Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2022) () |
Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.
Kazasker Mustafa İzzet Efendi (d. 1801,Tosya, Kastamonu - ö. 16 Kasım 1876, İstanbul), Türk besteci, neyzen, hattat, şair ve devlet adamı.
19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bilim, sanat ve siyaset dünyasının önemli bir ismidir. Hat sanatının en büyük temsilcilerinden birisi olan Mustafa İzzet Efendi, Ayasofya’da asılı büyük levhaların hattatıdır. Başta İstanbul olmak üzere Bursa ve Kahire’de pek çok binanın yazı ve kitabeleri ona aittir. Sülüs ve nesih yazılarında zamanının şeyhi ve Hâfız Osman'ı kabul edilen bir sanatçıdır.
Devlet hizmetinde kazaskerlik, baş ulemalık gibi önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamı olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Sultan Abdülmecit’in şehzadelerine hat hocalığı yapmış, Sultan Abdülaziz’in hocası olmuştur.
Çok iyi bir neyzen olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi, II. Mahmut’un huzurundaki fasıllara katılmış bir müzisyendir. Türk müziğinde kullanıan “Tarz-ı Cedid” makamını bulan kişidir. Pek çok şarkısının aynısıra tarz-ı cedid makamında yazdığı bir peşrev ve semaisi vardır.
Yaşamı
1801 yılında Tosya’da dünyaya geldi. Babası, Tosyalı Bostanizade Mustafa Ağa, annesi ise İstanbul’daki Kaadirî dergahının kurucusu İsmail Rumi Efendi’nin torunlarındandır.[] Babasının ölümü üzerine eğitim için İstanbul’a gönderildi. Fatih Başkurşunlu Medresesi’nde dini ilimler ve Arapça öğrendi, Kömürcüzade Hafız Efendi’den müzik dersleri aldı. Hat sanatını ve ney üflemeyi de öğrenmeye çalıştı.
1819 yılında Mustafa İzzet Efendi’yi dinleyip sesini çok beğenen padişah II. Mahmut, onun öğrenimi ile ilgilenmek üzere Silâhtar Gazî Ahmed Paşazâde Ali Paşa'yı görevlendirdi. Önce İzzet Efendi dairesinde saray için yetiştirildi; öğrenimine üç yıl boyunca Galatasaray Sultanisi’nde, sonra saray içindeki Enderun-u Hümayun Mektebi’nde devam etti. Müzik, hat, lisan ve edebiyat eğitimi sırasında virtüözlük derecesinde neyzen olarak yetişti, edebiyat ve hat sanatlarında da kendisini gösterdi. Müzik bilgisini Şâkir Ağa, Dellâlzâde İsmâil Ağa, Suyolcu Sâlih Efendi, Kömürcüzâde Hâfız Mehmet Efendi, Basmacı Abdi Efendi sayesinde genişletti. Ta’lik yazıyı büyük usta Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den, sülüs ve nesih’i Çömez Mustafa Vasıf Efendi’den öğrendi. Yeserizade’den icazet aldıktan sonra padişah yakınları arasına girdi, kazaskerliğe getirildi. Hocası Yeserizade Kazasker Mustafa Efendi’nin adını aldı.
Orduya geçmek arzusunu reddeden padişah hacca gitmesine izin verince 1829 yılında saraydan ayrılan Mustafa İzzet Efendi, tasavvufa merak salmış ve Kayserili Ali Efendi’ye bağlanmıştı; Ali Efendi ve musiki hocası Kömürcüzâde Hafız Mehmet Efendi ile beraber hacca gitti. Dönüşte, Arap ilimlerini öğrenmek için Kahire’de yedi ay kaldı. İstanbul’a döndükten sonra saraya gitmeyip Mahmutpaşa’daki evinde yaşadı. Derviş kıyafetleri içinde kendisini gördüğünce çok kızan ve İstanbul’dan sürmek isteyen II. Mahmut, daha sonra kendisini affetmiş; Mustafa İzzet Efendi de padişahın ölümüne kadar sık sık saraya gitmiş, fasıllarda neyzen olarak bulunmuştur.
Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Sultan Abdülmecit tahta çıktığında görev değişikliği istedi ve Eyüp Sultan Camii imam hatibi oldu. Abdülmecit, 1845 yılında onu ikinci imam olarak tekrar saraya aldı; kısa süre sonra başimam oldu. Abdülmecit devrinde Anadolu ve Rumeli Kazaskerliği, şehzadelere hat hocalığı görevlerinde de bulundu. Saraydaki başimamlık görevinden 1853’de ayrıldı.
Öğrencisi Hattat Şefik Bey’in teyzesi ile evlenen Mustafa İzzet Efendi’nin Ata, Tevfik, Emine adlı üç çocuğu vardı. Son yıllarını Bebek’teki yalısında geçirdi. 16 Kasım 1876’da hayatını kaybetti. Tophane’de Kaadirî Dergâhı Mezarlığı’na defnedildi. Mezartaşı, öğrencisi Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi’nin eseridir.
Hattatlığı
Seyyid Kazasker Mustafa Efendi en çok nesih, sülüs, celi sülüs ve celi talik türlerinde hat eser vermiştir. Sülüs ve nesih yazılarında zamanının şeyhi ve Kayışzade Hafız Osman'ı kabul edilen bir sanatçıdır. Celîde kendine özgü bir üslubu vardır.[]
En ünlü hat eserleri arasında; Ayasofya'da bulunan ve o güne kadar yapılanların en büyüğü olan -7,6m. çapındaki- “Hulefay-ı Raşidîn” levhaları ile kubbe kuşağındaki “Nûr” ayeti, İstanbul Üniversitesi (eski Daire-i Umür-ı Askeriye) kapısının üstünde ve bahçeye bakan taraftaki ta’lik kitabe, Bursa Ulu Camii'de iki büyük levha, Hırka-i Şerif Camii ve ’lerindeki levhalar, Yahya Efendi Türbesi’nde “Nur” ayeti, Mısır'da Kavalalı Mehmed Ali Paşa türbesinde “Süre-i Dehr” ve ta’lik tarih, 16 Kur'an, 15 Delailu'l-Hayrat, 30 En'am ve kasaid, 250'den fazla hilye ve çok sayıda levha yer alır.
Hattat Mehmed Şefik Bey, Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi, Abdullah Zühtü Efendi, Mehmet İlmî Efendi, Vahdeti Efendi, Hasan Rıza Efendi, Zekai Dede Kazasker Mustafa Efendi’nin öğrencisi olarak yetişmiş hattatlardr.
Yazdığı bazı kitabeler
- Selimiye Kışlası yan kapısı 1258/ 1842
- Çırağan Küçük Mecidiye Camii 1265/ 1849
- Yenikapı Mevlevihanesi Muvakkıthanesi
- Ayasofya Camii Hünkar Mahfili
- Kahire Kavalalı M. Ali Paşa Türbesi
- Çemberlitaş Bezm-i Alem Valide Sultan Mektebi 1266/ 1850
- Hırka-i Şerif Camii 1267/ 1851
- Dolmabahçe Sarayı 1272/ 1856
- Kadıköy İskele Camii 1275/ 1859
- Topkapı Sarayı Hazine Koğuşu
- Cerrahpaşa Keçecizâde Kazım Bey Kabri 1276/ 1859
- Beyazıt Harbiye Nezareti; Giriş kapısının iç tarafı. 1283/ 1866
- Mercan Ali Paşa Mescidi 1286/ 1869
- Fındıklı Keşfî Cafer Efendi Türbesi
- Kasımpaşa Camii iç kapı üstü 1284/ 1867
- Fındıklı Parizad Hatun Türbesi
- Şerife Ümmügülsüm Kabri 1282/ 1867
- Tophane Nusretiye Camii Kapısı
Şairliği
Kazasker Mustafa İzzet Efendi’nin “Keşfıı'l Arâb” ve “Avamil-i Mıı'arrebî “ adlı iki eseri ve İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nde kendi el yazısı ile bir güfte mecmuası bulunur.
Bestekârlığı
| Wikimedia Commons'ta Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Sanatçı dört durak, iki ilahi, kendi buluşu olan “Tarz-ı Cedid” makamında bir peşrev ve semai, muhtelif makamlarda yirmiye yakın şarkı bestelemiştir.
Müzik alanında yetiştirdiği en ünlü öğrencileri Medeni Aziz Efendi, Zekaî Dede, Behlul Efendi, Yeniköylü Hasan Efendi’dir.
Kaynakça
- ^ a b c d "Turkmusikisi.com Sitesi Mustafa İzzet Efendi sayfası". 9 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2011.
- ^ "Kalemguzeli.com sitesi Kazasker Mustafa İzzet Efendi sayfası". 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2011.
- ^ . 7 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2011.
- ^ "Mustafa Kara, Vefatının 130. Yılında Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Tasavvuf Dergisi, Sayı 8:, 2007" (PDF). 26 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ocak 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Kazasker Mustafa Izzet Efendi haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Adasi ve ustasi olan bir diger unlu hattat Yeserizade Kazasker Mustafa Izzet Efendi ile karistirilmamalidir Kur an takdimi Kazasker Mustafa Izzet Efendi d 1801 Tosya Kastamonu o 16 Kasim 1876 Istanbul Turk besteci neyzen hattat sair ve devlet adami 19 yuzyilda Osmanli Devleti nin bilim sanat ve siyaset dunyasinin onemli bir ismidir Hat sanatinin en buyuk temsilcilerinden birisi olan Mustafa Izzet Efendi Ayasofya da asili buyuk levhalarin hattatidir Basta Istanbul olmak uzere Bursa ve Kahire de pek cok binanin yazi ve kitabeleri ona aittir Sulus ve nesih yazilarinda zamaninin seyhi ve Hafiz Osman i kabul edilen bir sanatcidir Devlet hizmetinde kazaskerlik bas ulemalik gibi onemli gorevlerde bulunmus bir devlet adami olan Kazasker Mustafa Izzet Efendi Sultan Abdulmecit in sehzadelerine hat hocaligi yapmis Sultan Abdulaziz in hocasi olmustur Cok iyi bir neyzen olan Kazasker Mustafa Izzet Efendi II Mahmut un huzurundaki fasillara katilmis bir muzisyendir Turk muziginde kullanian Tarz i Cedid makamini bulan kisidir Pek cok sarkisinin aynisira tarz i cedid makaminda yazdigi bir pesrev ve semaisi vardir Yasami1801 yilinda Tosya da dunyaya geldi Babasi Tosyali Bostanizade Mustafa Aga annesi ise Istanbul daki Kaadiri dergahinin kurucusu Ismail Rumi Efendi nin torunlarindandir olu kirik baglanti Babasinin olumu uzerine egitim icin Istanbul a gonderildi Fatih Baskursunlu Medresesi nde dini ilimler ve Arapca ogrendi Komurcuzade Hafiz Efendi den muzik dersleri aldi Hat sanatini ve ney uflemeyi de ogrenmeye calisti 1819 yilinda Mustafa Izzet Efendi yi dinleyip sesini cok begenen padisah II Mahmut onun ogrenimi ile ilgilenmek uzere Silahtar Gazi Ahmed Pasazade Ali Pasa yi gorevlendirdi Once Izzet Efendi dairesinde saray icin yetistirildi ogrenimine uc yil boyunca Galatasaray Sultanisi nde sonra saray icindeki Enderun u Humayun Mektebi nde devam etti Muzik hat lisan ve edebiyat egitimi sirasinda virtuozluk derecesinde neyzen olarak yetisti edebiyat ve hat sanatlarinda da kendisini gosterdi Muzik bilgisini Sakir Aga Dellalzade Ismail Aga Suyolcu Salih Efendi Komurcuzade Hafiz Mehmet Efendi Basmaci Abdi Efendi sayesinde genisletti Ta lik yaziyi buyuk usta Yeserizade Kazasker Mustafa Izzet Efendi den sulus ve nesih i Comez Mustafa Vasif Efendi den ogrendi Yeserizade den icazet aldiktan sonra padisah yakinlari arasina girdi kazaskerlige getirildi Hocasi Yeserizade Kazasker Mustafa Efendi nin adini aldi Orduya gecmek arzusunu reddeden padisah hacca gitmesine izin verince 1829 yilinda saraydan ayrilan Mustafa Izzet Efendi tasavvufa merak salmis ve Kayserili Ali Efendi ye baglanmisti Ali Efendi ve musiki hocasi Komurcuzade Hafiz Mehmet Efendi ile beraber hacca gitti Donuste Arap ilimlerini ogrenmek icin Kahire de yedi ay kaldi Istanbul a dondukten sonra saraya gitmeyip Mahmutpasa daki evinde yasadi Dervis kiyafetleri icinde kendisini gordugunce cok kizan ve Istanbul dan surmek isteyen II Mahmut daha sonra kendisini affetmis Mustafa Izzet Efendi de padisahin olumune kadar sik sik saraya gitmis fasillarda neyzen olarak bulunmustur Kazasker Mustafa Izzet Efendi Sultan Abdulmecit tahta ciktiginda gorev degisikligi istedi ve Eyup Sultan Camii imam hatibi oldu Abdulmecit 1845 yilinda onu ikinci imam olarak tekrar saraya aldi kisa sure sonra basimam oldu Abdulmecit devrinde Anadolu ve Rumeli Kazaskerligi sehzadelere hat hocaligi gorevlerinde de bulundu Saraydaki basimamlik gorevinden 1853 de ayrildi Ogrencisi Hattat Sefik Bey in teyzesi ile evlenen Mustafa Izzet Efendi nin Ata Tevfik Emine adli uc cocugu vardi Son yillarini Bebek teki yalisinda gecirdi 16 Kasim 1876 da hayatini kaybetti Tophane de Kaadiri Dergahi Mezarligi na defnedildi Mezartasi ogrencisi Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi nin eseridir HattatligiKazasker Mustafa Izzet Efendi nin 1848 yilinda yazildigi belirlenen hilyesi Seyyid Kazasker Mustafa Efendi en cok nesih sulus celi sulus ve celi talik turlerinde hat eser vermistir Sulus ve nesih yazilarinda zamaninin seyhi ve Kayiszade Hafiz Osman i kabul edilen bir sanatcidir Celide kendine ozgu bir uslubu vardir olu kirik baglanti En unlu hat eserleri arasinda Ayasofya da bulunan ve o gune kadar yapilanlarin en buyugu olan 7 6m capindaki Hulefay i Rasidin levhalari ile kubbe kusagindaki Nur ayeti Istanbul Universitesi eski Daire i Umur i Askeriye kapisinin ustunde ve bahceye bakan taraftaki ta lik kitabe Bursa Ulu Camii de iki buyuk levha Hirka i Serif Camii ve lerindeki levhalar Yahya Efendi Turbesi nde Nur ayeti Misir da Kavalali Mehmed Ali Pasa turbesinde Sure i Dehr ve ta lik tarih 16 Kur an 15 Delailu l Hayrat 30 En am ve kasaid 250 den fazla hilye ve cok sayida levha yer alir Hattat Mehmed Sefik Bey Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi Abdullah Zuhtu Efendi Mehmet Ilmi Efendi Vahdeti Efendi Hasan Riza Efendi Zekai Dede Kazasker Mustafa Efendi nin ogrencisi olarak yetismis hattatlardr Yazdigi bazi kitabeler Selimiye Kislasi yan kapisi 1258 1842 Ciragan Kucuk Mecidiye Camii 1265 1849 Yenikapi Mevlevihanesi Muvakkithanesi Ayasofya Camii Hunkar Mahfili Kahire Kavalali M Ali Pasa Turbesi Cemberlitas Bezm i Alem Valide Sultan Mektebi 1266 1850 Hirka i Serif Camii 1267 1851 Dolmabahce Sarayi 1272 1856 Kadikoy Iskele Camii 1275 1859 Topkapi Sarayi Hazine Kogusu Cerrahpasa Kececizade Kazim Bey Kabri 1276 1859 Beyazit Harbiye Nezareti Giris kapisinin ic tarafi 1283 1866 Mercan Ali Pasa Mescidi 1286 1869 Findikli Kesfi Cafer Efendi Turbesi Kasimpasa Camii ic kapi ustu 1284 1867 Findikli Parizad Hatun Turbesi Serife Ummugulsum Kabri 1282 1867 Tophane Nusretiye Camii KapisiSairligiKazasker Mustafa Izzet Efendi nin Kesfii l Arab ve Avamil i Mii arrebi adli iki eseri ve Istanbul Universitesi Kutuphanesi nde kendi el yazisi ile bir gufte mecmuasi bulunur BestekarligiWikimedia Commons ta Kazasker Mustafa Izzet Efendi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sanatci dort durak iki ilahi kendi bulusu olan Tarz i Cedid makaminda bir pesrev ve semai muhtelif makamlarda yirmiye yakin sarki bestelemistir Muzik alaninda yetistirdigi en unlu ogrencileri Medeni Aziz Efendi Zekai Dede Behlul Efendi Yenikoylu Hasan Efendi dir Kaynakca a b c d Turkmusikisi com Sitesi Mustafa Izzet Efendi sayfasi 9 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2011 Kalemguzeli com sitesi Kazasker Mustafa Izzet Efendi sayfasi 15 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2011 7 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2011 Mustafa Kara Vefatinin 130 Yilinda Kazasker Mustafa Izzet Efendi Tasavvuf Dergisi Sayi 8 2007 PDF 26 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Ocak 2011