Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuba toplu mezarlığı, Nisan 2007'de Kuba'daki stadyumun inşası sırasında kazara bulunan bir toplu mezarlık. Mezarlık, Kuba şehrinin kuzeyinde, Kudyalçay nehirinin kenarında yer almaktadır. Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü çalışanları tarafından yapılan araştırma sonucunda, mezarlığın 1918 yılında Ermenilerin yerel sivil halka karşı gerçekleştirdiği soykırımla ilgili olduğu doğrulanmıştır. Arşiv belgelerinden 1918 yılının Nisan-Mayıs aylarında Hamazasp liderliğindeki Bakü Komünüe bağlı Taşnagsütün partisinin silahlı grupların sadece Kuba ilçesinde 36 bin 782 kişiyi öldürdüğü öğrenildi. 122 köyü tamamen olmakla, toplamda 167 köyü yıkıp yağmaladı Kuba şehri yağma ve yangınlara maruz kalmış, şehrin Müslüman ve kısmen Yahudi nüfusu katledilmiştir. Mezarlıkta bulunan kalıntılar o dönemin kurbanlarına aittir.
| Kuba toplu mezarlığı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Konum | Kuba, Azerbaycan |
| Koordinatlar | 41°21′40″K 48°29′30″D / 41.36111°K 48.49167°D |
| Tür | Toplu mezar |
| Din | Ortodoks Mezarlığı |
| Yüzölçümü | 514 m2 (5.530 ft2) |
| Durum | Kullanımda |
Toplu mezarlığın toplam alanı 514 metrekaredir. 494 metrekare'lik kısmında araştırma çalışmaları yapılsa da 20 metrekare'lik alan uluslararası araştırma çalışmalarına ayrılmıştır. Araştırma sonucunda mezarlıkta farklı yaş gruplarına ait 400'den fazla insan cesedine ait kalıntılar bulundu. Bunların 50'den fazlası çocuk, 100'den fazlası kadın ve geri kalanı çoğunlukla yaşlı erkeklerdir. 2009 yılında bölgede "Kuba Soykırımı Anıt Kompleksi" inşa edildi.
Tarihsel referans
1918 yılının kanlı Mart olaylarından sonra Kuba Uyezdi, Bolşeviklerin Bakü ve Şamahı Uyezdleride kurdukları Sovyet gücünü genişletmek istedikleri Azerbaycan'ın üçüncü bölgesi oldu. Ancak Kuba'daki koşullar Bakü ve Şamahı'dakilerden biraz farklıydı. Tarihsel olarak, Ermeni unsuru, Kuba Hanlığı'nın ve aynı adı taşıyan vilayetin sosyo-politik ve ekonomik yaşamında önemli bir rol oynamamıştır. Kuba Bolşeviklerinin Kuba İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti'ndeki konumu, yeni bir Sovyet hükûmetinin kurulmasını destekleyecek kadar güçlü değildi. Bu dönemde, Kuba bölgesindeki gerçek güç, Transkafkasya Seymi'ne bağlı kamu kuruluşlarının Yürütme Komitesindeydi.
Bu nedenlerle, Mart 1918 katliamlarından sonra Bakü'de kurulan Bolşevik-Taşnak hükûmeti olan Bakü Halk Komiserleri Sovyeti, bu kazayı önce barışçıl bir şekilde çözmeye, yani Kubalılara Bolşeviklerin iktidarını gönüllü olarak kabul ettirmeye karar verdi. David Alexandrovich Gelovani, Kuba topluluğuyla müzakere etmekle görevlendirildi. Gelovani'nin ağırlıklı olarak Ermeniler ve birkaç Rus ve Yahudiden oluşan uluslararası grubunun yaklaşımı hakkında bilgi alan Kubalılar, karşılığında şehrin Müslüman, Rus ve Yahudi topluluklarının uluslararası bir grubunu Bolşeviklerin bulunduğu Haçmaz istasyonuna gönderdiler. Temsilciler, Kuba'ya gelen askeri müfrezenin amacını bilmek istiyorlar ve ardından Bolşeviklerin programı ile tanışmak ve bu programın Kubalılar tarafından ne ölçüde kabul edilebilir olduğunu belirlemek için Bakü'ye gitmelerine izin verilmesini istiyorlar. Gelovani Kubalıların isteğine saygı duyuyor ve bizzat onlara Bakü'ye gitmelerini ve bu konuyu "Bolşeviklerin liderleriyle" araştırmalarını tavsiye ediyor. Ancak Bolşevik yönetiminin Kubalılar tarafından "gönüllü" olarak tanınmasını beklemeden Gelovani, bu olaydan 2 gün sonra 187 kişilik silahlı bir grupla şehre girdi.
Birkaç gün sonra şehir kuşatılır ve Gelovani'nin grubuna karşı bir saldırı başlar. Ona yardım etmek için Haçmaz'dan 2 topla birlikte Ağhajanyan'ın liderliğinde ve sadece Ermenilerden oluşan 150 kişilik bir askeri destek geliyor. Birkaç gün süren çatışmalardan sonra Gelovani, çetesiyle birlikte Kuba'dan kovuldu. Ağajanyan'ın çetesi geri çekilirken Bulvar Sokağı'nı ateşe verdi, Bazar Caddesi'nde 16, Komendant Caddesi'nde 7, şehrin eteklerinde eski cezaevi yakınında 35 kişiyi öldürdü. Bolşevikler geri çekilirken Uyezd İdari binasını, Şehir Duması ve Sulh Mahkemesi'nin binalarını ateşe verdiler ve Cuma Camisi'ni yakmaya çalıştılar. 1 Mayıs 1918'de Hamazasp komutasındaki 3.000 kişilik bir Ermeni ordusu Guba şehrine üç taraftan girerek top, makineli tüfek ve tüfeklerle saldırdılar. İlk gün şehrin aşağı kesimlerinde çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 715 Müslüman katledildi. İkinci gün, şehrin 1. ve 2. kesimlerinde çoğu şehrin yoksul sınıfından ve İranlı olmak üzere 1012 erkek öldürüldü.
Şehrin reisi Aliabbas Bey Alibeyov, cesetlerin defnedilmesi için defalarca Hamazasp'a başvursa da reddedildi. Sadece dördüncü gün Ermeni haberciler, Müslüman erkekleri kollarında beyaz sargılarla gelip ölüleri gömmeye çağırdılar. Şehrin birçok sakini bu çağrıya cevaben dışarı çıkıyor ama onlar da vuruluyor. Herkes evlerine geri çekilir ve saklanır. Gömülmeyenlerin ve yakın zamanda öldürülenlerin cesetleri Ermeniler gidene kadar yani 9 gün sokaklarda kalıyor.
Kuba şehri reisi A. Alibayov'un verdiği bilgiye göre, 1 Mayıs 1918'de müfreze şehre üç yönden girdi. Grubun dört topu ve sekiz makineli tüfeği vardı. Şehre giren Taşnak çeteleri acımasızca sivilleri öldürmeye ve mallarını yağmalamaya başlar. Ermeni silahlı grupları 1 Mayıs'ta şehre girdi ve o gün şehrin aşağı kesimlerinde 713 Müslüman'ı öldürdü. Çoğu kadın ve çocuktu. Hamazasp silahlı grupları şehri dörde böler ve her bölümde ayrı bir karargah oluşturur. İlk karargah Leontev bahçesinin yakınında, ikinci karargah Ermeni kilisesinin arazisinde, üçüncü karargah Müslüman mezarlığının yakınındaki tepede ve dördüncü merkez karargah Yahudi kasabasının yüksekliğinde kuruldu.
Ermenilerin Kuba'daki katliamı 9 gün sürdü. Hamazasp'ın "Ceza Timi" Kuba şehrini ve Kuba ilçesine bağlı 122 köyü yerle bir etti. Kuba şehrinde erkek, kadın ve çocuk olmak üzere iki binden fazla insan öldürüldü ve bu köylerin nüfusu 58.121.059 manat (ruble) zarar gördü. Kuba şehri sakinlerinden Hacı İsmail Orucov, yaptığı açıklamasında ölüleri gömen mollaya göre 2800 kişinin cesetlerini saydığını yazdı.
Mezarlığın bulunması
Mezarlık, 1 Nisan 2007'deKuba'daki stadyumun yenilenmesi sırasında keşfedildi. İnceleme sırasında bölgede kemiklerin toplandığı 2 kuyu tespit edildi. İlk kuyu 4 metre derinliğinde ve 5 metre çapında, ikinci kuyu ise 2 metre derinliğinde ve 2,5 metre çapındadır. İlk aşamada tespit edilen 35 insan kafatasından 4'ü 8-12 yaş arası çocuklara, 3'ü kadınlara ve geri kalanı da farklı yaşlardaki erkeklere aitti. Bir sonraki aşamada burada 161 insan kafatası tespit edildi ve sonda toplam 400 insan kafatası tespit edildi. Kafataslarında bulunan kör alet izleri, onların şiddetle öldürüldüklerini doğruluyor. Yerel sakinler şehir dışında öldürüldükten sonra, cesetler nehir kıyısına getirildi ve gelecekteki sellerde izleri kaybetmek için yamaçta kazılmış bu kuyulara dolduruldu.
2009 yılında çürüme sürecini ve mevcut şiddet izlerinin kaybolmasını durdurmak, toplu mezardan çıkarılan kemiklerin dış çevresel faktörlerin etkisinden korunması amacıyla Sağlık Bakanlığı Adli Tıp Ekspertiz ve Patolojik Anatomi Birliği Adli Tıp Anabilim Dalı uzmanlarından oluşan özel bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu öncelikle iskelet kemiklerinin sayısını (7432 adet) ve bunların çürüme sürecinin mevcut durumunu, parçalanma aşamasını inceleyerek, dış çevrenin etkisiyle (hava, nem, güneş, mikroorganizmalar, böcekler vb.) kemik kalıntılarının parçalanmasını ve şiddet izlerinin kaybolmasını engellemiştir. Daha sonra gerekli reaktifler elde edilmiş, iskelet kemikleri bu reaktiflerin karışımından yapılan özel solüsyonlarda aylarca bekletilmiş ve son aşamada bu kemiklere ve parçalarına özel fiksaj solüsyonları uygulanmıştır. 6 aylık sürecin ardından kemikler mezarlığa iade edildi.
Anıt kompleksinin inşaatı
30 Aralık 2009'da "Soykırım Anıt Kompleksi"nin kurulmasına ilişkin kararname imzalandı. 18 Eylül 2013'te Kuba Soykırımı Anıt Kompleksi'nin açılışı gerçekleşti. Kuba'da bulunan toplu mezarın yanına inşa edilen Anıt Kompleksi'nde tarihi belge ve gerçeklerden yola çıkılarak zengin bir müze oluşturuldu. Anıt üç bölümden oluşmaktadır: keskin bıçakları andıran iki yapı - giriş ve çıkış ve ortasında siyah bir anıt taşı bulunan ana salon. Anıtın keskin kenarları yoğun acıyı temsil ediyor. Yerin altından keskin noktaların ortaya çıkması gerçeği saklamanın imkansız olduğunu yansıtıyor. Anıt tamamen kaba betondan yapılmıştır. Katliam kurbanlarının anısına yas sessizliğini somutlaştırmak için projede herhangi bir süsleme kullanılmadı.
Mezarlığın sonraki hali
2017 yılında mezarlığın restorasyona ihtiyacı olan kısmı için özel bir komisyon kuruldu. Ancak, Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü çalışanı, Kuba soykırım mezarlığı araştırmacısı Kahraman Ağayev komisyona dahil edilmedi. Bunu şöyle gerekçelendirdi:
| “ | Kuba toplu mezarlığı'nın cam altına alınması ve bu yolla dünya kamuoyuna gerçeğin ulaştırılması konusunu gündeme getirdim. Biliyorsunuz ki bu konuda bir istişare yapıldı ve bir komisyon kuruldu. Ancak komisyonda araştırmacı olarak yer almadım. Sanırım bunu yapmanın asıl amacı mezarın üzerini toprakla kaplamak. Bu tür düşünceler dolaşıyor ve söylentiler öylece olmuyor. Kuba mezarlığı yerin altına gömülürse kompleksin değeri ve yaptığımız çalışmalar boşa gitmiş olur. Kuba mezarlığı, Ermenilerin Türk ve Müslüman dünyasında yaptıklarının canlı bir kanıtıdır. Mezarı toprakla gömmek suçtur. | ” |
2018 yılında komisyon kararıyla bulunan kalıntılar Müslüman geleneğine göre gömüldü. Kalıntıların gömüldüğü yere mermer bir anıt yerleştirildi. Kalıntıların gömülmesi, aralarında Kuba soykırım mezarlığı araştırmacısı, Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü çalışanı Kahraman Ağayev'in de bulunduğu çeşitli araştırmacıların protestosuna neden oldu. Röportajında şunları söyledi:
| “ | Kuba mezarlığı artık bana yabancı. Çünkü mezarlığın camın altında olmaması beni kötü etkiledi. Her durumda, mezarlığın Müslüman kurallarına göre defnedilmesi tavsiye edilmiştir. Şu anda bunun dışındayım. Açıkçası mezarlığı o halde görmek istemiyorum. | ” |
Galeri
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Kuba toplu mezarlığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Rovshan Didavari. (İngilizce). visions.az. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2019.
- ^ (İngilizce). azertag.az. 16 Nisan 2013. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2019.
- ^ Vəli Turan (31 Mart 2018). . apa.az. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ . heydar-aliyev-foundation.org. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f.1061, siy. 1, iş 98, v. 102-102
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Nurit Greenger (4 Nisan 2018). (İngilizce). jpost.com. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ Milikh Yevdayev (29 Mart 2018). (İngilizce). jewishjournal.com. 30 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ . president.az. 18 Eylül 2013. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f.1061, siy.1, iş 96, v. 41
- ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f.1061, siy.1, iş 96, v.37
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f.1061, siy.1, iş 96, v.36-39
- ^ Solmaz Rüstemova-Tohidi. Quba. Aprel-May 1918-ci il. Müsəlman qırğınları sənədlərdə (PDF). Bakü. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
- ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f.1061, siy.1, iş 96, v.48
- ^ a b c Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f. 1061, siy. 1, iş 96, v. 35.
- ^ "Kuba massacre". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2012.
- ^ a b Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi f. 1061, siy. 1, iş 96, vv. 5-8
- ^ . azertag.az. 22 Haziran 2008. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . amerikaninsesi.org. 23 Nisan 2007. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . azadliq.org. 18 Eylül 2013. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ Abişov, Vakıf (2017). Kuba ilçesinde Azerbaycan halkına karşı soykırım (PDF). Bakü: Elm yayınevi. ISBN . 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
- ^ . azertag.az. 29 Mart 2008. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . azertag.az. 24 Nisan 2007. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . azertag.az. 4 Nisan 2011. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . azertag.az. 30 Aralık 2009. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ . president.az. 18 Eylül 2013. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ (İngilizce). museu.ms. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ (İngilizce). heydar-aliyev-foundation.org. 5 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ Günay Rasulqızı (29 Ağustos 2017). . modern.az. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ Günay Rasulqızı (14 Ağustos 2017). . modern.az. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ ""Quba məzarlığı" basdırıldı". sputnik.az. 10 Şubat 2018. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ Günay Rəsulqızı (9 Mart 2018). . modern.az. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Kuba soykırımı ve detayları 1 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Quba Soyqırım Memorial Kompleksi barədə film / ATV 1 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Quba məzarlığı 31 mart 2010 / Azadlıq radiosu 4 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuba toplu mezarligi Nisan 2007 de Kuba daki stadyumun insasi sirasinda kazara bulunan bir toplu mezarlik Mezarlik Kuba sehrinin kuzeyinde Kudyalcay nehirinin kenarinda yer almaktadir Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitusu calisanlari tarafindan yapilan arastirma sonucunda mezarligin 1918 yilinda Ermenilerin yerel sivil halka karsi gerceklestirdigi soykirimla ilgili oldugu dogrulanmistir Arsiv belgelerinden 1918 yilinin Nisan Mayis aylarinda Hamazasp liderligindeki Baku Komunue bagli Tasnagsutun partisinin silahli gruplarin sadece Kuba ilcesinde 36 bin 782 kisiyi oldurdugu ogrenildi 122 koyu tamamen olmakla toplamda 167 koyu yikip yagmaladi Kuba sehri yagma ve yanginlara maruz kalmis sehrin Musluman ve kismen Yahudi nufusu katledilmistir Mezarlikta bulunan kalintilar o donemin kurbanlarina aittir Kuba toplu mezarligiKonumKuba AzerbaycanKoordinatlar41 21 40 K 48 29 30 D 41 36111 K 48 49167 D 41 36111 48 49167TurToplu mezarDinOrtodoks MezarligiYuzolcumu514 m2 5 530 ft2 DurumKullanimda Toplu mezarligin toplam alani 514 metrekaredir 494 metrekare lik kisminda arastirma calismalari yapilsa da 20 metrekare lik alan uluslararasi arastirma calismalarina ayrilmistir Arastirma sonucunda mezarlikta farkli yas gruplarina ait 400 den fazla insan cesedine ait kalintilar bulundu Bunlarin 50 den fazlasi cocuk 100 den fazlasi kadin ve geri kalani cogunlukla yasli erkeklerdir 2009 yilinda bolgede Kuba Soykirimi Anit Kompleksi insa edildi Tarihsel referans1918 yilinin kanli Mart olaylarindan sonra Kuba Uyezdi Bolseviklerin Baku ve Samahi Uyezdleride kurduklari Sovyet gucunu genisletmek istedikleri Azerbaycan in ucuncu bolgesi oldu Ancak Kuba daki kosullar Baku ve Samahi dakilerden biraz farkliydi Tarihsel olarak Ermeni unsuru Kuba Hanligi nin ve ayni adi tasiyan vilayetin sosyo politik ve ekonomik yasaminda onemli bir rol oynamamistir Kuba Bolseviklerinin Kuba Isci ve Asker Vekilleri Sovyeti ndeki konumu yeni bir Sovyet hukumetinin kurulmasini destekleyecek kadar guclu degildi Bu donemde Kuba bolgesindeki gercek guc Transkafkasya Seymi ne bagli kamu kuruluslarinin Yurutme Komitesindeydi Bu nedenlerle Mart 1918 katliamlarindan sonra Baku de kurulan Bolsevik Tasnak hukumeti olan Baku Halk Komiserleri Sovyeti bu kazayi once bariscil bir sekilde cozmeye yani Kubalilara Bolseviklerin iktidarini gonullu olarak kabul ettirmeye karar verdi David Alexandrovich Gelovani Kuba topluluguyla muzakere etmekle gorevlendirildi Gelovani nin agirlikli olarak Ermeniler ve birkac Rus ve Yahudiden olusan uluslararasi grubunun yaklasimi hakkinda bilgi alan Kubalilar karsiliginda sehrin Musluman Rus ve Yahudi topluluklarinin uluslararasi bir grubunu Bolseviklerin bulundugu Hacmaz istasyonuna gonderdiler Temsilciler Kuba ya gelen askeri mufrezenin amacini bilmek istiyorlar ve ardindan Bolseviklerin programi ile tanismak ve bu programin Kubalilar tarafindan ne olcude kabul edilebilir oldugunu belirlemek icin Baku ye gitmelerine izin verilmesini istiyorlar Gelovani Kubalilarin istegine saygi duyuyor ve bizzat onlara Baku ye gitmelerini ve bu konuyu Bolseviklerin liderleriyle arastirmalarini tavsiye ediyor Ancak Bolsevik yonetiminin Kubalilar tarafindan gonullu olarak taninmasini beklemeden Gelovani bu olaydan 2 gun sonra 187 kisilik silahli bir grupla sehre girdi Birkac gun sonra sehir kusatilir ve Gelovani nin grubuna karsi bir saldiri baslar Ona yardim etmek icin Hacmaz dan 2 topla birlikte Aghajanyan in liderliginde ve sadece Ermenilerden olusan 150 kisilik bir askeri destek geliyor Birkac gun suren catismalardan sonra Gelovani cetesiyle birlikte Kuba dan kovuldu Agajanyan in cetesi geri cekilirken Bulvar Sokagi ni atese verdi Bazar Caddesi nde 16 Komendant Caddesi nde 7 sehrin eteklerinde eski cezaevi yakininda 35 kisiyi oldurdu Bolsevikler geri cekilirken Uyezd Idari binasini Sehir Dumasi ve Sulh Mahkemesi nin binalarini atese verdiler ve Cuma Camisi ni yakmaya calistilar 1 Mayis 1918 de Hamazasp komutasindaki 3 000 kisilik bir Ermeni ordusu Guba sehrine uc taraftan girerek top makineli tufek ve tufeklerle saldirdilar Ilk gun sehrin asagi kesimlerinde cogunlugu kadin ve cocuklardan olusan 715 Musluman katledildi Ikinci gun sehrin 1 ve 2 kesimlerinde cogu sehrin yoksul sinifindan ve Iranli olmak uzere 1012 erkek olduruldu Sehrin reisi Aliabbas Bey Alibeyov cesetlerin defnedilmesi icin defalarca Hamazasp a basvursa da reddedildi Sadece dorduncu gun Ermeni haberciler Musluman erkekleri kollarinda beyaz sargilarla gelip oluleri gommeye cagirdilar Sehrin bircok sakini bu cagriya cevaben disari cikiyor ama onlar da vuruluyor Herkes evlerine geri cekilir ve saklanir Gomulmeyenlerin ve yakin zamanda oldurulenlerin cesetleri Ermeniler gidene kadar yani 9 gun sokaklarda kaliyor Kuba sehri reisi A Alibayov un verdigi bilgiye gore 1 Mayis 1918 de mufreze sehre uc yonden girdi Grubun dort topu ve sekiz makineli tufegi vardi Sehre giren Tasnak ceteleri acimasizca sivilleri oldurmeye ve mallarini yagmalamaya baslar Ermeni silahli gruplari 1 Mayis ta sehre girdi ve o gun sehrin asagi kesimlerinde 713 Musluman i oldurdu Cogu kadin ve cocuktu Hamazasp silahli gruplari sehri dorde boler ve her bolumde ayri bir karargah olusturur Ilk karargah Leontev bahcesinin yakininda ikinci karargah Ermeni kilisesinin arazisinde ucuncu karargah Musluman mezarliginin yakinindaki tepede ve dorduncu merkez karargah Yahudi kasabasinin yuksekliginde kuruldu Ermenilerin Kuba daki katliami 9 gun surdu Hamazasp in Ceza Timi Kuba sehrini ve Kuba ilcesine bagli 122 koyu yerle bir etti Kuba sehrinde erkek kadin ve cocuk olmak uzere iki binden fazla insan olduruldu ve bu koylerin nufusu 58 121 059 manat ruble zarar gordu Kuba sehri sakinlerinden Haci Ismail Orucov yaptigi aciklamasinda oluleri gomen mollaya gore 2800 kisinin cesetlerini saydigini yazdi Mezarligin bulunmasiMezarlik 1 Nisan 2007 deKuba daki stadyumun yenilenmesi sirasinda kesfedildi Inceleme sirasinda bolgede kemiklerin toplandigi 2 kuyu tespit edildi Ilk kuyu 4 metre derinliginde ve 5 metre capinda ikinci kuyu ise 2 metre derinliginde ve 2 5 metre capindadir Ilk asamada tespit edilen 35 insan kafatasindan 4 u 8 12 yas arasi cocuklara 3 u kadinlara ve geri kalani da farkli yaslardaki erkeklere aitti Bir sonraki asamada burada 161 insan kafatasi tespit edildi ve sonda toplam 400 insan kafatasi tespit edildi Kafataslarinda bulunan kor alet izleri onlarin siddetle oldurulduklerini dogruluyor Yerel sakinler sehir disinda olduruldukten sonra cesetler nehir kiyisina getirildi ve gelecekteki sellerde izleri kaybetmek icin yamacta kazilmis bu kuyulara dolduruldu 2009 yilinda curume surecini ve mevcut siddet izlerinin kaybolmasini durdurmak toplu mezardan cikarilan kemiklerin dis cevresel faktorlerin etkisinden korunmasi amaciyla Saglik Bakanligi Adli Tip Ekspertiz ve Patolojik Anatomi Birligi Adli Tip Anabilim Dali uzmanlarindan olusan ozel bir calisma grubu olusturulmustur Calisma grubu oncelikle iskelet kemiklerinin sayisini 7432 adet ve bunlarin curume surecinin mevcut durumunu parcalanma asamasini inceleyerek dis cevrenin etkisiyle hava nem gunes mikroorganizmalar bocekler vb kemik kalintilarinin parcalanmasini ve siddet izlerinin kaybolmasini engellemistir Daha sonra gerekli reaktifler elde edilmis iskelet kemikleri bu reaktiflerin karisimindan yapilan ozel solusyonlarda aylarca bekletilmis ve son asamada bu kemiklere ve parcalarina ozel fiksaj solusyonlari uygulanmistir 6 aylik surecin ardindan kemikler mezarliga iade edildi Anit kompleksinin insaati30 Aralik 2009 da Soykirim Anit Kompleksi nin kurulmasina iliskin kararname imzalandi 18 Eylul 2013 te Kuba Soykirimi Anit Kompleksi nin acilisi gerceklesti Kuba da bulunan toplu mezarin yanina insa edilen Anit Kompleksi nde tarihi belge ve gerceklerden yola cikilarak zengin bir muze olusturuldu Anit uc bolumden olusmaktadir keskin bicaklari andiran iki yapi giris ve cikis ve ortasinda siyah bir anit tasi bulunan ana salon Anitin keskin kenarlari yogun aciyi temsil ediyor Yerin altindan keskin noktalarin ortaya cikmasi gercegi saklamanin imkansiz oldugunu yansitiyor Anit tamamen kaba betondan yapilmistir Katliam kurbanlarinin anisina yas sessizligini somutlastirmak icin projede herhangi bir susleme kullanilmadi Mezarligin sonraki hali2017 yilinda mezarligin restorasyona ihtiyaci olan kismi icin ozel bir komisyon kuruldu Ancak Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitusu calisani Kuba soykirim mezarligi arastirmacisi Kahraman Agayev komisyona dahil edilmedi Bunu soyle gerekcelendirdi Kuba toplu mezarligi nin cam altina alinmasi ve bu yolla dunya kamuoyuna gercegin ulastirilmasi konusunu gundeme getirdim Biliyorsunuz ki bu konuda bir istisare yapildi ve bir komisyon kuruldu Ancak komisyonda arastirmaci olarak yer almadim Sanirim bunu yapmanin asil amaci mezarin uzerini toprakla kaplamak Bu tur dusunceler dolasiyor ve soylentiler oylece olmuyor Kuba mezarligi yerin altina gomulurse kompleksin degeri ve yaptigimiz calismalar bosa gitmis olur Kuba mezarligi Ermenilerin Turk ve Musluman dunyasinda yaptiklarinin canli bir kanitidir Mezari toprakla gommek suctur 2018 yilinda komisyon karariyla bulunan kalintilar Musluman gelenegine gore gomuldu Kalintilarin gomuldugu yere mermer bir anit yerlestirildi Kalintilarin gomulmesi aralarinda Kuba soykirim mezarligi arastirmacisi Azerbaycan Arkeoloji ve Etnografya Enstitusu calisani Kahraman Agayev in de bulundugu cesitli arastirmacilarin protestosuna neden oldu Roportajinda sunlari soyledi Kuba mezarligi artik bana yabanci Cunku mezarligin camin altinda olmamasi beni kotu etkiledi Her durumda mezarligin Musluman kurallarina gore defnedilmesi tavsiye edilmistir Su anda bunun disindayim Acikcasi mezarligi o halde gormek istemiyorum GaleriAyrica bakinizWikimedia Commons ta Kuba toplu mezarligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Azerilere yapilan katliamlar listesiKaynakca Rovshan Didavari Ingilizce visions az 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2019 Ingilizce azertag az 16 Nisan 2013 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2019 Veli Turan 31 Mart 2018 apa az 17 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 heydar aliyev foundation org 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2020 Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 98 v 102 102 Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Nurit Greenger 4 Nisan 2018 Ingilizce jpost com 11 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Milikh Yevdayev 29 Mart 2018 Ingilizce jewishjournal com 30 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2020 president az 18 Eylul 2013 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2020 Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 v 41 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 v 37 Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 v 36 39 Solmaz Rustemova Tohidi Quba Aprel May 1918 ci il Muselman qirginlari senedlerde PDF Baku 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Temmuz 2022 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 v 48 a b c Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 v 35 Kuba massacre 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2012 a b Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi f 1061 siy 1 is 96 vv 5 8 azertag az 22 Haziran 2008 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 amerikaninsesi org 23 Nisan 2007 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 azadliq org 18 Eylul 2013 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 Abisov Vakif 2017 Kuba ilcesinde Azerbaycan halkina karsi soykirim PDF Baku Elm yayinevi ISBN 978 9952 514 16 2 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Temmuz 2022 azertag az 29 Mart 2008 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 azertag az 24 Nisan 2007 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 azertag az 4 Nisan 2011 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 azertag az 30 Aralik 2009 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 president az 18 Eylul 2013 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2020 Ingilizce museu ms 21 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Ingilizce heydar aliyev foundation org 5 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Gunay Rasulqizi 29 Agustos 2017 modern az 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 Gunay Rasulqizi 14 Agustos 2017 modern az 14 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 Quba mezarligi basdirildi sputnik az 10 Subat 2018 17 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2020 Gunay Resulqizi 9 Mart 2018 modern az 11 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 Dis baglantilar Ingilizce Ingilizce Ingilizce Kuba soykirimi ve detaylari 1 Agustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Quba Soyqirim Memorial Kompleksi barede film ATV 1 Agustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Quba mezarligi 31 mart 2010 Azadliq radiosu 4 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde