Bu madde, uygun değildir.Temmuz 2020) ( |
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Toplum, ortak bir coğrafi mekandan, kurumsallaşma davranış biçimleri sergileyen ve bir arada yaşayan bireylerden oluşmuş bir bütündür. Toplumu oluşturan bireyler arasında düzenli ilişkiler ve davranış kalıpları vardır. Davranış kalıpları, dil ve kültür sayesinde oluşur. Toplumun sahip olduğu bu davranış kalıpları zamanla değişebilir.
Sosyolojide kurum, kültür ve insanların yaşam tarzlarının biçimlendirilmiş bir parçası anlamında kullanılır. Toplumun temel ve önemli ihtiyaçları çerçevesinde teşkilatlanmış ve bütünleşmiş değerlerin, kuralların ve davranış kalıplarının bileşimi olan sosyal kurumlar, sosyolojik yöntem ve tekniklerle inceleme yapan bir toplum bilim dalıdır. Toplumsal ihtiyaçların karşılanması için, biçim ve yöntemlerin süreklilik hallerini ifade etmek için kurum sözcüğüne başvurulur.
Kurumlar bireylerin ihtiyaçlarını karşılama amacıyla ortaya çıkmıştır. Kurumlar içerisinde her bireyin bir rolü bulunmaktadır. Bu roller, bireylerin bulunduğu toplumun beklediği davranışlardır. Birey birden fazla statüde birden çok role sahiptir. Örneğin, bir kadın bir kuruluşta yönetici olabileceği gibi aynı zamanda hem anne, hem eş, hem de çocuk olabilir. Kadının yönetici rolündeki konumundan sergilenmesi istenen davranışlarıyla anne rolündeki konumundan beklenen davranışlar aynı değildir. Yani bireyin her rolünde beklenen davranışlar farklıdır.
Kurumsal sosyoloji; toplumu, toplumsal olaylardan ziyade, karşılıklı olarak birbirlerine uyarlanmış ve bağlı kılınmış kurumların oluşturduğu yapısal toplum olarak ele alınan ve bu bütünlüğü inceleyen sosyolojinin bir alt dalıdır. Bu çerçevede belli temel kurumlar belirlenmiştir. Bu kurumlar (aile kurumu, ekonomi kurumu, din kurumu, siyaset kurumu, eğitim kurumu, boş zamanlar kurumu gibi) öncelikli olarak tek başına ele alınır ve daha sonra kurumlar arası ilişkiler ve kurumların birbirleri üzerindeki etkileri incelenir.
Kurum türleri
Aile kurumu
Aile kavramını tam anlamıyla tanımlamak çok zordur. Çünkü aile kurumu belli bir süreç içinde ele alındığında daha farklı fonksiyonların ortaya çıktığı görülür. Bu sebeple basit şekilde aile kavramını tanımlayacak olursak; aile, iki farklı cins (kadın, erkek) insanın evlenerek oluşturduğu ve çocukların doğumuyla genişleyen yani karı, koca, çocuklar vb. kişilerle oluşturulan toplum içindeki bir bütündür diyebiliriz.
Aile kurumu, çocukların yetiştirilmesi, erken yaşta sosyalleştirme (aile üyelerine statü sağlama), sevgi ve ilgi sağlama, kültürün gelecek nesillere aktarma, ekonomik ve psikolojik tatmini fonksiyonlarını yerine getiren bir kurumdur. Aile, toplumsal ilişkilerde belirleyici rol oynamakta ve sosyal kişiliğin belirlenmesinde oldukça önemli bir kurumdur.
Fransız düşünür Durkheim aileyi altı kategoriye ayırır. Bunları; Totem aile, Anaerkil aile, Babaerkil aile, Pederi aile, Soy ailesi ve Modern aile olarak sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırma dışında birçok sınıflandırma bulunmaktadır. Bunlar; köy ailesi, kasaba ailesi, kent ailesi, gecekondu ailesi; çekirdek aile, ataerkil aile, geçici geniş aile, parçalanmış aile vb.
Ekonomi kurumu
Ekonomi kurumu, toplumda ürün ve hizmetlerin sağladığı kalıplaşmış sosyal davranışlardan oluşur. Sosyolojinin ilgilendiği de bu sosyal davranışlardır. Ekonomi kurumu toplumda belli bir bütünü oluşturmuş ve süreklilik kazanmış işlemler bütünüdür. Bu kurum kültürün önemli parçasını meydana getirir. Kurum malın üretimi, dağıtımı, tüketimi ve değiş-tokuşuyla ilgili konuları ele alır.
Üretim: Mal ve hizmetlerin elde edilmesi ve çoğaltılmasıdır. Güdülen amaç sosyal faydayı sağlamaktır.
Dağıtım: Üretilen mal ve hizmetlerin toplumun değişik üye ve kesimlerine ulaşmasını sağlayan ünitedir.
Tüketim: Toplumsal isteklere göre şekillenen tutum ve davranıştır.
Değiş-Tokuş: Bir malı verip yerine başka bir malı alma işidir.
Din kurumu
Din manevi düşünceye dayalı toplumsal bir kurumdur. Bu kurum kişilerin Tanrı ile ilişki kurma gereksinimlerini karşılar. Ayrıca din, bireylerin maddi ve manevi açıdan çevrelerini algılama sistemidir. Din kurumu insanları birleştirici işleve sahiptir.
Din sadece sosyolojiyi ilgilendiren bir kurum değildir. Din diğer bilim dallarıyla da iç içedir. Din sosyolojisi, toplumsal ilişkilerde dinsel sorunları ele alan bir sosyoloji dalıdır. Yani dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran, aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır.
Dinin sosyal işlevi toplumlara sosyal kimlik belirlenmesidir. Bu nedenle pek çok toplum kendini din ile tanımlamaktadır. Birçok toplumun önemli sorunu olan toplum çatışmasını bir nebze önleyen bir kurumdur. Yani dini kontrol ve denetleme mekanizması olarak görebiliriz.
Siyaset kurumu
Siyaset Kurumu, devletin kamu düzenini sağlama, ülke ve insan yönetimini gerçekleştirme görevini yerine getiren bir kurumdur. Siyaset kurumunun ortaya çıkmasının temel nedeni insanların toplu halde yaşamaları ve birbirlerine ihtiyaç duyarak varlıklarını sürdürmeleridir. Bireyler birbirlerine ihtiyaç duymaksızın varlıklarını sürdürebilselerdi siyasetten bahsedilemeyebilirdi.
Sosyoloji, siyaseti sosyal kurum ve bilimsel bir yöntem olarak ele alır. Siyaset kurumu; siyasal kurumların kuruluşu, işleyişi, gelişimi, amaçları ve aralarındaki ilişkileri ele alır ve inceler. Siyasette bir taraftan çatışan fikirler, farklı istekler ve birbirine zıt çıkarlar bulunmaktadır. Diğer taraftan insanlar ortak kurallar çerçevesinde barış içerisinde yaşamaya, işbirliği yapmaya ve uzlaşmaya çalışırlar.
Eğitim kurumu
Eğitim, bireylerin davranışlarında, kendi yaşantıları yoluyla ve bilerek istenilen yönde değişme meydana getirme sürecidir. Bireyin kendi davranışlarını istenilen yönde değiştirmesi amaçlanmaktadır. Eğitim, bireyleri toplumsal hayata hazırlayan ve bazı yöntemlerle toplum tarafından yetiştirme faaliyetleri olarak da görülebilir.
Eğitim Kurumu, toplumsal bir kurumdur ve toplumda gerçekleşen eğitimin toplumsal temellerini inceleyen bilim dalıdır. Sosyal açıdan eğitim, sosyalleşmenin bir görünümü ve bir şekli olarak görülebilir. Eğitim toplumdaki bireylerin veya grupların toplumdaki başka kişilerin kişilik gelişimini olumlu yönde etkileme için yapılan sosyal faaliyetlerdir.
Eğitim toplumun ihtiyaçlarına göre biçimlendirerek verilir. Eğitimi iki ana başlık altında inceleyebiliriz.
Formel eğitim
Amaçlı, önceden hazırlanmış program çerçevesinde planlı olarak yapılan ve öğretmen yardımıyla yapılan eğitimdir.
İnformel eğitim
Amaçlı, bilinçli ve planlı olmayan hayat içinde kendiliğinden gözlem ve taklitle oluşan öğrenme yöntemidir.
Boş zamanlar kurumu
Boş zaman, dolu olmayan, serbest olunan zaman dilimidir. Bireyler bu boş zamanı dinlenerek, kitap okuyarak, resim çizerek, toplum içerisine karışarak (gezerek) değerlendirirler.
İnsanların boş zamanını değerlendirmesi zorunlu ve önemli bir durumdur. Çünkü boş zamanını verimli bir şekilde kullanan bir birey topluma faydalı işler yapabilmektedir. Boş zamanda topluma fayda sağlayamanın sadece bilgi toplamak ve bilgi üretmek olduğunu düşünmek yanlış olur. Birey boş zamanını daha pozitif ve verimli (resim yapmak, spor yapmak, kitap okumak gibi) bir şekilde geçirerekte topluma faydalı olabilir.
Sosyoloji bu kurumların birbirleri arasındaki ilişkileri de incelenmektedir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Temmuz 2020 Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Toplum ortak bir cografi mekandan kurumsallasma davranis bicimleri sergileyen ve bir arada yasayan bireylerden olusmus bir butundur Toplumu olusturan bireyler arasinda duzenli iliskiler ve davranis kaliplari vardir Davranis kaliplari dil ve kultur sayesinde olusur Toplumun sahip oldugu bu davranis kaliplari zamanla degisebilir Sosyolojide kurum kultur ve insanlarin yasam tarzlarinin bicimlendirilmis bir parcasi anlaminda kullanilir Toplumun temel ve onemli ihtiyaclari cercevesinde teskilatlanmis ve butunlesmis degerlerin kurallarin ve davranis kaliplarinin bilesimi olan sosyal kurumlar sosyolojik yontem ve tekniklerle inceleme yapan bir toplum bilim dalidir Toplumsal ihtiyaclarin karsilanmasi icin bicim ve yontemlerin sureklilik hallerini ifade etmek icin kurum sozcugune basvurulur Kurumlar bireylerin ihtiyaclarini karsilama amaciyla ortaya cikmistir Kurumlar icerisinde her bireyin bir rolu bulunmaktadir Bu roller bireylerin bulundugu toplumun bekledigi davranislardir Birey birden fazla statude birden cok role sahiptir Ornegin bir kadin bir kurulusta yonetici olabilecegi gibi ayni zamanda hem anne hem es hem de cocuk olabilir Kadinin yonetici rolundeki konumundan sergilenmesi istenen davranislariyla anne rolundeki konumundan beklenen davranislar ayni degildir Yani bireyin her rolunde beklenen davranislar farklidir Kurumsal sosyoloji toplumu toplumsal olaylardan ziyade karsilikli olarak birbirlerine uyarlanmis ve bagli kilinmis kurumlarin olusturdugu yapisal toplum olarak ele alinan ve bu butunlugu inceleyen sosyolojinin bir alt dalidir Bu cercevede belli temel kurumlar belirlenmistir Bu kurumlar aile kurumu ekonomi kurumu din kurumu siyaset kurumu egitim kurumu bos zamanlar kurumu gibi oncelikli olarak tek basina ele alinir ve daha sonra kurumlar arasi iliskiler ve kurumlarin birbirleri uzerindeki etkileri incelenir Kurum turleriAile kurumu Aile kavramini tam anlamiyla tanimlamak cok zordur Cunku aile kurumu belli bir surec icinde ele alindiginda daha farkli fonksiyonlarin ortaya ciktigi gorulur Bu sebeple basit sekilde aile kavramini tanimlayacak olursak aile iki farkli cins kadin erkek insanin evlenerek olusturdugu ve cocuklarin dogumuyla genisleyen yani kari koca cocuklar vb kisilerle olusturulan toplum icindeki bir butundur diyebiliriz Aile kurumu cocuklarin yetistirilmesi erken yasta sosyallestirme aile uyelerine statu saglama sevgi ve ilgi saglama kulturun gelecek nesillere aktarma ekonomik ve psikolojik tatmini fonksiyonlarini yerine getiren bir kurumdur Aile toplumsal iliskilerde belirleyici rol oynamakta ve sosyal kisiligin belirlenmesinde oldukca onemli bir kurumdur Fransiz dusunur Durkheim aileyi alti kategoriye ayirir Bunlari Totem aile Anaerkil aile Babaerkil aile Pederi aile Soy ailesi ve Modern aile olarak siniflandirmistir Bu siniflandirma disinda bircok siniflandirma bulunmaktadir Bunlar koy ailesi kasaba ailesi kent ailesi gecekondu ailesi cekirdek aile ataerkil aile gecici genis aile parcalanmis aile vb Ekonomi kurumu Ekonomi kurumu toplumda urun ve hizmetlerin sagladigi kaliplasmis sosyal davranislardan olusur Sosyolojinin ilgilendigi de bu sosyal davranislardir Ekonomi kurumu toplumda belli bir butunu olusturmus ve sureklilik kazanmis islemler butunudur Bu kurum kulturun onemli parcasini meydana getirir Kurum malin uretimi dagitimi tuketimi ve degis tokusuyla ilgili konulari ele alir Uretim Mal ve hizmetlerin elde edilmesi ve cogaltilmasidir Gudulen amac sosyal faydayi saglamaktir Dagitim Uretilen mal ve hizmetlerin toplumun degisik uye ve kesimlerine ulasmasini saglayan unitedir Tuketim Toplumsal isteklere gore sekillenen tutum ve davranistir Degis Tokus Bir mali verip yerine baska bir mali alma isidir Din kurumu Din manevi dusunceye dayali toplumsal bir kurumdur Bu kurum kisilerin Tanri ile iliski kurma gereksinimlerini karsilar Ayrica din bireylerin maddi ve manevi acidan cevrelerini algilama sistemidir Din kurumu insanlari birlestirici isleve sahiptir Din sadece sosyolojiyi ilgilendiren bir kurum degildir Din diger bilim dallariyla da ic icedir Din sosyolojisi toplumsal iliskilerde dinsel sorunlari ele alan bir sosyoloji dalidir Yani dinin toplum toplumun din uzerindeki etkilerini arastiran aralarindaki iliskileri inceleyen bilim dalidir Dinin sosyal islevi toplumlara sosyal kimlik belirlenmesidir Bu nedenle pek cok toplum kendini din ile tanimlamaktadir Bircok toplumun onemli sorunu olan toplum catismasini bir nebze onleyen bir kurumdur Yani dini kontrol ve denetleme mekanizmasi olarak gorebiliriz Siyaset kurumu Siyaset Kurumu devletin kamu duzenini saglama ulke ve insan yonetimini gerceklestirme gorevini yerine getiren bir kurumdur Siyaset kurumunun ortaya cikmasinin temel nedeni insanlarin toplu halde yasamalari ve birbirlerine ihtiyac duyarak varliklarini surdurmeleridir Bireyler birbirlerine ihtiyac duymaksizin varliklarini surdurebilselerdi siyasetten bahsedilemeyebilirdi Sosyoloji siyaseti sosyal kurum ve bilimsel bir yontem olarak ele alir Siyaset kurumu siyasal kurumlarin kurulusu isleyisi gelisimi amaclari ve aralarindaki iliskileri ele alir ve inceler Siyasette bir taraftan catisan fikirler farkli istekler ve birbirine zit cikarlar bulunmaktadir Diger taraftan insanlar ortak kurallar cercevesinde baris icerisinde yasamaya isbirligi yapmaya ve uzlasmaya calisirlar Egitim kurumu Egitim bireylerin davranislarinda kendi yasantilari yoluyla ve bilerek istenilen yonde degisme meydana getirme surecidir Bireyin kendi davranislarini istenilen yonde degistirmesi amaclanmaktadir Egitim bireyleri toplumsal hayata hazirlayan ve bazi yontemlerle toplum tarafindan yetistirme faaliyetleri olarak da gorulebilir Egitim Kurumu toplumsal bir kurumdur ve toplumda gerceklesen egitimin toplumsal temellerini inceleyen bilim dalidir Sosyal acidan egitim sosyallesmenin bir gorunumu ve bir sekli olarak gorulebilir Egitim toplumdaki bireylerin veya gruplarin toplumdaki baska kisilerin kisilik gelisimini olumlu yonde etkileme icin yapilan sosyal faaliyetlerdir Egitim toplumun ihtiyaclarina gore bicimlendirerek verilir Egitimi iki ana baslik altinda inceleyebiliriz Formel egitim Amacli onceden hazirlanmis program cercevesinde planli olarak yapilan ve ogretmen yardimiyla yapilan egitimdir Informel egitim Amacli bilincli ve planli olmayan hayat icinde kendiliginden gozlem ve taklitle olusan ogrenme yontemidir Bos zamanlar kurumu Bos zaman dolu olmayan serbest olunan zaman dilimidir Bireyler bu bos zamani dinlenerek kitap okuyarak resim cizerek toplum icerisine karisarak gezerek degerlendirirler Insanlarin bos zamanini degerlendirmesi zorunlu ve onemli bir durumdur Cunku bos zamanini verimli bir sekilde kullanan bir birey topluma faydali isler yapabilmektedir Bos zamanda topluma fayda saglayamanin sadece bilgi toplamak ve bilgi uretmek oldugunu dusunmek yanlis olur Birey bos zamanini daha pozitif ve verimli resim yapmak spor yapmak kitap okumak gibi bir sekilde gecirerekte topluma faydali olabilir Sosyoloji bu kurumlarin birbirleri arasindaki iliskileri de incelenmektedir Kaynakca Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020