Kurban Höyük, Atatürk Baraj Gölü suları altında kalmadan önce, Şanlıurfa İl merkezinin 60 km kuzey-kuzeybatısında, Bozova İlçesi'nin Cümcüme Köyü'nün 2 km batısında, Fırat Nehri kıyısında yer alan bir höyüktü. Höyük, nehrin güney kıyısındaki 1,5 km genişlikteki alçak bir teras üzerine kurulmuştu. İlk yerleşmenin üst teraslardan kesen vadilerden birinin alüvyal deltasında kurulmuştu. Oldukça alçak, semer biçimindeki iki tepeden oluşur. Güney taraftaki daha yüksek olup, 250 x 180 metre boyutlarında ve ovadan 10 metre yüksekliktedir. Kuzeydeki höyük ise 170 x 120 metre boyutlarında ve 4 metre yüksekliktedir. Toplam olarak 6 hektarlık bir alana yayılmış olan yerleşimin 3 hektarlık bölümü kazılmıştır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Kurban Höyük |
il: | Şanlıurfa |
İlçe: | Bozova, Şanlıurfa |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 388 |
Tescil tarihi: | 10.02.1990 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük ilk kez Doç. Dr. Ümit Serdaroğlu'nun 'nda yaptığı yüzey araştırmalarında 1975 yılında saptanmıştır. Daha sonra 1977 yılında Prof. Dr. Mehmet Özdoğan başkanlığında bölgede yüzey toplamaları yapılmıştır. Höyükte kazı çalışmaları ise Atatürk Baraj Gölü altında kalacak olan arkeolojik yerleşmeleri kurtarma projesi çerçevesinde 1980-84 yılları arasında Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü'nden L. Marfoe başkanlığında yapılmıştır. Kazılar geniş bir alanda yapılmış ve üç sondajda ana toprağa ulaşılmıştır. Bir yandan oldukça başarılı bir tabakalanma tespiti yapılırken diğer yandan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki diğer yerleşmelerin tarihlenmesinde anahtar rol oynayacak verilere toplanabilmiştir.
Tabakalanma
Kazılarda sekiz ana dönem saptanmıştır. Buna göre en eski yerleşim güney höyükteki Orta ve Geç Halaf Dönemi'dir. Bu höyük Halaf sonrasında, Geç Kalkolitik Çağ'a kadar, diğer ifadeyle Orta Kalkolitik'te, yani Obeyd döneminde iskan edilmemiştir. Her ne kadar Halaf yerleşmesi en alt tabaka olarak ortaya çıkmakta ise de, çok az sayıdaki Neolitik Çağ çanak çömleği, güneydeki höyüğün ortalarında bir yerde neolitik bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Ne var kazılan alanlarda bu yerleşmeye rastlanılmamıştır. Halaf yerleşmesinin üzerindeki kültür tabakası 'a denk düşen Mezopotamya'nın kuzey Obeyd Kültürü ile çağdaştır. Buna göre eskiden yeniye tabakalanma şöyledir.
- VIII. dönem – Orta – Geç Halaf Dönemi
- VII. dönem – Obeyd Dönemi (Orta Kalkolitik Çağ)
- VI. dönem -
- V. dönem - Erken Tunç Çağı başları
- IV. dönem – Erken Tunç Çağı orta ve sonları
- III. dönem - Erken Tunç Çağı / Orta Tunç Çağı
- II. dönem – MS 9. – 10. yüzyıllar Abbasiler
- I. dönem – MS 12. – 12. yüzyıllar Orta Çağ
Buluntular
Beş evreli Halaf yerleşiminin en iyi korunmuş olan mimari kalıntısı, iç çapı 2,6 metre olan dairesel planlı (tolos) yapıdır. Kerpiç tuğladan inşa edilmiş olan duvarlar 1,5 metre kalınlıktadır. Dikdörtgen ekiyle ve 3,2 metrelik iç çapıyla birlikte tam bir Halaf yapısı (dromoslu tolos) 5. evrede açığa çıkarılmıştır.
Orta Kalkolitik olarak değerlendirilen Obeyd yerleşimi çanak çömleği, saman ve taşçık katkılı, özensiz boyalı mallar ile, kaba, saman katkılı, genellikle açkılanmamış mallardır. Çanak çömleğin genel özellikleri Kuzey Mezopotamya Obeyd kültürleri ile yakın ilişki olmadığı, daha çok yerel özellikler gösterdiği, ancak bu yerel özelliklerin kültürel ilişkiler anlamında değil, kronolojik anlama geldiği belirtilmektedir. Geç Kalkolitik Çağ çanak çömleğinin ise Uruk yayılımı ile bağlantılı olduğu devrik ağızlılar gibi Geç Kalkolitik'in tipik Uruk mallarının ağırlıkta olduğu, ithal olduğu düşünülen az sayıda Karaz malı görüldüğü rapor edilmektedir.
Halaf Dönemi'yle ilişkilendirilen bir iskelet 40 yaşlarında Akdeniz ırkından bir kadına aittir. Geç Kalkolik yerleşmede ise, gömülmekten çok bulundukları yere atılmış ya da düşmüş halde 25-30 yaşlarında bir kadın ve 20-22 yaşlarında bir erkek iskeleti bulunmuştur. Yanlarında bir kap vardır.
Geç Kalkolitik sonuna değin ele geçen hayvan kemikleri arasında en fazla domuz kemiği vardır, koyun, keçi ve büyükbaş hayvanlara ait kemikler görece daha azdır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurban Hoyuk Ataturk Baraj Golu sulari altinda kalmadan once Sanliurfa Il merkezinin 60 km kuzey kuzeybatisinda Bozova Ilcesi nin Cumcume Koyu nun 2 km batisinda Firat Nehri kiyisinda yer alan bir hoyuktu Hoyuk nehrin guney kiyisindaki 1 5 km genislikteki alcak bir teras uzerine kurulmustu Ilk yerlesmenin ust teraslardan kesen vadilerden birinin aluvyal deltasinda kurulmustu Oldukca alcak semer bicimindeki iki tepeden olusur Guney taraftaki daha yuksek olup 250 x 180 metre boyutlarinda ve ovadan 10 metre yuksekliktedir Kuzeydeki hoyuk ise 170 x 120 metre boyutlarinda ve 4 metre yuksekliktedir Toplam olarak 6 hektarlik bir alana yayilmis olan yerlesimin 3 hektarlik bolumu kazilmistir Arkeolojik HoyukAdi Kurban Hoyukil SanliurfaIlce Bozova SanliurfaKoy Turu HoyukTescil durumu TescilliTescil No ve derece 388Tescil tarihi 10 02 1990Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk ilk kez Doc Dr Umit Serdaroglu nun nda yaptigi yuzey arastirmalarinda 1975 yilinda saptanmistir Daha sonra 1977 yilinda Prof Dr Mehmet Ozdogan baskanliginda bolgede yuzey toplamalari yapilmistir Hoyukte kazi calismalari ise Ataturk Baraj Golu altinda kalacak olan arkeolojik yerlesmeleri kurtarma projesi cercevesinde 1980 84 yillari arasinda Chicago Universitesi Dogu Bilimleri Enstitusu nden L Marfoe baskanliginda yapilmistir Kazilar genis bir alanda yapilmis ve uc sondajda ana topraga ulasilmistir Bir yandan oldukca basarili bir tabakalanma tespiti yapilirken diger yandan Guneydogu Anadolu Bolgesi ndeki diger yerlesmelerin tarihlenmesinde anahtar rol oynayacak verilere toplanabilmistir TabakalanmaKazilarda sekiz ana donem saptanmistir Buna gore en eski yerlesim guney hoyukteki Orta ve Gec Halaf Donemi dir Bu hoyuk Halaf sonrasinda Gec Kalkolitik Cag a kadar diger ifadeyle Orta Kalkolitik te yani Obeyd doneminde iskan edilmemistir Her ne kadar Halaf yerlesmesi en alt tabaka olarak ortaya cikmakta ise de cok az sayidaki Neolitik Cag canak comlegi guneydeki hoyugun ortalarinda bir yerde neolitik bir yerlesme oldugunu gostermektedir Ne var kazilan alanlarda bu yerlesmeye rastlanilmamistir Halaf yerlesmesinin uzerindeki kultur tabakasi a denk dusen Mezopotamya nin kuzey Obeyd Kulturu ile cagdastir Buna gore eskiden yeniye tabakalanma soyledir VIII donem Orta Gec Halaf Donemi VII donem Obeyd Donemi Orta Kalkolitik Cag VI donem V donem Erken Tunc Cagi baslari IV donem Erken Tunc Cagi orta ve sonlari III donem Erken Tunc Cagi Orta Tunc Cagi II donem MS 9 10 yuzyillar Abbasiler I donem MS 12 12 yuzyillar Orta CagBuluntularBes evreli Halaf yerlesiminin en iyi korunmus olan mimari kalintisi ic capi 2 6 metre olan dairesel planli tolos yapidir Kerpic tugladan insa edilmis olan duvarlar 1 5 metre kalinliktadir Dikdortgen ekiyle ve 3 2 metrelik ic capiyla birlikte tam bir Halaf yapisi dromoslu tolos 5 evrede aciga cikarilmistir Orta Kalkolitik olarak degerlendirilen Obeyd yerlesimi canak comlegi saman ve tascik katkili ozensiz boyali mallar ile kaba saman katkili genellikle ackilanmamis mallardir Canak comlegin genel ozellikleri Kuzey Mezopotamya Obeyd kulturleri ile yakin iliski olmadigi daha cok yerel ozellikler gosterdigi ancak bu yerel ozelliklerin kulturel iliskiler anlaminda degil kronolojik anlama geldigi belirtilmektedir Gec Kalkolitik Cag canak comleginin ise Uruk yayilimi ile baglantili oldugu devrik agizlilar gibi Gec Kalkolitik in tipik Uruk mallarinin agirlikta oldugu ithal oldugu dusunulen az sayida Karaz mali goruldugu rapor edilmektedir Halaf Donemi yle iliskilendirilen bir iskelet 40 yaslarinda Akdeniz irkindan bir kadina aittir Gec Kalkolik yerlesmede ise gomulmekten cok bulunduklari yere atilmis ya da dusmus halde 25 30 yaslarinda bir kadin ve 20 22 yaslarinda bir erkek iskeleti bulunmustur Yanlarinda bir kap vardir Gec Kalkolitik sonuna degin ele gecen hayvan kemikleri arasinda en fazla domuz kemigi vardir koyun keci ve buyukbas hayvanlara ait kemikler gorece daha azdir Kaynakca TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2012 a b c d e f g TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 13 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2012