Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kondansatörlü motor, tek fazlı alternatif akım AC ile beslenen, asenkron motor ve endüksiyon motoru grubuna ait bir AC motorudur. Diğer asenkron motorlar gibi genellikle sincap kafesli rotor biçiminde bir rotoru vardır burada stator tarafından oluşturulan döner alan tork üretir. Dönen alan, motora adını veren ve motorun çalışması için gerekli ek bir kondensatör tarafından oluşturulur.
Prensip
Maliyet nedenleriyle kondansatörlü motorlar daha az çıkışlı iki fazlı alternatif akım için tasarlanır yani statorda bitişik devre şemasında gösterildiği gibi birbirine 90° döndürülen iki sargısı vardır. Ancak, stator çekirdeğinde belirli bir sayıdan daire şeklinde düzenlenmiş birkaç sargılı tipleri de vardır.
Daha yüksek güç için üç fazlı alternatif akım asenkron motorlar kullanılır. Statordaki üç sargı daha sonra 120° döndürülür ve tek fazlı çalışma için çeşitli şekilde uygulanan bu devrelere Steinmetz devreleri denir.
Her durumda kondansatör, yardımcı faz olarak adlandırılan formda döner alan için gerekli olan faz kaymasını oluşturmaya hizmet eder. İki fazlı bir motorda en basit durumda, iki stator sargısından biri doğrudan AC şebekesinden beslenirken, 90°'da düzenlenen ikinci sargıyı beslemek için motorun seri bağlantısına bir kondansatör bağlanır. Kondansatörden geçen reaktif akım ikinci sargıda faz kaymasına neden olur ve yardımcı fazı oluşturur.
Bu şekilde oluşturulan dönen alan rotoru döndürmek için yeterli olsa da, tork yüke de bağlıdır ve az miktarda başlangıç torku verir. Başlatma süresinde mevcut olana paralel olarak yaklaşık 2 ila 3 kat daha büyük başlatma kondansatörü denilen başka birini bağlarsanız motorun başlangıç torku artırılabilir. Nominal hızda çalışma akımının birkaç katı olabilen daha yüksek başlangıç akımı ihtiyacı dikkate alınmalıdır.
Asenkron bir motor da tek fazlı, yani kondansatörsüz çalışabileceğinden aşırı tork nedeniyle sürüş hızının altına düşülmediği sürece çalışma kondansatörüne gerek yoktur. Başlangıç sargısı bu durumda genellikle yalnızca kısa süreli kullanım için uygundur.
Kondansatörün boyutlandırılması, tek hız ve tork yükü durumu için en uygun ölçülerde yapılır. Optimum kondansatör tasarımıyla, aynı boyuttaki üç fazlı asenkron motora kıyasla mekanik gücün yaklaşık %65'i elde edilebilir. Faz kaydırıcı ve başlatma kapasitörleri için kW başına motor gücü yaklaşık 20 - 25 µF tipik kapasitans değerleri olan ve güvenlik nedenleriyle kendi kendini iyileştiren MKP kondansatörleri kullanılır. Açık başlatma kondansatörü kullanan ağır başlangıçla, kapasitans değeri motor gücü kW başına yaklaşık 60 - 100 µF'ye kadar olabilir. Kondansatörler genellikle şebeke voltajından daha yüksek bir gerilime dayanmaları gereklidir.
Türleri
Her şeyden önce kondansatörlü motorlar belirli, tanımlı bir uygulama için maliyet açısından en uygun olacak şekilde tasarlanır ve bu nedenle ana ve yardımcı sargıların yanı sıra yardımcı kondansatör yalnızca bir dönüş yönü için optimize edilir ve genellikle birbirinin yerine kullanılamaz. Ana ve yardımcı sargılar farklı yapılara sahiptir.
Uygulama alanları
Kondansatörlü motorunun avantajları ve dezavantajlarını uygulama alanı belirler: üç fazlı motorlara kıyasla daha yüksek kütlesi, daha düşük başlangıç torku ve gereken ek kondansatör dezavantajları daha yaygın kullanımını engeller. Asıl avantajı, tek fazlı AC voltaj ile kıyaslandığında daha iyi verimle çalıştırabilme olasılığıdır. Basit bir şekilde dönüş yönü tersine çevrilebilir veya dönüş yönü üç fazlı akımın faz sırasına bağlı değildir bu nedenle yanlış faz sırası nedeniyle motorun yanlış yöne dönmesi önlenir. Hız değişiklikleri için sargıları değiştirilmelidir. Asenkron motorlara özgü düzgün çalışması, bakım gerektirmemesi, uzun hizmet ömrü ve gölge kutuplu motora kıyasla daha yüksek verimliliği aynı zamanda tek fazlı çalışma için ona tahrikte büyük bir uygulama sahası sunar.
Bazı kullanım yerleri şunlardır: büyük soğutma makineleri, panjur ve tente tahriği için boru motorları, çim biçme makineleri, tezgah taşlama makineleri, öğütücüler, küçük takım tezgahları, güçlü oda fanları, ısıtma sistemi için sirkülasyon pompası vb.
Yüksek kaliteli kondansatörlü motorlarının motor ekseninde sertleştirilmiş çelik yerine sinterlenmiş rulman burçları veya bilyalı rulmanlar kullanılır.
Ucuz elektronik frekans dönüştürücülerin artan kullanımı nedeniyle, özellikle üst güç aralığındaki kondansatörlü motorlar giderek artan şekilde üç fazlı AC motorlarla değiştirilmektedir. Frekans dönüştürücüler, tek fazlı alternatif akım veya doğru akımdan değişken frekans ve genliğe sahip üç fazlı motor için gereken üç fazı üretebilir.
Literatür
- Günter Springer: Fachkunde Elektrotechnik, 18. Auflage, Verlag Europa-Lehrmittel, Wuppertal, 1989,
- Fritz Henze: Mehrfarbige Schaltbilder der Starkstromtechnik Bd. 2, Fachbuchverlag Leipzig 1953
İnternet bağlantıları
- Kondensatormotoren in Waschmaschinen 24 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kondansatorlu motor tek fazli alternatif akim AC ile beslenen asenkron motor ve enduksiyon motoru grubuna ait bir AC motorudur Diger asenkron motorlar gibi genellikle sincap kafesli rotor biciminde bir rotoru vardir burada stator tarafindan olusturulan doner alan tork uretir Donen alan motora adini veren ve motorun calismasi icin gerekli ek bir kondensator tarafindan olusturulur PrensipIki fazli kondansatorlu motorun baglanti semasi Maliyet nedenleriyle kondansatorlu motorlar daha az cikisli iki fazli alternatif akim icin tasarlanir yani statorda bitisik devre semasinda gosterildigi gibi birbirine 90 dondurulen iki sargisi vardir Ancak stator cekirdeginde belirli bir sayidan daire seklinde duzenlenmis birkac sargili tipleri de vardir Daha yuksek guc icin uc fazli alternatif akim asenkron motorlar kullanilir Statordaki uc sargi daha sonra 120 dondurulur ve tek fazli calisma icin cesitli sekilde uygulanan bu devrelere Steinmetz devreleri denir Her durumda kondansator yardimci faz olarak adlandirilan formda doner alan icin gerekli olan faz kaymasini olusturmaya hizmet eder Iki fazli bir motorda en basit durumda iki stator sargisindan biri dogrudan AC sebekesinden beslenirken 90 da duzenlenen ikinci sargiyi beslemek icin motorun seri baglantisina bir kondansator baglanir Kondansatorden gecen reaktif akim ikinci sargida faz kaymasina neden olur ve yardimci fazi olusturur Bu sekilde olusturulan donen alan rotoru dondurmek icin yeterli olsa da tork yuke de baglidir ve az miktarda baslangic torku verir Baslatma suresinde mevcut olana paralel olarak yaklasik 2 ila 3 kat daha buyuk baslatma kondansatoru denilen baska birini baglarsaniz motorun baslangic torku artirilabilir Nominal hizda calisma akiminin birkac kati olabilen daha yuksek baslangic akimi ihtiyaci dikkate alinmalidir Asenkron bir motor da tek fazli yani kondansatorsuz calisabileceginden asiri tork nedeniyle surus hizinin altina dusulmedigi surece calisma kondansatorune gerek yoktur Baslangic sargisi bu durumda genellikle yalnizca kisa sureli kullanim icin uygundur Kondansatorun boyutlandirilmasi tek hiz ve tork yuku durumu icin en uygun olculerde yapilir Optimum kondansator tasarimiyla ayni boyuttaki uc fazli asenkron motora kiyasla mekanik gucun yaklasik 65 i elde edilebilir Faz kaydirici ve baslatma kapasitorleri icin kW basina motor gucu yaklasik 20 25 µF tipik kapasitans degerleri olan ve guvenlik nedenleriyle kendi kendini iyilestiren MKP kondansatorleri kullanilir Acik baslatma kondansatoru kullanan agir baslangicla kapasitans degeri motor gucu kW basina yaklasik 60 100 µF ye kadar olabilir Kondansatorler genellikle sebeke voltajindan daha yuksek bir gerilime dayanmalari gereklidir TurleriMotor kondansatoru Her seyden once kondansatorlu motorlar belirli tanimli bir uygulama icin maliyet acisindan en uygun olacak sekilde tasarlanir ve bu nedenle ana ve yardimci sargilarin yani sira yardimci kondansator yalnizca bir donus yonu icin optimize edilir ve genellikle birbirinin yerine kullanilamaz Ana ve yardimci sargilar farkli yapilara sahiptir Uygulama alanlari230V 50W lik 16 kutuplu bu kucuk kondansatorlu motor bir oda fani icindir ve hizi kademeli olarak 3 farkli hizda degistirilebilir Kondansatorlu motorunun avantajlari ve dezavantajlarini uygulama alani belirler uc fazli motorlara kiyasla daha yuksek kutlesi daha dusuk baslangic torku ve gereken ek kondansator dezavantajlari daha yaygin kullanimini engeller Asil avantaji tek fazli AC voltaj ile kiyaslandiginda daha iyi verimle calistirabilme olasiligidir Basit bir sekilde donus yonu tersine cevrilebilir veya donus yonu uc fazli akimin faz sirasina bagli degildir bu nedenle yanlis faz sirasi nedeniyle motorun yanlis yone donmesi onlenir Hiz degisiklikleri icin sargilari degistirilmelidir Asenkron motorlara ozgu duzgun calismasi bakim gerektirmemesi uzun hizmet omru ve golge kutuplu motora kiyasla daha yuksek verimliligi ayni zamanda tek fazli calisma icin ona tahrikte buyuk bir uygulama sahasi sunar Bazi kullanim yerleri sunlardir buyuk sogutma makineleri panjur ve tente tahrigi icin boru motorlari cim bicme makineleri tezgah taslama makineleri ogutuculer kucuk takim tezgahlari guclu oda fanlari isitma sistemi icin sirkulasyon pompasi vb Yuksek kaliteli kondansatorlu motorlarinin motor ekseninde sertlestirilmis celik yerine sinterlenmis rulman burclari veya bilyali rulmanlar kullanilir Ucuz elektronik frekans donusturuculerin artan kullanimi nedeniyle ozellikle ust guc araligindaki kondansatorlu motorlar giderek artan sekilde uc fazli AC motorlarla degistirilmektedir Frekans donusturuculer tek fazli alternatif akim veya dogru akimdan degisken frekans ve genlige sahip uc fazli motor icin gereken uc fazi uretebilir LiteraturISBN 9783446438132 Gunter Springer Fachkunde Elektrotechnik 18 Auflage Verlag Europa Lehrmittel Wuppertal 1989 ISBN 3 8085 3018 9 Fritz Henze Mehrfarbige Schaltbilder der Starkstromtechnik Bd 2 Fachbuchverlag Leipzig 1953Internet baglantilariKondensatormotoren in Waschmaschinen 24 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Rasenmaher TROLLI aus DDR Produktion Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Eanw1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme