Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kıbrıslı Türklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasında süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC milletvekilleri Kıbrıs Türk Toplumu'nun Seçilmiş Temsilcileri sıfatı ile 2004 yılından bu yana asamble toplantılarına 2 temsilci ile gözlemci statüsünde dahil olmaktadır.
Kıbrıs Cumhuriyeti Döneminde Temsil (1960 - 1964)
Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumların 1960 yılında kurmuş olduğu bir ortaklık cumhuriyeti olan Kıbrıs Cumhuriyeti, 24 Mayıs 1961 tarihinde Avrupa Konseyi'ne üye olmuş ve 21 Eylül 1961 tarihinde de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisine üye göndermeye başlamıştır. Bu temsiliyet, 3'ü asil ve 3'ü de yedek olmak suretiyle 6 koltuk temin edilerek sağlanmış, bunun 2 asil ve 2 yedek üyelik Rum toplumuna, 1 asil ve 1 yedek üyelik de Kıbrıs Türk toplumuna tahsis edilmiştir.
Kıbrıs Türk toplumunu temsilen 21 Eylül 1961 tarihinde bağımsız asil üye, Kıbrıs Türk Milli Partisi'nde ise yedek üye olarak meclis üyesi olmuşlardır. Halit Ali Rıza'nın asil üyeliği 1 Mayıs 1964 tarihine kadar sürmüş, Ümit Süleyman'ın yedek üyeliği ise 1 Ocak 1963 tarihinde sona ermiş ve yerine geçen Ulusal Cephe'den Burhan Nalbantoğlu 1 Mayıs 1964 yılına kadar bu görevi üstlenilmiştir.
1963 Kıbrıs Anayasası değişikliği önerisi ve 1963-1964 Kıbrıs olayları ile Kıbrıs Türkleri'nin Kıbrıs Cumhuriyeti'nin tüm kurumlarından tecrit edilmesi ile Kıbrıs Temsilciler Meclisi'nde de 1964 yılında ayrılmaları sonrasında 1964 yılının İlkbahar AKPA Genel Kuruluna katılmak için, sadece Kıbrıslı Rumlardan oluşan 6 kişilik bir heyet gönderilmiş, fakat bu heyeti AKPA tarafından onaylamamıştır.
AKPA'nın 1964 Sonbahar Genel Kuruluna ise bu kez Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından Kıbrıslı Türkler için ayrılan koltuklar boş bırakılarak, sadece Rumları temsil eden 4 kişilik bir heyet gönderilmiş ve AKPA, bir sonraki Genel Kurul dönemine kadar sorunun çözüleceği düşüncesi ile bu listeyi onaylamıştır. Bu duruma rağmen bir sonraki genel kurul dönemine kadar Kıbrıslı Türklerin temsil sorunun çözülememesi nedeniyle Kıbrıs, AKPA'daki tüm temsiliyet hakkını kaybetmiş, Kıbrıslı Türklerin olmadığı bir Kıbrıs heyeti, Kıbrıslı Türklere tahsis edilen sandalyeler boş bırakılmasına rağmen onaylamamıştır. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Avrupa Konseyi'deki temsiliyeti sadece Bakanlar Komitesi ile sınırlı kalmıştır.
Kıbrıs Türk toplumunun temsilcileri 21 Eylül 1961 ile 1 Mayıs 1964 tarihleri arasında AKPA’da yer almışlar, bu tarihten sonra artık bir Rum kurumuna haline dönüşen ve Kıbrıslı Türk temsilcilerin olmadığı bir meclis olan Kıbrıs Temsilciler Meclisi'nden AKPA'ya bir Kıbrıs Türkü gidememiştir. Bunun yanında 1964'ten 1984'e kadar Kıbrıs Rum toplumu da asamble çalışmalarında temsil edilmemiştir. Türkiye'de gerçekleşen 12 Eylül Darbesi sonrasında kurulan askeri yönetim döneminden faydalanan Kıbrıslı Rumlar, asamblede yeniden yer alamaya başlamıştır. Bugün hâla Kıbrıs Cumhuriyeti kontenjanında Kıbrıslı Türkler için ayrılan koltuklar boş bırakılmış durumdadır.
Kıbrıslı Türkler Tekrar AKPA'da
1997 yılında alınan bir kararla 3 asil üyelikten Kıbrıslı Türklere düşen 1 koltuk için sadece Kıbrıs'la ilgili fikirlerini ifade etmek ve genel kurulun diğer toplantılarına katılmadan sadece komisyon toplantılarına katılmak üzere Kıbrıslı Türk üye getirildi. AKPA'nın Kıbrıslı Rumların önergesiyle kabul ettiği kararla, Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs heyeti içinde temsiliyeti öngörmüştü. Bu karar Kıbrıslı Türklerin AKPA'da Rumlardan onay alarak temsil edileceği şeklinde yorumlandığı için KKTC tarafınca uygulanamaz ilan edilmişti.
2004 yılında adada çözüm yolunda adımlar sonucunda gerçekleşen Annan Planı'nın Kıbrıslı Türkler tarafından % 64,91 oranında kabul edilmesine rağmen, Kıbrıslı Rumlarca % 75,38'lik bir oranla reddedilmesi sonrasında, 29 Nisan 2004 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından kabul edilen 1376 sayılı kararda Kıbrıs Türk toplumu seçilmiş temsilcilerinin AKPA çalışmalarına katılabilmelerine imkân verilmesine karar verilmiştir.
Kabul edilen bu karar doğrultusunda Kıbrıs Türk toplumu seçilmiş temsilcileri ibaresi altında KKTC milletvekillerini davet eden AKPA, KKTC Cumhuriyet Meclisi üyesi olan ve KKTC'de yapılan genel seçimler ile seçilen kişileri, Kıbrıs Türk Toplumu adına çalışmalarına gözlemci sıfatı ile katmıştır. Görev alan her iki KKTC milletvekili tüm komite çalışmalarına ve tüm Genel Kurul oturumlarına katılabilmekte ve buralarda söz alıp konuşabilmekte, ancak oy hakkı bulunmamaktadır. Bunların yanı sıra, KKTC milletvekilleri, AKPM’ye katılan farklı ülke milletvekillerince siyasi görüşler doğrultusunda oluşturulan siyasi gruplara da katılabilmektedirler.
2004 yılında kabul edilen bu kararlar birlikte KKTC ile defa Avrupa'ya ait kurumlarda Kıbrıs Türk Toplumu adıyla bile olsa milletvekilleri marifetiyle resmen temsil edilmiş olmuştur. Diğer bir önemli husus ise KKTC'de yapılan seçimler sonucu seçilen milletvekillerinin AKPA tarafından Kıbrıslı Türkleri temsil etme noktasında kabul edilmesiyle KKTC seçimlerininde zimnen tanınması anlamına gelmektedir. Mevcut Kıbrıs Cumhuriyeti ile hiçbir ilişkileri bulunmayan ve Rumlardan onay alınmaksızın, bu milletvekillerini bünyesine almak suretiyle asamble, Kıbrıslı Türklere yönelik olan siyasi ambargoları kısmet hafifletmiş olmuştur.
2004 yılından sonra Kıbrıs'lı Türkleri AKPA’da temsil etmiş olan milletvekilleri şunlardır:
- Özdil Nami - Cumhuriyetçi Türk Partisi
- Tahsin Ertuğruloğlu - Ulusal Birlik Partisi
- - Cumhuriyetçi Türk Partisi
- Hüseyin Özgürgün - Ulusal Birlik Partisi
- - Ulusal Birlik Partisi
AKPA üyeleri KKTC Cumhuriyet Meclisinin her genel seçimden sonra meclis genel kurulunda yaptığı seçimle belirlenmektedir. Halen Cumhuriyetçi Türk Partisi Milletvekili ve Ulusal Birlik Partisi Milletveki Tahsin Ertuğruloğlu 4 Aralık 2013 tarihinde seçildikleri AKPA'da, Mehmet Çağlar Sosyalist Grup'a, Tahsin Ertuğruloğlu da Avrupa Demokrat Grubu'na üye olmuşturç
Mehmet Ali Talat'ın Meclis'e Hitabı
Dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat 2008 yılının Kasım ayında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinde Avrupalı Parlamenterlere Kıbrıs Türk halkının seçilmiş lideri sıfatı ile hitap etti. Konuşmasında izolasyonları eleştiren Talat, ambargolar karşısında sadece Türkiye'nin desteğiyle ayakta kaldık, Türkiye olmasaydı, Kıbrısta Kıbrıslı Türk kalmazdı demiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d e "Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi ile İlişkiler". 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ a b c "Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde (AKPM) KKTC'nin Temsiliyeti". 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ "Halit Ali RIZA". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ "Umit SÜLEYMAN". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ "Burhan NALBANTOGLOU". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ . 2 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- ^ "Cyprus". 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- ^ . 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ a b c "Kıbrıslıtürkler Avrupa Parlamentosunda". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ "Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi 1376 Nolu karar". 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2020.
- ^ KKTC'li Türkler, Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi Genel Kurulu'na ilk defa katılacak[]
- ^ AKPM Genel Kurulu'na Hitabı
- ^ "AKPM'de konuşan ilk KKTC Cumhurbaşkanı". 6 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuzey Kibris ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kibrisli Turklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasinda suregelen iliskileri icerir Sadece Turkiye tarafindan taninan KKTC milletvekilleri Kibris Turk Toplumu nun Secilmis Temsilcileri sifati ile 2004 yilindan bu yana asamble toplantilarina 2 temsilci ile gozlemci statusunde dahil olmaktadir Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi LogosuKibris Cumhuriyeti Doneminde Temsil 1960 1964 Kibrisli Turkler ile Kibrisli Rumlarin 1960 yilinda kurmus oldugu bir ortaklik cumhuriyeti olan Kibris Cumhuriyeti 24 Mayis 1961 tarihinde Avrupa Konseyi ne uye olmus ve 21 Eylul 1961 tarihinde de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisine uye gondermeye baslamistir Bu temsiliyet 3 u asil ve 3 u de yedek olmak suretiyle 6 koltuk temin edilerek saglanmis bunun 2 asil ve 2 yedek uyelik Rum toplumuna 1 asil ve 1 yedek uyelik de Kibris Turk toplumuna tahsis edilmistir Kibris Turk toplumunu temsilen 21 Eylul 1961 tarihinde bagimsiz asil uye Kibris Turk Milli Partisi nde ise yedek uye olarak meclis uyesi olmuslardir Halit Ali Riza nin asil uyeligi 1 Mayis 1964 tarihine kadar surmus Umit Suleyman in yedek uyeligi ise 1 Ocak 1963 tarihinde sona ermis ve yerine gecen Ulusal Cephe den Burhan Nalbantoglu 1 Mayis 1964 yilina kadar bu gorevi ustlenilmistir 1963 Kibris Anayasasi degisikligi onerisi ve 1963 1964 Kibris olaylari ile Kibris Turkleri nin Kibris Cumhuriyeti nin tum kurumlarindan tecrit edilmesi ile Kibris Temsilciler Meclisi nde de 1964 yilinda ayrilmalari sonrasinda 1964 yilinin Ilkbahar AKPA Genel Kuruluna katilmak icin sadece Kibrisli Rumlardan olusan 6 kisilik bir heyet gonderilmis fakat bu heyeti AKPA tarafindan onaylamamistir AKPA nin 1964 Sonbahar Genel Kuruluna ise bu kez Kibris Cumhuriyeti tarafindan Kibrisli Turkler icin ayrilan koltuklar bos birakilarak sadece Rumlari temsil eden 4 kisilik bir heyet gonderilmis ve AKPA bir sonraki Genel Kurul donemine kadar sorunun cozulecegi dusuncesi ile bu listeyi onaylamistir Bu duruma ragmen bir sonraki genel kurul donemine kadar Kibrisli Turklerin temsil sorunun cozulememesi nedeniyle Kibris AKPA daki tum temsiliyet hakkini kaybetmis Kibrisli Turklerin olmadigi bir Kibris heyeti Kibrisli Turklere tahsis edilen sandalyeler bos birakilmasina ragmen onaylamamistir Kibris Cumhuriyeti nin Avrupa Konseyi deki temsiliyeti sadece Bakanlar Komitesi ile sinirli kalmistir Kibris Turk toplumunun temsilcileri 21 Eylul 1961 ile 1 Mayis 1964 tarihleri arasinda AKPA da yer almislar bu tarihten sonra artik bir Rum kurumuna haline donusen ve Kibrisli Turk temsilcilerin olmadigi bir meclis olan Kibris Temsilciler Meclisi nden AKPA ya bir Kibris Turku gidememistir Bunun yaninda 1964 ten 1984 e kadar Kibris Rum toplumu da asamble calismalarinda temsil edilmemistir Turkiye de gerceklesen 12 Eylul Darbesi sonrasinda kurulan askeri yonetim doneminden faydalanan Kibrisli Rumlar asamblede yeniden yer alamaya baslamistir Bugun hala Kibris Cumhuriyeti kontenjaninda Kibrisli Turkler icin ayrilan koltuklar bos birakilmis durumdadir Kibrisli Turkler Tekrar AKPA da1997 yilinda alinan bir kararla 3 asil uyelikten Kibrisli Turklere dusen 1 koltuk icin sadece Kibris la ilgili fikirlerini ifade etmek ve genel kurulun diger toplantilarina katilmadan sadece komisyon toplantilarina katilmak uzere Kibrisli Turk uye getirildi AKPA nin Kibrisli Rumlarin onergesiyle kabul ettigi kararla Kibrisli Turklerin Kibris heyeti icinde temsiliyeti ongormustu Bu karar Kibrisli Turklerin AKPA da Rumlardan onay alarak temsil edilecegi seklinde yorumlandigi icin KKTC tarafinca uygulanamaz ilan edilmisti Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Toplantisi 2004 yilinda adada cozum yolunda adimlar sonucunda gerceklesen Annan Plani nin Kibrisli Turkler tarafindan 64 91 oraninda kabul edilmesine ragmen Kibrisli Rumlarca 75 38 lik bir oranla reddedilmesi sonrasinda 29 Nisan 2004 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafindan kabul edilen 1376 sayili kararda Kibris Turk toplumu secilmis temsilcilerinin AKPA calismalarina katilabilmelerine imkan verilmesine karar verilmistir Kabul edilen bu karar dogrultusunda Kibris Turk toplumu secilmis temsilcileri ibaresi altinda KKTC milletvekillerini davet eden AKPA KKTC Cumhuriyet Meclisi uyesi olan ve KKTC de yapilan genel secimler ile secilen kisileri Kibris Turk Toplumu adina calismalarina gozlemci sifati ile katmistir Gorev alan her iki KKTC milletvekili tum komite calismalarina ve tum Genel Kurul oturumlarina katilabilmekte ve buralarda soz alip konusabilmekte ancak oy hakki bulunmamaktadir Bunlarin yani sira KKTC milletvekilleri AKPM ye katilan farkli ulke milletvekillerince siyasi gorusler dogrultusunda olusturulan siyasi gruplara da katilabilmektedirler 2004 yilinda kabul edilen bu kararlar birlikte KKTC ile defa Avrupa ya ait kurumlarda Kibris Turk Toplumu adiyla bile olsa milletvekilleri marifetiyle resmen temsil edilmis olmustur Diger bir onemli husus ise KKTC de yapilan secimler sonucu secilen milletvekillerinin AKPA tarafindan Kibrisli Turkleri temsil etme noktasinda kabul edilmesiyle KKTC secimlerininde zimnen taninmasi anlamina gelmektedir Mevcut Kibris Cumhuriyeti ile hicbir iliskileri bulunmayan ve Rumlardan onay alinmaksizin bu milletvekillerini bunyesine almak suretiyle asamble Kibrisli Turklere yonelik olan siyasi ambargolari kismet hafifletmis olmustur 2004 yilindan sonra Kibris li Turkleri AKPA da temsil etmis olan milletvekilleri sunlardir Ozdil Nami Cumhuriyetci Turk Partisi Tahsin Ertugruloglu Ulusal Birlik Partisi Cumhuriyetci Turk Partisi Huseyin Ozgurgun Ulusal Birlik Partisi Ulusal Birlik Partisi AKPA uyeleri KKTC Cumhuriyet Meclisinin her genel secimden sonra meclis genel kurulunda yaptigi secimle belirlenmektedir Halen Cumhuriyetci Turk Partisi Milletvekili ve Ulusal Birlik Partisi Milletveki Tahsin Ertugruloglu 4 Aralik 2013 tarihinde secildikleri AKPA da Mehmet Caglar Sosyalist Grup a Tahsin Ertugruloglu da Avrupa Demokrat Grubu na uye olmusturcMehmet Ali Talat in Meclis e HitabiDonemin KKTC Cumhurbaskani Mehmet Ali Talat 2008 yilinin Kasim ayinda Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinde Avrupali Parlamenterlere Kibris Turk halkinin secilmis lideri sifati ile hitap etti Konusmasinda izolasyonlari elestiren Talat ambargolar karsisinda sadece Turkiye nin destegiyle ayakta kaldik Turkiye olmasaydi Kibrista Kibrisli Turk kalmazdi demistir Kaynakca a b c d e Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi ile Iliskiler 31 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 a b c Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi nde AKPM KKTC nin Temsiliyeti 31 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 Halit Ali RIZA 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 Umit SULEYMAN 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 Burhan NALBANTOGLOU 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 2 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2014 Cyprus 25 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2014 21 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2020 a b c Kibrisliturkler Avrupa Parlamentosunda 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014 Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi 1376 Nolu karar 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2020 KKTC li Turkler Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi Genel Kurulu na ilk defa katilacak olu kirik baglanti AKPM Genel Kurulu na Hitabi AKPM de konusan ilk KKTC Cumhurbaskani 6 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2014