Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2014) |
Kuaterner döneminde Pleistosen'den Holosene geçiş sırasında özellikle megafaunal türlerde birçok yok oluş olayı görülmüştür. Ancak, yok olma dalgası Pleistosen’in sonunda durmamış özellikle izole adalarda Holosen yok olmaları olarak devam etmiştir. Paleontologlar tarafından ortaya atılan hipotezlere göre yok olma olaylarının başlıca nedenleri olarak Orta-Geç Pleistosen ve Holosen sırasında dünyanın birçok bölgesine yapılan göçler, doğal iklim değişiklikleri ve insanlar tarafından yapılan avcılık faaliyetleri gösterilmektedir. Avcılığın diğer bir varyantı ise ikinci dereceden avlanmadır ve insan olmayan avcılardan kaynaklanan üstün rekabetten dolaylı gerçekleşen yok olmalar üzerine odaklanılmaktadır. Hastalıkların yayılması da olası bir neden olarak ele alınmaktadır.
Pleistosen veya Buzul Çağı Yok Olma Olayları
Geç Pleistosen yok olma olaylarında 40 kilogramın üzerinde memelilerin birçoğunun yok olduğu görüldü.
- Kuzey Amerika’da büyük memeli cinslerinin 45’inden 33’ünün nesli tükenmiştir.
- Güney Amerika’da 58 cinsten 46’sı.
- Avustralya’da 16 cinsten 15’i
- Avrupa’da 23 cinsten 7’si
- Sahraaltı Afrikası’nda ise 44 büyük memeli cinsinden sadece 2’sinin nesli tükenmiştir.
Amerika’da görülen yok oluşlar Güney Amerika kökenli birçok büyük memelinin ve Büyün Amerikan Değişimi’nde kuzeye göç eden türlerin de tükenmelerini içerir. Sadece Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Avustralya’da tükenme aile sınıflandırılması düzeyinde ya da daha büyük bir şekilde meydana gelmiştir. Pleistosen yok olmalarına ilişkin üç ana hipotez bulunmaktadır:
- İklim değişikliğine bağlı olarak buzullar veya buzul tabakalarının ilerlemesi ve geri çekilmesiyle hayvanların ölümü.
- Hayvanların insanlar tarafından yok edilmesi: tarih öncesi avcılık hipotezi (Martin, 1967)
- İklim değişiklikleri ve orman yangınlarının sonrasında yünlü mamutların neslinin tükenmesi.
Elde edilen veriler ve prehistorik avcılık hipotezleri arasında bazı tutarsızlıklar vardır. Örneğin, Avustralya mega faunasının ani yok oluşunun zamanlaması konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. Biyologlar bu karşılaştırılabilir yok oluşların insanlarla gelişmiş faunalar olan Afrika ve Güney veya Doğu Asya’da meydana gelmemesine dikkat çekmiştir. Afrika’da buzul sonrası mega faunal yok oluşlar uzun aralıklarla meydana gelmiştir. Prehistorik yok oluşu destekleyen kanıtlar aynı tür hayvanların ve akrabalarının belli bir ada mega faunasından son birkaç bin yılda ortadan kalkması gibi olayları içerir. Kuzey ve Güney Amerika’da yaşamış Megaloknos’lardan sonra Hollanda Antilleri’nde yaşamış Megaloknos’ların nesilleri tükenmiştir. Sonrasındaki ada türlerinin yok oluşlara insanlar tarafından yapılan sömürgecilik neden olmuştur. Benzer şekilde yünlü cüce mamutlar onların ana adalarındaki yok oluştan bin yıl sonra Vrangel adasında ölmüşlerdir. Steller denizi inekleri de Kuzey Pasifik kıta kıyılarında yok olmalarının ardından binlerce yıl izole edilmiş adalarda var olmaya devam etmişlerdir. İnsan sorumluluğu teorisine alternatif hipotezler son buzul dönemi, Genç Dryas olayıyla gelişen iklim değişikliği ve yok oluşların meteor etkisiyle olduğunu iddia eden Tollman’ın varsayımsal meteor hipotezleri bulunur. Böyle bir senaryo 1.300 yıl süren soğuk bir periyot olarak bilinen Genç Dryas olayının sebebi olarak ileri sürülmüştür.
Afrika ve Asya
Eski Dünya tropikleri nispeten Pleistosen yok oluşlarından kurtulmuş denilebilmektedir. Günümüzde 1000 kilogram üzerinde memeliler sadece Afrika ve Asya kıtasında bulunmaktadır. Ancak erken, orta ve geç Pleistosen boyunca karşılaştırılabilir türler yeniden var olma olmaksızın bazı büyük hayvan formlarının nesli tükenmiştir. İklim değişikliği Güneydoğu Asya’da yüksek olasılıkla yok olma olaylarına sebep olduğu düşünülmektedir. Erken, orta ve geç Pleistosen boyunca Afrika veya Asya’da nesli tükenen büyük hayvanlar:
- Zürafagiller
- Bir tür kurt (Xenocyon lycaonoides)
- Düğmeli domuz türlerinden birkaçı
- Metridiochoerus
- Chalicotheres
- Deinotherium, Anancus ve Mammuthus gibi fil yakınları.
- Hippopotamus Gorgops (dev su aygırları)
- Dinofelis gibi sahte kılıç dişli kediler
- Agriotherium (dev yırtıcı ayı)
- Megantereon ve Homotherium gibi kılıç dişli kediler
- Dev tapir Megatapirus
- Dev maymun Gigantopithecus
- Dev sırtlan Pachycrocuta
Geç Pleistosen döneminde Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde yok olan bazı büyük hayvanlar:
- Dev uzun boynuzlu buffalo (Pelorovis)
- Elephas Recki (bir tür fil)
- Loxodonta Adaurora (Afrika’da bir fil türü)
Avustralya ve Yeni Gine
Ani yok oluş önce Amerika’da meydana geldi. Çoğu kanıt 50.000 yıl öncesine, insanların dünyaya geldikten sonraki döneme işaret etse de bilimsel argümanlara bakıldığında net bir tarih aralığı bilinemiyor. Nesli tükenen hayvanlar:
- Diprotodon (dev vombatgiller)
- Zygomaturus (keseli gergedan)
- Hulitherium (büyük keseli otobur)
- Phascolonus (dev vombat)
- Palorchestes (keseli tapir)
- Procoptodon (nal burunlu dev kanguru)
- Sthenurus (dev kanguru)
- Simosthenurus (dev kanguru)
- Protemnodon (dev kanguru)
- Propleopus oscillians (omnivordur kanguru)
- Wonambi (beş ila altı metre uzunluğunda Avustralya yılanı)
- Thylacoleo Carnifex (dişi aslan büyüklüğünde keseli bir etobur)
- Megalania Prisca (dev kertenkele)
- Dromornithidae
Kuzey Avrasya
(80,000-4,000 yıl önce)
- Tüylü mamut (Mammuthus primigenius)
- Yünlü gergedan (Coelodonta Antiquitatis)
- İrlanda Elk (Megaloceros giganteus)
- Pala kedi (Homotherium)
- Dev bir kutup ayısı (Ursus maritimus tyrannus)
- Mağara aslanı (Panthera leo spelaea)
- Mağara ayısı (Ursus spelaeus)
- Mağara sırtlan (Crocuta crocuta spelaea)
- Bozkır Wisent (Bison Priscus'un)
- Filler (Palaeoloxodon)
- Elasmotherium (Elasmotherium sibiricum)
- Merk adlı gergedan (Stephanorhinus kirchbergensis)
Kuzey Amerika
Son 60.000 yıl boyunca son buzul döneminde büyük memelilerin 33 türü Kuzey Amerika’da tükenmiştir. Bunların 15 cinsin yok oluşu günümüzden önce 10,000 - 11,500 gibi kısa bir zaman aralığında Kuzey Amerika’da gerçekleşmiştir. Çoğu yok oluş bu dar zaman aralığının dışında gerçekleşmesine rağmen zamanla sınırlıdır. Buna karşılık sadece yarım düzine küçük memeliler bu dönemde yok olmuştur.
- Amerikan atları
- Yukon yabani eşekleri
- California tapirleri
- Vero tapir
- Batı develeri
- Kuzey Amerika Lamaları
- Geyik
- Antilop
- Stag-geyik
- Çalı öküzü
- Antik Bizon
- Uzun boynuzlu bizon
- Dev Beaver
- Saiga
- Teratorns
- Megalonyx
- Kısa yüzlü ayı
- Dev kutup ayısı
- Amerika aslanı
- Amerikan çitası
- Mamutlar
- Amerikan mamutu
Avcılık hipotezi
Bu hipotezde insanların avlanarak bazı türleri yok ettiği savunulur. bu hipotez Pleistosen dönemimde yaşayan insanları sorumlu tutar. İnsanların yaşama alanları genişlemiş Avustralya,Amerika, Madagaskar ve Yeni Zelanda yaşama alanları oluşmuştur. İnsanlar hayvanları yaşamlarını sürdürebilmek için bilinçsizce avlamış ve bazı nesillerin tükenmesine sebep olmuştur.
Yapılan kazı çalışmalarında çeşitli av silahlarına rastlanmış zamanla da geliştiği anlaşılmıştır.
Av hipotezi ile ilgili dökümanlar
- Gıda elde edebilmek ve yaşamlarını sürdürebilmek için avcıların hayvanları aşırı bir şekilde avlamak gerekli değildir. Alternatif olarak bitkisel gıdalara geçiş olabileceğinden hayvanların çok fazla avlanmasına gerek yoktur.
- Kuzey Amerika’ da yapılan arkeolojik kazılarda avcılıkla ilgili mamut ve bizonlara ait herhangi bir iz yoktur fakat deve ve atlarla ilgili birçok fosil kayıt olduğu görülmüştür.
Yapılan çalışmalarda deve ve atların kasap hayvanı olarak görüldüğü anlaşılmıştır.
İklim Değişikliği Kuramı
Buzul ve buzularası dönemlerin süreleri birbirinden farklı olmuştur. Bilim adamları buzul ve buzul arası dönemlerin sürelerinin farklı olduğunu tespit edince bazı hayvanların yok oluşlarını ya da sayıca azalmalarını 20. Yüzyılın başlarında Pleistosen buz çağının sona ermesinin bir açıklaması olduğu kanısına varmışlardır.
Ancak birden çok buzul dönemi yaşandığı göz önünde bulundurularak ve sadece tek bir dönemde oluşmayacak ya da yok olmayacak kadar geniş megafauna olduğunu öne süren eleştirmenler bu konuya itiraz etmişlerdir.
Avustralya için uygulanan geçerli bir hipotez olarak iklim değişikliğine karşı bir kanıt niteliğindedir. Yok olma süresinde (40,000-50,000 BP) hakim olan iklim şartlarının bugünün iklim şartlarıyla benzer olduğu ve nesli tükenmiş hayvanların kurak iklim şartlarına kolayca adapte olduğu tespit edilmiştir.
Güneydoğu Asya'da kanıtlar, Avrupa, Avustralya ve Amerika aksine, iklim değişikliği ve artan deniz seviyesinin birkaç otçul türün nesli için önemli faktörler olduğunu göstermektedir.
Artan sıcaklık
Bir buz çağının sona ermesi ile ilgili en belirgin değişiklik, sıcaklık artışıdır. 15.000 arasında BP ve 10.000 BP, küresel ortalama yıllık sıcaklıklarda 6 °C artış meydana geldi. Bu, genel olarak yok olmalar neden olduğu düşünüldü.
Artan sıcaklıklar, soğuk iklime adapte olmuş memelilerin vücut ısılarının artmasına ve buna bağlı olarak ölümlerine neden olabilir. Büyük memelilerin ağır kürkleri ve hacimlerine bağlı olarak etkilenme oranları küçük memelilere göre daha fazladır.
Sıcaklık hipotezine karşı argümanlar
Yeni yapılan araştırmalar sonucunda 10.000 yıl boyunca geçerli olan buzularası dönemde yıllık ortalama sıcaklıkların buzul çağına göre daha yükse olduğu saptanmıştır. Aynı memelilerin bu sıcaklık artışlarını da atlatmıştır. Bu durumda nesli tükenen hayvanların ortadan kalkmalarının tek nedeni olarak sıcaklık artışları gösterilemez.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Kuvaterner yok oluşu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2014 Kuaterner doneminde Pleistosen den Holosene gecis sirasinda ozellikle megafaunal turlerde bircok yok olus olayi gorulmustur Ancak yok olma dalgasi Pleistosen in sonunda durmamis ozellikle izole adalarda Holosen yok olmalari olarak devam etmistir Paleontologlar tarafindan ortaya atilan hipotezlere gore yok olma olaylarinin baslica nedenleri olarak Orta Gec Pleistosen ve Holosen sirasinda dunyanin bircok bolgesine yapilan gocler dogal iklim degisiklikleri ve insanlar tarafindan yapilan avcilik faaliyetleri gosterilmektedir Avciligin diger bir varyanti ise ikinci dereceden avlanmadir ve insan olmayan avcilardan kaynaklanan ustun rekabetten dolayli gerceklesen yok olmalar uzerine odaklanilmaktadir Hastaliklarin yayilmasi da olasi bir neden olarak ele alinmaktadir Kuzey Ispanya nin Gec Pleistosen de ki manzarasiPleistosen veya Buzul Cagi Yok Olma OlaylariGec Pleistosen yok olma olaylarinda 40 kilogramin uzerinde memelilerin bircogunun yok oldugu goruldu Kuzey Amerika da buyuk memeli cinslerinin 45 inden 33 unun nesli tukenmistir Guney Amerika da 58 cinsten 46 si Avustralya da 16 cinsten 15 i Avrupa da 23 cinsten 7 si Sahraalti Afrikasi nda ise 44 buyuk memeli cinsinden sadece 2 sinin nesli tukenmistir Amerika da gorulen yok oluslar Guney Amerika kokenli bircok buyuk memelinin ve Buyun Amerikan Degisimi nde kuzeye goc eden turlerin de tukenmelerini icerir Sadece Kuzey Amerika Guney Amerika ve Avustralya da tukenme aile siniflandirilmasi duzeyinde ya da daha buyuk bir sekilde meydana gelmistir Pleistosen yok olmalarina iliskin uc ana hipotez bulunmaktadir Iklim degisikligine bagli olarak buzullar veya buzul tabakalarinin ilerlemesi ve geri cekilmesiyle hayvanlarin olumu Hayvanlarin insanlar tarafindan yok edilmesi tarih oncesi avcilik hipotezi Martin 1967 Iklim degisiklikleri ve orman yanginlarinin sonrasinda yunlu mamutlarin neslinin tukenmesi Elde edilen veriler ve prehistorik avcilik hipotezleri arasinda bazi tutarsizliklar vardir Ornegin Avustralya mega faunasinin ani yok olusunun zamanlamasi konusunda belirsizlikler bulunmaktadir Biyologlar bu karsilastirilabilir yok oluslarin insanlarla gelismis faunalar olan Afrika ve Guney veya Dogu Asya da meydana gelmemesine dikkat cekmistir Afrika da buzul sonrasi mega faunal yok oluslar uzun araliklarla meydana gelmistir Prehistorik yok olusu destekleyen kanitlar ayni tur hayvanlarin ve akrabalarinin belli bir ada mega faunasindan son birkac bin yilda ortadan kalkmasi gibi olaylari icerir Kuzey ve Guney Amerika da yasamis Megaloknos lardan sonra Hollanda Antilleri nde yasamis Megaloknos larin nesilleri tukenmistir Sonrasindaki ada turlerinin yok oluslara insanlar tarafindan yapilan somurgecilik neden olmustur Benzer sekilde yunlu cuce mamutlar onlarin ana adalarindaki yok olustan bin yil sonra Vrangel adasinda olmuslerdir Steller denizi inekleri de Kuzey Pasifik kita kiyilarinda yok olmalarinin ardindan binlerce yil izole edilmis adalarda var olmaya devam etmislerdir Insan sorumlulugu teorisine alternatif hipotezler son buzul donemi Genc Dryas olayiyla gelisen iklim degisikligi ve yok oluslarin meteor etkisiyle oldugunu iddia eden Tollman in varsayimsal meteor hipotezleri bulunur Boyle bir senaryo 1 300 yil suren soguk bir periyot olarak bilinen Genc Dryas olayinin sebebi olarak ileri surulmustur Afrika ve Asya Eski Dunya tropikleri nispeten Pleistosen yok oluslarindan kurtulmus denilebilmektedir Gunumuzde 1000 kilogram uzerinde memeliler sadece Afrika ve Asya kitasinda bulunmaktadir Ancak erken orta ve gec Pleistosen boyunca karsilastirilabilir turler yeniden var olma olmaksizin bazi buyuk hayvan formlarinin nesli tukenmistir Iklim degisikligi Guneydogu Asya da yuksek olasilikla yok olma olaylarina sebep oldugu dusunulmektedir Erken orta ve gec Pleistosen boyunca Afrika veya Asya da nesli tukenen buyuk hayvanlar Chalicothere erken Pleistosen de kaybolduZurafagiller Bir tur kurt Xenocyon lycaonoides Dugmeli domuz turlerinden birkaci Metridiochoerus Chalicotheres Deinotherium Anancus ve Mammuthus gibi fil yakinlari Hippopotamus Gorgops dev su aygirlari Dinofelis gibi sahte kilic disli kediler Agriotherium dev yirtici ayi Megantereon ve Homotherium gibi kilic disli kediler Dev tapir Megatapirus Dev maymun Gigantopithecus Dev sirtlan Pachycrocuta Gec Pleistosen doneminde Afrika ve Asya nin bazi bolgelerinde yok olan bazi buyuk hayvanlar Dev uzun boynuzlu buffalo Pelorovis Elephas Recki bir tur fil Loxodonta Adaurora Afrika da bir fil turu Avustralya ve Yeni Gine Ani yok olus once Amerika da meydana geldi Cogu kanit 50 000 yil oncesine insanlarin dunyaya geldikten sonraki doneme isaret etse de bilimsel argumanlara bakildiginda net bir tarih araligi bilinemiyor Nesli tukenen hayvanlar Diprotodon yaklasik 50 000 yil once tukendi Diprotodon dev vombatgiller Zygomaturus keseli gergedan Hulitherium buyuk keseli otobur Phascolonus dev vombat Palorchestes keseli tapir Procoptodon nal burunlu dev kanguru Sthenurus dev kanguru Simosthenurus dev kanguru Protemnodon dev kanguru Propleopus oscillians omnivordur kanguru Wonambi bes ila alti metre uzunlugunda Avustralya yilani Thylacoleo Carnifex disi aslan buyuklugunde keseli bir etobur Megalania Prisca dev kertenkele DromornithidaeKuzey Avrasya 80 000 4 000 yil once Tuylu mamut Mammuthus primigenius Yunlu gergedan Coelodonta Antiquitatis Irlanda Elk Megaloceros giganteus Pala kedi Homotherium Dev bir kutup ayisi Ursus maritimus tyrannus Magara aslani Panthera leo spelaea Magara ayisi Ursus spelaeus Magara sirtlan Crocuta crocuta spelaea Bozkir Wisent Bison Priscus un Filler Palaeoloxodon Elasmotherium Elasmotherium sibiricum Merk adli gergedan Stephanorhinus kirchbergensis Kuzey Amerika Son 60 000 yil boyunca son buzul doneminde buyuk memelilerin 33 turu Kuzey Amerika da tukenmistir Bunlarin 15 cinsin yok olusu gunumuzden once 10 000 11 500 gibi kisa bir zaman araliginda Kuzey Amerika da gerceklesmistir Cogu yok olus bu dar zaman araliginin disinda gerceklesmesine ragmen zamanla sinirlidir Buna karsilik sadece yarim duzine kucuk memeliler bu donemde yok olmustur Amerikan atlari Yukon yabani esekleri California tapirleri Vero tapir Bati develeri Kuzey Amerika Lamalari Geyik Antilop Stag geyik Cali okuzu Antik Bizon Uzun boynuzlu bizon Dev Beaver Saiga Teratorns Megalonyx Kisa yuzlu ayi Dev kutup ayisi Amerika aslani Amerikan citasi Mamutlar Amerikan mamutuAvcilik hipoteziBu hipotezde insanlarin avlanarak bazi turleri yok ettigi savunulur bu hipotez Pleistosen donemimde yasayan insanlari sorumlu tutar Insanlarin yasama alanlari genislemis Avustralya Amerika Madagaskar ve Yeni Zelanda yasama alanlari olusmustur Insanlar hayvanlari yasamlarini surdurebilmek icin bilincsizce avlamis ve bazi nesillerin tukenmesine sebep olmustur Yapilan kazi calismalarinda cesitli av silahlarina rastlanmis zamanla da gelistigi anlasilmistir Av hipotezi ile ilgili dokumanlar Gida elde edebilmek ve yasamlarini surdurebilmek icin avcilarin hayvanlari asiri bir sekilde avlamak gerekli degildir Alternatif olarak bitkisel gidalara gecis olabileceginden hayvanlarin cok fazla avlanmasina gerek yoktur Kuzey Amerika da yapilan arkeolojik kazilarda avcilikla ilgili mamut ve bizonlara ait herhangi bir iz yoktur fakat deve ve atlarla ilgili bircok fosil kayit oldugu gorulmustur Yapilan calismalarda deve ve atlarin kasap hayvani olarak goruldugu anlasilmistir Iklim Degisikligi KuramiBuzul ve buzularasi donemlerin sureleri birbirinden farkli olmustur Bilim adamlari buzul ve buzul arasi donemlerin surelerinin farkli oldugunu tespit edince bazi hayvanlarin yok oluslarini ya da sayica azalmalarini 20 Yuzyilin baslarinda Pleistosen buz caginin sona ermesinin bir aciklamasi oldugu kanisina varmislardir Ancak birden cok buzul donemi yasandigi goz onunde bulundurularak ve sadece tek bir donemde olusmayacak ya da yok olmayacak kadar genis megafauna oldugunu one suren elestirmenler bu konuya itiraz etmislerdir Avustralya icin uygulanan gecerli bir hipotez olarak iklim degisikligine karsi bir kanit niteligindedir Yok olma suresinde 40 000 50 000 BP hakim olan iklim sartlarinin bugunun iklim sartlariyla benzer oldugu ve nesli tukenmis hayvanlarin kurak iklim sartlarina kolayca adapte oldugu tespit edilmistir Guneydogu Asya da kanitlar Avrupa Avustralya ve Amerika aksine iklim degisikligi ve artan deniz seviyesinin birkac otcul turun nesli icin onemli faktorler oldugunu gostermektedir Artan sicaklik Bir buz caginin sona ermesi ile ilgili en belirgin degisiklik sicaklik artisidir 15 000 arasinda BP ve 10 000 BP kuresel ortalama yillik sicakliklarda 6 C artis meydana geldi Bu genel olarak yok olmalar neden oldugu dusunuldu Artan sicakliklar soguk iklime adapte olmus memelilerin vucut isilarinin artmasina ve buna bagli olarak olumlerine neden olabilir Buyuk memelilerin agir kurkleri ve hacimlerine bagli olarak etkilenme oranlari kucuk memelilere gore daha fazladir Sicaklik hipotezine karsi argumanlar Yeni yapilan arastirmalar sonucunda 10 000 yil boyunca gecerli olan buzularasi donemde yillik ortalama sicakliklarin buzul cagina gore daha yukse oldugu saptanmistir Ayni memelilerin bu sicaklik artislarini da atlatmistir Bu durumda nesli tukenen hayvanlarin ortadan kalkmalarinin tek nedeni olarak sicaklik artislari gosterilemez KaynakcaWikimedia Commons ta Kuvaterner yok olusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir