Kur korumalı mevduat sistemi ya da kısa adıyla KKM, Türkiye'de 21 Aralık 2021 tarihinden bu yana uygulanmakta olan bir sistemdir.
KKM çerçevesinde (gerçek kişiler), döviz mevduatlarını bozdurarak ya da mevcut TL mevduatlarını kullanarak varlıklarını vadeli KKM hesabına yatırmaları halinde TL mevduatlarını döviz alış kuru üzerinden dövize sabitleme, böylece kur artışı nedeniyle oluşabilecek zararlardan korunma olanağı elde etmektedir.
Sistem, kur artışı durumunda kullanıcılara ödenecek farkın devlet bütçesinden karşılanması nedeniyle eleştirilmiş, sistemin toplam maliyetinin Kasım 2023 itibarıyla 700 milyar TL (anılan dönemki hesapla yaklaşık 25 milyar ABD Doları) olduğu belirtilmiştir.
Tarihçesi ve uygulanması
KKM sistemi Türkiye'de 21 Aralık 2021 tarihinde, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin göreve gelişinin üçüncü haftasında başlatıldı. Sistemin ilan edilmesiyle Türk lirası, döviz kuruna karşı ilk aşamada yüzde 40 değer kazandı, ancak dolar kuru yaklaşık iki yıl sonra 30 liraya yaklaştı. Bu süreçte KKM'nin ekonomiye maliyeti ve zararı, muhalefet tarafından da sıklıkla gündeme getirildi. Mayıs 2023'teki seçimler sonrasında ekonomi yönetiminde yaşanan değişimle birlikte, KKM ödemelerinin Merkez Bankası tarafından karşılanmaya başlaması, Merkez Bankası üzerinde ek bir yük oluşturdu.
Sistemle ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, KKM'nin sonlandırılması yönünde adımlar attı. Sistemden çıkışı teşvik etmek amacıyla Türk lirası mevduat faizleri artırıldı, KKM faizleri düşürüldü ve bankaların KKM hesapları için Merkez Bankası'na yatırması gereken zorunlu karşılıklar yükseltildi. Ayrıca 1 Ocak 2024 tarihinden sonra KKM sisteminde yeni hesap açılamayacağı duyuruldu.
KKM sisteminin Türkiye ekonomisine getirdiği maliyet, yalnızca ödenen para üzerinden değil, aynı zamanda aşırı düşük faiz ortamının devam etmesi, enflasyon ve dış denge problemleri gibi daha geniş çaplı etkiler üzerinden de değerlendirilmelidir. Ekonomist Hakan Kara'ya göre, KKM'nin asıl riski, aşırı düşük faiz ortamını uzatması ve buna bağlı olarak enflasyonun artması, döviz rezervlerinin zayıflamasıdır. Kamu kesiminin döviz pozisyonu da büyük bir açık vermiş, bu durum ekonomi için taşınması zor riskler oluşturmuştur.
Son olarak, KKM sistemi, Türk lirası tasarruf edenlerden Türk lirası borç alanlara bir kaynak transferi yaratmış, bu durum sabit gelirli kesimin alım gücünün hızla erimesine neden olmuştur. Dolayısıyla, sistemden çıkış ve ekonominin normalleşmesi için atılacak adımlar, hem maliyetin telafisi hem de ekonomik istikrarın sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
Kaynakça
- ^ "Kur Korumalı Mevduat sisteminde hangi değişiklikler yapıldı?". BBC News Türkçe. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
- ^ . haber.sakarya.edu.tr. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
- ^ . www.cumhuriyet.com.tr. 6 Ekim 2023. 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
- ^ ""KKM'nin toplam maliyeti 700 milyar TL"". T24. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ "Kur Korumalı Mevduat'a ne oldu? Kime kazandırdı, kime kaybettirdi?". BBC News Türkçe. 23 Kasım 2023. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kur korumali mevduat sistemi ya da kisa adiyla KKM Turkiye de 21 Aralik 2021 tarihinden bu yana uygulanmakta olan bir sistemdir KKM cercevesinde gercek kisiler doviz mevduatlarini bozdurarak ya da mevcut TL mevduatlarini kullanarak varliklarini vadeli KKM hesabina yatirmalari halinde TL mevduatlarini doviz alis kuru uzerinden dovize sabitleme boylece kur artisi nedeniyle olusabilecek zararlardan korunma olanagi elde etmektedir Sistem kur artisi durumunda kullanicilara odenecek farkin devlet butcesinden karsilanmasi nedeniyle elestirilmis sistemin toplam maliyetinin Kasim 2023 itibariyla 700 milyar TL anilan donemki hesapla yaklasik 25 milyar ABD Dolari oldugu belirtilmistir Tarihcesi ve uygulanmasiKKM sistemi Turkiye de 21 Aralik 2021 tarihinde Hazine ve Maliye Bakani Nureddin Nebati nin goreve gelisinin ucuncu haftasinda baslatildi Sistemin ilan edilmesiyle Turk lirasi doviz kuruna karsi ilk asamada yuzde 40 deger kazandi ancak dolar kuru yaklasik iki yil sonra 30 liraya yaklasti Bu surecte KKM nin ekonomiye maliyeti ve zarari muhalefet tarafindan da siklikla gundeme getirildi Mayis 2023 teki secimler sonrasinda ekonomi yonetiminde yasanan degisimle birlikte KKM odemelerinin Merkez Bankasi tarafindan karsilanmaya baslamasi Merkez Bankasi uzerinde ek bir yuk olusturdu Sistemle ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakani Mehmet Simsek ve Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Baskani Hafize Gaye Erkan KKM nin sonlandirilmasi yonunde adimlar atti Sistemden cikisi tesvik etmek amaciyla Turk lirasi mevduat faizleri artirildi KKM faizleri dusuruldu ve bankalarin KKM hesaplari icin Merkez Bankasi na yatirmasi gereken zorunlu karsiliklar yukseltildi Ayrica 1 Ocak 2024 tarihinden sonra KKM sisteminde yeni hesap acilamayacagi duyuruldu KKM sisteminin Turkiye ekonomisine getirdigi maliyet yalnizca odenen para uzerinden degil ayni zamanda asiri dusuk faiz ortaminin devam etmesi enflasyon ve dis denge problemleri gibi daha genis capli etkiler uzerinden de degerlendirilmelidir Ekonomist Hakan Kara ya gore KKM nin asil riski asiri dusuk faiz ortamini uzatmasi ve buna bagli olarak enflasyonun artmasi doviz rezervlerinin zayiflamasidir Kamu kesiminin doviz pozisyonu da buyuk bir acik vermis bu durum ekonomi icin tasinmasi zor riskler olusturmustur Son olarak KKM sistemi Turk lirasi tasarruf edenlerden Turk lirasi borc alanlara bir kaynak transferi yaratmis bu durum sabit gelirli kesimin alim gucunun hizla erimesine neden olmustur Dolayisiyla sistemden cikis ve ekonominin normallesmesi icin atilacak adimlar hem maliyetin telafisi hem de ekonomik istikrarin saglanmasi acisindan kritik oneme sahiptir Kaynakca Kur Korumali Mevduat sisteminde hangi degisiklikler yapildi BBC News Turkce 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023 haber sakarya edu tr 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2023 www cumhuriyet com tr 6 Ekim 2023 10 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2023 KKM nin toplam maliyeti 700 milyar TL T24 31 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 Kur Korumali Mevduat a ne oldu Kime kazandirdi kime kaybettirdi BBC News Turkce 23 Kasim 2023 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024