Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Haziran 2020) |
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2020) () |
Karayazı, Erzurum ilinin bir ilçesidir.
| Karayazı | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Erzurum |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Muammer Sarıdoğan |
| • Belediye başkanı | Bahar Göksu (DEM Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2372 km² |
| Rakım | 2450 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 28,502 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 27.612 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 442 |
| İl plaka kodu | 25 |
Coğrafi ve idari yapı
Türkiye'nin 2295 metre yükseklikte konumlanan bir yerleşim birimidir. İlçe güneyinde Karaçoban, Hınıs ve Malazgirt, doğusunda Eleşkirt, Tutak, batısında Tekman ve Köprüköy, kuzeyinde Horasan ilçeleri ile komşudur. İlçe M.Ö. III ncü yüzyılda medeniyetin kurulduğu Aras nehri civarında Salyamaç, Yolgören ve Çelikli köylerinde bulunan tarihi kalıntılardan anlaşılmaktadır. İlçe Bayraktar köyü civarında kurulmuştur. Evvelden Bayraktar diye tanınan ilçe 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu ya ayak basan Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın öncülerinden Bayraktar Han tarafından kurulduğu bilinmektedir. İlçenin adı buna nedenle Bayraktar olarak kalmıştır. Karayazı ilçesinde şu an mevcut bir mahalle Bayraktar olarak devam etmektedir.
Osmanlı döneminde Bayraktar mahallesi Hınıs Sancağına bağlı olarak kalmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra yörenin özelliği nedeni ile idari bütünlüğün sağlanması ve hizmetlerin genişlettirilmesi amacıyla T.B.M.M tarafından ilçe kurulmasına karar verilmiştir.
İklim
Aynı zamanda Türkiye'nin en soğuk yeridir. İlçe genelinde sert karasal iklim egemendir.
Kar en erken Ekim ayı sonlarına doğru yağmaktadır. Mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Kar örtüsünün ortalama kalınlığı 75 cm. olmakla birlikte bu kalınlık İlçe dışında 150 cm.ye kadar çıkmaktadır.
İlçede yılın 90 günü açık, 200 günü yarı bulutlu/bulutlu, 75 günü ise kapalı geçmektedir.
Yoğun kar yağışı alan bölge, bu nedenle çok verimli meralara sahiptir.
Tarihçe
Karayazı ismi karla kaplı düzlük anlamına gelen kar yazı sözünden gelmektedir.
Tarih
Daha önce Pasinler'e bağlı bir köy iken 1938 yılında ilçe olmuştur. İlçe merkezi şimdi Köprüköy ilçesine bağlı olan Çullu mahallesi iken daha sonra bugünkü yerine taşınmıştır.23.06.1937 tarih ve 3223 sayılı kanun ile ilçe olmuş,08.02.1938 tarih ve 7862 sayılı kararname ile Pasinler ilçesinden 39, Hınıs'ın Söylemez nahiyesinden 27, Hınıs'ın Göksu nahiyesinden 24, Eleşkirt ilçesinden 5, Tutak ilçesinden 22,Malazgirt ilçesinden 8 adet köy bağlanmıştır. İlçenin önemli tarihi şahsiyetlerinden bazıları Dengbej Reso, , Kolağası Kerem Bey'dir. Kereme Kolağasi ya da Kerem bege Zirki mahallesindendir. Rus işgali döneminde aşireti ile birlikte Ruslara karşı savaşmış ve Rus ordusuna ağır kayıplar verdirmiştir. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Erzurum'daki Azadi kongresine katılmış, Şeyh Said isyanında lider kadro içerisinde yer alıp, aktif rol oynamıştır. İsyanın başarısızlığa uğraması ile İran'a geçmiş, burada İran rejimi ile bir çarpışmada öldürülmüştür. Bir diğer önemli şahsiyet Dengbej Reso'dur. Dengbej Reso, Kürtler arasında tanınan ve bilinen bir dengbejdir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1940 | 14.414 | 502 | 13.912 |
| 1945 | 16.749 | 251 | 16.498 |
| 1950 | 17.999 | 436 | 17.563 |
| 1955 | 21.511 | 583 | 20.928 |
| 1960 | 25.845 | 950 | 24.895 |
| 1965 | 28.976 | 1.032 | 27.944 |
| 1970 | 32.100 | 1.916 | 30.184 |
| 1975 | 36.797 | 3.595 | 33.202 |
| 1980 | 41.498 | 3.887 | 37.611 |
| 1985 | 45.649 | 4.137 | 41.512 |
| 1990 | 47.935 | 5.560 | 42.375 |
| 2000 | 35.414 | 6.749 | 28.665 |
| 2007 | 34.332 | 5.960 | 28.372 |
| 2008 | 33.623 | 5.193 | 28.430 |
| 2009 | 33.380 | 4.756 | 28.624 |
| 2010 | 32.969 | 4.724 | 28.245 |
| 2011 | 32.664 | 4.784 | 27.880 |
| 2012 | 32.231 | 5.052 | 27.179 |
| 2013 | 31.747 | 31.747 | veri yok |
| 2014 | 30.591 | 30.591 | veri yok |
| 2015 | 29.137 | 29.137 | veri yok |
| 2016 | 28.792 | 28.792 | veri yok |
| 2017 | 28.337 | 28.337 | veri yok |
| 2018 | 28.502 | 28.502 | veri yok |
| 2019 | 27.762 | 27.762 | veri yok |
| 2020 | 27.612 | 27.612 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Görülecek yerler
- Cunni Mağarası
- Cunni Mağarası'nın birkaç kilometre batısında Kangha isminde çok eski bir yerleşim yerinin kalıntıları bulunur ve ortalama 1,5 kilometre Kazbıl-su dere kıyısı boyunca uzanır. Doğusunda Salyamaç mahallesi ile sınırdır. Bu isim bazen Kanka olarak da konuşulur.
- Karayazının hemen arkasında bulunan Çakmak dağı tam bir oksijen kaynağıdır. Soğuk Kaynak suları ile meşhur çakmak dağı; yayla havasıyla, doğal çiçekleri ve güzelliğiyle tam bir piknik alanıdır.
- Köyceğiz gölü
Kaynakça
- ^ . 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Karayazı Nüfusu - Erzurum". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Erzurum Karayazı Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Karayazı28 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kuzey Doğu Anadolu'da Kayalara Hakedilmiş Eski Türk İşaretleri 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2020 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Karayazi haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Karayazi Erzurum ilinin bir ilcesidir KarayaziIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlErzurumCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiIdare KaymakamMuammer Saridogan Belediye baskaniBahar Goksu DEM Parti Yuzolcumu Toplam2372 km Rakim2450 mNufus 2018 Toplam28 502 Kir Sehir27 612Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu442Il plaka kodu25Cografi ve idari yapiTurkiye nin 2295 metre yukseklikte konumlanan bir yerlesim birimidir Ilce guneyinde Karacoban Hinis ve Malazgirt dogusunda Eleskirt Tutak batisinda Tekman ve Koprukoy kuzeyinde Horasan ilceleri ile komsudur Ilce M O III ncu yuzyilda medeniyetin kuruldugu Aras nehri civarinda Salyamac Yolgoren ve Celikli koylerinde bulunan tarihi kalintilardan anlasilmaktadir Ilce Bayraktar koyu civarinda kurulmustur Evvelden Bayraktar diye taninan ilce 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu ya ayak basan Selcuklu hukumdari Alparslan in onculerinden Bayraktar Han tarafindan kuruldugu bilinmektedir Ilcenin adi buna nedenle Bayraktar olarak kalmistir Karayazi ilcesinde su an mevcut bir mahalle Bayraktar olarak devam etmektedir Osmanli doneminde Bayraktar mahallesi Hinis Sancagina bagli olarak kalmistir Cumhuriyetin ilanindan sonra yorenin ozelligi nedeni ile idari butunlugun saglanmasi ve hizmetlerin genislettirilmesi amaciyla T B M M tarafindan ilce kurulmasina karar verilmistir IklimAyni zamanda Turkiye nin en soguk yeridir Ilce genelinde sert karasal iklim egemendir Kar en erken Ekim ayi sonlarina dogru yagmaktadir Mayis ayi sonuna kadar devam eder Kar ortusunun ortalama kalinligi 75 cm olmakla birlikte bu kalinlik Ilce disinda 150 cm ye kadar cikmaktadir Ilcede yilin 90 gunu acik 200 gunu yari bulutlu bulutlu 75 gunu ise kapali gecmektedir Yogun kar yagisi alan bolge bu nedenle cok verimli meralara sahiptir TarihceKarayazi ismi karla kapli duzluk anlamina gelen kar yazi sozunden gelmektedir TarihDaha once Pasinler e bagli bir koy iken 1938 yilinda ilce olmustur Ilce merkezi simdi Koprukoy ilcesine bagli olan Cullu mahallesi iken daha sonra bugunku yerine tasinmistir 23 06 1937 tarih ve 3223 sayili kanun ile ilce olmus 08 02 1938 tarih ve 7862 sayili kararname ile Pasinler ilcesinden 39 Hinis in Soylemez nahiyesinden 27 Hinis in Goksu nahiyesinden 24 Eleskirt ilcesinden 5 Tutak ilcesinden 22 Malazgirt ilcesinden 8 adet koy baglanmistir Ilcenin onemli tarihi sahsiyetlerinden bazilari Dengbej Reso Kolagasi Kerem Bey dir Kereme Kolagasi ya da Kerem bege Zirki mahallesindendir Rus isgali doneminde asireti ile birlikte Ruslara karsi savasmis ve Rus ordusuna agir kayiplar verdirmistir Cumhuriyetin kurulusundan sonra Erzurum daki Azadi kongresine katilmis Seyh Said isyaninda lider kadro icerisinde yer alip aktif rol oynamistir Isyanin basarisizliga ugramasi ile Iran a gecmis burada Iran rejimi ile bir carpismada oldurulmustur Bir diger onemli sahsiyet Dengbej Reso dur Dengbej Reso Kurtler arasinda taninan ve bilinen bir dengbejdir NufusYil Toplam Sehir Kir1940 14 414 502 13 9121945 16 749 251 16 4981950 17 999 436 17 5631955 21 511 583 20 9281960 25 845 950 24 8951965 28 976 1 032 27 9441970 32 100 1 916 30 1841975 36 797 3 595 33 2021980 41 498 3 887 37 6111985 45 649 4 137 41 5121990 47 935 5 560 42 3752000 35 414 6 749 28 6652007 34 332 5 960 28 3722008 33 623 5 193 28 4302009 33 380 4 756 28 6242010 32 969 4 724 28 2452011 32 664 4 784 27 8802012 32 231 5 052 27 1792013 31 747 31 747 veri yok2014 30 591 30 591 veri yok2015 29 137 29 137 veri yok2016 28 792 28 792 veri yok2017 28 337 28 337 veri yok2018 28 502 28 502 veri yok2019 27 762 27 762 veri yok2020 27 612 27 612 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Gorulecek yerlerCunni Magarasi Cunni Magarasi nin birkac kilometre batisinda Kangha isminde cok eski bir yerlesim yerinin kalintilari bulunur ve ortalama 1 5 kilometre Kazbil su dere kiyisi boyunca uzanir Dogusunda Salyamac mahallesi ile sinirdir Bu isim bazen Kanka olarak da konusulur Karayazinin hemen arkasinda bulunan Cakmak dagi tam bir oksijen kaynagidir Soguk Kaynak sulari ile meshur cakmak dagi yayla havasiyla dogal cicekleri ve guzelligiyle tam bir piknik alanidir Koycegiz goluKaynakca 5 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2013 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Karayazi Nufusu Erzurum nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Erzurum Karayazi Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarKarayazi28 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuzey Dogu Anadolu da Kayalara Hakedilmis Eski Turk Isaretleri 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde