Kristal yapıların atom veya molekül dizilimlerinde görülen çeşitli kusurlar vardır. Bu kusurlar noktasal, çizgisel, düzlemsel ve hacimsel olmak üzere dört ana başlığa ayrılmaktadır. Bu kusurların biçimi, boyutu, miktarı ve yeri maddenin özelliklerini direkt olarak etkilemektedir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJabEwwUmxabVZqZEhSNWNHVnpMbkJ1Wnk4eU1EQndlQzFFWldabFkzUjBlWEJsY3k1d2JtYz0ucG5n.png)
Noktasal kusurlar
Uzaydaki herhangi bir boyutta uzanmayan, yalnızca bir atomda veya o atomun çevresinde oluşan kusurlardır. Bir atomun eksik olduğu , bir atomun fazla olduğu ve atom büyüklüklerinin farklı olması birer noktasal kusurdur. İyonik kristal yapılarda zıt iyon çiftinin eksik olması , yer değiştirmiş iyonların olması ise olarak adlandırılmaktadır.
Çizgisel kusurlar
Dislokasyon olarak da adlandırılan çizgisel kusurlar, kristal yapıların atomsal dizilişlerinde bir çizgi boyunca görülen kusurlardır. Kenar ve vida dislokasyonu olmak üzere iki dislokasyon türünün yanında, bu iki türün bir arada görüldüğü karışık dislokasyonlar da vardır.
Bir kristal yapıya, yarım bir atom düzleminin girmesi sonucu uygulanan basınçla birlikte, düzlemin ucundaki atomlar basıncın etkisiyle sıkışırken, düzlemin yan kısımlarındaki atomlar ise açılmaya zorlanırlar. Bu durumda minimum enerjili denge konumlarından ayrılan atomların potansiyel enerjileri artar. Bu düzensizliğin merkezi olan doğru, kenar dislokasyonu olarak adlandırılır.
Kristal yapıdaki bir düzlem boyunca kısmen kayma şeklinde ötelenme sonucu gerçekleşen dislokasyonlara vida dislokasyonu denir. Vida dislokasyonu boyunca alt ve üst kısımlardaki atomlar denge konumlarından farklı bir konumda olduklarından birbirlerini tam olarak karşılayamazlar. Bu sebeple dislokasyon çizgisi boyunca artık kayna gerilmeleri bölgesi oluşur ve dolayısıyla potansiyel enerji artış gösterir.
Düzlemsel kusurlar
Kristal yüzeyleri ile çok kristalli yapılardaki kristal bireyleri arasında, iki boyutlu kusurlar olan düzlemsel meydana gelir. Düzlemsel kusurlar, yüzey kusurları ve tane sınırlarındaki kusurlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Bir kristal bireyinin yüzeyinde bulunan atomlar kusurludur ve bireyin içindeki atomlara göre farklılık gösterir. Enerjisi daha yüksek olan yüzey atomları, içerideki atomlara göre daha zayıf bağlıdır. Yüzey atomlarına eklenecek atomlar sonucunda yüzey enerjisi adı verilen bir enerji oluşur.
Çok kristalli yapıları oluşturan kristal bireyleri arasında kusurlu bölgeler bulunmaktadır.
Hacimsel kusurlar
Üç boyutlu bir bölgedeki atomların eksikliği sonucunda oluşurlar.
Kaynakça
- Onaran, Kâşif (2006). Malzeme Bilimi. Bilim Teknik Yayınevi. ISBN .
- ^ Ehrhart, P. (1991). "Properties and interactions of atomic defects in metals and alloys". Landolt-Börnstein, New Series III (İngilizce). Cilt 25. cilt. Springer, Berlin. ss. ss. 88. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
- ^ Siegel, R. W. (1982). J.-I. Takamura (Ed.). "Atomic Defects and Diffusion in Metals" (PDF). Point Defects and Defect Interactions in Metals (İngilizce). Amsterdam. ss. ss. 783.
- ^ Crawford, J. H. ve Slifkin, L. M., (Ed.) (1975). Point Defects in Solids (İngilizce). New York: Plenum Press.
- ^ Watkins, G. D. (1997). Native defects and their interactions with impurities in silicon T. Diaz de la Rubia, S. Coffa, P. A. Stolk ve C. S. Rafferty (Ed.). "Defects and Diffusion in Silicon Processing" (İngilizce). Cilt 469. cilt. Pittsburgh: MRS Symposium Proceedings, Materials Research Society. s. 139. ISBN .
- ^ Onaran, Kâşif; ss. 44
- ^ a b Onaran, Kâşif; ss. 45
- ^ a b Onaran, Kâşif; ss. 46
- ^ Onaran, Kâşif; ss. 47
- ^ a b Onaran, Kâşif; ss. 48
- ^ Onaran, Kâşif; ss. 49
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kristal yapilarin atom veya molekul dizilimlerinde gorulen cesitli kusurlar vardir Bu kusurlar noktasal cizgisel duzlemsel ve hacimsel olmak uzere dort ana basliga ayrilmaktadir Bu kusurlarin bicimi boyutu miktari ve yeri maddenin ozelliklerini direkt olarak etkilemektedir Noktasal kusurlari gosteren bir cizimNoktasal kusurlarUzaydaki herhangi bir boyutta uzanmayan yalnizca bir atomda veya o atomun cevresinde olusan kusurlardir Bir atomun eksik oldugu bir atomun fazla oldugu ve atom buyukluklerinin farkli olmasi birer noktasal kusurdur Iyonik kristal yapilarda zit iyon ciftinin eksik olmasi yer degistirmis iyonlarin olmasi ise olarak adlandirilmaktadir Cizgisel kusurlarSol tarafta kusursuz kristal yapilar gorulmektedir Sag ustte kenar sag altta ise bu yapilarin vida dislokasyonu gecirmis hali yer almaktadir Dislokasyon olarak da adlandirilan cizgisel kusurlar kristal yapilarin atomsal dizilislerinde bir cizgi boyunca gorulen kusurlardir Kenar ve vida dislokasyonu olmak uzere iki dislokasyon turunun yaninda bu iki turun bir arada goruldugu karisik dislokasyonlar da vardir Bir kristal yapiya yarim bir atom duzleminin girmesi sonucu uygulanan basincla birlikte duzlemin ucundaki atomlar basincin etkisiyle sikisirken duzlemin yan kisimlarindaki atomlar ise acilmaya zorlanirlar Bu durumda minimum enerjili denge konumlarindan ayrilan atomlarin potansiyel enerjileri artar Bu duzensizligin merkezi olan dogru kenar dislokasyonu olarak adlandirilir Kristal yapidaki bir duzlem boyunca kismen kayma seklinde otelenme sonucu gerceklesen dislokasyonlara vida dislokasyonu denir Vida dislokasyonu boyunca alt ve ust kisimlardaki atomlar denge konumlarindan farkli bir konumda olduklarindan birbirlerini tam olarak karsilayamazlar Bu sebeple dislokasyon cizgisi boyunca artik kayna gerilmeleri bolgesi olusur ve dolayisiyla potansiyel enerji artis gosterir Duzlemsel kusurlarKristal yuzeyleri ile cok kristalli yapilardaki kristal bireyleri arasinda iki boyutlu kusurlar olan duzlemsel meydana gelir Duzlemsel kusurlar yuzey kusurlari ve tane sinirlarindaki kusurlar olmak uzere ikiye ayrilmaktadir Bir kristal bireyinin yuzeyinde bulunan atomlar kusurludur ve bireyin icindeki atomlara gore farklilik gosterir Enerjisi daha yuksek olan yuzey atomlari icerideki atomlara gore daha zayif baglidir Yuzey atomlarina eklenecek atomlar sonucunda yuzey enerjisi adi verilen bir enerji olusur Cok kristalli yapilari olusturan kristal bireyleri arasinda kusurlu bolgeler bulunmaktadir Hacimsel kusurlarUc boyutlu bir bolgedeki atomlarin eksikligi sonucunda olusurlar KaynakcaOnaran Kasif 2006 Malzeme Bilimi Bilim Teknik Yayinevi ISBN 975 540 017 6 Ehrhart P 1991 Properties and interactions of atomic defects in metals and alloys Landolt Bornstein New Series III Ingilizce Cilt 25 cilt Springer Berlin ss ss 88 3 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2014 Siegel R W 1982 J I Takamura Ed Atomic Defects and Diffusion in Metals PDF Point Defects and Defect Interactions in Metals Ingilizce Amsterdam ss ss 783 Crawford J H ve Slifkin L M Ed 1975 Point Defects in Solids Ingilizce New York Plenum Press KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link Watkins G D 1997 Native defects and their interactions with impurities in silicon T Diaz de la Rubia S Coffa P A Stolk ve C S Rafferty Ed Defects and Diffusion in Silicon Processing Ingilizce Cilt 469 cilt Pittsburgh MRS Symposium Proceedings Materials Research Society s 139 ISBN 1 55899 373 8 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link Onaran Kasif ss 44 a b Onaran Kasif ss 45 a b Onaran Kasif ss 46 Onaran Kasif ss 47 a b Onaran Kasif ss 48 Onaran Kasif ss 49