Kıvrım, normalde düzlemsel olan çökel tabakanın zaman geçtikçe farklı sebeplerle kalıcı deformasyona uğraması sonucu oluşan kavisli litolojik yapıdır. Kıvrımlanma genelde sıkıştırıcı nitelikteki kuvvetlerin basıncı altında zamanla oluşur fakat çökme sonucu ani bir kıvrımlanma da meydana gelebilir. Bazı yerlerde kıvrımlanma o kadar azdır ki, katmanın düzlemle yaptığı eğim çok zor fark edilebilir, ama kimi yerlerdeki kıvrımlanma ise katmanın iki ucunu birbirine dokunduracak kadar güçlüdür. Kıvrımlanmaya etki eden faktörlerden biri de yer çekimidir. Dikey doğrultuda yükselen alanlardaki standart kıvrımların, yer çekiminin etkisiyle oluştuğu bilinmektedir. Değişken boyutlarda olan kıvrımlar, bir kaya içinde mikroskobik boyutta olurken, dağ ölçekli bir kıvrım farklı boyut ve genişlikte olabilir. Kıvrımlar bir yörenin tektonik gelişimini açıklayan en önemli yapısal unsurlardan biridir ve bir kıvrımın oluşumu genelde tek bir süreçle değil, bir dizi sürecin birleşimi sonucunda meydana gelir.
Kıvrım Tipleri ve Geometrisi
Bir kıvrımın yüzey profiline bakıldığında, karşılıklı iki kısımdan oluştuğu görülür, bu her iki yanda bulunan yapıya kıvrım kanadı denir. İki kıvrım kanadı arasında kalan kesişme alanı ise kıvrım ekseni olarak tanımlanır. Kıvrımların formları ve geometrisi farklı koşullar altında değişkenlik gösterir.
Bu koşullar; hidrostatik basınç, gözenek basıncı ve sıcaklık gradyanıdır.
Genel olarak kıvrım tipleri;
- Antiklinal: Yer kabuğunun çukur alanlarında biriken tortul tabakanın, yan basınçlar sonucu kıvrılıp yükselmesi ile oluşan kıvrım tipidir.
- Senklinal: Benzer şekilde tortul tabakanın, yan basınçların etkisi ile aşağı doğrultuda çökmesiyle oluşan kıvrım tipidir.
- : Eğer yapı görünüm olarak bir antiklinale benziyor ve yapının merkezine en yaşlı kayaç var ise bu tür bir kıvrım antiform olarak adlandırılır.
- : Eğer yapı görünüm olarak senklinal bir yapıya benziyor fakat içerdiği kayaçların hangisi yaşlı, hangisi genç bilinmiyorsa bu tür bir kıvrım senform olarak adlandırılır.
- Monoklinal: Tabaka eğiminin aniden artması sonucu oluşan tek taraflı bükülmeye monoklinal denir.
- : Kıvrım kanatlarının birbirlerine ve eksen düzlemine paralel olduğu kıvrımlardır.
Kaynakça
- Yapısal Jeoloji, Ankara, Prof. Dr. Ergun Gökten, 1994
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kivrim normalde duzlemsel olan cokel tabakanin zaman gectikce farkli sebeplerle kalici deformasyona ugramasi sonucu olusan kavisli litolojik yapidir Kivrimlanma genelde sikistirici nitelikteki kuvvetlerin basinci altinda zamanla olusur fakat cokme sonucu ani bir kivrimlanma da meydana gelebilir Bazi yerlerde kivrimlanma o kadar azdir ki katmanin duzlemle yaptigi egim cok zor fark edilebilir ama kimi yerlerdeki kivrimlanma ise katmanin iki ucunu birbirine dokunduracak kadar gucludur Kivrimlanmaya etki eden faktorlerden biri de yer cekimidir Dikey dogrultuda yukselen alanlardaki standart kivrimlarin yer cekiminin etkisiyle olustugu bilinmektedir Degisken boyutlarda olan kivrimlar bir kaya icinde mikroskobik boyutta olurken dag olcekli bir kivrim farkli boyut ve genislikte olabilir Kivrimlar bir yorenin tektonik gelisimini aciklayan en onemli yapisal unsurlardan biridir ve bir kivrimin olusumu genelde tek bir surecle degil bir dizi surecin birlesimi sonucunda meydana gelir Asiri siki kivrimlar Moruya New South Wales Austraila yakininda Kivrim Tipleri ve Geometrisi limb kanat hinge zone kesisme alani hinge line kesisme cizgisi axial plane eksen yuzeyi Bir kivrimin yuzey profiline bakildiginda karsilikli iki kisimdan olustugu gorulur bu her iki yanda bulunan yapiya kivrim kanadi denir Iki kivrim kanadi arasinda kalan kesisme alani ise kivrim ekseni olarak tanimlanir Kivrimlarin formlari ve geometrisi farkli kosullar altinda degiskenlik gosterir Bu kosullar hidrostatik basinc gozenek basinci ve sicaklik gradyanidir Rainbow Basin senklinali Barstow California yakinlarinda Genel olarak kivrim tipleri Antiklinal Yer kabugunun cukur alanlarinda biriken tortul tabakanin yan basinclar sonucu kivrilip yukselmesi ile olusan kivrim tipidir Senklinal Benzer sekilde tortul tabakanin yan basinclarin etkisi ile asagi dogrultuda cokmesiyle olusan kivrim tipidir Eger yapi gorunum olarak bir antiklinale benziyor ve yapinin merkezine en yasli kayac var ise bu tur bir kivrim antiform olarak adlandirilir Eger yapi gorunum olarak senklinal bir yapiya benziyor fakat icerdigi kayaclarin hangisi yasli hangisi genc bilinmiyorsa bu tur bir kivrim senform olarak adlandirilir Monoklinal Tabaka egiminin aniden artmasi sonucu olusan tek tarafli bukulmeye monoklinal denir Kivrim kanatlarinin birbirlerine ve eksen duzlemine paralel oldugu kivrimlardir KaynakcaYapisal Jeoloji Ankara Prof Dr Ergun Gokten 1994