Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kum (Farsça: قم, Q'um), İran'da Kum Eyaleti'nin yönetim ve İsnâaşeriyye mezhebinin eğitim merkezi konumunda olan şehirdir.
| Kum قم | |
|---|---|
Eyalet Merkezi | |
      | |
  Kum Şehrin İran'daki konumu | |
| Ülke |  İran |
| Eyalet | Kum Eyaleti |
| Şehristan | Kum şehristanı |
| Bahş | |
| Rakım | 930 m |
| Nüfus (2016) | |
| • Toplam | 1.200.158 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | (IRST) |
| • Yaz (YSU) | (IRST) |
Resmî site http://www.qomict.ir/ | |
Kum; dünyada İran İslam Devrimi'nin temellerinin atıldığı ve başladığı kent olarak ünlenmiştir ve Mollalar Şehri veya Ayetullahlar Kenti olarak da bilinir. Şiîlerce kutsal sayılan ve İsnâaşeriyye mezhebinin On İki İmam’ın sekizincisi İmâm Ali er-Rızâ’nın kız kardeşine ait Fatıma bint Musa el-Kâzım türbesi de bu kenttedir. Şehrin medreselerinde 30.000'e yakın molla eğitim görmektedir ki devrimi kuran ve koruyan mollaların tamamına yakını bu şehirde yetişmektedir.
Kendi adını taşıyan ve önü barajla kapatıldığı için şehirden geçen kısmında su bulunmayan Kum Nehri kıyısında kurulu olan şehrin 2006 yılı nüfusu 957.496'dır.
Konumu
Kum, başkent Tahran'ın 156 km güneybatısında ve Kum Nehri'nin kıyısında denizden 930 metre yüksekte yerleşir.
Kum şehri, 56 numaralı yol ile Erak'a, 71 numaralı yol ile Kaşan'a bağlanır. Şehri Tahran'a bağlayan Otoyol 7 ise şehrin hemen doğu yakasından geçmektedir.
İklim
 Kum iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 23,4 | 26,5 | 35,5 | 36,5 | 41,5 | 44,2 | 47,0 | 45,5 | 41,6 | 36,6 | 28,6 | 22,5 | 47,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 10,2 | 13,6 | 19,1 | 26,0 | 31,8 | 37,9 | 40,3 | 39,4 | 34,9 | 27,7 | 18,9 | 12,2 | 26,0 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 4,2 | 7,1 | 12,0 | 18,3 | 23,6 | 29,1 | 31,8 | 30,3 | 25,2 | 19,0 | 11,5 | 6,1 | 18,2 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −1,9 | 0,6 | 5,0 | 10,5 | 15,4 | 20,2 | 23,4 | 21,2 | 15,6 | 10,3 | 4,1 | −0,1 | 10,4 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −23 | −11,2 | −11 | 0,4 | 5,4 | 8,0 | 15,0 | 13,5 | 6,5 | 0,6 | −7 | −10,5 | −23 |
| Ortalama yağış (mm) | 25,4 | 20,5 | 27,7 | 20,2 | 10,4 | 2,3 | 0,7 | 0,3 | 0,8 | 6,2 | 14,3 | 19,4 | 148,2 |
| Kaynak: İran Meteoroloji Örgütü | |||||||||||||
Tarih
Kum isminin aslı 'Kume' ismine dayanmaktadır. Burada şehir kurulmadan önce bolca su kuyuları vardı. Çobanlar koyunlarına hem su vermek hem de su kuyularının etrafındaki yeşilliklerde onları otlatmak için buralara gelirlerdi. Uzun süre buralarda kalmak zorunda kaldıklarından, zamanla 'Kume' denilen geçici çardaklar yaptılar. Bunlar çoğalınca da orada bir köy oluştu. Yavaş yavaş büyüyerek bir şehir haline geldi ve aynı isimle Kume, Kum olarak sadeleştirildi.
Diğer bir rivayete göre ise 'Kum' ismi Arapça'daki 'Gum' (kalkmak) isminden gelmedir.
Bazı araştırmacılar "Kom" kelimesinin (eski adıyla Komidan (Komiran)) "şehir" anlamına geldiğini düşünmüş ve "Komiran", "Şemiran (Tahran yakınında)", "Tahran" kelimeleri arasında sözlüksel bir bağlantı olduğuna inanmaktadır. ", "Çamran (Saveh bölgelerinde)" ve "İran" olarak nitelendirdiler ve Kum'un eski adını "Komiran" ("İran şehri" anlamında) olarak kabul ettiler.
Kum'un hangi devirde ve kimler tarafından kurulduğu bilinmese de şehrin en eski tarihi kalıntısı olan ve günümüze kadar kalmayı başarmış bir sütun Ahameniş devleti devrinden kalmadır. Sütunun bu devletin hükümdarlarından tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Yine Büyük İskender'in bu devirlerde şehri yıktığı kaynaklarda yer almaktadır.
Şehrin Sasaniler döneminde meşhur olduğu konusunda şüphe yoktur. Şehnâme-i Firdevsî'de üç yerde Kum'dan söz edilmektedir. Ayrıca bu devirde yazılan 'Hüsrev, Kevazan ve Rizek' adlı bir kitapta Kum'un adından ve safranının tadının güzelliğinden söz edilmektedir.
Kum, 645'te halife Ömer zamanında veya tarafından alınarak İslam hakimiyetine girdi.
Türk kültüründe Kum
Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;
Eğitim
Kentte mollaların yetiştiği medreselerin dışında merkezi Tahran'da olan 'ne bağlı tıp fakültesi, ayrıca hukuk ve fen fakülteleri bulunmaktadır.
Kum, klasik din eğitimi veren medreseleriyle ünlü bir şehir. Bu şehirde İslam devrimi'nin kuran ve koruyan çekirdek kadro yetişmiş hâlen de yetişmektedir. Humeyni, Hamaney ve ve Hatemi de burada ünlü 'nde yetişmiş.
- Kum Üniversitesi8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kum İslâmi Azad Üniversitesi 14 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kum İslâm bilimi Bilgisayar Araştırma merkezi 4 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kum Üniversitesi Tıbb Bilimi 10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kum Feyzieh ilahiyat fakültesi 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (veya Hawzah denilen)
- Kum Payam Noor Üniversitesi2 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mofid Üniversitesi 7 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Turizm
- : 'ın yaptırdığı cami şehre 6 km uzaklıktadır.
- :Bu evi devrime meraklı olanlar içinden ve dışarısından görebilirler.
Kardeş şehirler
Notlar
- ^ . 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2018.
- ^ . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2009.
- ^ World-Gazetteer'da 'Qom' Kum şehrinin 2006'da nüfusu 957.496 iken 2012 yılında bu nüfusun 1 milyonu geçtiği düşünülmektedir
- ^ . 30 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.[]
- ^ "Kum İklim Verileri 1986–2010". İran Meteoroloji Örgütü. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
- ^ "💠 نظری به گذشته تاریخی قم | بنیاد قم پژوهی". 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2024.
- ^ Atalay, Besim (2006), Divanü Lügati't - Türk, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, , Cilt III, sayfa 149.
Dış bağlantılar
- Kum, İran için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kum Farsca قم Q um Iran da Kum Eyaleti nin yonetim ve Isnaaseriyye mezhebinin egitim merkezi konumunda olan sehirdir Kum قم Eyalet MerkeziKumSehrin Iran daki konumuUlkeIranEyaletKum EyaletiSehristanKum sehristaniBahsRakim930 mNufus 2016 Toplam1 200 158 Yogunlukoto km Zaman dilimiUTC 03 30 IRST Yaz YSU UTC 04 30 IRST Resmi site http www qomict ir Kum dunyada Iran Islam Devrimi nin temellerinin atildigi ve basladigi kent olarak unlenmistir ve Mollalar Sehri veya Ayetullahlar Kenti olarak da bilinir Siilerce kutsal sayilan ve Isnaaseriyye mezhebinin On Iki Imam in sekizincisi Imam Ali er Riza nin kiz kardesine ait Fatima bint Musa el Kazim turbesi de bu kenttedir Sehrin medreselerinde 30 000 e yakin molla egitim gormektedir ki devrimi kuran ve koruyan mollalarin tamamina yakini bu sehirde yetismektedir Kendi adini tasiyan ve onu barajla kapatildigi icin sehirden gecen kisminda su bulunmayan Kum Nehri kiyisinda kurulu olan sehrin 2006 yili nufusu 957 496 dir Fatima Masume TurbesiKonumuKum baskent Tahran in 156 km guneybatisinda ve Kum Nehri nin kiyisinda denizden 930 metre yuksekte yerlesir Kum sehri 56 numarali yol ile Erak a 71 numarali yol ile Kasan a baglanir Sehri Tahran a baglayan Otoyol 7 ise sehrin hemen dogu yakasindan gecmektedir Iklim Kum iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 23 4 26 5 35 5 36 5 41 5 44 2 47 0 45 5 41 6 36 6 28 6 22 5 47 0Ortalama en yuksek sicaklik C 10 2 13 6 19 1 26 0 31 8 37 9 40 3 39 4 34 9 27 7 18 9 12 2 26 0Ortalama sicaklik C 4 2 7 1 12 0 18 3 23 6 29 1 31 8 30 3 25 2 19 0 11 5 6 1 18 2Ortalama en dusuk sicaklik C 1 9 0 6 5 0 10 5 15 4 20 2 23 4 21 2 15 6 10 3 4 1 0 1 10 4En dusuk sicaklik C 23 11 2 11 0 4 5 4 8 0 15 0 13 5 6 5 0 6 7 10 5 23Ortalama yagis mm 25 4 20 5 27 7 20 2 10 4 2 3 0 7 0 3 0 8 6 2 14 3 19 4 148 2Kaynak Iran Meteoroloji OrgutuTarihKum isminin asli Kume ismine dayanmaktadir Burada sehir kurulmadan once bolca su kuyulari vardi Cobanlar koyunlarina hem su vermek hem de su kuyularinin etrafindaki yesilliklerde onlari otlatmak icin buralara gelirlerdi Uzun sure buralarda kalmak zorunda kaldiklarindan zamanla Kume denilen gecici cardaklar yaptilar Bunlar cogalinca da orada bir koy olustu Yavas yavas buyuyerek bir sehir haline geldi ve ayni isimle Kume Kum olarak sadelestirildi Diger bir rivayete gore ise Kum ismi Arapca daki Gum kalkmak isminden gelmedir Bazi arastirmacilar Kom kelimesinin eski adiyla Komidan Komiran sehir anlamina geldigini dusunmus ve Komiran Semiran Tahran yakininda Tahran kelimeleri arasinda sozluksel bir baglanti olduguna inanmaktadir Camran Saveh bolgelerinde ve Iran olarak nitelendirdiler ve Kum un eski adini Komiran Iran sehri anlaminda olarak kabul ettiler Kum un hangi devirde ve kimler tarafindan kuruldugu bilinmese de sehrin en eski tarihi kalintisi olan ve gunumuze kadar kalmayi basarmis bir sutun Ahamenis devleti devrinden kalmadir Sutunun bu devletin hukumdarlarindan tarafindan yaptirildigi soylenmektedir Yine Buyuk Iskender in bu devirlerde sehri yiktigi kaynaklarda yer almaktadir Sehrin Sasaniler doneminde meshur oldugu konusunda suphe yoktur Sehname i Firdevsi de uc yerde Kum dan soz edilmektedir Ayrica bu devirde yazilan Husrev Kevazan ve Rizek adli bir kitapta Kum un adindan ve safraninin tadinin guzelliginden soz edilmektedir Kum 645 te halife Omer zamaninda veya tarafindan alinarak Islam hakimiyetine girdi Turk kulturunde KumKasgarli Mahmud Divan i Lugati t Turk te قاز Kaz Afrasyab in kizinin adi قازو ن Kazvin sehrini bu kurmustur Asli قاز ين Kaz oyni dir Cunku Afrasyab in kizi orada oturur orada oynarmis Turklerden bir takimlari Turk ulkesi sinirini Kazvin den sayarlar Kum sehri de sinir sayilir dd Egitim Guneybati Kum un gorunumu Kentte mollalarin yetistigi medreselerin disinda merkezi Tahran da olan ne bagli tip fakultesi ayrica hukuk ve fen fakulteleri bulunmaktadir Kum klasik din egitimi veren medreseleriyle unlu bir sehir Bu sehirde Islam devrimi nin kuran ve koruyan cekirdek kadro yetismis halen de yetismektedir Humeyni Hamaney ve ve Hatemi de burada unlu nde yetismis Kum Universitesi8 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kum Islami Azad Universitesi 14 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kum Islam bilimi Bilgisayar Arastirma merkezi 4 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kum Universitesi Tibb Bilimi 10 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kum Feyzieh ilahiyat fakultesi 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde veya Hawzah denilen Kum Payam Noor Universitesi2 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mofid Universitesi 7 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turizm in yaptirdigi cami sehre 6 km uzakliktadir Bu evi devrime merakli olanlar icinden ve disarisindan gorebilirler Kardes sehirlerSantiago de Compostela IspanyaNotlar 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2018 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2009 World Gazetteer da Qom Kum sehrinin 2006 da nufusu 957 496 iken 2012 yilinda bu nufusun 1 milyonu gectigi dusunulmektedir 30 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi olu kirik baglanti Kum Iklim Verileri 1986 2010 Iran Meteoroloji Orgutu Erisim tarihi 8 Nisan 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link نظری به گذشته تاریخی قم بنیاد قم پژوهی 2 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2024 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Turk Tarih Kurumu Basimevi Ankara ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 149 Dis baglantilarKum Iran icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft