Karaözü, Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesine bağlı bir mahalledir. Eskiden belde olan Karaözü, 6360 sayılı kanunun çıkmasıyla beraber mahalle statüsü almıştır.
Karaözü, Sarıoğlan | |
---|---|
Kayseri | |
Ülke | Türkiye |
İl | Kayseri |
İlçe | Sarıoğlan |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Rakım | 1154 m |
Nüfus (2007)[1] | 1.597 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 814 |
İl plaka kodu | 38 |
Posta kodu | 38880 |
Tarihçe
Köye ilk yerleşen ahaliye Hüsneliler adı verilmektedir, ancak bahar ve güz dönemlerinde göçerlerin sürekli yaptıkları yağmalar nedeniyle bunlar 1700'lü yılların sonuna doğru burayı topluca terk etmişlerdir. Yeni gelen topluluklarla köyün yeniden kuruluş tarihi ise 1799-1800 olarak tahmin edilmektedir.
1953 yılına kadar Sivas'ın Şarkışla ilçesine bağlı olan Karaözü, bu tarihten sonra Sivas’ın Gemerek ilçesine, 1978 yılında ise yapılan halk oylaması ile Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesine bağlanmıştır.
Köyün adı
Karaözü köyünde "Tohum Pınarı" ve "Memiş Pınarı" adlarını taşıyan iki büyük çeşme bulunmaktadır. Bunların suları aşağıdaki dereye doğru akarlarken gölgeli bir görüntü oluştururlar. O nedenle de bu sulara "Karaca Öz" adı verilmiştir. Topraktan (karadan) çıkan su akıntısı anlamı da mümkündür. ("Öz" kelimesi özellikle İç Anadolu'da dere, ırmak, akarsu anlamlarında kullanılır.)
Şahruh Köprüsü
Şahruh Köprüsü, Karaözü köyünde yer alan tarihi bir köprüdür. Köprünün yapım tarihine ilişkin yazılı bir bilgi yoktur. Fakat 1538 yılındaki onarımına ilişkin bir kitabe mevcuttur.
Köprünün sol taraftaki üst korkuluk taşlarının arasında genişçe ortası oyuk bir taş vardır. Bu oyuk yaklaşık olarak bir insan sırtını içine alacak genişliktedir. "Kulunç Taşı" denilen bu yere insanlar sırtlarını dayarlar ve yeli (sancıyı, ağrıyı, sızıyı) aldığına inanırlar. Oturarak kuluncunu bu taşa dayayanlar sırtlarını sağa sola oynatarak tedavi olduklarını söylerler. Ayrıca buraya sırt verilerek dilek tutulması da yaygındır (niyet taşı amacıyla). Bu taş tam kıbleye karşı durmaktadır ve geçmişte mihrap olarak kullanıldığı da bilinmektedir. Göçebe topluluklar ve köprüden ya da yakınlardan geçen diğer yolcular namazlarını toplu halde burada kılarlarmış. Özellikle Cuma günleri gelip geçenler ve bitişiğindeki handa konaklayan yolcular, bu taşın karşısına geçip namaz için saf tutarlarmış. Köprünün beratlı (imtiyazlı, özel niteliği bulunan) olduğuna inanılır. (Şeyh İbrahim adına yapımış olan Zaviye zamanla yıkılınca taşlarından bir han inşa edilmiş ancak daha sonra o da yıkılmış.)
Su değirmenleri
Karaözü köyü Kızılırmak vadisinin doğuya bakan yamacında yer almaktadır. Hemen alt tarafından bir dere akmaktadır. Karaözü ahalisi bu dereye bir isim koymamıştır. Genelde “Aşağı Dere” tabiri ile tanımlanmaktadır. “Yukarı Dere” ise doğal bir akarsu olmayıp Karaözü’ndeki değirmenleri döndüren, insan eli ile yapılmış su kanalıdır. Geçmişte Aşağı Dere’nin suyunun neredeyse tamamının gerektiğinde bu kanala aktarıldığı bilinmektedir.
Karaözü’nde bu kanalın suyuyla çalışan üç adet değirmen sosyal hayatın ve coğrafi konumların en önemli belirleyicileri arasındadır. Bunların adları; “Yukarı Değirmen”, “Orta Değirmen”, “Aşağı Değirmen” şeklindedir.
Bunlardan başka Şahruh Köprüsü'nün kuzeybatısındaki “Tahir Efendi Değirmeni”, Tereli’de “Kaya Değirmeni” denilen iki farklı değirmen, "Kadir Kahya’nın Değirmeni" ile Kel Tepe eteğindeki "Kadı Halil Değirmeni" de yine geçmişteki değirmenlerin en önemlileridir.
Kaynakça
- TARİHİ, KÜLTÜRÜ, FOLKLORUYLA KARAÖZÜ - Ahmet Özerdem, CEM MATBAACILIK, 1994, İstanbul
Dipnotlar
- ^ Karaözü ve Müzik 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . başlıklı yazı, Mustafa Aydemir, Zafer Gazetesi, Yayın tarihi: 10 Mart 2020
- ^ "Öz" kavramının anlamı için: Mevzii Coğrafya Yönünden Kırıkkale-Keskin ve Delice 13 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dr. Aydoğan KÖKSAL, 1968, Ankara Üniversitesi Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2, 219–250 sayfalar arasında muhtelif örnekler, (Sayfa: 224, "c- Özler" altbaşlığında; "Sahamızda «öz» sulu susuz, küçük veya nisbeten büyük derelere verilen isimdir," denilmektedir.)
- ^ "Tarihi Şahruh Köprüsü Turizme Kazandırılsın çağrısı". Hürriyet. 24 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2019.
- ^ "Şahruh Köprüsü" başlıklı haber, Yeni Gündem Gazetesi, Nurayşe Çolakgil, Yayın tarihi: 3 Mayıs 2020
- ^ MAKEDONYA-ÜSKÜP FATİH SULTAN MEHMET (TAŞ) KÖPRÜSÜ ve NAMAZGÂHI, Prof. Dr. Hakkı ACUN, Balkanlarda Osmanlı Vakıfları ve Eserleri Uluslararası Sempozyumu, "Kayseri - Karaözü Kasabası Şahruh Köprüsü" alt başlığı, Sayfa: 136
Dış bağlantılar
- Karaözü'nde Kış Eğlenceleri (Ahmet Özerdem, Sivas Folkloru Dergisi, 1975)
- Karaözü Hakkında 1 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Karaözü Köyü Sayfası)
Fotoğraflar
- Kaleden Karaözü
- Karaözü ve Şahruh Köprüsü
- Keltepe'den Karaözü
- Arka planda Kale Tepesi
Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karaozu Kayseri nin Sarioglan ilcesine bagli bir mahalledir Eskiden belde olan Karaozu 6360 sayili kanunun cikmasiyla beraber mahalle statusu almistir Karaozu SarioglanMahalleMahallenin haritadaki yeriKayseriUlke TurkiyeIlKayseriIlceSarioglanCografi bolgeIc Anadolu BolgesiRakim1154 mNufus 2007 1 1 597Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu814Il plaka kodu38Posta kodu38880TarihceKoye ilk yerlesen ahaliye Husneliler adi verilmektedir ancak bahar ve guz donemlerinde gocerlerin surekli yaptiklari yagmalar nedeniyle bunlar 1700 lu yillarin sonuna dogru burayi topluca terk etmislerdir Yeni gelen topluluklarla koyun yeniden kurulus tarihi ise 1799 1800 olarak tahmin edilmektedir 1953 yilina kadar Sivas in Sarkisla ilcesine bagli olan Karaozu bu tarihten sonra Sivas in Gemerek ilcesine 1978 yilinda ise yapilan halk oylamasi ile Kayseri nin Sarioglan ilcesine baglanmistir Koyun adiKaraozu koyunde Tohum Pinari ve Memis Pinari adlarini tasiyan iki buyuk cesme bulunmaktadir Bunlarin sulari asagidaki dereye dogru akarlarken golgeli bir goruntu olustururlar O nedenle de bu sulara Karaca Oz adi verilmistir Topraktan karadan cikan su akintisi anlami da mumkundur Oz kelimesi ozellikle Ic Anadolu da dere irmak akarsu anlamlarinda kullanilir Sahruh KoprusuSahruh Koprusu Karaozu koyunde yer alan tarihi bir koprudur Koprunun yapim tarihine iliskin yazili bir bilgi yoktur Fakat 1538 yilindaki onarimina iliskin bir kitabe mevcuttur Koprunun sol taraftaki ust korkuluk taslarinin arasinda genisce ortasi oyuk bir tas vardir Bu oyuk yaklasik olarak bir insan sirtini icine alacak genisliktedir Kulunc Tasi denilen bu yere insanlar sirtlarini dayarlar ve yeli sanciyi agriyi siziyi aldigina inanirlar Oturarak kuluncunu bu tasa dayayanlar sirtlarini saga sola oynatarak tedavi olduklarini soylerler Ayrica buraya sirt verilerek dilek tutulmasi da yaygindir niyet tasi amaciyla Bu tas tam kibleye karsi durmaktadir ve gecmiste mihrap olarak kullanildigi da bilinmektedir Gocebe topluluklar ve kopruden ya da yakinlardan gecen diger yolcular namazlarini toplu halde burada kilarlarmis Ozellikle Cuma gunleri gelip gecenler ve bitisigindeki handa konaklayan yolcular bu tasin karsisina gecip namaz icin saf tutarlarmis Koprunun beratli imtiyazli ozel niteligi bulunan olduguna inanilir Seyh Ibrahim adina yapimis olan Zaviye zamanla yikilinca taslarindan bir han insa edilmis ancak daha sonra o da yikilmis Su degirmenleriKaraozu koyu Kizilirmak vadisinin doguya bakan yamacinda yer almaktadir Hemen alt tarafindan bir dere akmaktadir Karaozu ahalisi bu dereye bir isim koymamistir Genelde Asagi Dere tabiri ile tanimlanmaktadir Yukari Dere ise dogal bir akarsu olmayip Karaozu ndeki degirmenleri donduren insan eli ile yapilmis su kanalidir Gecmiste Asagi Dere nin suyunun neredeyse tamaminin gerektiginde bu kanala aktarildigi bilinmektedir Karaozu nde bu kanalin suyuyla calisan uc adet degirmen sosyal hayatin ve cografi konumlarin en onemli belirleyicileri arasindadir Bunlarin adlari Yukari Degirmen Orta Degirmen Asagi Degirmen seklindedir Bunlardan baska Sahruh Koprusu nun kuzeybatisindaki Tahir Efendi Degirmeni Tereli de Kaya Degirmeni denilen iki farkli degirmen Kadir Kahya nin Degirmeni ile Kel Tepe etegindeki Kadi Halil Degirmeni de yine gecmisteki degirmenlerin en onemlileridir KaynakcaTARIHI KULTURU FOLKLORUYLA KARAOZU Ahmet Ozerdem CEM MATBAACILIK 1994 IstanbulDipnotlar Karaozu ve Muzik 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde baslikli yazi Mustafa Aydemir Zafer Gazetesi Yayin tarihi 10 Mart 2020 Oz kavraminin anlami icin Mevzii Cografya Yonunden Kirikkale Keskin ve Delice 13 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Aydogan KOKSAL 1968 Ankara Universitesi Cografya Arastirmalari Dergisi 2 219 250 sayfalar arasinda muhtelif ornekler Sayfa 224 c Ozler altbasliginda Sahamizda oz sulu susuz kucuk veya nisbeten buyuk dere lere verilen isimdir denilmektedir Tarihi Sahruh Koprusu Turizme Kazandirilsin cagrisi Hurriyet 24 Nisan 2019 21 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2019 Sahruh Koprusu baslikli haber Yeni Gundem Gazetesi Nurayse Colakgil Yayin tarihi 3 Mayis 2020 MAKEDONYA USKUP FATIH SULTAN MEHMET TAS KOPRUSU ve NAMAZGAHI Prof Dr Hakki ACUN Balkanlarda Osmanli Vakiflari ve Eserleri Uluslararasi Sempozyumu Kayseri Karaozu Kasabasi Sahruh Koprusu alt basligi Sayfa 136Dis baglantilarKaraozu nde Kis Eglenceleri Ahmet Ozerdem Sivas Folkloru Dergisi 1975 Karaozu Hakkinda 1 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Karaozu Koyu Sayfasi FotograflarKaleden Karaozu Karaozu ve Sahruh Koprusu Keltepe den Karaozu Arka planda Kale TepesiTurkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz