Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kokain veya bilimsel adıyla benzoilmetilekgonin, koka bitkisinin yapraklarından elde edilen kristalize tropan bir alkaloid. Kelime "coca"ya "-in" eki getirilmesiyle türetilmiştir. Bu madde merkezî sinir sistemi üzerine uyuşturucu, uyarıcı ve iştahın bastırılması gibi etkiler yapar. Özellikle dopamin, noradrenalin ve serotonin geri-alınım engelleyicisidir ve bu yollarla mezolimbik yolu etkileyerek bağımlılık yapmaktadır. Yine de özellikle bölgesel anestezide, çocuklarda bile, göz, burun ve boğaz ameliyatlarında kullanılan bir ilaç olmuştur. Günümüzde ise yerini daha az yan etkisi olan prokain (novokain) gibi ilaçlar almıştır. Prokain kokainden oldukça daha az zehirli olup, bağımlılık etkisi daha düşüktür.
Kokainin tıp haricindeki kullanımı, bulundurulması, üretimi ve dağıtımı dünyadaki ülkelerin çoğunda yasal değildir ve hemen hemen hepsinde yasaktır.
Kokain, ilk keşfedilen bölgesel (lokal) anesteziktir. Güney Amerika'da yetişen koka ağacının (Erythroxylum coca) yapraklarında bulunan bu alkaloid bağımlılık yapar ve ağacın esas memleketi Şili, Peru ile Bolivya'dır.
Tarihte kokain
Uzun yıllar önce bazı Güney Amerika yerlileri, açlığın etkisini atmak ve zihni faaliyeti hızlandırmak maksadıyla koka yapraklarını çiğneyerek kokain alkaloidini alırlardı. 1859 yılında Avusturyalı araştırmacı koka yapraklarını Avrupa'ya getirdi. İlk defa 1860'ta koka yapraklarından kokain Wöhler tarafından izole edilmiştir. Lokal anestezik tesiri 1868'de anlaşılmışsa da ilk kez 1884'te bir göz ameliyatında kullanılmıştır.
Birçok araştırmacı da kokaini izole ederek dil üzerindeki etkisini izah ettiler. 1884 yılında kokainin uyuşturucu etkisi açıklandı. 1898'de konstitüsyonu ve sentezi yapılmıştır. Nihayet 1902 yılında Almanya'da uyuşturucu olarak sentez edildi.
1880 yılında Amerikalı Cerrah , mevzi (lokal, yerel) uyuşturucu olarak tıpta kullanmaya başladı. Fakat deneme mahiyetinde kendisi ve asistanları da kullanınca uyuşturucu alışkanlığına düştüler.
Farmakolojik özellikleri
Tedavide suda kolay çözünen klorhidratı kullanılır. Kokain hidroklorürün %1-4'lük çözeltileri sadece yüzeyel anestezi için boğaz ve burun mukozalarında kullanılır. Tedavi dozundan fazla kullanılınca solunum sistemini felce uğratarak ölüme neden olur. Kokainin sakıncalı tarafı alışkanlık yapmasıdır.
Etkisini dopamin nörotransmitterini hücrelere taşıyan (dopamin taşıyıcı) proteinler üzerinden gösteren kokain, sinirleri tesirsiz hale getirir ve uygulandığı bölgede uyuşturma yapar. Düşük dozlarla kana geçtiğinde bir zindelik ve zevk hissi verir. Bu durum, bazı kimseleri uyuşturucu alışkanlığına sürükler. Bu kimseler, enjeksiyon ve burna çekmek suretiyle keyif verici olarak kullanırlar. Kokain, keza bir hücre öldürücü olup, bir bölgede, uzun bir süre kalırsa veya yüksek dozda alınırsa hücreleri öldürür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Aggrawal, Anil. . National Book Trust, India (1995), p. 52-3. .
- ^ Abuse, National Institute on Drug. . National Institute on Drug Abuse (İngilizce). 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ . adf.org.au (İngilizce). 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kokain veya bilimsel adiyla benzoilmetilekgonin koka bitkisinin yapraklarindan elde edilen kristalize tropan bir alkaloid Kelime coca ya in eki getirilmesiyle turetilmistir Bu madde merkezi sinir sistemi uzerine uyusturucu uyarici ve istahin bastirilmasi gibi etkiler yapar Ozellikle dopamin noradrenalin ve serotonin geri alinim engelleyicisidir ve bu yollarla mezolimbik yolu etkileyerek bagimlilik yapmaktadir Yine de ozellikle bolgesel anestezide cocuklarda bile goz burun ve bogaz ameliyatlarinda kullanilan bir ilac olmustur Gunumuzde ise yerini daha az yan etkisi olan prokain novokain gibi ilaclar almistir Prokain kokainden oldukca daha az zehirli olup bagimlilik etkisi daha dusuktur Kokainin molekuler yapisiAtomik boyutta kokain Kokainin tip haricindeki kullanimi bulundurulmasi uretimi ve dagitimi dunyadaki ulkelerin cogunda yasal degildir ve hemen hemen hepsinde yasaktir Kokain ilk kesfedilen bolgesel lokal anesteziktir Guney Amerika da yetisen koka agacinin Erythroxylum coca yapraklarinda bulunan bu alkaloid bagimlilik yapar ve agacin esas memleketi Sili Peru ile Bolivya dir Tarihte kokainUzun yillar once bazi Guney Amerika yerlileri acligin etkisini atmak ve zihni faaliyeti hizlandirmak maksadiyla koka yapraklarini cigneyerek kokain alkaloidini alirlardi 1859 yilinda Avusturyali arastirmaci koka yapraklarini Avrupa ya getirdi Ilk defa 1860 ta koka yapraklarindan kokain Wohler tarafindan izole edilmistir Lokal anestezik tesiri 1868 de anlasilmissa da ilk kez 1884 te bir goz ameliyatinda kullanilmistir Bircok arastirmaci da kokaini izole ederek dil uzerindeki etkisini izah ettiler 1884 yilinda kokainin uyusturucu etkisi aciklandi 1898 de konstitusyonu ve sentezi yapilmistir Nihayet 1902 yilinda Almanya da uyusturucu olarak sentez edildi 1880 yilinda Amerikali Cerrah mevzi lokal yerel uyusturucu olarak tipta kullanmaya basladi Fakat deneme mahiyetinde kendisi ve asistanlari da kullaninca uyusturucu aliskanligina dustuler 1880 li yillarda kokainin bugunku yan etkileri tam olarak bilinmiyor ve kontrolsuzce her alanda kullaniliyordu Bu masum reklam brosurunde kokain iceren bir dis agrisi ilacinin tanitimi yapiliyor Farmakolojik ozellikleriKokain Hidroklorur Tozu Tedavide suda kolay cozunen klorhidrati kullanilir Kokain hidroklorurun 1 4 luk cozeltileri sadece yuzeyel anestezi icin bogaz ve burun mukozalarinda kullanilir Tedavi dozundan fazla kullanilinca solunum sistemini felce ugratarak olume neden olur Kokainin sakincali tarafi aliskanlik yapmasidir Etkisini dopamin norotransmitterini hucrelere tasiyan dopamin tasiyici proteinler uzerinden gosteren kokain sinirleri tesirsiz hale getirir ve uygulandigi bolgede uyusturma yapar Dusuk dozlarla kana gectiginde bir zindelik ve zevk hissi verir Bu durum bazi kimseleri uyusturucu aliskanligina surukler Bu kimseler enjeksiyon ve burna cekmek suretiyle keyif verici olarak kullanirlar Kokain keza bir hucre oldurucu olup bir bolgede uzun bir sure kalirsa veya yuksek dozda alinirsa hucreleri oldurur Ayrica bakinizKoka agaciKaynakca Aggrawal Anil National Book Trust India 1995 p 52 3 ISBN 81 237 1383 5 Abuse National Institute on Drug National Institute on Drug Abuse Ingilizce 26 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2021 adf org au Ingilizce 26 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2021