Kuşitler veya Kuş Krallığı, Sudan ve Güney Mısır'ın Nil Vadisi'nde yer alan Nübye'de kurulmuş eski bir krallıktır.
Kuş Krallığı Qes (Meroitik dil) | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
y. MÖ 780-y. MS 350 | |||||||||||
![]() MÖ 700 dolaylarında 25. hanedanın Kuşit kalpgahı ve Kuşit İmparatorluğu | |||||||||||
Başkent | Meroe | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Meroitik dil Mısırca | ||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
Hükümdar | |||||||||||
Tarihî dönem | Tunç Çağı'ndan Geç Antik Çağ'a | ||||||||||
| |||||||||||
Nüfus | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Günümüzdeki durumu | Sudan Mısır |
Nübye'deki Kuşit egemenliği, Geç Tunç Çağı çöküşünden ve Mısır Yeni Krallığının dağılmasından sonra kuruldu. Kuş, erken döneminde 'da (modern ) merkezlenmiştir. Daha sonra, MÖ 8. yüzyılda, Kuşitlerin Mısır'ı işgali ile Kuşit hükümdarlar aynı zamanda (Mısır'ın yirmi beşinci hanedanı) olarak firavun sıfatına sahip olmuşlardır. Ancak bir yüzyıl sonra Kuşitler, Esarhaddon egemenliği altındaki Yeni Asur İmparatorluğu tarafından Mısır'dan kovulmuşlardır.
Klasik antik dönemde, Kuşitlerin imparatorluk başkenti Meroe'de bulunuyordu. Erken Yunan coğrafyasında, Meroitik krallık "Aethiopia" olarak biliniyordu. Kuş Krallığı MS 4. yüzyılda iç ayaklanmalar nedeniyle zayıflayıp dağılana kadar varlığını korudu. Meroe ise Aksum Krallığı tarafından ele geçirilip yakıldı. Yenilginin ardından (Nubiler), daha sonra hristiyanlaşacak , Mukurra ve krallıklarını kurdular.
Dil
Meroitik dil, Meroitik dönemde Meroë ve Sudan'da konuşulmuştur (M.Ö. 300’de tasdik edilmiştir). MS 400 civarında nesli tükenmiş dil, (Meroitik alfabenin) iki biçiminde yazılmıştır. Meroitik yazıdaki en eski yazıt M.Ö. 180–170 yılları arasında üretilmiştir. Bu hiyeroglif, Kraliçe Shanakdakhete tapınağının üzerine oyulmuştur.
Dilin hangi dil ailesine ait olduğu kesinliğe ulaşmamış bir konudur. Kimi çevrelerde dilin Nil-Sahra dilleri ile akrabalığı savunulurken, bazı kaynaklarda dilin Mısırca gibi bir Afro-Asyatik dil olduğu vurgulanmaktadır.
Galeri
- Meroe piramitleri bir UNESCO Dünya Mirası'dır.
- Kuşit firavun Aspelta'nın heykeli
- Meroitik alfabe ile yazılmış bir
Kaynakça
- ^ Török, László. The Kingdom of Kush: History and Civilization (İngilizce). Brill. s. 49. ISBN . 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
- ^ Steven Roger Fischer (4 Nisan 2004). History of Writing (İngilizce). Reaktion Books. ISBN .
- ^ a b Rilly, Claude & de Voogt, Alex (2012). The Meroitic Language and Writing System (İngilizce). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Rowan, Kirsty (2011). "Meroitic Consonant and Vowel Patterning". Lingua Aegytia, 19.
- ^ Rowan, Kirsty (2006), "Meroitic - An Afroasiatic Language?" 27 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . SOAS Working Papers in Linguistics 14:169–206.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Gebel Barkal and the Sites of the Napatan Region". whc.unesco.org. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
Dış bağlantılar
- Kerma 26 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - İsviçre'nin Sudan'da yürüttüğü arkeolojik çalışmanın resmi internet sitesi
- Ancient Gold Center Discovered on the Nile 7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Dan Morrison, National Geographic News
- "Civilizations in Africa: Kush"1 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Washington Devlet Üniversitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar