Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Koku, koku alma duyusuyla hissedilen, genelde çok küçük konsantrasyonlarda havada çözülmüş olarak bulunan kimyasal maddelerden her biridir. Fragrens ve aroma terimleri genelde kozmetik ve gıda endüstrisi tarafından hoş kokuları anlatmak için kullanılır. Kokular algılamaya göre pis ve hoş kokular olarak ayrılabilir.
Temel bilgiler
Koku havada çözülmüş hâldeki koku verici moleküllerin verdiği histir. Kokuların çoğu organik bileşikler tarafından oluşsa da hidrojen sülfür ve amonyak gibi inorganik maddeler de kokabilir.
Kokunun etkisi iki basamaklı bir süreçte ele alınabilir. Birincisi Fizyolojik faz; burundaki stimulus bölgesinin reseptörler ile hissetmesi. Ardından Psikolojik faz başlar. Stimuluslar insan beyninin koku almadan sorumlu bölgesi tarafından uyarılır ve çalışması sağlanır. Bu nedenle kokunun objektif ve analitik olarak ölçülmesi imkânsızdır.
Koku hissi tamamen kişisel özellikler gösterir; bunun yanında ise kokuya verilen tepki cinsiyet, yaş, sağlık durumu gibi nedenlere bağlı olarak değişir. İnsanların kendi vücut kokuları gibi alışık oldukları kokular dışarıdan gelen ve alışık olmadıkları diğer kokulara göre daha az algılanırlar.
Çoğu kimseye göre koku alma süreci bir maddenin içeriği hakkında ufak da olsa bilgi verir. Buna rağmen ve sadece koklayarak kompleks karışımların içindeki çok ufak miktarda kimyasalları bile ayırt edebilirler.
Koku analizi
Almanyada koku veren maddelerin konsantrasyonu 1870'lerden itibaren “Olfaktometre” adlı cihazla belirlenmektedir.
Ölçüm
Kokunun ölçümü için tam anlamıyla objektif bir metot olmasa da kokunun değişik şekillerde ölçümü bir takım kantitatif biçimlerde yapılabilir.Örneğin:
Bu koku emisyonunu hesaplamak için kullanılan en eski ve ve en önemli metottur.Bu metotta hesaplama kokunun başlangıç noktasındaki koku substratının konsantrasyonu ile yapılır.
Kokunun yoğunluğu
Bu durumda havadaki yoğunluğa bağlı olan bir ölçek ön plandadır. Bu ölçek şu şekillerde sınıflandırılır:
- 0 kokusuz
- 1 çok zayıf (koku eşiği )
- 2 zayıf
- 3 belirgin
- 4 kuvvetli
- 5 çok kuvvetli
- 6 dayanılmaz
Hedonik değerlendirme
Hedonik değerlendirme kokuları çok pisten başlayıp his uyandırmayana doğru inip çok hoşa kadar çıkan bir derecelendirme prosesidir. Bu metotla kokunun yoğunluğunu ölçme metodu arasında fark yoktur.
Kokunun tipleri
Bu teste tabi tutulan kişinin söz ile kokuyu; iğrenç, hoş, pis, kötü vb. şekillerde tanımlamasıdır. Bu metotta bir denek dışında hiçbir şeye ihtiyaç yoktur.
Örnekleme tekniği
Spesifik hava örneğinin ortamdaki diğer kokulardan etkilenmemesi için denek hava örneğini hemen hemen başka içeriği olmayan bir hava ortamında yapmalıdır. Değerlendirme sadece uygun çevresel şartlar altında yapılabileceğinden dolayı hava örnekleri genellikle bir örnek torbasında tutulur. Örneklerin tutulduğu tüm materyaller koku bakımından nötr olan materyallerden üretilmelidir.
Almanya'da Çevre Koruma Yasası üzerinde çalışırken değişik kokuların salınımı üzerinde ne yapılabilir sorusu üzerine şu kanunlar yapıldı:
- Rafineri Kılavuzu (1970'lerin başları)
- Federal emisyon koruma yasası (1974)
- Havayı temiz tutmak için teknik kılavuz
- Koku emisyon kılavuzu (1980'lerin başından 1998'e kadar)
İleri teknoloji
Parfümleri test etmek,kanseri teşhis etmek,patlayıcıları tespit etmek gibi konularda koklama makineleri yapma konusunda umutlar var olsa da yapay burunlar hala problemlidir.İnsan burnunun kompleks doğasının ve en ufak kokuları ayırt edebilme özelliğinin taklit edilebilmesi şu an için çok zor görünmektedir.
Dış bağlantılar
- Temel kimyasal bileşimine göre kokuların sınıflandırılması 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- İngilizce wikipediden çeviri
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koku koku alma duyusuyla hissedilen genelde cok kucuk konsantrasyonlarda havada cozulmus olarak bulunan kimyasal maddelerden her biridir Fragrens ve aroma terimleri genelde kozmetik ve gida endustrisi tarafindan hos kokulari anlatmak icin kullanilir Kokular algilamaya gore pis ve hos kokular olarak ayrilabilir Temel bilgilerKoku havada cozulmus haldeki koku verici molekullerin verdigi histir Kokularin cogu organik bilesikler tarafindan olussa da hidrojen sulfur ve amonyak gibi inorganik maddeler de kokabilir Kokunun etkisi iki basamakli bir surecte ele alinabilir Birincisi Fizyolojik faz burundaki stimulus bolgesinin reseptorler ile hissetmesi Ardindan Psikolojik faz baslar Stimuluslar insan beyninin koku almadan sorumlu bolgesi tarafindan uyarilir ve calismasi saglanir Bu nedenle kokunun objektif ve analitik olarak olculmesi imkansizdir Koku hissi tamamen kisisel ozellikler gosterir bunun yaninda ise kokuya verilen tepki cinsiyet yas saglik durumu gibi nedenlere bagli olarak degisir Insanlarin kendi vucut kokulari gibi alisik olduklari kokular disaridan gelen ve alisik olmadiklari diger kokulara gore daha az algilanirlar Cogu kimseye gore koku alma sureci bir maddenin icerigi hakkinda ufak da olsa bilgi verir Buna ragmen ve sadece koklayarak kompleks karisimlarin icindeki cok ufak miktarda kimyasallari bile ayirt edebilirler Koku analizi Almanyada koku veren maddelerin konsantrasyonu 1870 lerden itibaren Olfaktometre adli cihazla belirlenmektedir OlcumKokunun olcumu icin tam anlamiyla objektif bir metot olmasa da kokunun degisik sekillerde olcumu bir takim kantitatif bicimlerde yapilabilir Ornegin Bu koku emisyonunu hesaplamak icin kullanilan en eski ve ve en onemli metottur Bu metotta hesaplama kokunun baslangic noktasindaki koku substratinin konsantrasyonu ile yapilir Kokunun yogunlugu Bu durumda havadaki yogunluga bagli olan bir olcek on plandadir Bu olcek su sekillerde siniflandirilir 0 kokusuz 1 cok zayif koku esigi 2 zayif 3 belirgin 4 kuvvetli 5 cok kuvvetli 6 dayanilmazHedonik degerlendirme Hedonik degerlendirme kokulari cok pisten baslayip his uyandirmayana dogru inip cok hosa kadar cikan bir derecelendirme prosesidir Bu metotla kokunun yogunlugunu olcme metodu arasinda fark yoktur Kokunun tipleri Bu teste tabi tutulan kisinin soz ile kokuyu igrenc hos pis kotu vb sekillerde tanimlamasidir Bu metotta bir denek disinda hicbir seye ihtiyac yoktur Ornekleme teknigi Spesifik hava orneginin ortamdaki diger kokulardan etkilenmemesi icin denek hava ornegini hemen hemen baska icerigi olmayan bir hava ortaminda yapmalidir Degerlendirme sadece uygun cevresel sartlar altinda yapilabileceginden dolayi hava ornekleri genellikle bir ornek torbasinda tutulur Orneklerin tutuldugu tum materyaller koku bakimindan notr olan materyallerden uretilmelidir Almanya da Cevre Koruma Yasasi uzerinde calisirken degisik kokularin salinimi uzerinde ne yapilabilir sorusu uzerine su kanunlar yapildi Rafineri Kilavuzu 1970 lerin baslari Federal emisyon koruma yasasi 1974 Havayi temiz tutmak icin teknik kilavuz Koku emisyon kilavuzu 1980 lerin basindan 1998 e kadar Ileri teknoloji Parfumleri test etmek kanseri teshis etmek patlayicilari tespit etmek gibi konularda koklama makineleri yapma konusunda umutlar var olsa da yapay burunlar hala problemlidir Insan burnunun kompleks dogasinin ve en ufak kokulari ayirt edebilme ozelliginin taklit edilebilmesi su an icin cok zor gorunmektedir Dis baglantilarTemel kimyasal bilesimine gore kokularin siniflandirilmasi 27 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaIngilizce wikipediden ceviri