Konkurtay, Cengiz Han'ın soyundan gelen bir prens ve Anadolu'daki İlhanlı valisidir. Hitay kabilesinden Hülaku Han'ın cariye eşinden dünyaya gelen Konkurtay, doğrudan tahta sahip çıkamasa da askeri ve siyasi yeteneği sayesinde Elhanlı devletinin yönetiminde önemli kişilerden biri haline geldi. Ahmed Teküder'in 1282'de iktidara gelmesi ve 1284'te Argun tarafından devrilmesi gibi olaylarda önemli rol oynadı. Devlet içinde seçildiği bir diğer konu da uzun süre İlhanlılar devletinin Anadolu naibi olarak görev yapmasıydı.
Konkurtay | |
---|---|
Doğum | 13. yüzyıl |
Ölüm | 17 Ocak 1284 |
Ölüm sebebi | Boyunu kırılarak infaz |
Branşı | Süvari |
Komutası | Anadolu valiliği |
Ailesi | |
Babası | Hülâgû Han |
Annesi | Açuça Akuçi |
Eşi | Togiyatay Hatun |
Çocukları | Esen Timur Harbende, Eldar |
Hayatı
Konkurtay, Hülaku Han'ın Hitay kabilesinden cariye eşi olan Açuça Akuçi ile evliliğinden doğdu. Konkurtay, Hülaku Han'ın dokuzuncu oğluydu ve kardeşi Abaka'nın saltanatı sırasında ana komutanlardan biri olarak görev yaptı. İlhanlılar devletinin Anadolu naibi olarak iki kez atandı, ilk naiplik Abaka'nın, ikincisiAhmed Teküder'in saltanatı sırasında oldu. Kış kampı Tokat yakınlarındaki Kazova Ovası'ndaydı ve valiliğinin merkezi Kayseri'ydi.
Hamdullah Kazvinî, Zafarname adlı eserinde onu bilge bir vali olarak tanımlıyor.Kalavun, onu sadece onursuz biri olarak değil, aynı zamanda zalim biri olarak da tanımlıyor.
Anadolu'da valiliği
1277'deki Elbistan Savaşı'ndan sonra Anadolu'daki Moğol ordusunun komutanı Konkurtay, vezirliğine de Şemseddin Cüveyni atandı. Bu atama sırasında Anadolu Selçuklu Devleti'ne isyan eden Türkmen boylarına karşı savaşmakla da görevlendirildi. Selçuklu tahtına sahip çıkan Cimri'nin peşine düştü ve hamisi Karamanoğulları'na saldırdı. Sonuç olarak, Ekim 1277'de Karamanoğulları hükümdarı I. Mehmed, oğulları Mahmud ve Karaman yakalanıp idam edildi. Konkurtay daha sonra Sahib Peder'e kendi adına hareket etmesi için yetki verdi. III. Gıyaseddin Keyhosrova'nın 1282'de Karamanoğulu ve Eşrefoğulları Beyliği'ni boyun eğdirmesine yardım etti. Her halükarda Konkurtay, Abaka Han'ın ölüm haberini duyduktan sonra Anadolu'daki faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.
Taht mücadelesine katılımı
Abaka Han'ın ölümünden sonra Konkurtay, Ahmed Teküder'in Maragha'daki taht iddialarını destekledi. Bunun karşılığında Teküder, 12 Temmuz 1282'de ona Hülaku Han'ın Kereit hizmetçisi ve Dokuz Hatun'un yeğeni Togitay Hatun'u verdi. Aynı gün yeniden Anadolu valiliğine atandı. Ancak daha sonra tahtta hak iddia eden Argun'u Ahmed Teküder'i karşı desteklemeye başlaması Teküder'i şüphelendirdi.
Tekudar, Eski Moğol grubu olarak adlandırılan Nasturi Hristiyan ve Budist Moğol seçkinleri arasındaki popülaritesini yavaş yavaş kaybetti. Abaka Han'ın oğlu ve Teküder'in yeğeni Argun artık daha çok sevilmeye başlandı. Devlet işlerine karışmakla tehdit eden yüce Moğol hanı Kubilay Han'a Teküder'i şikayette bulundular ve onlara kızan Teküder, Doğu Nasturi Kilisesi'ni suçladı ve patrik III Yahballah'ı hapse attı. III Yahballah'ın hayatı bir Nasturi olan Kutuy Hatun tarafından kurtarıldı. Argun, daha önce Teküder'i destekleyen Konkurtay'ın desteğini alarak taht için önemli bir ilerleme kaydetti. Konkurtay daha önce Mangu Teymur ve annesi Ölcey Hatun'nu destekleyen gruptandı. Yanıt olarak Tekudar, Konkurtay'ı Alinag ile değiştirdi ve hem Konkurtay'ın hem de Argu'nun tutuklanmasını emretti. Argun'un ordusu 4 Mayıs 1284'te Kazvin yakınlarındaki Ağhoca denilen yerde bozguna uğradı ve teslim oldu. Argun, Alinag tarafından esir tutulurken Teküder, Argun'un kaderini belirlemek için annesinin fikrini almak için zaman harcadı. Ancak askeri nedenlerle bir saray darbesi gerçekleşti ve 4 Temmuz'da Argun serbest bırakıldı. Teküder, 10 Ağustos'ta kendi ordusu tarafından öldürüldü. Argun ertesi gün tahta çıktı.
Ailesi
12 Temmuz 1282'de ona Hülaku Han'ın Kereit hizmetçisi ve Dokuz Hatun'un yeğeni Togitay Hatunla evlendi ve bu evlilikten doğan çocuklardan sadece ikisi yetişkinliğe ulaştı:
Kaynak
- L. J. Ward (1983). The Ẓafar-nāmah of Ḥamd Allāh Mustaufi and the Il-Khān dynasty of Iran. Manchester: University of Manchester Press.
- Jonathan Z. Brack (2016). Mediating Sacred Kingship: Conversion and Sovereignty in Mongol Iran. Michigan: University of Michigan Press. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
- Bruno De Nicola (2017). Women in Mongol Iran: The Khatuns, 1206-1335. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN .
- Bruno De Nicola və Charles Melville. The Mongols' Middle East: Continuity and Transformation in Ilkhanid Iran. Brill Publishers. ISBN . 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
Kaynakça
- ^ a b Ward 1983, s. 204.
- ^ Allouche 1990, s. 437–446.
- ^ Lane 1952, s. 201.
- ^ Kate və başqaları 2006, s. 70.
- ^ De Nicola 2017.
- ^ Grousset 1970, s. 371.
- ^ a b c d De Nicola 2017, s. 98.
- ^ a b c d e Grousset 1970, s. 372.
- ^ a b Brack 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Konkurtay Cengiz Han in soyundan gelen bir prens ve Anadolu daki Ilhanli valisidir Hitay kabilesinden Hulaku Han in cariye esinden dunyaya gelen Konkurtay dogrudan tahta sahip cikamasa da askeri ve siyasi yetenegi sayesinde Elhanli devletinin yonetiminde onemli kisilerden biri haline geldi Ahmed Tekuder in 1282 de iktidara gelmesi ve 1284 te Argun tarafindan devrilmesi gibi olaylarda onemli rol oynadi Devlet icinde secildigi bir diger konu da uzun sure Ilhanlilar devletinin Anadolu naibi olarak gorev yapmasiydi KonkurtayDogum13 yuzyilOlum17 Ocak 1284Olum sebebiBoyunu kirilarak infazBransiSuvariKomutasiAnadolu valiligiAilesiBabasiHulagu HanAnnesiAcuca AkuciEsiTogiyatay HatunCocuklariEsen Timur Harbende EldarHayatiKonkurtay Hulaku Han in Hitay kabilesinden cariye esi olan Acuca Akuci ile evliliginden dogdu Konkurtay Hulaku Han in dokuzuncu ogluydu ve kardesi Abaka nin saltanati sirasinda ana komutanlardan biri olarak gorev yapti Ilhanlilar devletinin Anadolu naibi olarak iki kez atandi ilk naiplik Abaka nin ikincisiAhmed Tekuder in saltanati sirasinda oldu Kis kampi Tokat yakinlarindaki Kazova Ovasi ndaydi ve valiliginin merkezi Kayseri ydi Hamdullah Kazvini Zafarname adli eserinde onu bilge bir vali olarak tanimliyor Kalavun onu sadece onursuz biri olarak degil ayni zamanda zalim biri olarak da tanimliyor Anadolu da valiligi1277 deki Elbistan Savasi ndan sonra Anadolu daki Mogol ordusunun komutani Konkurtay vezirligine de Semseddin Cuveyni atandi Bu atama sirasinda Anadolu Selcuklu Devleti ne isyan eden Turkmen boylarina karsi savasmakla da gorevlendirildi Selcuklu tahtina sahip cikan Cimri nin pesine dustu ve hamisi Karamanogullari na saldirdi Sonuc olarak Ekim 1277 de Karamanogullari hukumdari I Mehmed ogullari Mahmud ve Karaman yakalanip idam edildi Konkurtay daha sonra Sahib Peder e kendi adina hareket etmesi icin yetki verdi III Giyaseddin Keyhosrova nin 1282 de Karamanogulu ve Esrefogullari Beyligi ni boyun egdirmesine yardim etti Her halukarda Konkurtay Abaka Han in olum haberini duyduktan sonra Anadolu daki faaliyetlerini askiya almak zorunda kaldi Taht mucadelesine katilimiAbaka Han in olumunden sonra Konkurtay Ahmed Tekuder in Maragha daki taht iddialarini destekledi Bunun karsiliginda Tekuder 12 Temmuz 1282 de ona Hulaku Han in Kereit hizmetcisi ve Dokuz Hatun un yegeni Togitay Hatun u verdi Ayni gun yeniden Anadolu valiligine atandi Ancak daha sonra tahtta hak iddia eden Argun u Ahmed Tekuder i karsi desteklemeye baslamasi Tekuder i suphelendirdi Tekudar Eski Mogol grubu olarak adlandirilan Nasturi Hristiyan ve Budist Mogol seckinleri arasindaki popularitesini yavas yavas kaybetti Abaka Han in oglu ve Tekuder in yegeni Argun artik daha cok sevilmeye baslandi Devlet islerine karismakla tehdit eden yuce Mogol hani Kubilay Han a Tekuder i sikayette bulundular ve onlara kizan Tekuder Dogu Nasturi Kilisesi ni sucladi ve patrik III Yahballah i hapse atti III Yahballah in hayati bir Nasturi olan Kutuy Hatun tarafindan kurtarildi Argun daha once Tekuder i destekleyen Konkurtay in destegini alarak taht icin onemli bir ilerleme kaydetti Konkurtay daha once Mangu Teymur ve annesi Olcey Hatun nu destekleyen gruptandi Yanit olarak Tekudar Konkurtay i Alinag ile degistirdi ve hem Konkurtay in hem de Argu nun tutuklanmasini emretti Argun un ordusu 4 Mayis 1284 te Kazvin yakinlarindaki Aghoca denilen yerde bozguna ugradi ve teslim oldu Argun Alinag tarafindan esir tutulurken Tekuder Argun un kaderini belirlemek icin annesinin fikrini almak icin zaman harcadi Ancak askeri nedenlerle bir saray darbesi gerceklesti ve 4 Temmuz da Argun serbest birakildi Tekuder 10 Agustos ta kendi ordusu tarafindan olduruldu Argun ertesi gun tahta cikti Ailesi12 Temmuz 1282 de ona Hulaku Han in Kereit hizmetcisi ve Dokuz Hatun un yegeni Togitay Hatunla evlendi ve bu evlilikten dogan cocuklardan sadece ikisi yetiskinlige ulasti Esen Timur Harbende 1296 da Gazan Han tarafindan idam edildi Polad Eldar 1296 da Gazan Han tarafindan idam edildi Karay bebekken oldu Beyaz Timur Canktimur bebekken oldu Tastimur bebekken oldu Asiktimur bebekken oldu KaynakL J Ward 1983 The Ẓafar namah of Ḥamd Allah Mustaufi and the Il Khan dynasty of Iran Manchester University of Manchester Press erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Jonathan Z Brack 2016 Mediating Sacred Kingship Conversion and Sovereignty in Mongol Iran Michigan University of Michigan Press 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2023 Bruno De Nicola 2017 Women in Mongol Iran The Khatuns 1206 1335 Edinburgh Edinburgh University Press ISBN 9781474437356 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bruno De Nicola ve Charles Melville The Mongols Middle East Continuity and Transformation in Ilkhanid Iran Brill Publishers ISBN 9789004314726 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2023 Kaynakca a b Ward 1983 s 204 Allouche 1990 s 437 446 Lane 1952 s 201 Kate ve basqalari 2006 s 70 De Nicola 2017 Grousset 1970 s 371 a b c d De Nicola 2017 s 98 a b c d e Grousset 1970 s 372 a b Brack 2016