Kazakistan'da enerji Kazakistan'da enerjiyi ve elektrik üretimi, tüketimi ve ithalatını açıklar. enerji ile ilgili Kazakistan siyasetini anlatır.
Genel bakış
Kazakistan net bir enerji ihracatçısıdır. Kazakistan petrol, gaz, kömür ve uranyum rezervlerine sahiptir. Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) önde gelen enerji üreticisidir. Büyük bir petrol, gaz ve kömür üreticisi yanı sıra dünyanın en büyük uranyum cevheri üreticisi ve ihracatçısıdır.
Kazakistan'da enerji | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Kişi başına | Birincil enerji | Üretim | İhracat | Elektrik | CO2-salınımı | |
Milyon | TWh | TWh | TWh | TWh | Mt | |
2004 | 15.0 | 638 | 1,379 | 742 | 54.4 | 162.2 |
2007 | 15.5 | 773 | 1,582 | 811 | 68.9 | 190.5 |
2008 | 15.7 | 825 | 1,723 | 899 | 73.5 | 201.6 |
2009 | 15.9 | 766 | 1,696 | 931 | 71.6 | 189.5 |
2012 | 16.6 | 908 | 1,863 | 972 | 81.0 | 234.2 |
2012R | 16.79 | 871 | 1,915 | 1,023 | 85.4 | 225.8 |
2013 | 17.04 | 948 | 1,966 | 994 | 83.4 | 244.9 |
Change 2004-09 | 6.0 % | 20.1 % | 22.9 % | 25.6 % | 31.7 % | 16.9 % |
Mtoe = 11.63 TWh, Birincil enerji, enerji kayıplarını içerir. 2012R = CO2 hesaplama kriterleri değişti, sayılar güncellendi. |
UEA'ya göre Kazakistan'da birincil enerji arzı 2004'ten 2008'e %29 ve enerji ihracatı %21 artmıştır.
Kaynaklarına göre enerji
Kazakistan yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak için yeni yollar aramaya başlamıştır. 2015 yılı Ocak ayı sonunda 2013-2020 dönemi için yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi üzerine bir eylem planı kabul edilmiştir.
20 Temmuz 2015 günü, Kazakistan Yatırım ve Kalkınma Bakanı, ülkenin enerji tasarrufu programlarının finansmanı için özel bir fon kurulacağını duyurmuştur.
Petrol
Kazakistan, petrol rezervlerinin 30 milyar varil olacağını tahmin etmektedir. , Aktöbe, Mangistav ve , ülkenin batı kesiminde yer almaktadır. Bütün bunlar 2011 yılında günde 565.000 varil ham petrol ile en büyük petrol üretilen alan olarak yer almaktadır. Ana rezerv alanlarından Tengiz en büyük beş kara petrol alanlarındandır. Bu akım kanıtlanmış rezervlerinin yarısını oluşturur. Hazar Denizi'nde Kaşagan ve Kurmangazı offshore alanlarının en az 14 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir. 9-11 milyar varil ile Kaşagan, Orta Doğu'nun dışında büyük bir petrol alanıdır. 2016 yılında günde 1,5 milyon varil üretime ulaşacağı tahmin edilmektedir. Kazakistan 2013 yılında günde 1,64 milyon varil bir tahmini toplam ile üretimde önemli bir neft üreticisidir. Ülke yurt içindeki arzda yüzde 13 civarında petrol tüketir ve geri kalanını büyük petrol piyasalarına ihraç etmektedir. Bugünkü seviyelerin üzerine çıkma durumu olarak sıvı üretim genişleyerek devam etmektedir. Hem ülkenin Tengiz, Karaçağanak ve Kaşagan alanlarını geliştirmekte hem de ihracat verimine eklemektedir.
KazMunayGaz (KMG), bir ulusal petrol ve doğalgaz şirketidir ve petrol ve gaz sektöründe devletin çıkarlarını temsil etmek için 2002 yılında kurulmuştur. Neft üretimini geliştirme 2000'lerin başında öncelikle Hollanda ve ABD'den gelen büyük ölçüde önemli yabancı yatırım nedeniyle mümkün hale gelmiştir. 2010 yılında, Kazak hükûmeti KMG'nin ticari sektöre şirketin yüksek düzeyde katılımını sağlamak için ve sektörünü düzenlemek üzere önemli bir sorumluluk aldı. Hükûmet, tüm yeni projeleri ve ortak girişimler için KMG'de çoğunluk hissesini elinde tutmaktadır. KMG şimdi Kazakistan'ın kanıtlanan toplam petrol ve gaz rezervlerinin yüzde 20'sini kontrol etmektedir ve gazın yüzde 14'ünü ve toplam petrol ve gaz kondensatı üretiminin yüzde 27'sini elinde tutmaktadır.
Kazakistan'ın, Atırav, Çimkent ve Pavlodar kentlerinde üç büyük rafineri bulunmaktadır. Onların bileşik ham rafinaj kapasitesi üçü arasında eşit bölünmüş, kabaca günde yaklaşık 350,000 varil olmaktadır. Eskimiş altyapıya bağlı olarak çoğunlukla kendi kapasitesi sadece yüzde 60 oranında işlemektedir. Hükûmet 2016 yılı civarında tamamlanacak bu birimlerin modernizasyonu için önemli yatırımlar yapmıştır.
Doğal gaz
Kazakistan'ın kanıtlanmış doğal gaz rezervi 85 trilyon kübik feet olmaktadır (2013). Doğal gaz rezervlerinin büyük çoğunluğu Kazakistan'ın batısında bulunan dört alanda yoğunlaşmıştır; (yüzde 46), Tengiz (yüzde 12), Imashevskoye(yüzde 7) ve Kaşagan (yüzde 12). 2000-2012 yılları arasında doğal gaz üretimi 2012 yılında 40,1 milyar metreküp ile dört kat artmıştır. Ancak, bu gazın sadece yüzde 53'ü ticari amaçlar için kullanılabilmekteydi; geriye kalanı üretimi artırmak için petrol alanlarına yeniden enjekte edildi.
Kazakistan gaz üretimi 10,5 milyar metreküp (2012) ile iç talebi karşılamak için yeterlidir. Ancak, talep merkezleri (güney, doğu, kuzey) ile tüm üretim merkezleri (batı) bağlanamadığı için sınırlı iç gaz boru hattı şebekesine bağlı ülke, güneyindeki talebi karşılamak için Özbekistan'dan ve kuzey ve doğudaki talebi karşılamak için Rusya'dan gaz ithal etmektedir. Çin'e bağlanan boru hattı 2012 yılında, Orta Asya üzerinden, 8.8 milyar metreküp gaz ihraç etti. 2012 yılında, Kazakistan transit gazının miktarı 96.5 milyar metreküp oldu.
Kömür
Kazakistan, Orta Asya'nın en büyük kazanılabilir kömür rezervleri üzerinde bulunmaktadır. 33,6 milyon ton rezervi ile küresel toplam rezervlerin yüzde 3,8'ini temsil etmektedir (2013). 2013 yılında, ülke 58.4 milyon ton kömür çıkarmıştır. Kömür üretimi Sovyetler Birliği döneminde yüzde 70 seviyesindeydi. Kazakistan'da en büyük kömür üretim bölgesi olan kuzeydoğudaki Ekibastuz'da, 4,5 milyar ton açık ocak kömür madeni faaliyetiyle Bogatır Kömür (Bogatyr Coal) önde gelen işletme oldu. 2012 yılında Bogatır Kömür 46 milyon ton kömür üretmiştir.
Kömürün yüzde 75'i, çoğunluğu özellikle iç tüketimde elektrik üretimi için kullanılır. Kazakistan petrolünün büyük ithalatçıları arasında komşu güney Rusya ve Ukrayna yer almaktadır.
Kazakistan'da kömür (Mt) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Üretim | İthalat | |||||
2005 | 79 | 15 | ||||
2008 | 108 | 27 | ||||
2009 | 101 | 22 | ||||
2011 | 117 | 34 |
Kazakistan'ın kömür madenlerinde önemli bir güvenlik endişesi patlama kontrolüdür.
96 milyon ton taşkömürü ve 5 milyon ton linyit kömürü ile: 2009 yılında Kazakistan 8. en büyük kömür üreticisi olmuştur. Taşkömürünün 22 Mt'si (2009) 2009 yılında ihraç edilmiştir. Aynı zamanda 2009 yılında Kazakistan, dünyada 8. en büyük kömür ihracatçısı da olmuştur. 2009 yılında en büyük taşkömürü ihracatçıları: Avustralya 262, Endonezya 230, Rusya 93, Kolombiya 69, Güney Afrika 67, Amerika Birleşik Devletleri 33, Vietnam 25, Kazakistan 22, Kanada 20 ve Çek Cumhuriyeti 4 (Mt) idi. Kazakistan'ın kömür ile karşılaştırıldığında düşük enerji değeri 0.444 TEP/ton vardır, mesela Avustralya 0,689 TEP/ton, riayet ile büyük kömür üreticisidir.
Elektrik
2013 yılında, ülke 93.76 milyar KWh ile kömürden 70 milyar kWh (% 81), hidroelektrikten 8 kWh, gazdan 8 milyar kWh enerji üretmiştir. Ülkenin 19.6 GW kurulu toplam üretimi İrtiş Nehri üzerinde bulunan 5 hidroelektrik santral de dâhil olmak üzere 71 enerji santraliyle yapılmaktadır. Üretilen elektriğin yüzde 75'i sanayi tarafından, yüzde 11'i haneler tarafından ve yüzde 2'si de taşıma araçları tarafından tüketilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ UEA Kilit Dünya Enerji İstatistikleri 2015 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2014 (Kasım 2015 yılında olduğu gibi 2012R 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. + Mart 2014'te olduğu gibi 2012 önceki yıllarda istatistiksel hesaplama kriterleri ile karşılaştırılabilir, 2013 2 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2012 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2011 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2009 7 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2006 12 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UEA, Ekim, ham petrol s.11, kömür s.13 doğal gaz s.15
- ^ a b c d e "Kazakhstan to establish fund to finance energy-saving programs". Azernews.az. 8 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ a b "ABD Enerji Bilgi İdaresi Kazakistan 2013 Anlık Görüntüsü" (PDF). 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "E&Y Kazakistan Petrol ve Gaz 2014 Vergi Rehberi" (PDF). 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ Kazakistan 2012 petrol ve gaz üretim rakamlarını açıkladı 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "2014 Haziran BP Dünya Enerji İstatistiksel İncelemesi" (PDF). 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "Bogatır Kömür (Bogatyr Coal) verileri". 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ UEA Anahtar enerji istatistikleri 2012, 2010, 2009 ve 2006, sayfa 15
- ^ Doğu ve Güneyden kömür 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Enerji şirketi kömür alımlarında sorumluluk, FinnWatch 23 Aralık 2010
- ^ UEA anahtar dünya enerji istatistikleri 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Dünya enerji anahtar istatistikleri 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UEA, sayfa:59
- ^ "Kazakistan'da Uranyum ve Nükleer Enerji, World-nuclear.org". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazakistan da enerji Kazakistan da enerjiyi ve elektrik uretimi tuketimi ve ithalatini aciklar enerji ile ilgili Kazakistan siyasetini anlatir Kazakistan daki bir enerji santraliGenel bakisKazakistan net bir enerji ihracatcisidir Kazakistan petrol gaz komur ve uranyum rezervlerine sahiptir Bagimsiz Devletler Toplulugu nun BDT onde gelen enerji ureticisidir Buyuk bir petrol gaz ve komur ureticisi yani sira dunyanin en buyuk uranyum cevheri ureticisi ve ihracatcisidir Kazakistan da enerjiKisi basina Birincil enerji Uretim Ihracat Elektrik CO2 salinimiMilyon TWh TWh TWh TWh Mt2004 15 0 638 1 379 742 54 4 162 22007 15 5 773 1 582 811 68 9 190 52008 15 7 825 1 723 899 73 5 201 62009 15 9 766 1 696 931 71 6 189 52012 16 6 908 1 863 972 81 0 234 22012R 16 79 871 1 915 1 023 85 4 225 82013 17 04 948 1 966 994 83 4 244 9Change 2004 09 6 0 20 1 22 9 25 6 31 7 16 9 Mtoe 11 63 TWh Birincil enerji enerji kayiplarini icerir 2012R CO2 hesaplama kriterleri degisti sayilar guncellendi UEA ya gore Kazakistan da birincil enerji arzi 2004 ten 2008 e 29 ve enerji ihracati 21 artmistir Kaynaklarina gore enerjiKazakistan yenilenebilir enerji kaynaklarini kullanmak icin yeni yollar aramaya baslamistir 2015 yili Ocak ayi sonunda 2013 2020 donemi icin yenilenebilir enerjinin gelistirilmesi uzerine bir eylem plani kabul edilmistir 20 Temmuz 2015 gunu Kazakistan Yatirim ve Kalkinma Bakani ulkenin enerji tasarrufu programlarinin finansmani icin ozel bir fon kurulacagini duyurmustur PetrolKazakistan petrol rezervlerinin 30 milyar varil olacagini tahmin etmektedir Aktobe Mangistav ve ulkenin bati kesiminde yer almaktadir Butun bunlar 2011 yilinda gunde 565 000 varil ham petrol ile en buyuk petrol uretilen alan olarak yer almaktadir Ana rezerv alanlarindan Tengiz en buyuk bes kara petrol alanlarindandir Bu akim kanitlanmis rezervlerinin yarisini olusturur Hazar Denizi nde Kasagan ve Kurmangazi offshore alanlarinin en az 14 milyon varil oldugu tahmin edilmektedir 9 11 milyar varil ile Kasagan Orta Dogu nun disinda buyuk bir petrol alanidir 2016 yilinda gunde 1 5 milyon varil uretime ulasacagi tahmin edilmektedir Kazakistan 2013 yilinda gunde 1 64 milyon varil bir tahmini toplam ile uretimde onemli bir neft ureticisidir Ulke yurt icindeki arzda yuzde 13 civarinda petrol tuketir ve geri kalanini buyuk petrol piyasalarina ihrac etmektedir Bugunku seviyelerin uzerine cikma durumu olarak sivi uretim genisleyerek devam etmektedir Hem ulkenin Tengiz Karacaganak ve Kasagan alanlarini gelistirmekte hem de ihracat verimine eklemektedir KazMunayGaz KMG bir ulusal petrol ve dogalgaz sirketidir ve petrol ve gaz sektorunde devletin cikarlarini temsil etmek icin 2002 yilinda kurulmustur Neft uretimini gelistirme 2000 lerin basinda oncelikle Hollanda ve ABD den gelen buyuk olcude onemli yabanci yatirim nedeniyle mumkun hale gelmistir 2010 yilinda Kazak hukumeti KMG nin ticari sektore sirketin yuksek duzeyde katilimini saglamak icin ve sektorunu duzenlemek uzere onemli bir sorumluluk aldi Hukumet tum yeni projeleri ve ortak girisimler icin KMG de cogunluk hissesini elinde tutmaktadir KMG simdi Kazakistan in kanitlanan toplam petrol ve gaz rezervlerinin yuzde 20 sini kontrol etmektedir ve gazin yuzde 14 unu ve toplam petrol ve gaz kondensati uretiminin yuzde 27 sini elinde tutmaktadir Kazakistan in Atirav Cimkent ve Pavlodar kentlerinde uc buyuk rafineri bulunmaktadir Onlarin bilesik ham rafinaj kapasitesi ucu arasinda esit bolunmus kabaca gunde yaklasik 350 000 varil olmaktadir Eskimis altyapiya bagli olarak cogunlukla kendi kapasitesi sadece yuzde 60 oraninda islemektedir Hukumet 2016 yili civarinda tamamlanacak bu birimlerin modernizasyonu icin onemli yatirimlar yapmistir Dogal gazKazakistan in kanitlanmis dogal gaz rezervi 85 trilyon kubik feet olmaktadir 2013 Dogal gaz rezervlerinin buyuk cogunlugu Kazakistan in batisinda bulunan dort alanda yogunlasmistir yuzde 46 Tengiz yuzde 12 Imashevskoye yuzde 7 ve Kasagan yuzde 12 2000 2012 yillari arasinda dogal gaz uretimi 2012 yilinda 40 1 milyar metrekup ile dort kat artmistir Ancak bu gazin sadece yuzde 53 u ticari amaclar icin kullanilabilmekteydi geriye kalani uretimi artirmak icin petrol alanlarina yeniden enjekte edildi Kazakistan gaz uretimi 10 5 milyar metrekup 2012 ile ic talebi karsilamak icin yeterlidir Ancak talep merkezleri guney dogu kuzey ile tum uretim merkezleri bati baglanamadigi icin sinirli ic gaz boru hatti sebekesine bagli ulke guneyindeki talebi karsilamak icin Ozbekistan dan ve kuzey ve dogudaki talebi karsilamak icin Rusya dan gaz ithal etmektedir Cin e baglanan boru hatti 2012 yilinda Orta Asya uzerinden 8 8 milyar metrekup gaz ihrac etti 2012 yilinda Kazakistan transit gazinin miktari 96 5 milyar metrekup oldu KomurKazakistan Orta Asya nin en buyuk kazanilabilir komur rezervleri uzerinde bulunmaktadir 33 6 milyon ton rezervi ile kuresel toplam rezervlerin yuzde 3 8 ini temsil etmektedir 2013 2013 yilinda ulke 58 4 milyon ton komur cikarmistir Komur uretimi Sovyetler Birligi doneminde yuzde 70 seviyesindeydi Kazakistan da en buyuk komur uretim bolgesi olan kuzeydogudaki Ekibastuz da 4 5 milyar ton acik ocak komur madeni faaliyetiyle Bogatir Komur Bogatyr Coal onde gelen isletme oldu 2012 yilinda Bogatir Komur 46 milyon ton komur uretmistir Komurun yuzde 75 i cogunlugu ozellikle ic tuketimde elektrik uretimi icin kullanilir Kazakistan petrolunun buyuk ithalatcilari arasinda komsu guney Rusya ve Ukrayna yer almaktadir Kazakistan da komur Mt Uretim Ithalat2005 79 152008 108 272009 101 222011 117 34 Kazakistan in komur madenlerinde onemli bir guvenlik endisesi patlama kontroludur 96 milyon ton taskomuru ve 5 milyon ton linyit komuru ile 2009 yilinda Kazakistan 8 en buyuk komur ureticisi olmustur Taskomurunun 22 Mt si 2009 2009 yilinda ihrac edilmistir Ayni zamanda 2009 yilinda Kazakistan dunyada 8 en buyuk komur ihracatcisi da olmustur 2009 yilinda en buyuk taskomuru ihracatcilari Avustralya 262 Endonezya 230 Rusya 93 Kolombiya 69 Guney Afrika 67 Amerika Birlesik Devletleri 33 Vietnam 25 Kazakistan 22 Kanada 20 ve Cek Cumhuriyeti 4 Mt idi Kazakistan in komur ile karsilastirildiginda dusuk enerji degeri 0 444 TEP ton vardir mesela Avustralya 0 689 TEP ton riayet ile buyuk komur ureticisidir Elektrik2013 yilinda ulke 93 76 milyar KWh ile komurden 70 milyar kWh 81 hidroelektrikten 8 kWh gazdan 8 milyar kWh enerji uretmistir Ulkenin 19 6 GW kurulu toplam uretimi Irtis Nehri uzerinde bulunan 5 hidroelektrik santral de dahil olmak uzere 71 enerji santraliyle yapilmaktadir Uretilen elektrigin yuzde 75 i sanayi tarafindan yuzde 11 i haneler tarafindan ve yuzde 2 si de tasima araclari tarafindan tuketilmektedir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Kazakistan da enerji ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016 UEA Kilit Dunya Enerji Istatistikleri 2015 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2014 Kasim 2015 yilinda oldugu gibi 2012R 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Mart 2014 te oldugu gibi 2012 onceki yillarda istatistiksel hesaplama kriterleri ile karsilastirilabilir 2013 2 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2012 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2011 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2009 7 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2006 12 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi UEA Ekim ham petrol s 11 komur s 13 dogal gaz s 15 a b c d e Kazakhstan to establish fund to finance energy saving programs Azernews az 8 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016 a b ABD Enerji Bilgi Idaresi Kazakistan 2013 Anlik Goruntusu PDF 26 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 15 Mayis 2016 E amp Y Kazakistan Petrol ve Gaz 2014 Vergi Rehberi PDF 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016 Kazakistan 2012 petrol ve gaz uretim rakamlarini acikladi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2014 Haziran BP Dunya Enerji Istatistiksel Incelemesi PDF 9 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 15 Mayis 2016 Bogatir Komur Bogatyr Coal verileri 11 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016 UEA Anahtar enerji istatistikleri 2012 2010 2009 ve 2006 sayfa 15 Dogu ve Guneyden komur 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Enerji sirketi komur alimlarinda sorumluluk FinnWatch 23 Aralik 2010 UEA anahtar dunya enerji istatistikleri 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dunya enerji anahtar istatistikleri 2010 11 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi UEA sayfa 59 Kazakistan da Uranyum ve Nukleer Enerji World nuclear org 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2016