Kümbet Camii ya da Havariler Kilisesi (Ermenice: Սուրբ Առաքելոց Եկեղեցի Surb Arakelots' yekeğets'i), Kars'ta yer alan tarihi bir yapı. 10. yüzyılda Ermenilerin katedral kilisesi olarak inşa edilen yapı, Doğu'nun Ayasofya'sı diye nitelendirilir. Ermeni Kırımı'ndan sonra camiye çevirilmiştir.
Tarihçe
10. yüzyılda Kars ve civarında hüküm sürmüş Ermeni Bagratuni Krallığı döneminde bir Ermeni-Gürcü kilisesi olarak inşa edilmiştir, bu civarda yaşayan Ermenilere ve Gürcülere ibadet imkânı sağlamıştır. Kral Abas'ın yaptırdığı kilise beş yıl içinde bitirilmiştir. Bu yapı bir ibadethaneden ziyade Hristiyanlık için büyük bir kutsallığa sahip olan 12 Havari'yi anma münasebeti ile de yapılmıştır.
Daha sonra 1064 yılında Müslüman egemenliğine geçen yöredeki bu kilise camiye dönüştürülerek Kümbet Camii adını almıştır. Bölge Rus hakimiyetine girince cami Rus Ortodoks kilisesine çevrilmiş, 1918 yılında Türk hakimiyetine girince yeniden camiye çevrilmiştir. 1964 yılında ise müzeye dönüştürülerek, Kars'ta yapılan kazılardan elde edilen tarihî eserler burada sergilenmeye başlanmıştır. Kars Müzesi adıyla da bilinen bu eski ibadethane, bu işlevini 1981 yılına kadar sürdürmüştür. 1993 yılından bu yana yine cami olarak kullanılmaktadır.
Mimari
Yapı, merkezi planlı dört nişle genişleyen dik açılara sahiptir. Kubbesi konik biçiminde olan yapı, kubbe altındaki nişler içte yuvarlak dışta beş köşeli olarak yapılmıştır. Yapının ana girişi batı tarafındadır. Ayrıca güney ve kuzey taraflarda da iki giriş kapısı mevcuttur. Apsis yarım daire biçimindedir. Bunun yanı sıra apsisi de içerisine alan 12 metre çapındaki kubbe altı ana mekanı 8 tane ince uzun tonoz kemerli pencere ile aydınlatılmıştır. Havariler Kilisesi yöreye özgü düzgün kesme bazalt taşından yapılmıştır. Mimari bakımdan Ermeni kiliselerinin tipik özelliklerine sahiptir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kümbet Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Radikal Gazetesi'nin yapıyla ilgili haberi6 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ https://books.google.com.tr/books?id=sGrEDwAAQBAJ&pg=PA22&dq=k%C3%BCmbet+camii+kars&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiau9atws_nAhU4VRUIHZT6DVkQ6AEIKTAA#v=onepage&q=k%C3%BCmbet%20camii%20kars&f=false []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kumbet Camii ya da Havariler Kilisesi Ermenice Սուրբ Առաքելոց Եկեղեցի Surb Arakelots yekegets i Kars ta yer alan tarihi bir yapi 10 yuzyilda Ermenilerin katedral kilisesi olarak insa edilen yapi Dogu nun Ayasofya si diye nitelendirilir Ermeni Kirimi ndan sonra camiye cevirilmistir Kumbet Camii Havariler Kilisesi Tarihce10 yuzyilda Kars ve civarinda hukum surmus Ermeni Bagratuni Kralligi doneminde bir Ermeni Gurcu kilisesi olarak insa edilmistir bu civarda yasayan Ermenilere ve Gurculere ibadet imkani saglamistir Kral Abas in yaptirdigi kilise bes yil icinde bitirilmistir Bu yapi bir ibadethaneden ziyade Hristiyanlik icin buyuk bir kutsalliga sahip olan 12 Havari yi anma munasebeti ile de yapilmistir Daha sonra 1064 yilinda Musluman egemenligine gecen yoredeki bu kilise camiye donusturulerek Kumbet Camii adini almistir Bolge Rus hakimiyetine girince cami Rus Ortodoks kilisesine cevrilmis 1918 yilinda Turk hakimiyetine girince yeniden camiye cevrilmistir 1964 yilinda ise muzeye donusturulerek Kars ta yapilan kazilardan elde edilen tarihi eserler burada sergilenmeye baslanmistir Kars Muzesi adiyla da bilinen bu eski ibadethane bu islevini 1981 yilina kadar surdurmustur 1993 yilindan bu yana yine cami olarak kullanilmaktadir MimariYapi merkezi planli dort nisle genisleyen dik acilara sahiptir Kubbesi konik biciminde olan yapi kubbe altindaki nisler icte yuvarlak dista bes koseli olarak yapilmistir Yapinin ana girisi bati tarafindadir Ayrica guney ve kuzey taraflarda da iki giris kapisi mevcuttur Apsis yarim daire bicimindedir Bunun yani sira apsisi de icerisine alan 12 metre capindaki kubbe alti ana mekani 8 tane ince uzun tonoz kemerli pencere ile aydinlatilmistir Havariler Kilisesi yoreye ozgu duzgun kesme bazalt tasindan yapilmistir Mimari bakimdan Ermeni kiliselerinin tipik ozelliklerine sahiptir Ayrica bakinizFethiye Camii Camiye cevrilen kiliselerDis baglantilarWikimedia Commons ta Kumbet Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Radikal Gazetesi nin yapiyla ilgili haberi6 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 https books google com tr books id sGrEDwAAQBAJ amp pg PA22 amp dq k C3 BCmbet camii kars amp hl tr amp sa X amp ved 0ahUKEwiau9atws nAhU4VRUIHZT6DVkQ6AEIKTAA v onepage amp q k C3 BCmbet 20camii 20kars amp f false yalin URL Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Arsivlenmis kopya PDF 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Subat 2020