Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur.Şubat 2024) ( |
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir.24 Ekim 2020) () ( |
Karanlık yıldız, devasa kütlesi nedeniyle ışık hızına eşit veya bu hızı aşan bir yüzey kaçış hızına sahip olan Newton mekaniğindeki teorik bir nesnedir. Newton mekaniği altında ışığın yerçekiminden etkilenip etkilenmediği belirsizdir, ancak Atkılarla aynı şekilde hızlandırılmış olsaydı, karanlık yıldızın yüzeyinden yayılan ışıklar yıldızın yerçekimi tarafından hapsolacak ve onu adından anlaşılabileceği gibi karanlık yapacaktır. Karanlık yıldızlar, genel görelilikteki kara deliklere benzerdir.
Karanlık yıldız teorisinin tarihi
John Michell ve karanlık yıldızlar
1783 yılında jeolog John Michell, Henry Cavendish'e karanlık yıldızların beklenen özelliklerini özetleyen ve The Royal Society tarafından 1784 cildinde yayınlanan bir mektup yazdı. Michell; bir yıldızın yüzeyindeki kaçış hızı ışık hızına eşit veya daha yüksek olduğunda, oluşan ışığın kütleçekimsel olarak hapsolacağını ve böylece yıldızın uzaktaki bir astronom tarafından görülemeyeceğini hesapladı.
Michell'in bu tür "görünmez" yıldızların sayısını hesaplama fikri 20. yüzyıl gök bilimcilerinin çalışmasını öngörüyordu: Çift yıldız sistemlerinin belirli bir oranının en az bir "karanlık" yıldız içermesi beklenebileceğinden, yapabildiğimiz kadar çift yıldız sistemleri belirleyip bunların arasından sadece bir görülebilir yıldızlı sistemleri tespit etmeyi önerdi. Bu, daha sonra görünen yıldızlara ek olarak var olabilecek diğer görünmeyen yıldız maddelerinin miktarını hesaplamak için istatistiksel bir temel sağlayacaktı.
Karanlık yıldızlar ve yerçekimi kaymaları
Michell ayrıca; Einstein'ın 1911 yerçekimi kayması argümanının habercisi olarak, gelecekteki gök bilimcilerin uzak yıldızlardaki yüzey yerçekimini hesaplamak için ışıklarının spektrumun zayıf ucuna ne kadar kaydıklarına bakarak hesaplayabileceklerini öne sürdü. Ancak Michell, Newton'un mavi ışığın kırmızıdan daha az enerjik olduğunu söylediğine atıfta bulundu, (Newton, daha büyük parçacıkların daha büyük dalga boylarıyla ilişkili olduğunu düşündü) bu nedenle Michell'in öngördüğü spektral kaymalar yanlış yöndeydi.
Işığın dalga teorisi
1796'da matematikçi Pierre-Simon Laplace, Exposition du système du Monde adlı kitabının birinci ve ikinci baskılarında aynı fikri Michell'den bağımsızca öne sürdü.
Laplace, belki de ışığın dalga teorisinin gelişmesiyle artık ışığın bir kütlesiz dalga olduğu ve bu yüzden yerçekiminden etkilenmeyeceği düşünüldüğünden sonraki baskılardan bu fikri çıkardı.
Kara deliklerle karşılaştırmalar
- Dolaylı radyasyon
- Karanlık yıldızlar ve kara deliklerin her ikisinin de yüzeyden kaçış hızı ışık hızına eşit veya bundan daha büyük ve kritik yarıçapı r ≤ 2 M.
- Bununla birlikte, karanlık yıldız dolaylı radyasyon yayabilir - dışa yönelik ışık ve madde yeniden yakalanmadan önce kısa bir süre r = 2 M yüzeyini terk edebilir ve kritik yüzeyin dışındayken diğer maddelerle etkileşime girebilir ve hatta etkileşimlerle yıldızdan kurtulabilir. Bu nedenle, bir karanlık yıldız, "ziyaret parçacıklarının" seyrek bir atmosferine sahiptir ve madde ve ışığın bu hayalet halesi zayıf da olsa yayılabilir. Ayrıca Newton mekaniğinde ışık hızlarından daha hızlı olması mümkün olduğundan, parçacıkların kaçması mümkündür.
- Radyasyon etkileri
- Bir karanlık yıldız yukarıda açıklandığı gibi dolaylı radyasyon yayabilir. Kuantum mekaniği ile ilgili mevcut teorilerin tanımladığı gibi kara delikler, ilk olarak 1975'te öne sürülen Hawking radyasyonu olan farklı bir süreçle radyasyon yayarlar. Bir karanlık yıldızın yaydığı radyasyon, onun bileşimine ve yapısına bağlıdır; göre ise Hawking radyasyonunun, bunu tartışmalı hale getirmesine rağmen, genellikle sadece kara deliğin kütlesine, yüküne ve açısal momentumuna bağlı olduğu düşünülmektedir.
- Işık bükme efektleri
- Eğer Newton fiziği, ışığın kütleçekimsel sapmasına sahipse ( Newton, Cavendish, ), genel görelilik, Güneş'i sıyıran bir ışık demetinde onun öngördüğünden iki kat daha fazla sapma öngörür. Bu fark, modern teori altında uzayın eğriliğinin ek katkısıyla açıklanabilir: Newton kütleçekimi, genel göreliliğin uzay-zaman bileşenlerine benzer iken, eğrilik tensörü yalnızca tamamen uzamsal bileşenleri içerir ancak iki form da toplam sapmaya katkıda bulunur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- On the Means of Discovering the Distance, Magnitude, &c. of the Fixed Stars, in Consequence of the Diminution of the Velocity of Their Light, in Case Such a Diminution Should be Found to Take Place in any of Them, and Such Other Data Should be Procured from Observations, as Would be Farther Necessary for That Purpose. By the Rev. John Michell, B. D. F. R. S. In a Letter to Henry Cavendish, Esq. F. R. S. and A. S, 74, 1784, ss. 35-57, doi:10.1098/rstl.1784.0008, ISSN 0080-4614, 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2020
- Schaffer (1979). "John Michell and black holes". Journal for the History of Astronomy. 10: 42-43. doi:10.1177/002182867901000104. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020.
- Gibbons (28 Haziran 1979). "The man who invented black holes [his work emerges out of the dark after two centuries]". New Scientist: 1101.
- "Dark stars: The evolution of an idea". Three hundred years of gravitation. 1987. ss. 199-276. ISBN .
- Eisenstaedt (Dec 1991). "De L'influence de la gravitation sur la propagation de la lumière en théorie Newtonienne. L'archéologie des trous noirs" [The influence of gravity on the propagation of light in Newtonian theory. The archeology black holes]. Archive for History of Exact Sciences. 42 (4): 315-386. doi:10.1007/BF00375157.
- Black Holes and Time Warps: Einstein's Outrageous Legacy. Reprint. . 1 Ocak 1995. ISBN .
See Chapter 3 "Black holes discovered and rejected"
- Freese (2008). "The Effect of Dark Matter on the First Stars: A New Phase of Stellar Evolution". AIP Conference Proceedings. 990: 42-44. doi:10.1063/1.2905656.
- McKee (3 Aralık 2007). "Universe's first stars may have been dark". New Scientist.
- Spolyar (2008). "Dark Matter and the First Stars: A New Phase of Stellar Evolution". Physical Review Letters. 100 (5): 051101. doi:10.1103/PhysRevLett.100.051101. (PMID) 18352355.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Subat 2024 Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun 24 Ekim 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Karanlik yildiz devasa kutlesi nedeniyle isik hizina esit veya bu hizi asan bir yuzey kacis hizina sahip olan Newton mekanigindeki teorik bir nesnedir Newton mekanigi altinda isigin yercekiminden etkilenip etkilenmedigi belirsizdir ancak Atkilarla ayni sekilde hizlandirilmis olsaydi karanlik yildizin yuzeyinden yayilan isiklar yildizin yercekimi tarafindan hapsolacak ve onu adindan anlasilabilecegi gibi karanlik yapacaktir Karanlik yildizlar genel gorelilikteki kara deliklere benzerdir Karanlik yildiz teorisinin tarihiJohn Michell ve karanlik yildizlar 1783 yilinda jeolog John Michell Henry Cavendish e karanlik yildizlarin beklenen ozelliklerini ozetleyen ve The Royal Society tarafindan 1784 cildinde yayinlanan bir mektup yazdi Michell bir yildizin yuzeyindeki kacis hizi isik hizina esit veya daha yuksek oldugunda olusan isigin kutlecekimsel olarak hapsolacagini ve boylece yildizin uzaktaki bir astronom tarafindan gorulemeyecegini hesapladi Michell in bu tur gorunmez yildizlarin sayisini hesaplama fikri 20 yuzyil gok bilimcilerinin calismasini ongoruyordu Cift yildiz sistemlerinin belirli bir oraninin en az bir karanlik yildiz icermesi beklenebileceginden yapabildigimiz kadar cift yildiz sistemleri belirleyip bunlarin arasindan sadece bir gorulebilir yildizli sistemleri tespit etmeyi onerdi Bu daha sonra gorunen yildizlara ek olarak var olabilecek diger gorunmeyen yildiz maddelerinin miktarini hesaplamak icin istatistiksel bir temel saglayacakti Karanlik yildizlar ve yercekimi kaymalari Michell ayrica Einstein in 1911 yercekimi kaymasi argumaninin habercisi olarak gelecekteki gok bilimcilerin uzak yildizlardaki yuzey yercekimini hesaplamak icin isiklarinin spektrumun zayif ucuna ne kadar kaydiklarina bakarak hesaplayabileceklerini one surdu Ancak Michell Newton un mavi isigin kirmizidan daha az enerjik oldugunu soyledigine atifta bulundu Newton daha buyuk parcaciklarin daha buyuk dalga boylariyla iliskili oldugunu dusundu bu nedenle Michell in ongordugu spektral kaymalar yanlis yondeydi Isigin dalga teorisi 1796 da matematikci Pierre Simon Laplace Exposition du systeme du Monde adli kitabinin birinci ve ikinci baskilarinda ayni fikri Michell den bagimsizca one surdu Laplace belki de isigin dalga teorisinin gelismesiyle artik isigin bir kutlesiz dalga oldugu ve bu yuzden yercekiminden etkilenmeyecegi dusunuldugunden sonraki baskilardan bu fikri cikardi Kara deliklerle karsilastirmalarDolayli radyasyon Karanlik yildizlar ve kara deliklerin her ikisinin de yuzeyden kacis hizi isik hizina esit veya bundan daha buyuk ve kritik yaricapi r 2 M Bununla birlikte karanlik yildiz dolayli radyasyon yayabilir disa yonelik isik ve madde yeniden yakalanmadan once kisa bir sure r 2 M yuzeyini terk edebilir ve kritik yuzeyin disindayken diger maddelerle etkilesime girebilir ve hatta etkilesimlerle yildizdan kurtulabilir Bu nedenle bir karanlik yildiz ziyaret parcaciklarinin seyrek bir atmosferine sahiptir ve madde ve isigin bu hayalet halesi zayif da olsa yayilabilir Ayrica Newton mekaniginde isik hizlarindan daha hizli olmasi mumkun oldugundan parcaciklarin kacmasi mumkundur Radyasyon etkileri Bir karanlik yildiz yukarida aciklandigi gibi dolayli radyasyon yayabilir Kuantum mekanigi ile ilgili mevcut teorilerin tanimladigi gibi kara delikler ilk olarak 1975 te one surulen Hawking radyasyonu olan farkli bir surecle radyasyon yayarlar Bir karanlik yildizin yaydigi radyasyon onun bilesimine ve yapisina baglidir gore ise Hawking radyasyonunun bunu tartismali hale getirmesine ragmen genellikle sadece kara deligin kutlesine yukune ve acisal momentumuna bagli oldugu dusunulmektedir Isik bukme efektleri Eger Newton fizigi isigin kutlecekimsel sapmasina sahipse Newton Cavendish genel gorelilik Gunes i siyiran bir isik demetinde onun ongordugunden iki kat daha fazla sapma ongorur Bu fark modern teori altinda uzayin egriliginin ek katkisiyla aciklanabilir Newton kutlecekimi genel goreliligin uzay zaman bilesenlerine benzer iken egrilik tensoru yalnizca tamamen uzamsal bilesenleri icerir ancak iki form da toplam sapmaya katkida bulunur Ayrica bakinizKara delikKaynakcaOn the Means of Discovering the Distance Magnitude amp c of the Fixed Stars in Consequence of the Diminution of the Velocity of Their Light in Case Such a Diminution Should be Found to Take Place in any of Them and Such Other Data Should be Procured from Observations as Would be Farther Necessary for That Purpose By the Rev John Michell B D F R S In a Letter to Henry Cavendish Esq F R S and A S 74 1784 ss 35 57 doi 10 1098 rstl 1784 0008 ISSN 0080 4614 27 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 24 Ekim 2020 Schaffer 1979 John Michell and black holes Journal for the History of Astronomy 10 42 43 doi 10 1177 002182867901000104 22 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2020 Gibbons 28 Haziran 1979 The man who invented black holes his work emerges out of the dark after two centuries New Scientist 1101 Dark stars The evolution of an idea Three hundred years of gravitation 1987 ss 199 276 ISBN 9780521379762 Eisenstaedt Dec 1991 De L influence de la gravitation sur la propagation de la lumiere en theorie Newtonienne L archeologie des trous noirs The influence of gravity on the propagation of light in Newtonian theory The archeology black holes Archive for History of Exact Sciences 42 4 315 386 doi 10 1007 BF00375157 Black Holes and Time Warps Einstein s Outrageous Legacy Reprint 1 Ocak 1995 ISBN 978 0 393 31276 8 See Chapter 3 Black holes discovered and rejected Freese 2008 The Effect of Dark Matter on the First Stars A New Phase of Stellar Evolution AIP Conference Proceedings 990 42 44 doi 10 1063 1 2905656 McKee 3 Aralik 2007 Universe s first stars may have been dark New Scientist Spolyar 2008 Dark Matter and the First Stars A New Phase of Stellar Evolution Physical Review Letters 100 5 051101 doi 10 1103 PhysRevLett 100 051101 PMID 18352355