Karanlık madde halesi galaksi düzlemini saran ve iyi görünür galaksinin kenarına ve ötesine uzanan galaksinin varsayımsal bir bileşenidir. Karanlık madde halesi karanlık maddeden oluşur. gibi modern kozmolojik modeller, karanlık madde halelerinin ve alt halelerin galaksiler içerebileceğini öne sürer. Bir galaksinin karanlık madde halesi, galaktik diski sarar ve görünür galaksinin kenarının çok ötesine uzanır. Hâleler doğrudan gözlenebilirse de varlıkları galaksilerdeki yıldızların hareketleri ve gaz üzerindeki etkileri yoluyla anlaşılmaktadır. Karanlık madde haleleri güncel modellerinde galaksi oluşumu ve evriminde önemli bir rol oynamaktadır. Karanlık madde halelerinin doğasını değişen derecelerde başarı ile açıklamaya çalışan teoriler arasında soğuk karanlık madde (CDM), sıcak karanlık madde ve büyük kütleli sıkı hale nesneleri (MACHO'lar) bulunur.
Karanlık maddenin tabiatı hakkında teoriler
Spiral galaksinin karanlık madde halesinde karanlık maddenin tabiatı hâlâ belirsiz, ancak iki popüler teori var: ya hale zayıf olarak bilinen temel parçacıkların etkileşimden oluşur ya da bilinen küçük, karanlık cisimlerdendir.
Şekil
Kozmik yoğunluk alanındaki aşırı yoğunlukların çöküşü genellikle asferiktir. Bu nedenle, ortaya çıkan halelerin küresel olmasını beklemek için hiçbir neden yoktur. Bir CDM evreninde yapı oluşumunun en eski simülasyonları bile, halelerin önemli ölçüde düzleştiğini vurguluyordu. Sonraki çalışmalar, halo eşdeğerlik yüzeylerinin eksenlerinin uzunlukları ile karakterize edilen elipsoidlerle tanımlanabileceğini göstermiştir.
Hem verilerdeki hem de model tahminlerindeki belirsizlikler nedeniyle, gözlemlerden çıkarılan hale şekillerinin öngörüleriyle tutarlı olup olmadığı hala net değildir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Wechsler, Risa H.; Tinker, Jeremy L. (14 Eylül 2018). "The Connection Between Galaxies and Their Dark Matter Halos". Annual Review of Astronomy and Astrophysics (İngilizce). 56 (1): 435-487. doi:10.1146/annurev-astro-081817-051756. ISSN 0066-4146. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Mo, Houjun; van den Bosch, Frank C.; White, Simon (1 Mayıs 2010). Galaxy Formation and Evolution. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Clowe, Douglas; Bradac, Marusa; Gonzalez, Anthony H.; Markevitch, Maxim; Randall, Scott W.; Jones, Christine; Zaritsky, Dennis (10 Eylül 2006). "A direct empirical proof of the existence of dark matter". The Astrophysical Journal. 648 (2): L109-L113. doi:10.1086/508162. ISSN 0004-637X. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Navarro, Julio F.; Frenk, Carlos S.; White, Simon D. M. (Mayıs 1996). "The Structure of Cold Dark Matter Halos". The Astrophysical Journal. 462: 563. doi:10.1086/177173. ISSN 0004-637X. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Lovell, Mark R.; Frenk, Carlos S.; Eke, Vincent R.; Jenkins, Adrian; Gao, Liang; Theuns, Tom (21 Mart 2014). "The properties of warm dark matter haloes". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 439 (1): 300-317. doi:10.1093/mnras/stt2431. ISSN 1365-2966. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ The MACHO collaboration; Alcock, C.; Allsman, R. A.; Alves, D. R.; Axelrod, T. S.; Becker, A. C.; Bennett, D. P.; Cook, K. H.; Dalal, N.; Drake, A. J.; Freeman, K. C. (10 Ekim 2000). "The MACHO Project: Microlensing Results from 5.7 Years of LMC Observations". The Astrophysical Journal. 542 (1): 281-307. doi:10.1086/309512. ISSN 0004-637X. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ MACHO; collaborations, GMAN; al, C. Alcock et (20 Eylül 2000). "Binary Microlensing Events from the MACHO Project". The Astrophysical Journal. 541 (1): 270-297. doi:10.1086/309393. ISSN 0004-637X. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Davis, M., Efstathiou, G., Frenk, C.S., White, S.D. M. (1985), ApJ. 292, 371
- ^ Franx, M., Illingworth, G., de Zeeuw, T. (1991), ApJ., 383, 112
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karanlik madde halesi galaksi duzlemini saran ve iyi gorunur galaksinin kenarina ve otesine uzanan galaksinin varsayimsal bir bilesenidir Karanlik madde halesi karanlik maddeden olusur gibi modern kozmolojik modeller karanlik madde halelerinin ve alt halelerin galaksiler icerebilecegini one surer Bir galaksinin karanlik madde halesi galaktik diski sarar ve gorunur galaksinin kenarinin cok otesine uzanir Haleler dogrudan gozlenebilirse de varliklari galaksilerdeki yildizlarin hareketleri ve gaz uzerindeki etkileri yoluyla anlasilmaktadir Karanlik madde haleleri guncel modellerinde galaksi olusumu ve evriminde onemli bir rol oynamaktadir Karanlik madde halelerinin dogasini degisen derecelerde basari ile aciklamaya calisan teoriler arasinda soguk karanlik madde CDM sicak karanlik madde ve buyuk kutleli siki hale nesneleri MACHO lar bulunur karanlik madde halesinin bir benzeriKaranlik maddenin tabiati hakkinda teorilerSpiral galaksinin karanlik madde halesinde karanlik maddenin tabiati hala belirsiz ancak iki populer teori var ya hale zayif olarak bilinen temel parcaciklarin etkilesimden olusur ya da bilinen kucuk karanlik cisimlerdendir Sekil Kozmik yogunluk alanindaki asiri yogunluklarin cokusu genellikle asferiktir Bu nedenle ortaya cikan halelerin kuresel olmasini beklemek icin hicbir neden yoktur Bir CDM evreninde yapi olusumunun en eski simulasyonlari bile halelerin onemli olcude duzlestigini vurguluyordu Sonraki calismalar halo esdegerlik yuzeylerinin eksenlerinin uzunluklari ile karakterize edilen elipsoidlerle tanimlanabilecegini gostermistir Hem verilerdeki hem de model tahminlerindeki belirsizlikler nedeniyle gozlemlerden cikarilan hale sekillerinin ongoruleriyle tutarli olup olmadigi hala net degildir Ayrica bakinizKaranlik maddeKaynakca a b Wechsler Risa H Tinker Jeremy L 14 Eylul 2018 The Connection Between Galaxies and Their Dark Matter Halos Annual Review of Astronomy and Astrophysics Ingilizce 56 1 435 487 doi 10 1146 annurev astro 081817 051756 ISSN 0066 4146 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Mo Houjun van den Bosch Frank C White Simon 1 Mayis 2010 Galaxy Formation and Evolution 4 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Clowe Douglas Bradac Marusa Gonzalez Anthony H Markevitch Maxim Randall Scott W Jones Christine Zaritsky Dennis 10 Eylul 2006 A direct empirical proof of the existence of dark matter The Astrophysical Journal 648 2 L109 L113 doi 10 1086 508162 ISSN 0004 637X 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Navarro Julio F Frenk Carlos S White Simon D M Mayis 1996 The Structure of Cold Dark Matter Halos The Astrophysical Journal 462 563 doi 10 1086 177173 ISSN 0004 637X 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Lovell Mark R Frenk Carlos S Eke Vincent R Jenkins Adrian Gao Liang Theuns Tom 21 Mart 2014 The properties of warm dark matter haloes Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 439 1 300 317 doi 10 1093 mnras stt2431 ISSN 1365 2966 12 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 The MACHO collaboration Alcock C Allsman R A Alves D R Axelrod T S Becker A C Bennett D P Cook K H Dalal N Drake A J Freeman K C 10 Ekim 2000 The MACHO Project Microlensing Results from 5 7 Years of LMC Observations The Astrophysical Journal 542 1 281 307 doi 10 1086 309512 ISSN 0004 637X 9 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 MACHO collaborations GMAN al C Alcock et 20 Eylul 2000 Binary Microlensing Events from the MACHO Project The Astrophysical Journal 541 1 270 297 doi 10 1086 309393 ISSN 0004 637X 12 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Davis M Efstathiou G Frenk C S White S D M 1985 ApJ 292 371 Franx M Illingworth G de Zeeuw T 1991 ApJ 383 112