Kars Antlaşması (Fransızca: Traite de Kars), 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Türkiye ile Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki sınırların belirlendiği antlaşmadır.
Kars Antlaşması'nda (1921) Ankara Hükûmetinin kazançları (koyu kırmızı) | |
Tür | Barış Antlaşması |
---|---|
İmzalanma | 13 Ekim 1921 |
Yer | Kars |
Taraflar | Ankara Hükûmeti Ermenistan SSC Azerbaycan SSC Gürcistan SSC |
Diller | Rusça, Fransızca |
Vikikaynak'ta Kars Antlaşması |
Rusya, 1917'den sonra Kafkasya’dan çekildi. Bölgede Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan bağımsızlığına kavuşmuş ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti adında üç devlet kurulmuştur. Fakat Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti iki yıl sonra Kafkasya’yı yeniden işgal etmiştir. Bölgedeki üç devlet Sovyetler Birliği ismini alan yeni Sovyet rejiminin idaresine girdi. Sakarya Muharebesinin Ankara Hükûmetinin zaferiyle sonuçlanmasından sonra Sovyet Rusya’nın aracılığıyla üç Sovyet Cumhuriyeti Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile Kâzım Karabekir'in temsil ettiği TBMM Hükûmeti arasında 13 Ekim 1921'de Kars Antlaşması imzalandı. Bu anӀaşmaya göre her üç Cumhuriyet, Moskova Antlaşması'nı kendileri için de geçerli sayıyordu. Böylece Türkiye’nin doğu sınırı kesinleşti ve Ermeni Sorunu da sona erdi.
Bir giriş bölümü, 20 madde ve eklerinden oluşmaktadır. Sözleşmenin geçerli şartı kabul edilmemiştir. Ancak, bazı bilgilere göre antlaşmanın hükümleri 25 yıllık geçerliliği olan ek protokolleri mevcuttur. Böylece, Azerbaycan'ın Nahçıvan bölgesinin hamilik hakkında 5. maddede ifade edilen şartı açıktır. Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla beraber Ermenistan bu konuda farklı görüşler belirtmiş farklı makamlar Kars Antlaşması'nı kabul etmediklerini açıklamıştır.
Potsdam Konferansı'nın liderlerinin 6. toplantısında SSCB Dışişleri Halk Komiseri Vyaçeslav Molotov'un 22 Temmuz 1945 yılında Türk-Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması'nın koşulları hakkında yapılmış açıklaması bu süre ile koşullandırılmıştır. Bu koşulları Kars, Artvin ve Ardahan hariç bölgelerin geri vermesi ve Karadeniz Boğazlar sorunları çözüm hükümleri kapsamaktadır.
Konferans ve imza
Kars'ta yapılan konferansa Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'ni temsilen, baş delege olarak Doğu Cephesi Komutanı Ferik Kâzım Karabekir Paşa, delege olarak Burdur milletvekili Veli Bey, Ankara Hükûmeti'nin Azerbaycan temsilcisi Memduh Şevket Bey, Doğu Anadolu Bölgesi Demiryolları İnşaat Başmühendisi Muhtar Bey, Müşavir olarak Batum milletvekili Edip Bey, Reji Umûmî Müfettişi Muvaffak Bey, Doğu Cephesi Kurmay Başkanı Kadri Bey, Kurmay Binbaşı Veysel Bey, Kurmay Binbaşı Talât Bey ve kâtip olarak dışişleri memurlarından Zühtü Bey, Osman Bey ve Cephe yaverleri Nazmi Bey ve Selahattin Bey katılmışlardır.
Antlaşma, Türkiye'yi temsil eden Kazım Karabekir Paşa, Veli Bey, Muhtar Bey, Memduh Şevket Bey, Sovyetler'i temsil eden Rusya Büyükelçisi Yakov Ganetsky, Ermenistan Dışişleri Bakanı Aşkanaz Mravyan ve iç işleri bakanı ile Azerbaycan Devlet Bakanı ve Gürcistan Savunma Bakanı Şalva Eliava ve Dışişleri bakanı Aleksandr Svanidze'nin katıldığı bir toplantıyla imzalandı.
II. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Sovyetlerin Türkiye üzerindeki toprak iddiaları devam etmiştir. Bu durum, Türkiye'nin hem savaşın son döneminde Müttefik Devletler yanında savaşa dahil olmasına, hem de birkaç yıl sonra NATO'ya üye olmasında rol oynayan unsurlardan biri oldu.
Şimdiki durum
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 1991'de dağıldıktan sonra bağımsız olan Ermenistan Kars Antlaşması'nı tanımadı.Taşnak Partisi Erivan Temsilcisi ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan, Kars Antlaşması'nın Sovyetler Birliği ile imzalandığını bağımsız Ermenistan tarafından imzalanmadığını öne sürerek bu sınırların geçerli olmadığını, daha farklı bölgeleri sınır belirlemiş Sevr Antlaşması'nı esas aldıklarını belirtti.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kars Antlasmasi Fransizca Traite de Kars 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Turkiye ile Guney Kafkasya ulkeleri Gurcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasindaki sinirlarin belirlendigi antlasmadir Kars AntlasmasiKars Antlasmasi nda 1921 Ankara Hukumetinin kazanclari koyu kirmizi TurBaris AntlasmasiImzalanma13 Ekim 1921YerKarsTaraflarAnkara Hukumeti Ermenistan SSC Azerbaycan SSC Gurcistan SSCDillerRusca FransizcaVikikaynak ta Kars Antlasmasi Rusya 1917 den sonra Kafkasya dan cekildi Bolgede Azerbaycan Gurcistan ve Ermenistan bagimsizligina kavusmus ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti adinda uc devlet kurulmustur Fakat Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti iki yil sonra Kafkasya yi yeniden isgal etmistir Bolgedeki uc devlet Sovyetler Birligi ismini alan yeni Sovyet rejiminin idaresine girdi Sakarya Muharebesinin Ankara Hukumetinin zaferiyle sonuclanmasindan sonra Sovyet Rusya nin araciligiyla uc Sovyet Cumhuriyeti Azerbaycan Gurcistan ve Ermenistan ile Kazim Karabekir in temsil ettigi TBMM Hukumeti arasinda 13 Ekim 1921 de Kars Antlasmasi imzalandi Bu anӀasmaya gore her uc Cumhuriyet Moskova Antlasmasi ni kendileri icin de gecerli sayiyordu Boylece Turkiye nin dogu siniri kesinlesti ve Ermeni Sorunu da sona erdi Bir giris bolumu 20 madde ve eklerinden olusmaktadir Sozlesmenin gecerli sarti kabul edilmemistir Ancak bazi bilgilere gore antlasmanin hukumleri 25 yillik gecerliligi olan ek protokolleri mevcuttur Boylece Azerbaycan in Nahcivan bolgesinin hamilik hakkinda 5 maddede ifade edilen sarti aciktir Sovyetler Birligi nin yikilmasiyla beraber Ermenistan bu konuda farkli gorusler belirtmis farkli makamlar Kars Antlasmasi ni kabul etmediklerini aciklamistir Potsdam Konferansi nin liderlerinin 6 toplantisinda SSCB Disisleri Halk Komiseri Vyaceslav Molotov un 22 Temmuz 1945 yilinda Turk Sovyet Dostluk ve Saldirmazlik Antlasmasi nin kosullari hakkinda yapilmis aciklamasi bu sure ile kosullandirilmistir Bu kosullari Kars Artvin ve Ardahan haric bolgelerin geri vermesi ve Karadeniz Bogazlar sorunlari cozum hukumleri kapsamaktadir Konferans ve imzaKars ta yapilan konferansa Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti ni temsilen bas delege olarak Dogu Cephesi Komutani Ferik Kazim Karabekir Pasa delege olarak Burdur milletvekili Veli Bey Ankara Hukumeti nin Azerbaycan temsilcisi Memduh Sevket Bey Dogu Anadolu Bolgesi Demiryollari Insaat Basmuhendisi Muhtar Bey Musavir olarak Batum milletvekili Edip Bey Reji Umumi Mufettisi Muvaffak Bey Dogu Cephesi Kurmay Baskani Kadri Bey Kurmay Binbasi Veysel Bey Kurmay Binbasi Talat Bey ve katip olarak disisleri memurlarindan Zuhtu Bey Osman Bey ve Cephe yaverleri Nazmi Bey ve Selahattin Bey katilmislardir Antlasma Turkiye yi temsil eden Kazim Karabekir Pasa Veli Bey Muhtar Bey Memduh Sevket Bey Sovyetler i temsil eden Rusya Buyukelcisi Yakov Ganetsky Ermenistan Disisleri Bakani Askanaz Mravyan ve ic isleri bakani ile Azerbaycan Devlet Bakani ve Gurcistan Savunma Bakani Salva Eliava ve Disisleri bakani Aleksandr Svanidze nin katildigi bir toplantiyla imzalandi II Dunya SavasiII Dunya Savasi sirasinda ve sonrasinda Sovyetlerin Turkiye uzerindeki toprak iddialari devam etmistir Bu durum Turkiye nin hem savasin son doneminde Muttefik Devletler yaninda savasa dahil olmasina hem de birkac yil sonra NATO ya uye olmasinda rol oynayan unsurlardan biri oldu Simdiki durumSovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi 1991 de dagildiktan sonra bagimsiz olan Ermenistan Kars Antlasmasi ni tanimadi Tasnak Partisi Erivan Temsilcisi ve Ermenistan Disisleri Bakani Vartan Oskanyan Kars Antlasmasi nin Sovyetler Birligi ile imzalandigini bagimsiz Ermenistan tarafindan imzalanmadigini one surerek bu sinirlarin gecerli olmadigini daha farkli bolgeleri sinir belirlemis Sevr Antlasmasi ni esas aldiklarini belirtti Kaynakca Radikal 10 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2008 ASAM Ermenistan Turkiye Iliskileri toplantisi olu kirik baglanti