Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.
Küçük Menderes | |
---|---|
Nehrin orta kısmı, Ovakent Köprüsü, Ödemiş | |
Selçuk ovasını sulayarak Selçuk İlçesinin batısından denize dökülür. Küçük Menderes'in alüvyon getirip kıyı çizgisinden sürekli olarak ilerlemiş olması neticesinde, ilk çağların en önemli liman şehirlerinden biri olan Efes, bugün denizden 5–6 km içeride kalmıştır.
Batı Anadolu'da isimleri Yunanca "Meandros", yani "suların dirsek yaptığı yer" anlamına gelen "Menderes" adlı üç akarsu vardır. Biga yöresinde Kazdağları'ndan inen sularla beslenip Çanakkale Boğazı'na dökülen ve Troya'yı denizden uzaklaştıran "Eski Menderes" ırmağı, Homeros'un İlyada'sındaki Skamandros ırmağıdır. Yukarıda anlatılmak istenen ve eski adı Kaystros ya da Astarpa olan "Küçük Menderes Nehri", İzmir'in Ödemiş İlçesi arkasında yükselen ve eski adı Tmolos olan Bozdağlar'dan doğarak 175 km yol kat eder, Selçuk ilçesinin Pamucak sahilinde denizle buluşur. Nehir taşıdığı alüvyal topraklarla Efes liman kentini denizden uzaklaştırmıştır.
Türkiye'de ilk betonarme köprünün yapıldığı nehirdir.[]
Nehrin doğuşu ve izlediği yol
Ege Bölgesi'nin çatısı olan Bozdağlar'ın 2159 metrelik zirvesi ile 2070 metrelik Kumpınar Tepesi arasındaki Karakoyun Yaylası'ndan doğar. İlk adı Kadın Deresi'dir. Buradan sonra Kiraz ilçesine gelir. İlçeyi ikiye bölerek Kiraz Ovası'nı sular. Burada doğudan gelen Haliller Çayı ile birleşerek Beydağ Barajı'na gelir. Beydağ barajının çıkışında nehir batıya doğru kıvrılır. Bu sırada Tasavra Çayı ile birleşerek bereketli Küçük Menderes Ovası'nı sular. Bu ova dünyanın üç verimli ovasından biri kabul edilir.[] Nehir bu sırada güneyden ve kuzeyden birçok küçük kol ile birleşir. Bundan sonra nehrin büyük kollarından olan bademli çayı ile birleşir. Bu kol ile birleştikten sonra nehir ovada zikzaklar çizerek devam eder. Bu sırada sırası ile Aktaş, Manda Çayı ve Falaka Çayı ile birleşir. Eğridere ve Sarılar kollarının birleştiği Manda Çayı nehrin büyük kollarından biridir. Bundan sonra nehir iki kola ayrılır. Biri kuzeye, diğeri güneye devam eder. Güneye devam eden kola başka kaynak eklenmez. Kuzeydeki kola ise Ergenli, Uladı, Künk ve Tertek çayları eklenerek ovanın bayındır ve torbalı kısmı geçilir. Bundan sonra batıdan bir kol daha eklenir. Sonrasında ise iki büyük kol dar bir boğazda Belevi gölü ile bağlanır.Bundan sonra ise Küçük Menderes Nehri yüzyıllar önce doldurduğu deltaya girer. Efes antik kentini de geçerek büyük bir delta ovasından sonra denize dökülür. Suladığı bereketli ovadaki önemli yerleşim yerleri şunlardır: Selçuk, Ödemiş, Tire, Torbalı, Bayındır, Kiraz ve Beydağ.
Bazı yükseltiler: Bozdağ 2159 metre, Kumpınartepe 2070 metre, Hacıkarlığı 1829 metre, Beydağ 1646 metre, Hacetdedetepe 1831 metre, Erentepe 1678 metre, Keldağ 1372 metre, Çaldağ 1590 metre, Çatmadağ 1450 metre ve Nif Dağı 1509 metredir.
Kısaca Küçük Menderes Nehri Ege Bölgesi'ndeki jeolojik hareketlerle oluşan Bozdağlar ve Aydın Dağları arasından doğar ve Ege Denizi'ne dökülür.
İklim
Küçük Menderes Nehri Akdeniz iklimindedir. Bu bölgede yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yağışların çoğu yağmur şeklindedir. Kar genellikle 900 metre ve üstüne yağar. Yıllık yağış miktarı 600–700 mm'dir. Yazları yağmur çok az yağar. Yani kısaca Küçük Menderes Nehri tipik bir Akdeniz iklimine aittir.
Bitki örtüsü
Bu iklimin bitki örtüsü Akdeniz iklim bölgesinin bitki örtüsüdür. Ovada sebze ve meyve yetiştirilip tarım yapılır. Dağlarda ise Akdeniz ikliminin karakteristik bitki örtüsü olan maki bulunur. Kızılçam toplulukları da sıklıkla bulunur. Yüksek bölgelerde ise karaçam toplulukları bulunur. Dağ eteklerinde zeytin tarımı çok sık görülür.
Rejimi
Küçük Menderes Nehri'nin rejimi düzensizdir. Daha çok yağmur suları ile beslenir. Nehir kışın yağan kar ile birlikte ilkbaharda akışının doruğuna ulaşır. Nehrin debisi 150 m³/s'dir. Nehir çok çabuk kabarır, çok çabuk kurur. Özellikle yaz aylarında kuruma noktasına gelir. İlkbaharda ise deltasında birçok göl oluşur. Bunlardan ikisi Gebekirse ve Çatal gölleridir.
Ege Bölgesi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Akarsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kucuk Menderes Ege yoresinde Bozdaglar dan dogan bir nehirdir Kucuk MenderesNehrin orta kismi Ovakent Koprusu Odemis Selcuk ovasini sulayarak Selcuk Ilcesinin batisindan denize dokulur Kucuk Menderes in aluvyon getirip kiyi cizgisinden surekli olarak ilerlemis olmasi neticesinde ilk caglarin en onemli liman sehirlerinden biri olan Efes bugun denizden 5 6 km iceride kalmistir Bati Anadolu da isimleri Yunanca Meandros yani sularin dirsek yaptigi yer anlamina gelen Menderes adli uc akarsu vardir Biga yoresinde Kazdaglari ndan inen sularla beslenip Canakkale Bogazi na dokulen ve Troya yi denizden uzaklastiran Eski Menderes irmagi Homeros un Ilyada sindaki Skamandros irmagidir Yukarida anlatilmak istenen ve eski adi Kaystros ya da Astarpa olan Kucuk Menderes Nehri Izmir in Odemis Ilcesi arkasinda yukselen ve eski adi Tmolos olan Bozdaglar dan dogarak 175 km yol kat eder Selcuk ilcesinin Pamucak sahilinde denizle bulusur Nehir tasidigi aluvyal topraklarla Efes liman kentini denizden uzaklastirmistir Turkiye de ilk betonarme koprunun yapildigi nehirdir kaynak belirtilmeli Nehrin dogusu ve izledigi yolEge Bolgesi nin catisi olan Bozdaglar in 2159 metrelik zirvesi ile 2070 metrelik Kumpinar Tepesi arasindaki Karakoyun Yaylasi ndan dogar Ilk adi Kadin Deresi dir Buradan sonra Kiraz ilcesine gelir Ilceyi ikiye bolerek Kiraz Ovasi ni sular Burada dogudan gelen Haliller Cayi ile birleserek Beydag Baraji na gelir Beydag barajinin cikisinda nehir batiya dogru kivrilir Bu sirada Tasavra Cayi ile birleserek bereketli Kucuk Menderes Ovasi ni sular Bu ova dunyanin uc verimli ovasindan biri kabul edilir kaynak belirtilmeli Nehir bu sirada guneyden ve kuzeyden bircok kucuk kol ile birlesir Bundan sonra nehrin buyuk kollarindan olan bademli cayi ile birlesir Bu kol ile birlestikten sonra nehir ovada zikzaklar cizerek devam eder Bu sirada sirasi ile Aktas Manda Cayi ve Falaka Cayi ile birlesir Egridere ve Sarilar kollarinin birlestigi Manda Cayi nehrin buyuk kollarindan biridir Bundan sonra nehir iki kola ayrilir Biri kuzeye digeri guneye devam eder Guneye devam eden kola baska kaynak eklenmez Kuzeydeki kola ise Ergenli Uladi Kunk ve Tertek caylari eklenerek ovanin bayindir ve torbali kismi gecilir Bundan sonra batidan bir kol daha eklenir Sonrasinda ise iki buyuk kol dar bir bogazda Belevi golu ile baglanir Bundan sonra ise Kucuk Menderes Nehri yuzyillar once doldurdugu deltaya girer Efes antik kentini de gecerek buyuk bir delta ovasindan sonra denize dokulur Suladigi bereketli ovadaki onemli yerlesim yerleri sunlardir Selcuk Odemis Tire Torbali Bayindir Kiraz ve Beydag Bazi yukseltiler Bozdag 2159 metre Kumpinartepe 2070 metre Hacikarligi 1829 metre Beydag 1646 metre Hacetdedetepe 1831 metre Erentepe 1678 metre Keldag 1372 metre Caldag 1590 metre Catmadag 1450 metre ve Nif Dagi 1509 metredir Kisaca Kucuk Menderes Nehri Ege Bolgesi ndeki jeolojik hareketlerle olusan Bozdaglar ve Aydin Daglari arasindan dogar ve Ege Denizi ne dokulur IklimKucuk Menderes Nehri Akdeniz iklimindedir Bu bolgede yazlar kurak ve sicak kislar ilik ve yagislidir Yagislarin cogu yagmur seklindedir Kar genellikle 900 metre ve ustune yagar Yillik yagis miktari 600 700 mm dir Yazlari yagmur cok az yagar Yani kisaca Kucuk Menderes Nehri tipik bir Akdeniz iklimine aittir Bitki ortusuBu iklimin bitki ortusu Akdeniz iklim bolgesinin bitki ortusudur Ovada sebze ve meyve yetistirilip tarim yapilir Daglarda ise Akdeniz ikliminin karakteristik bitki ortusu olan maki bulunur Kizilcam topluluklari da siklikla bulunur Yuksek bolgelerde ise karacam topluluklari bulunur Dag eteklerinde zeytin tarimi cok sik gorulur RejimiKucuk Menderes Nehri nin rejimi duzensizdir Daha cok yagmur sulari ile beslenir Nehir kisin yagan kar ile birlikte ilkbaharda akisinin doruguna ulasir Nehrin debisi 150 m s dir Nehir cok cabuk kabarir cok cabuk kurur Ozellikle yaz aylarinda kuruma noktasina gelir Ilkbaharda ise deltasinda bircok gol olusur Bunlardan ikisi Gebekirse ve Catal golleridir Ege Bolgesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Akarsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz