Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karaosmanoğlu Halit Paşa (ö. 6-7 Temmuz 1919, Akhisar), Akhisar Milli Alayı'nın ilk komutanı ve Osmanlı Devleti'nin bir emirü'l-ümerası, Karaosmanoğlu ailesinin bir üyesiydi.
| Karaosmanoğlu Halit Paşa | |
|---|---|
| Doğum | 1889 Manisa |
| Ölüm | 6-7 Temmuz 1919 Manisa |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Rütbesi | Mirmiran (İhsan Olarak), Emirü'l-ümera |
| Ailesi | |
| Babası | Karaosmanoğlu Mehmed Ağa |
| Annesi | Şemsi Hanım |
| Eşi | Münire Hanım |
| Çocukları | Mehmet, Ali Nasır, Şemsi, Emine |
| Aile adı | Karaosmanoğlu ailesi |
Kurtuluş savaşında Saruhan-Akhisar cephesinde Yunan kuvvetlerine karşı direniş göstermiştir. 6-7 Temmuz gecesi çiftliğinde Yunan kuvvetleri ile işbirliğindeki Rum köylüler tarafından öldürülmüştür.
Çocukluğu ve Gençliği
Halit Paşa, 1889 yılında Manisa'da doğdu. Varlıklı bir ailenin çocuğu olmasına rağmen okula gönderilmemiştir, bu yüzden okuma yazmasının çok az olduğu nakledilmektedir.
Babasının vefatından sonra tarihlerdeki adı Papazlı olan bugünkü Halitpaşa köyüne yakın olan dokuz bin dönümlük bir çiftlik kendisine miras kalmıştı ve geçimini bu çiftlikle temin etmekteydi. 1908 yılında Halit Paşa; Saruhan Sancağı İdare Meclisi'nin seçimle gelen dört üyesinden biri olmuştur ve ismi, rütbesiyle beraber "Halit Paşa Emirü'l-ümera" olarak kaydedilmiştir. Emirü'l-ümera, sivil paşalık unvanının ilk derecesi olup, ikinci rütbeyi karşılamaktadır.
Halit Paşa; II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin ve Türk Ocakları'nın Manisa'daki örgütlenmesinde ve faaliyetlerinde görev almıştır. Halit Paşa, Birinci Dünya Savaşı'na katılmayıp savaşın sonlarına doğru Manisa'da bir milis teşkilatı kurmuştur. Teşkilatın merkezi, Sultani binasıydı. Milisler, Mondros Mütarekesi imzalandığında dağıtılmıştır. Mütareke zamanında, İstihlas-ı Vatan Cemiyeti çatısı altında çalışmıştır.
Kurtuluş Savaşı
15 Mayıs 1919'da gerçekleşen İzmir'in İşgali ve Yunan işgal güçlerinin Manisa sınırına dayanmaları üzerine, ailesini Manisa'dan uzaklaştırmıştır. 25 Mayıs'da Yunan Ordusu'nun Manisa'yı direnişle karşılaşmadan işgal etmesine rağmen şehrin çevresindeki yerleşim birimleri, direniş yanlılarının oluşturduğu kuvvetlerle cephe haline gelmiştir. Bu cephelerden en önemlisi, cephe kumandanlarından birisinin Karaosmanoğlu Halit Paşa olduğu Saruhanlı-Akhisar cephesi idi. Halit Paşa, masraflarını karşıladığı ve yüzlerce kişiden oluşan milli kuvvetlerin başına geçip Rum köylerine ve Yunan birliklerine baskınlar düzenlemiştir. Rum köylüleri ile Halit Paşa'nın arasında iyi ilişkiler bulunmakla beraber düşmanlıklar da vardı. Kendisinin Türk köylerine saldıran Rumlara karşı sert ve acımasız davranışları, Türkleri Rum baskısından korumuştur.
56. Tümen Komutanı Bekir Sami Bey'in 24 Mayıs'da Akhisar'a gelmesi üzere, kendisine Kuvayımilliye'ye yardımcı olabilecek bir şahıs olarak Halit Paşa'nın adı verilmiştir. Bekir Sami Bey ile Halit Paşa'nın görüşmesinde Halit Paşa, bin atlı ve bin yaya kuvvet sözü vermiştir. Bu doğrultuda Halit Paşa, 24-25 Mayıs gece yarısında Akhisar'dan gizlice hareket etmiştir. Önce yanında yaklaşık 25-30 kişi ile bugünkü Nuriye köyü olan Arpalıköy'e hareket etmiştir. Çiftliğine uğradıktan sonra da İstanbul'a gitmiş, orada daha önce oluşturduğu milis teşkilatında yer alan kişilerle görüşerek desteklerini almaya çalışmış, 4-5 gün sonra da dönüp Yunan güçlerine karşı direnişe hazırlanmaya başlamıştır. Yunan kuvvetleri, Mayıs sonlarında Saruhanlı'yı işgal etmiştir ve direnişçiler kısa bir süre sonra dağılmıştır. 10 Haziran 1919'da Yunan kuvvetleri Akhisar'dan çekilmeye başlamış, Halit Paşa da onların peşlerine düşüp Palamut çayı köprüsü yanında onlarla çatışmıştır. Milli kuvvetler Arpalı'ya (Nuriye) geçip orayı bir karargah yapmışlardır. Halit Paşa komutasındaki kuvvetlerde Dereköylü Mehmet Bey Saruhanlı'dan, Hafız Hüseyin Bey Arpalı'dan, Şişman Ethem Bey Tatar'dan (Yılmaz), Karaosmanoğlu Osman Bey de Sarıçam'dan sorumluydu.
Ölümü ve sonrası
6-7 Temmuz gecesinde Nomikos isimli bir papazın kışkırtmaları ve Rum köylülerin Yunan kuvvetleriyle yaptığı işbirliği sonucunda çiftlik üç taraftan Rum köylüler tarafından kuşatılır. Çiftliğin doğu tarafında ise geçilemez büyük bir bataklık vardır. Sayıları iki yüze ulaşan kuşatmacı Rum köylülerin bir kısmı çiftliğe saldırmıştır. Halit Paşa ile bazı adamları ölmüş, Hafız Hüseyin ile Halit Paşa'nın oğlu Mehmet bataklığı kullanarak kurtulabilmiştir. Halit Paşa öldürüldükten sonra Rum köylüler tarafından başı gövdesinden ayrılmış, kendisinin ve adamlarının parmakları kesilmiş ve kıl bir torbaya konulmuştur. Bunun amacının, Halit Paşa'nın başını Manisa'da dolaştırmak olduğu tahmin edilmektedir.
1922 yılındaki büyük yangında Halit Paşa'nın konağı ve aileye ait bütün evrakla birlikte paşalık beratı da yanmıştır. Bu nedenle Halit Paşa'ya bu payenin kesin olarak hangi tarihte verildiği bilinmemektedir.
Mirası
Saruhanlı ilçesine bağlı Halitpaşa Beldesi'nde 9 Nisan 2010 tarihinde Şehit Halit Paşa Anıtı ve Parkı açılmıştır.
Görseller
- Mezarı
Kaynakça
- ^ a b c d e f . 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2024.
- ^ Su, Karaosmanoğlu. ss. 36-37.
- ^ Ferit Devellioğlu (1993). Ferit Devellioğlu. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Aydın Kitabevi. s. 218.
- ^ Salnâme-i Vilâyet-i Aydın. Salnâme-i Vilâyet-i Aydın 1326 Hicri Senesi, Def'a 25. s. 560.
- ^ Su, Karaosmanoğlu. ss. 32-33.
- ^ Su, Karaosmanoğlu. s. 37.
- ^ Çağatay Uluçay, İbrahim Gökçen. Manisa Tarihi. İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları. 1939. s. 69.
- ^ Su, Karaosmanoğlu. ss. 40-41.
- ^ GÜLMEZ, Nurettin; BİLGİ, Nejdet ((Ed.)). Yüzüncü Yılında Milli Mücadele Döneminde Manisa. 4. Berikan Yayınevi. ss. 239-240. ISBN .
- ^ GÜLMEZ, Nurettin; BİLGİ, Nejdet ((Ed.)). Yüzüncü Yılında Milli Mücadele Döneminde Manisa. 4. Berikan Yayınevi. s. 242. ISBN .
- ^ GÜLMEZ, Nurettin; BİLGİ, Nejdet ((Ed.)). Yüzüncü Yılında Milli Mücadele Döneminde Manisa. 4. Berikan Yayınevi. ss. 245-247. ISBN .
- ^ GÜLMEZ, Nurettin; BİLGİ, Nejdet ((Ed.)). Yüzüncü Yılında Milli Mücadele Döneminde Manisa. 4. Berikan Yayınevi. ss. 248-249. ISBN .
- ^ "KURTULUŞ SAVAŞINDA MÜCADELE EDEN ŞEHİT HALİT PAŞA UNUTULMADI". 9 Nisan 2010. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karaosmanoglu Halit Pasa o 6 7 Temmuz 1919 Akhisar Akhisar Milli Alayi nin ilk komutani ve Osmanli Devleti nin bir emiru l umerasi Karaosmanoglu ailesinin bir uyesiydi Karaosmanoglu Halit PasaDogum1889 ManisaOlum6 7 Temmuz 1919 ManisaBagliligi Osmanli ImparatorluguRutbesiMirmiran Ihsan Olarak Emiru l umeraAilesiBabasiKaraosmanoglu Mehmed AgaAnnesiSemsi HanimEsiMunire HanimCocuklariMehmet Ali Nasir Semsi EmineAile adiKaraosmanoglu ailesi Kurtulus savasinda Saruhan Akhisar cephesinde Yunan kuvvetlerine karsi direnis gostermistir 6 7 Temmuz gecesi ciftliginde Yunan kuvvetleri ile isbirligindeki Rum koyluler tarafindan oldurulmustur Cocuklugu ve GencligiHalit Pasa 1889 yilinda Manisa da dogdu Varlikli bir ailenin cocugu olmasina ragmen okula gonderilmemistir bu yuzden okuma yazmasinin cok az oldugu nakledilmektedir Babasinin vefatindan sonra tarihlerdeki adi Papazli olan bugunku Halitpasa koyune yakin olan dokuz bin donumluk bir ciftlik kendisine miras kalmisti ve gecimini bu ciftlikle temin etmekteydi 1908 yilinda Halit Pasa Saruhan Sancagi Idare Meclisi nin secimle gelen dort uyesinden biri olmustur ve ismi rutbesiyle beraber Halit Pasa Emiru l umera olarak kaydedilmistir Emiru l umera sivil pasalik unvaninin ilk derecesi olup ikinci rutbeyi karsilamaktadir Halit Pasa II Mesrutiyet in ilanindan sonra Ittihat ve Terakki Cemiyeti nin ve Turk Ocaklari nin Manisa daki orgutlenmesinde ve faaliyetlerinde gorev almistir Halit Pasa Birinci Dunya Savasi na katilmayip savasin sonlarina dogru Manisa da bir milis teskilati kurmustur Teskilatin merkezi Sultani binasiydi Milisler Mondros Mutarekesi imzalandiginda dagitilmistir Mutareke zamaninda Istihlas i Vatan Cemiyeti catisi altinda calismistir Kurtulus Savasi15 Mayis 1919 da gerceklesen Izmir in Isgali ve Yunan isgal guclerinin Manisa sinirina dayanmalari uzerine ailesini Manisa dan uzaklastirmistir 25 Mayis da Yunan Ordusu nun Manisa yi direnisle karsilasmadan isgal etmesine ragmen sehrin cevresindeki yerlesim birimleri direnis yanlilarinin olusturdugu kuvvetlerle cephe haline gelmistir Bu cephelerden en onemlisi cephe kumandanlarindan birisinin Karaosmanoglu Halit Pasa oldugu Saruhanli Akhisar cephesi idi Halit Pasa masraflarini karsiladigi ve yuzlerce kisiden olusan milli kuvvetlerin basina gecip Rum koylerine ve Yunan birliklerine baskinlar duzenlemistir Rum koyluleri ile Halit Pasa nin arasinda iyi iliskiler bulunmakla beraber dusmanliklar da vardi Kendisinin Turk koylerine saldiran Rumlara karsi sert ve acimasiz davranislari Turkleri Rum baskisindan korumustur 56 Tumen Komutani Bekir Sami Bey in 24 Mayis da Akhisar a gelmesi uzere kendisine Kuvayimilliye ye yardimci olabilecek bir sahis olarak Halit Pasa nin adi verilmistir Bekir Sami Bey ile Halit Pasa nin gorusmesinde Halit Pasa bin atli ve bin yaya kuvvet sozu vermistir Bu dogrultuda Halit Pasa 24 25 Mayis gece yarisinda Akhisar dan gizlice hareket etmistir Once yaninda yaklasik 25 30 kisi ile bugunku Nuriye koyu olan Arpalikoy e hareket etmistir Ciftligine ugradiktan sonra da Istanbul a gitmis orada daha once olusturdugu milis teskilatinda yer alan kisilerle goruserek desteklerini almaya calismis 4 5 gun sonra da donup Yunan guclerine karsi direnise hazirlanmaya baslamistir Yunan kuvvetleri Mayis sonlarinda Saruhanli yi isgal etmistir ve direnisciler kisa bir sure sonra dagilmistir 10 Haziran 1919 da Yunan kuvvetleri Akhisar dan cekilmeye baslamis Halit Pasa da onlarin peslerine dusup Palamut cayi koprusu yaninda onlarla catismistir Milli kuvvetler Arpali ya Nuriye gecip orayi bir karargah yapmislardir Halit Pasa komutasindaki kuvvetlerde Derekoylu Mehmet Bey Saruhanli dan Hafiz Huseyin Bey Arpali dan Sisman Ethem Bey Tatar dan Yilmaz Karaosmanoglu Osman Bey de Saricam dan sorumluydu Olumu ve sonrasi6 7 Temmuz gecesinde Nomikos isimli bir papazin kiskirtmalari ve Rum koylulerin Yunan kuvvetleriyle yaptigi isbirligi sonucunda ciftlik uc taraftan Rum koyluler tarafindan kusatilir Ciftligin dogu tarafinda ise gecilemez buyuk bir bataklik vardir Sayilari iki yuze ulasan kusatmaci Rum koylulerin bir kismi ciftlige saldirmistir Halit Pasa ile bazi adamlari olmus Hafiz Huseyin ile Halit Pasa nin oglu Mehmet batakligi kullanarak kurtulabilmistir Halit Pasa olduruldukten sonra Rum koyluler tarafindan basi govdesinden ayrilmis kendisinin ve adamlarinin parmaklari kesilmis ve kil bir torbaya konulmustur Bunun amacinin Halit Pasa nin basini Manisa da dolastirmak oldugu tahmin edilmektedir 1922 yilindaki buyuk yanginda Halit Pasa nin konagi ve aileye ait butun evrakla birlikte pasalik berati da yanmistir Bu nedenle Halit Pasa ya bu payenin kesin olarak hangi tarihte verildigi bilinmemektedir MirasiSaruhanli ilcesine bagli Halitpasa Beldesi nde 9 Nisan 2010 tarihinde Sehit Halit Pasa Aniti ve Parki acilmistir GorsellerMezariKaynakca a b c d e f 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2024 Su Karaosmanoglu ss 36 37 Ferit Devellioglu 1993 Ferit Devellioglu Osmanlica Turkce Ansiklopedik Lugat Aydin Kitabevi s 218 Salname i Vilayet i Aydin Salname i Vilayet i Aydin 1326 Hicri Senesi Def a 25 s 560 Su Karaosmanoglu ss 32 33 Su Karaosmanoglu s 37 Cagatay Ulucay Ibrahim Gokcen Manisa Tarihi Istanbul Manisa Halkevi Yayinlari 1939 s 69 Su Karaosmanoglu ss 40 41 GULMEZ Nurettin BILGI Nejdet Ed Yuzuncu Yilinda Milli Mucadele Doneminde Manisa 4 Berikan Yayinevi ss 239 240 ISBN 978 625 7254 33 5 GULMEZ Nurettin BILGI Nejdet Ed Yuzuncu Yilinda Milli Mucadele Doneminde Manisa 4 Berikan Yayinevi s 242 ISBN 978 625 7254 33 5 GULMEZ Nurettin BILGI Nejdet Ed Yuzuncu Yilinda Milli Mucadele Doneminde Manisa 4 Berikan Yayinevi ss 245 247 ISBN 978 625 7254 33 5 GULMEZ Nurettin BILGI Nejdet Ed Yuzuncu Yilinda Milli Mucadele Doneminde Manisa 4 Berikan Yayinevi ss 248 249 ISBN 978 625 7254 33 5 KURTULUS SAVASINDA MUCADELE EDEN SEHIT HALIT PASA UNUTULMADI 9 Nisan 2010 16 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024