Kültürü, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1992
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ TÜZÜN, Ahmet, Türk Dünyasında Ortak Sporlar, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayını, Ekim 2010, Ankara
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karakucak guresi Oguz kokenli Turklere ozgu yagsiz gureslerdir Bu guresler Basta Kahramanmaras ve ilceleri olmak uzere Turkiye nin bircok bolgesinde Festival Organizasyonu olarak duzenli olarak musabakalar yapilmaktadir Karakucak gureslerini Turkiye Gures Federasyonu tarafindan karakucak gures yonetmenligi esaslari dahilinde Turkiye genelinde yapilmakta ve Gures Federasyonu Merkez Hakem Komitesi uyeleri uluslararasi kariyere sahip Milli ve Ust kategori hakemler tarafindan yonetilmektedir Karakucak guresiKarakucak guresi Turklerin Oz Milli guresidir Karakucak kelimesinin kara ve kucak kelimelerinin birlesmesi sonucu ortaya cikmistir Kara sozcugunun Turk lehcelerindeki kullanilan anlami siyahtir Bunun disinda yas aci cahil bozuk duzen vb anlamlara gelen kara baht kara haber kara gun kara kiz kara yel gibi anlamlarda da kullanilmaktadir Orta Asya kaynakli bu gures turunde yuzyillar boyunca sekil ve kural itibariyla cok az bir degisim olmustur Karakucak Yakut Turklerinden Mogolistan dan Azerbaycan dan Dogu Bati Turkistan dan Kirim ve Kazan Turklerine kadar yapilan bir spordur Oguzlarda ve eski Turklerde yapilan guresin aynisi olan karakucak guresi gunumuzde daha cok yagli gures yapilmayan yorelerde Amasya Tokat Corum Sivas Erzincan Erzurum Samsun Yozgat Kahramanmaras dugunlerde anma gunlerinde panayirlarda bayramlarda ve festivallerde yapilan geleneksel vazgecilmez etkinliklerimizdendir Karakucak gures turnuvalariTurkiye Karakucak Serbest Gures Sampiyonasi Kizildag Karakucak Guresleri Adana Geleneksel Hamamozu Karakucak Guresleri Amasya Kar Ustu Karakucak Guresleri Artvin Geleneksel Yusufeli Karakucak Guresleri Artvin Kafkasor Geleneksel Karakucak Guresleri Artvin Ertugrul Gazi Karakucak Guresleri Bilecik Karakucak Cayir Guresleri Burdur Corum Belediyesi Karakucak Guresleri Corum Kargi Karakucak Guresleri Corum Altin Kemer Karakucak Gures Turnuvasi Erzurum Uzundere Karakucak Guresleri Erzurum Karakucak Gures Festivali Kahramanmaras Afsin Karakucak Guresleri Kahramanmaras Geleneksel Karaurgan Karakucak Guresleri Kars Zengibar Karakucak Guresleri Malatya Mersin Geleneksel Karakucak Guresleri Mersin Yaz Senligi Karakucak Guresleri Samsun Geleneksel Yasar Dogu Karakucak Guresleri Samsun Dogansar Ahmet Ayik Karakucak Guresleri Sivas Geleneksel Saray Koyu Karakucak Guresleri Sinop Geleneksel Kocakavak Guresleri Tokat Karacayir Yaylasi Karakucak Guresleri YozgatKarakucak Gureslerinin Yogun Yapildigi BolgelerAdana Amasya Ankara Artvin Corum Erzincan Erzurum Kayseri Malatya Mersin Samsun Sivas Kars Kahramanmaras Tokat YozgatKategoriKarakucak guresinde genelde 4 boy vardir Bunlar On ayak Ayak Orta Bas Eger guresecek pehlivan cok ise ayak boyu iki ve ya uc kisma orta boyu kucuk orta ve buyuk orta diye iki kisma bas boyu da basalti ve bas diye iki kisma bolunebilir Turkiye sampiyonalarindaki minder kilolari uzerinden 48 53 57 62 68 74 82 90 100 130 olmak uzere 10 boy uzerinden yapilmaktadir Genelde minder usulu 6 dakikada sonra 3 dakika uzatma seklinde Buyukler Gencler ve Yildizlar kategorilerinde duzenlenmektedir Karakucak OyunlariKarakucagin kendine has oyunlari vardir Bunlardan bazilari sunlardir Askiya alma Budama Topuktan budama Dizden budama Boyunduruk Kara zelve Bohcalama Cangal Celme Cirpma Dalma Tek dalma Cift dalma Dana bagi giciri bukme Gogus caprazi Paca kapma Kapan Kle Tek kapan Tek kle Cift kapan Cift kle Kazik Ic kazik Dis kazik Kazkanadi Yerde kazkanadi Kepce Ters kepce Kilcik Kurt kapani Kunde Ayak kundesi Bel kundesi Diz kundesi Oturak kundesi Kutuk yuvarlamasi Paca kapma Paca kasnak Ters paca Sarma Tek sarma cift sarma Ters sarma Tirpan Ic tirpan Dis tirpan Tilki kuyrugu ve Yan bas Gures agasiAgalik acik artirma usulune gore yapilir Agalik secimi agir siklet bas gureslerinden once acik artirma usuluyle yapilir Acik artirmada en yuksek bedeli veren bir yil sonraki yilin gures agasi olur Secilen aga taahhut ettigi agalik ucreti agalik secimi sonuclandiktan sonra secilen aga ile organizasyon kurulu arasinda yapilan taahhutnameye gore oder Aga bir yil sonraki organizasyon kurulunun tabii uyesidir Aga secildikten sonra folklorikkiyafetini giyer Pirpit KispetPirpit aslen eski pusku ise yaramaz eski elbise anlamina geldigi gibi el tezgahlarinda dokunan kaba yunluleri de tarif eden bir kelimedir Gures terminolojisinde ise Karakucak gureslerinde ve yagli guresin alt boylarinda gurescilerin giydigi eskiden keci kilindan dokunan gunumuzde ise branda veya sert keten kumastan dikilen elbisedir Karakucak guresinde pehlivanlar pirpit denilen kece kilindan dokunmus veya branda gibi sert keten kumastan ve cadir bezi gibi kumaslardan yapilmis ozel bir giysi giyerler Karakucak gureslerinde giyilen Kispet ismi bazi yorelerde pirpit diye adlandirilir Bu tamamen yoresel isimlendirmeden kaynaklanmaktadir Cazgirin gorevlerini Meydanci denilen guresten iyi anlayan biri kisi yapar Kastamonu bolgesinde meydanciya Degnekci denilmektedir Bunun nedeni meydancinin elinde cubuk degnek bulundurmasindan ileri gelmektedir Karakucak ta pesreve cirpinma ya da perdah denilmektedir ve cirpinma hareketleri yapilmadan gurese baslanmaz Bir pehlivan cirpinma hareketlerini yapmadan gurese girerse hasmini aldatmis ve ayip etmis olur ki yense bile galip sayilmaz Gurese girmek isteyen pehlivan sag elini dizinin ic tarafina vurarak gurese baslamak istedigini belirtir Bu isareti alan rakibi de Hayda pehlivan hayda kocum gibi naralar atar ve kimisi yumularak kimisi bir dizini yere koymus oldugu halde adimlayarak agir agir birbirlerine yaklasirlar ve gures baslarlar Parsa toplama gelenegi karakucakta yoktur Odul yenen pehlivanin boynuna asilir Gunumuzde serbest gures diye bilinen minder guresi karakucak guresinin sistemlestirilmis seklidir Minder guresinde olimpiyat Dunya ve Avrupa sampiyonluklari kazanmis gurescilerimizin cogu karakucaktan minder guresine gecmislerdir Ahmet Yilmaz Sadik Soganci Seyit Ahmet Suer Yasar Dogu Celal Atik Adil Candemir Nasuh Akar Sadik Esen Taha Akgul vb pehlivanlarimiz karakucaktan mindere cikan gurescilerimizdendir Kaynakca GUVEN Ozbay Turklerde Spor Kulturu Turk Tarih Kurumu Basimevi 1992 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 TUZUN Ahmet Turk Dunyasinda Ortak Sporlar Genclik ve Spor Genel Mudurlugu Yayini Ekim 2010 Ankara a b Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Arsivlenmis kopya 27 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2022 a b Arsivlenmis kopya PDF 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2021