Kumkapı halısı, İstanbul'un Kumkapı bölgesinde, saray çevresi ve yurt dışındaki alıcılar için ipek üzerine metal ipliklerle dokutulan, İran ve Osmanlı desen özellikleri taşıyan halılardır.
19. yüzyılın sonunda İstanbul saraylarının halı gereksinimini karşılamak için Feshane Fabrikası’na halı atölyeleri kuruldu. Orta Anadolu’dan gelen küçük bir grup Ermeni halı ustası, İstanbul'da bir Ermeni mahallesi olan Kumkapı semtine yerleştirildi ve saray çevresi ile yurt dışındaki alıcılar için ipek halı dokutuldu. Burada üretilen halılara Kumkapı halısı denilmektedir.
Hereke'ye yakın olması da halı üretimi için Kumkapı bölgesinin seçilmesinde belirleyici bir faktör olmuştu. Kumkapı 19. yüzyılda Emperyal Hereke tezgahlarıyla yarışan, olağanüstü kalitede ipek halıların üretildiği önemli bir üretim merkezi haline geldi. Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında birçok Ermeni dokumacının Kumkapı'dan ayrılmak zorunda kalması ve Kumkapı halılarını gittikleri yerden dokumaya devam etmeleri sonucu halılar da yaratıcıları ile birlikte gezgin bir karaktere büründü.
Kumkapı halıları Gördes ilmelidir. Halılar, İran ve Osmanlı desen özellikleri taşımaktadır. İran etkisi olanların orta kompozisyonunda Hatayi tezyinatı arasına natüralist stilde hayvan figürleri işlenmiştir. Osmanlı saray sanatı etkisinde olanlar ise Saz Yolu biçeminde dokunmuştur. Kompozisyon olarak sonsuz raport (tekrar) düzeninde orta halıları ve seccadeler olarak 2 gruba ayrılır.
Ermeni ustalar tarafından ipek üzerine metal ipliklerle dokunan halılar zengin ilmikleri ile dikkat çeker. Kumkapı halılarında atkı, çözgü ve ilme için ipek tercih edilirdi, nadiren de yün halı üretilirdi. Kumkapı halılarının en önemli özelliği dokumada yer yer gümüş iplik kullanılmasıdır. Kumkapı halılarından günümüze 200 kadar örnek ulaşabilmiştir. Kumkapı halılarından örnekler George F. Farrow, Victoria ve Albert Müzesi, Viyana Museum Angewandte Kunst, Lizbon Kalust Gülbenkyan Müzesi ve Arkas Holding koleksiyonlarında bulunmaktadır.
Agop Kapucuyan, Zareh Penyamin, Tosunyan, Garabed Apelyan Kumkapı halılarının önemli ustalarındandır.
Başlıca Kumkapı Halı Atölyeleri
- Agop Kapucuyan (Şişman Agop) (ö.1946)
- Zareh Penyamin (1890–1949)
- Tosunyan
- Garabed Apelian
- Avedis Tamisçiyan
- Mehmet Özcivelek (ö.1971)
- Avak Şirinyan
Kaynakça
- ^ a b Akalın, Ekin. . www.agos.com.tr. Agos gazetesi, 27 Temmuz 2016. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017.
- ^ a b Çokay, M. Önder, Önder, Altuğ Arkas Koleksiyonu'nda Kumkapı Halıları Arkas Holding A.Ş. 2017 İzmir
- ^ "Dünyanın gözdesi Kumkapı halıları..." www.cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet gazetesi, 9 Ekim 2017. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kumkapi halisi Istanbul un Kumkapi bolgesinde saray cevresi ve yurt disindaki alicilar icin ipek uzerine metal ipliklerle dokutulan Iran ve Osmanli desen ozellikleri tasiyan halilardir 19 yuzyilin sonunda Istanbul saraylarinin hali gereksinimini karsilamak icin Feshane Fabrikasi na hali atolyeleri kuruldu Orta Anadolu dan gelen kucuk bir grup Ermeni hali ustasi Istanbul da bir Ermeni mahallesi olan Kumkapi semtine yerlestirildi ve saray cevresi ile yurt disindaki alicilar icin ipek hali dokutuldu Burada uretilen halilara Kumkapi halisi denilmektedir Hereke ye yakin olmasi da hali uretimi icin Kumkapi bolgesinin secilmesinde belirleyici bir faktor olmustu Kumkapi 19 yuzyilda Emperyal Hereke tezgahlariyla yarisan olaganustu kalitede ipek halilarin uretildigi onemli bir uretim merkezi haline geldi Osmanli Imparatorlugu nun son yillarinda bircok Ermeni dokumacinin Kumkapi dan ayrilmak zorunda kalmasi ve Kumkapi halilarini gittikleri yerden dokumaya devam etmeleri sonucu halilar da yaraticilari ile birlikte gezgin bir karaktere burundu Kumkapi halilari Gordes ilmelidir Halilar Iran ve Osmanli desen ozellikleri tasimaktadir Iran etkisi olanlarin orta kompozisyonunda Hatayi tezyinati arasina naturalist stilde hayvan figurleri islenmistir Osmanli saray sanati etkisinde olanlar ise Saz Yolu biceminde dokunmustur Kompozisyon olarak sonsuz raport tekrar duzeninde orta halilari ve seccadeler olarak 2 gruba ayrilir Ermeni ustalar tarafindan ipek uzerine metal ipliklerle dokunan halilar zengin ilmikleri ile dikkat ceker Kumkapi halilarinda atki cozgu ve ilme icin ipek tercih edilirdi nadiren de yun hali uretilirdi Kumkapi halilarinin en onemli ozelligi dokumada yer yer gumus iplik kullanilmasidir Kumkapi halilarindan gunumuze 200 kadar ornek ulasabilmistir Kumkapi halilarindan ornekler George F Farrow Victoria ve Albert Muzesi Viyana Museum Angewandte Kunst Lizbon Kalust Gulbenkyan Muzesi ve Arkas Holding koleksiyonlarinda bulunmaktadir Agop Kapucuyan Zareh Penyamin Tosunyan Garabed Apelyan Kumkapi halilarinin onemli ustalarindandir Kalust Gulbenkyan muzesinde bulunan bir Agop Kapucuyan Kumkapi halisindan detayKalust Gulbenkyan muzesinde bulunan bir Agop Kapucuyan Kumkapi halisindan bir diger detayBaslica Kumkapi Hali AtolyeleriAgop Kapucuyan Sisman Agop o 1946 Zareh Penyamin 1890 1949 Tosunyan Garabed Apelian Avedis Tamisciyan Mehmet Ozcivelek o 1971 Avak SirinyanKaynakca a b Akalin Ekin www agos com tr Agos gazetesi 27 Temmuz 2016 21 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2017 a b Cokay M Onder Onder Altug Arkas Koleksiyonu nda Kumkapi Halilari Arkas Holding A S 2017 Izmir Dunyanin gozdesi Kumkapi halilari www cumhuriyet com tr Cumhuriyet gazetesi 9 Ekim 2017 21 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2017