Karamannâme, Kitâb-ı Karamaniyye ya da Kitâb-ı Tevârîh-i Karamaniyye: Kahramân-ı Zamân, tarafından kaleme alınan ve Karamanoğulları Beyliği'nin resmî tarihçesi olarak kabul edilen el yazması eser. Arap alfabesi kullanılarak Türkçe kaleme alınan eser yazıldığı döneme hakim olan Osmanlı bakış açısının dışında yazılan , ve ile birlikte az sayıdaki eserlerden biri olma özelliğiyle ayrı bir öneme sahiptir.
Karamannâme | |
---|---|
Eserin Konya nüshasının ilk sayfası. | |
Diğer ad(lar) | Kitâb-ı Karamaniyye, Kitâb-ı Tevârîh-i Karamaniyye: Kahramân-ı Zamân |
Tür | Tarih |
Tarih | 16. yüzyıl ortaları |
Menşei | Karamanoğulları |
Dil(ler) | Eski Anadolu Türkçesi |
Yazar | |
Konu(lar) | Karamanoğulları, Selçukoğulları, Osmanoğulları |
Nüsha(lar) | Berlin Eyalet Kütüphanesi, Millet Yazma Eser Kütüphanesi, |
Tarihçe
Eserin orijini 'nin 14. yüzyıl dolaylarında yazmış olduğu Karamanoğullarının tarihini anlatan eser olup, Karamannâme Şikârî'nin bu eseri Türkçeye çevirmesi ve eklemeleri ile oluşmuştur. Yazılış zamanı tam olarak bilinmeyen ancak 16. yüzyılın ortalarında yazıldığı tahmin edilen eserin bilinen en eski nüshası 1614'te yazılan Konya nüshasıdır. Kitabın ilk Türkçe baskısı Konya nüshası üzerinden Konya Mecmuası'nda tefrika edilmiş ve tarafından Şikârî'nin Karamanoğulları Tarihi adıyla 1946'da Konya'da yayımlanmıştır. Son olarak ise yine Konya nüshasından yararlanılarak 2005 yılında Karamannâme adıyla yayımlanan kitapta tıpkıbasımı ve Necdet Sakaoğlu tarafından yapılan çevriyazısı yayımlanmıştır.
Eser ilk olarak Mehmet Fuad Bey tarafından 1926 yılında bilim dünyasına tanıtılmış, 1927'de Halil Ethem Bey onu izlemiştir. Kitaptan modern bilimsel araştırmalar amacıyla ilk yararlananlardan biri Menteşe Beyliği araştırmaları sırasında Paul Wittek olmuştur. Bunun öncesinde ise Müneccimbaşı'nın adlı eserinde kaynak olarak Karamannâme'den yaralandığı bilinmektedir.
Üslup ve içerik
Her ne kadar farklı bir kaynaktan çeviri olsa da içerdiği alıntılar dışında herhangi bir kaynağa başvurulmadan yazılmış olan eser destansı bir anlatım biçimi ile kaleme alınmış, içerdiği abartılı anlatıma rağmen gerçek kişi ve olaylar aktarılmıştır. Genel olarak Karamanoğulları lehine, Osmanoğulları aleyhine bir bakış açısı içermektedir.
Şikârî eserin giriş kısmında Yunan, Roma ve Acem tarihlerine yer verdikten sonra Muhammed'in peygamberliğine değinmekte ardından da Bizans, Acem ve Araplar arasındaki savaşlarla Anadolu'nun harap hale geldiğini, bundan 325 yıl sonra Selçukluların Anadolu'yu tekrar imar ettiğini, Haçlı Seferlerini, Kılıç Arslan ve Sultan Mesud'un iktidar dönemlerini anlatmaktadır. Eser, Karamanoğullarının tarihini anlatmaya ise ve soyundan Oğuz Beyi Saadeddin'in Şirvan'dan Kayseri'ye göçünü, oğlu Nureddin Bey'in Kayılar ve Türkmenlerle işbirliği içinde Ereğli (Herakl) Kalesi'ni alışını ve burada yerleşik hayata geçişini aktararak başlamaktadır. Eserin kalanında ise Karaman beylerinin kişisel hayatları, savaşlar, divanlar, yaşanan kayda değer olaylar anlatılmaktadır.
Eserde anlatılan olaylar dönemin Anadolu'daki diğer önemli gücü Osmanlı Devleti vakanüvislerinin eserleri ile uyuşmazlık içermektedir. Örneğin Osmanlı vakanüvislerinin tamamı Osman Bey'e bağımsızlık alametlerinin Alâeddin Keykubad tarafından verildiğini yazmalarına, 'de ise Karamanoğullarının atasının Osman Bey'in hizmetinde olduğunun aktarılmasına karşın Karamannâme'de Selçuklu sultanının sürülerinin "çobanbaşısı" Osman Bey'e bağımsızlık alametlerinin Karamanoğulları tarafından verildiğini ancak daha sonra Osmanoğullarının bu iyiliği unuttukları savunulmaktadır. Yine Karamanoğulları hükümdarının Osmanlı kaynaklarında yalnızca "bey" olarak geçmesine karşın Şikârî "şah" ve "sultan" sanlarını da taşıdıklarını vurgulamakta, bu bilgi Karaman kitabelerince de doğrulanmaktadır.
Nüshalar
Kitabın Türkçe ilk baskısını hazırlayan Koman kitabın yedi nüshası olduğunu aktarmaktadır:
- nüshası: Bu nüsha Hadimizâde Enver Efendi'den Veled Çelebi Efendi'ye, ardından İnhisarlar Başmüdürü İhsan Korucu’ya geçmiş ve eksik olan sayfaları tarafından tamamlanmıştır.
- 'nda bulunan nüsha
- Millet Yazma Eser Kütüphanesi nüshası: Bu nüsha Ali Emîrî tarafından Osmanlı Maliye Nazırı 'den alınmıştır.
- İstanbul Üniversitesi nüshası: Ahmed Arifi Paşa tarafından İbrahim Aczî'ye tıpkıyazım yaptırılarak elde edilmiştir.
- Bursalı Mehmet Tahir Bey'deki nüsha
- Halil Ethem Eldem'deki kitabın belirli sayfalarının bulunduğu nüsha
- Berlin Eyalet Kütüphanesindeki nüsha
Günümüzde dört nüsha kayıp olup Konya'daki Yusuf Ağa Kütüphanesi nüshası, İstanbul'daki Millet Yazma Eser Kütüphanesi nüshası ve Berlin'deki Berlin Eyalet Kütüphanesi nüshaları koruma altındadır.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d Şikârî 2005, s. 72.
- ^ a b c Şikârî 2005, s. 70.
- ^ a b c d e Yıldız, Sara Nur (2010). "Şikârî". İslâm Ansiklopedisi. 39. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. s. 163. ISBN .
- ^ a b c Şikârî 2005, s. 71.
- ^ Şikâri 2005, s. 69.
- ^ a b c Şikârî 2005, s. 69.
- ^ Şikârî 2005, s. 255.
- ^ Şikârî 2005, s. 97.
- ^ Şikârî 2005, s. 74.
- ^ a b c Şikârî 2005, s. 73.
- ^ a b Şikâri 2005, s. 74.
- ^ "Karamanoğulları Hakkında Vesâik-i Mahkûke". Târîh-i Osmânî Encümeni Mecmuası. 1911. s. 697. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
()
- Genel
- (2005), Metin Sözen, Necdet Sakaoğlu (Ed.), Karamannâme, İstanbul: Karaman Valiliği, Karaman Belediyesi, ISBN
Dış bağlantılar
- Google Kitaplar'da Şikârî'nin Karamanoğulları Tarihi
- Google Kitaplar'da Karamannâme
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karamanname Kitab i Karamaniyye ya da Kitab i Tevarih i Karamaniyye Kahraman i Zaman tarafindan kaleme alinan ve Karamanogullari Beyligi nin resmi tarihcesi olarak kabul edilen el yazmasi eser Arap alfabesi kullanilarak Turkce kaleme alinan eser yazildigi doneme hakim olan Osmanli bakis acisinin disinda yazilan ve ile birlikte az sayidaki eserlerden biri olma ozelligiyle ayri bir oneme sahiptir KaramannameEserin Konya nushasinin ilk sayfasi Diger ad lar Kitab i Karamaniyye Kitab i Tevarih i Karamaniyye Kahraman i ZamanTurTarihTarih16 yuzyil ortalariMenseiKaramanogullariDil ler Eski Anadolu TurkcesiYazarKonu lar Karamanogullari Selcukogullari OsmanogullariNusha lar Berlin Eyalet Kutuphanesi Millet Yazma Eser Kutuphanesi TarihceEserin orijini nin 14 yuzyil dolaylarinda yazmis oldugu Karamanogullarinin tarihini anlatan eser olup Karamanname Sikari nin bu eseri Turkceye cevirmesi ve eklemeleri ile olusmustur Yazilis zamani tam olarak bilinmeyen ancak 16 yuzyilin ortalarinda yazildigi tahmin edilen eserin bilinen en eski nushasi 1614 te yazilan Konya nushasidir Kitabin ilk Turkce baskisi Konya nushasi uzerinden Konya Mecmuasi nda tefrika edilmis ve tarafindan Sikari nin Karamanogullari Tarihi adiyla 1946 da Konya da yayimlanmistir Son olarak ise yine Konya nushasindan yararlanilarak 2005 yilinda Karamanname adiyla yayimlanan kitapta tipkibasimi ve Necdet Sakaoglu tarafindan yapilan cevriyazisi yayimlanmistir Eser ilk olarak Mehmet Fuad Bey tarafindan 1926 yilinda bilim dunyasina tanitilmis 1927 de Halil Ethem Bey onu izlemistir Kitaptan modern bilimsel arastirmalar amaciyla ilk yararlananlardan biri Mentese Beyligi arastirmalari sirasinda Paul Wittek olmustur Bunun oncesinde ise Muneccimbasi nin adli eserinde kaynak olarak Karamanname den yaralandigi bilinmektedir Uslup ve icerikHer ne kadar farkli bir kaynaktan ceviri olsa da icerdigi alintilar disinda herhangi bir kaynaga basvurulmadan yazilmis olan eser destansi bir anlatim bicimi ile kaleme alinmis icerdigi abartili anlatima ragmen gercek kisi ve olaylar aktarilmistir Genel olarak Karamanogullari lehine Osmanogullari aleyhine bir bakis acisi icermektedir Sikari eserin giris kisminda Yunan Roma ve Acem tarihlerine yer verdikten sonra Muhammed in peygamberligine deginmekte ardindan da Bizans Acem ve Araplar arasindaki savaslarla Anadolu nun harap hale geldigini bundan 325 yil sonra Selcuklularin Anadolu yu tekrar imar ettigini Hacli Seferlerini Kilic Arslan ve Sultan Mesud un iktidar donemlerini anlatmaktadir Eser Karamanogullarinin tarihini anlatmaya ise ve soyundan Oguz Beyi Saadeddin in Sirvan dan Kayseri ye gocunu oglu Nureddin Bey in Kayilar ve Turkmenlerle isbirligi icinde Eregli Herakl Kalesi ni alisini ve burada yerlesik hayata gecisini aktararak baslamaktadir Eserin kalaninda ise Karaman beylerinin kisisel hayatlari savaslar divanlar yasanan kayda deger olaylar anlatilmaktadir Eserde anlatilan olaylar donemin Anadolu daki diger onemli gucu Osmanli Devleti vakanuvislerinin eserleri ile uyusmazlik icermektedir Ornegin Osmanli vakanuvislerinin tamami Osman Bey e bagimsizlik alametlerinin Alaeddin Keykubad tarafindan verildigini yazmalarina de ise Karamanogullarinin atasinin Osman Bey in hizmetinde oldugunun aktarilmasina karsin Karamanname de Selcuklu sultaninin surulerinin cobanbasisi Osman Bey e bagimsizlik alametlerinin Karamanogullari tarafindan verildigini ancak daha sonra Osmanogullarinin bu iyiligi unuttuklari savunulmaktadir Yine Karamanogullari hukumdarinin Osmanli kaynaklarinda yalnizca bey olarak gecmesine karsin Sikari sah ve sultan sanlarini da tasidiklarini vurgulamakta bu bilgi Karaman kitabelerince de dogrulanmaktadir NushalarKitabin Turkce ilk baskisini hazirlayan Koman kitabin yedi nushasi oldugunu aktarmaktadir nushasi Bu nusha Hadimizade Enver Efendi den Veled Celebi Efendi ye ardindan Inhisarlar Basmuduru Ihsan Korucu ya gecmis ve eksik olan sayfalari tarafindan tamamlanmistir nda bulunan nusha Millet Yazma Eser Kutuphanesi nushasi Bu nusha Ali Emiri tarafindan Osmanli Maliye Naziri den alinmistir Istanbul Universitesi nushasi Ahmed Arifi Pasa tarafindan Ibrahim Aczi ye tipkiyazim yaptirilarak elde edilmistir Bursali Mehmet Tahir Bey deki nusha Halil Ethem Eldem deki kitabin belirli sayfalarinin bulundugu nusha Berlin Eyalet Kutuphanesindeki nusha Gunumuzde dort nusha kayip olup Konya daki Yusuf Aga Kutuphanesi nushasi Istanbul daki Millet Yazma Eser Kutuphanesi nushasi ve Berlin deki Berlin Eyalet Kutuphanesi nushalari koruma altindadir KaynakcaOzel a b c d Sikari 2005 s 72 a b c Sikari 2005 s 70 a b c d e Yildiz Sara Nur 2010 Sikari Islam Ansiklopedisi 39 Istanbul Turkiye Diyanet Vakfi s 163 ISBN 9789753896320 a b c Sikari 2005 s 71 Sikari 2005 s 69 a b c Sikari 2005 s 69 Sikari 2005 s 255 Sikari 2005 s 97 Sikari 2005 s 74 a b c Sikari 2005 s 73 a b Sikari 2005 s 74 Karamanogullari Hakkinda Vesaik i Mahkuke Tarih i Osmani Encumeni Mecmuasi 1911 s 697 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Genel 2005 Metin Sozen Necdet Sakaoglu Ed Karamanname Istanbul Karaman Valiligi Karaman Belediyesi ISBN 9755854835 Dis baglantilarGoogle Kitaplar da Sikari nin Karamanogullari Tarihi Google Kitaplar da Karamanname