Kiskimi Şapeli (Gürcüce: კისკიმის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Kiskimi olan Alanbaşı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Kansasi (კანსასი) mahallesinde bulunmasından dolayı Kansasi Kilisesi veya Kansasi Şapeli olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Alanbaşı, Yusufeli |
Koordinatlar | 40°41′33″K 41°24′14″D / 40.69250°K 41.40389°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Şapel |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 9. yüzyıl |
Özellikler | |
Malzemeler | Dolgu duvar, moloz taş |
Tarihçe
Kiskimi köyünün yer aldığı Tao bölgesi Orta Çağ'da tarihsel Gürcistan'ın bir parçasını oluşturuyordu. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi ve bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre köyün nüfusu 256 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde bugüne kalıntıları ulaşan iki kiliseden biri olan Kiskimi Şapeli, bu tarihten birkaç yüzyıl önce, 9. yüzyılda, Gürcü krallığı döneminde inşa edilmiştir. Köyün halkının Osmanlı döneminde Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini ve işlevini yitirdiği, zaman içinde harap hale geldiği anlaşılmaktadır.
Mimari
Kiskimi Şapeli, köyün batı kısmında, Kansasi olarak adlandırılan mahallede yer alır. Dolgu duvar tekniğinde sarı renkli moloz taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı (5,10x3,80 m) ve tek nefli bir yapıdır. Giriş kapısı güneyde yer alır; ancak bu duvar büyük ölçüde yıkılmış olup kapı açıklığının formu da bozulmuştur. Doğu ve batı duvarında birer adet pencere açıklığı bulunmaktadır. Beşik tonoz çatı örtüsü küçük hasarın dışında günümüze ulaşmıştır.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 85. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 99. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kiskimi Sapeli Gurcuce კისკიმის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli ve eski adi Kiskimi olan Alanbasi koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma kilisedir Kansasi კანსასი mahallesinde bulunmasindan dolayi Kansasi Kilisesi veya Kansasi Sapeli olarak da bilinir Kiskimi SapeliTemel bilgilerKonumAlanbasi YusufeliKoordinatlar40 41 33 K 41 24 14 D 40 69250 K 41 40389 D 40 69250 41 40389InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turSapelMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma9 yuzyilOzelliklerMalzemelerDolgu duvar moloz tasTarihceKiskimi koyunun yer aldigi Tao bolgesi Orta Cag da tarihsel Gurcistan in bir parcasini olusturuyordu Nitekim Osmanlilar bu yerlesimi ve bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir 1574 tarihli Osmanli mufassal defterine gore koyun nufusu 256 Hristiyan haneden olusuyordu Koyde bugune kalintilari ulasan iki kiliseden biri olan Kiskimi Sapeli bu tarihten birkac yuzyil once 9 yuzyilda Gurcu kralligi doneminde insa edilmistir Koyun halkinin Osmanli doneminde Musluman olmasiyla kilisenin cemaatini ve islevini yitirdigi zaman icinde harap hale geldigi anlasilmaktadir MimariKiskimi Sapeli koyun bati kisminda Kansasi olarak adlandirilan mahallede yer alir Dolgu duvar tekniginde sari renkli moloz taslarla harc kullanilarak insa edilmistir Dikdortgen planli 5 10x3 80 m ve tek nefli bir yapidir Giris kapisi guneyde yer alir ancak bu duvar buyuk olcude yikilmis olup kapi acikliginin formu da bozulmustur Dogu ve bati duvarinda birer adet pencere acikligi bulunmaktadir Besik tonoz cati ortusu kucuk hasarin disinda gunumuze ulasmistir Kaynakca Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 85 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 99 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3