Kubbealtı vezirleri, Osmanlı İmparatorluğu'nda dîvân-ı hümâyûn üyesidirler. Askerî sınıfa mensup beylerbeyi rütbeli paşalar arasından sadrâzam ve pâdişâh tarafından seçilirler. Sadrâzama bağlı olarak çalışırlar. Sadrâzama ve pâdişâha danışmanlık ederler, verilen özel görevleri yerine getirirlerdi. Dîvân müzakerelerinde ve siyasi herhangi bir işin hallinde de tecrübeli devlet adamları olan kubbealtı vezîrlerinin fikirlerinden istifade edilirdi.
İlk dönemlerde tek vezîr vardır. Vezîrlerin sayısının dörde çıktığı Fatih Sultan Mehmet devrinde sadrâzamın da görevleri artınca sadece başvezîr değil, ayrıca pâdişâh vekili olmuştur. 17. yüzyılın başlarından itibaren defterdar, nişancı ve kaptanpaşaların vezîrlikleriyle beraber, vezîrlerin adedi artmıştır. Hattâ bazı beylerbeyliklere tayin edilen kişilere de vezîrlik rütbesi verilmiştir. Sayıları arttıkça başvezîr yani vezîriâzam makamı oluşturulmuştur. Veziriâzamdan sonra gelen diğer vezîrler; ikinci vezîr, üçüncü vezîr, dördüncü vezîr vb. şekilde adlandırılırdı ve sayıları yediye kadar çıkabilirdi. Yeni sadrâzam, bazı istisnalar dışında pâdişâh tarafından bu vezîrler arasından seçilmiştir.
Diğer devletlerdeki rolü
Dört Halife dönemiyle birlikte devlet teşkilâtında vezîrlik görülür. İslâm devletlerinde temel görevi, hükümdara danışmanlık ve yardım etmektir. Önemli devlet görevlileri, bu makama gelmektedirler.
Makamı diğer makamlardan ayıran özellik
Bu makamı diğer hükümdar yardımcılarından ayıran en temel özellik, makamın hem Osmanlı hem de İslam devletlerindeki çıkışının padişaha yardım etmekten öte bürokrasinin başı olması ile ilgilidir. Nitekim ilk Osmanlı vezirleri de ulema içerisinden seçilmişlerdir. Ancak zamanla Osmanlı Devleti'nde sadrazam makamı oluştuktan sonradır ki kubbealtı vezirleri, sadece askeri danışman vasfına düşeceklerdir. Fakat herhangi bir vezir sadrazam olduktan sonra yeni ana vazifeleri tekrar bürokrasinin yani katipler sınıfının yöneticiliği olmaktadır. Bu durum gerek kabilelerde gerekse de birçok feodal Avrupa ülkesindeki hükümdar yardımcısı olan yetkililerden bu makamı farklılaştırmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kubbealti vezirleri Osmanli Imparatorlugu nda divan i humayun uyesidirler Askeri sinifa mensup beylerbeyi rutbeli pasalar arasindan sadrazam ve padisah tarafindan secilirler Sadrazama bagli olarak calisirlar Sadrazama ve padisaha danismanlik ederler verilen ozel gorevleri yerine getirirlerdi Divan muzakerelerinde ve siyasi herhangi bir isin hallinde de tecrubeli devlet adamlari olan kubbealti vezirlerinin fikirlerinden istifade edilirdi Ilk donemlerde tek vezir vardir Vezirlerin sayisinin dorde ciktigi Fatih Sultan Mehmet devrinde sadrazamin da gorevleri artinca sadece basvezir degil ayrica padisah vekili olmustur 17 yuzyilin baslarindan itibaren defterdar nisanci ve kaptanpasalarin vezirlikleriyle beraber vezirlerin adedi artmistir Hatta bazi beylerbeyliklere tayin edilen kisilere de vezirlik rutbesi verilmistir Sayilari arttikca basvezir yani veziriazam makami olusturulmustur Veziriazamdan sonra gelen diger vezirler ikinci vezir ucuncu vezir dorduncu vezir vb sekilde adlandirilirdi ve sayilari yediye kadar cikabilirdi Yeni sadrazam bazi istisnalar disinda padisah tarafindan bu vezirler arasindan secilmistir Diger devletlerdeki roluDort Halife donemiyle birlikte devlet teskilatinda vezirlik gorulur Islam devletlerinde temel gorevi hukumdara danismanlik ve yardim etmektir Onemli devlet gorevlileri bu makama gelmektedirler Makami diger makamlardan ayiran ozellikBu makami diger hukumdar yardimcilarindan ayiran en temel ozellik makamin hem Osmanli hem de Islam devletlerindeki cikisinin padisaha yardim etmekten ote burokrasinin basi olmasi ile ilgilidir Nitekim ilk Osmanli vezirleri de ulema icerisinden secilmislerdir Ancak zamanla Osmanli Devleti nde sadrazam makami olustuktan sonradir ki kubbealti vezirleri sadece askeri danisman vasfina duseceklerdir Fakat herhangi bir vezir sadrazam olduktan sonra yeni ana vazifeleri tekrar burokrasinin yani katipler sinifinin yoneticiligi olmaktadir Bu durum gerek kabilelerde gerekse de bircok feodal Avrupa ulkesindeki hukumdar yardimcisi olan yetkililerden bu makami farklilastirmaktadir Ayrica bakinizSadrazamKaynakca Arsivlenmis kopya 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2020 Osmanli Imparatorlugu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz