Kasım Hanlığı (Tatarca: Qasím xanlığı/Касыйм ханлыгы, Qasím patşalığı/Касыйм патшалыгы, Rusça: Касимовское ханство / Kasimov Hanlığı, Касимовское царство / Kasimov Çarlığı; 1452-1681), Oka Nehri'nın kuzey kıyısında Ryazan kenti yakınında bugünkü Kasimov'da Kasım Han tarafından kurulmuş Tatar hanlığı. Hanlık adını, ilk hanı olan Kasım Han'dan almıştır.
Касыйм ханлыгы, Qasím xanlığı Касимовское ханство Kasım Hanlığı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1452-1681 | |||||||||
Başkent | Kasimov | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Tatarca | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Han | |||||||||
| |||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
|
Altın Orda eski başkanı , 1436’da tahtından indirildikten sonra 1437’de Kazan Hanlığı'nı kurdu. 1445’te, Moskova Knezi II. Vasili ile yaptığı savaşı kazanarak, onu esir almış ve yapılan antlaşma ile Kasım, , Şatsk ve illerini içine alan bölgenin verilmesi koşuluyla prensi serbest bıraktı.
Fakat güçlü hükümdar Uluğ Muhammed Han'ın, kısa bir süre sonra ölümü, oğulları arasında taht kavgalarına yol açtı.
Fırsatı değerlendiren (Moskova Büyük Knezi), Kasım Han'ı destekledi. Rus yardımcı güçleriyle desteklenen Kasım Han, kardeşi İbrahim’e karşı harekete geçti ama başarı kazanamayarak geri döndü. Bu olaydan sonra, Kasım Moskova Knezliğine sığınmak zorunda kalmış ve 1452'de Moskova Kasım'a söz konusu bölgeyi vererek Kasım Hanlığını kurdurmuştur. Moskova Knezleri, Moskova knezliği ile Kazan Hanlığı arasında tampon bölgesini oluşturan Kasım Hanlığı'nı Kazan Hanlığı'nı karıştırmak için bir âlet olarak kullanmıştır.
Kasım'ın oğlu Daniyal'ın ölümünden sonra hanlığına Kırım Hanlığı ve Astrahan Hanlığı sülalesinden getirilmiştir. Ancak, hiçbiri, Rusların denetiminden çıkamadı.
1574'te Moskova Büyük Knezi IV. İvan Büyük Knezliğinden çekilerek Kasım Hanlarından Simeon Bekbulatoviç (Симеон Бекбулатович)i Büyük Knezi tahtına oturtturarak Simeon'u "Bütün Rusi'nin Knezi" unvanı vermiştir. Ancak 1575'te Simeon Knezliğini IV. İvan'a geri vermiştir.
Rusların çeşitli bölgelere düzenledikleri seferlere, Kasım Hanları da iştirak ettiler. Gittikçe zayıflayıp benliğini kaybeden Kasım Hanlığı, 1681 yılında tamamen ortadan kaldırıldı.
Kasım halkı arasında kalan müslümanlar, daha sonra İslam illerine göçtüler. Bir kısmı ise orada kaldı. Devletin merkezi olan Kasım şehri, Oka Nehrinin sol sahili yamacında Oka’ya dökülen iki küçük derenin arasında kurulmuştu. Kasım Han, burada bir cami yaptırdı. Yıkılıp dökülen bu caminin yerine, 1768 senesinde iki katlı başka bir cami yapıldı. Eski minaresi ise ayakta kalmıştır. Hanlık döneminde yapılmış birçok eser, Ruslar tarafından yakılıp yıkıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ ""Kasım Hanlığı ve Sayın Bulat (Simeon Begbulatoviç) Han" Modern Türk Araştırmaları Dergisi, cilt: 2, sayı: 3, yıl: Eylül 2005" (PDF). 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016.
- ^ ""KĀSIM HANLIĞI" TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 24, sayfa: 543-544, yıl: 2001". 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kasim Hanligi Tatarca Qasim xanligi Kasyjm hanlygy Qasim patsaligi Kasyjm patshalygy Rusca Kasimovskoe hanstvo Kasimov Hanligi Kasimovskoe carstvo Kasimov Carligi 1452 1681 Oka Nehri nin kuzey kiyisinda Ryazan kenti yakininda bugunku Kasimov da Kasim Han tarafindan kurulmus Tatar hanligi Hanlik adini ilk hani olan Kasim Han dan almistir Kasyjm hanlygy Qasim xanligi Kasimovskoe hanstvo Kasim Hanligi1452 1681BaskentKasimovYaygin dil ler TatarcaHukumetMonarsiHan 1452 1468Kasim Han 1679 1681Fatima SultanTarihce Kurulusu1452 Dagilisi1681Onculler ArdillarKazan Hanligi Rusya Carligi Altin Orda eski baskani 1436 da tahtindan indirildikten sonra 1437 de Kazan Hanligi ni kurdu 1445 te Moskova Knezi II Vasili ile yaptigi savasi kazanarak onu esir almis ve yapilan antlasma ile Kasim Satsk ve illerini icine alan bolgenin verilmesi kosuluyla prensi serbest birakti Fakat guclu hukumdar Ulug Muhammed Han in kisa bir sure sonra olumu ogullari arasinda taht kavgalarina yol acti Firsati degerlendiren Moskova Buyuk Knezi Kasim Han i destekledi Rus yardimci gucleriyle desteklenen Kasim Han kardesi Ibrahim e karsi harekete gecti ama basari kazanamayarak geri dondu Bu olaydan sonra Kasim Moskova Knezligine siginmak zorunda kalmis ve 1452 de Moskova Kasim a soz konusu bolgeyi vererek Kasim Hanligini kurdurmustur Moskova Knezleri Moskova knezligi ile Kazan Hanligi arasinda tampon bolgesini olusturan Kasim Hanligi ni Kazan Hanligi ni karistirmak icin bir alet olarak kullanmistir Kasim in oglu Daniyal in olumunden sonra hanligina Kirim Hanligi ve Astrahan Hanligi sulalesinden getirilmistir Ancak hicbiri Ruslarin denetiminden cikamadi 1574 te Moskova Buyuk Knezi IV Ivan Buyuk Knezliginden cekilerek Kasim Hanlarindan Simeon Bekbulatovic Simeon Bekbulatovich i Buyuk Knezi tahtina oturtturarak Simeon u Butun Rusi nin Knezi unvani vermistir Ancak 1575 te Simeon Knezligini IV Ivan a geri vermistir Ruslarin cesitli bolgelere duzenledikleri seferlere Kasim Hanlari da istirak ettiler Gittikce zayiflayip benligini kaybeden Kasim Hanligi 1681 yilinda tamamen ortadan kaldirildi Kasim halki arasinda kalan muslumanlar daha sonra Islam illerine goctuler Bir kismi ise orada kaldi Devletin merkezi olan Kasim sehri Oka Nehrinin sol sahili yamacinda Oka ya dokulen iki kucuk derenin arasinda kurulmustu Kasim Han burada bir cami yaptirdi Yikilip dokulen bu caminin yerine 1768 senesinde iki katli baska bir cami yapildi Eski minaresi ise ayakta kalmistir Hanlik doneminde yapilmis bircok eser Ruslar tarafindan yakilip yikildi Ayrica bakinizKasim Hanlari ListesiKaynakca Kasim Hanligi ve Sayin Bulat Simeon Begbulatovic Han Modern Turk Arastirmalari Dergisi cilt 2 sayi 3 yil Eylul 2005 PDF 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 KASIM HANLIGI TDV Islam Ansiklopedisi cilt 24 sayfa 543 544 yil 2001 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016