Latince, fazlasıyla çekim içeren bir dil bilgisi yapısına sahiptir. Bu açıdan zaman zaman Türkçedeki çekim yapısını andırsa da, genel olarak çekim yapısı Türkçeden daha farklıdır. Her kitap, okul ve hattâ öğretmen, dil bilgisini farklı bir yöntem ve yapısal sıra ile öğretse de, Latince dil bilgisi genel olarak dokuz ana başlık altında incelenebilir:
- Latin alfabesi ve telaffuz.
- İsimler (nomina), ki bu, ismin hâlleri ve isim çekimlerini içerir.
- Zamirler (pronomina).
- Fiiller (verba), ki bu; zamanların kullanımı, fiil çekimleri ve düzensiz fiiller gibi konuları içerir.
- Sıfatlar (adiectiva).
- Zarflar (adverbia).
- Bağlaçlar (coniunctiones).
- Edatlar (praepositiones).
- Ünlemler (interiectiones).
İsimler
İsmin Hâlleri
- Konu hakkında detaylı bilgi için bakınız: .
Latincede ismin toplam yedi hâli vardır (Latince:Casus). Bu yedi hâlin Türkçedeki isim hâlleri ile birebir denkliği söz konusu olmadığı gibi, Latincede örneğin -den hâlinde olan bir isim Türkçeye çevrildiğinde -de hâli alabilir. Türkçe denkleriyle Latince ismin hâlleri (Latince adlarıyla):
- Nominativus - Türkçede ismin yalın hâline denktir.
- Vocativus - Türkçede tam karşılığı yoktur, seslenme hâlidir, özneye hitap edildiğini belirtir.
- Accusativus - Türkçede ismin i hâline denktir.
- Genitivus - Türkçede iyelik ekine (-in eki) denktir.
- Dativus - Türkçede ismin -e hâline denktir.
- Ablativus - Türkçede ismin -den hâli ve "ile" sözcüğüne denktir.
- Locativus - (Eski Latince) Türkçede -de hâline denktir.
İsim Çekimleri
İsmin hâllerine göre Latincede beş çeşit isim çekimi vardır.
Fiiller
- Konu hakkında detaylı bilgi için bakınız: .
Latincede toplam beş çeşit fiil çekimi (declinatio), altı zaman (tempus), üç fiil kipi (modus), iki çatı (genus verbi) ve üç cins (genus) vardır.
Çekimler
- Birinci çekim (-are)
- İkinci çekim (-eo, -ere)
- Üçüncü çekim (-o, -ere)
- Dördüncü çekim (-io, -ere)
- Beşinci çekim (-io, -ire)
Zamanlar
- praesens: Simdiki zamanda olan olayları belirtir. (Hasan yürüyor.)
- imperfectum: Geçmişte süregelen olayları belirtir. (Hasan yürüyordu.)
- futurum simplex: Gelecek zamandaki olayları belirtir. (Hasan yürüyecek.)
- perfectum: Geçmişte yaşanıp biten olaylar belirtir. (Hasan yürüdü.)
- plusquamperfectum: Geçmiş zamanda bir olaydan önce yaşanmış başka bir olayı belirtir. (Hasan yürümüştü.)
- futurum exactum: Gelecek zamanda tamamlanması beklenen olayları belirtir. (Hasan yarına kadar yürümüş olacak.)
Kipler
- indicativus: Olguları belirtir. (Ahmet yürüdü.)
- coniunctivus: Olasılık, eğilim ve ihtiyaçlar belirtmekte kullanılır. (Ahmet yürümeli)
- imperativus: Emir kipi. (Ahmet, yürü!)
Çatılar
- activum: Etken çatı. (Ahmet masayı taşıdı.)
- passivum: Edilgen çatı. (Masa Ahmet tarafından taşındı.)
Cinsler
Latincede bütün isimler, zamirler ve sıfatlar üç cinse ayrılır:
- masculinum: eril
- femininum: dişil
- neutrum: cinssiz
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Latince Gramer (C. Cengiz Çevik) 12 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- textkit.com - Learn Latin 11 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Scriba 1.0 - Oxford Latince Dersleri için hazırlanmış yardımcı bir yazılım 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Latince fazlasiyla cekim iceren bir dil bilgisi yapisina sahiptir Bu acidan zaman zaman Turkcedeki cekim yapisini andirsa da genel olarak cekim yapisi Turkceden daha farklidir Her kitap okul ve hatta ogretmen dil bilgisini farkli bir yontem ve yapisal sira ile ogretse de Latince dil bilgisi genel olarak dokuz ana baslik altinda incelenebilir Latin alfabesi ve telaffuz Isimler nomina ki bu ismin halleri ve isim cekimlerini icerir Zamirler pronomina Fiiller verba ki bu zamanlarin kullanimi fiil cekimleri ve duzensiz fiiller gibi konulari icerir Sifatlar adiectiva Zarflar adverbia Baglaclar coniunctiones Edatlar praepositiones Unlemler interiectiones IsimlerIsmin Halleri Konu hakkinda detayli bilgi icin bakiniz Latincede ismin toplam yedi hali vardir Latince Casus Bu yedi halin Turkcedeki isim halleri ile birebir denkligi soz konusu olmadigi gibi Latincede ornegin den halinde olan bir isim Turkceye cevrildiginde de hali alabilir Turkce denkleriyle Latince ismin halleri Latince adlariyla Nominativus Turkcede ismin yalin haline denktir Vocativus Turkcede tam karsiligi yoktur seslenme halidir ozneye hitap edildigini belirtir Accusativus Turkcede ismin i haline denktir Genitivus Turkcede iyelik ekine in eki denktir Dativus Turkcede ismin e haline denktir Ablativus Turkcede ismin den hali ve ile sozcugune denktir Locativus Eski Latince Turkcede de haline denktir Isim Cekimleri Ismin hallerine gore Latincede bes cesit isim cekimi vardir FiillerKonu hakkinda detayli bilgi icin bakiniz Latincede toplam bes cesit fiil cekimi declinatio alti zaman tempus uc fiil kipi modus iki cati genus verbi ve uc cins genus vardir Cekimler Birinci cekim are Ikinci cekim eo ere Ucuncu cekim o ere Dorduncu cekim io ere Besinci cekim io ire Zamanlar praesens Simdiki zamanda olan olaylari belirtir Hasan yuruyor imperfectum Gecmiste suregelen olaylari belirtir Hasan yuruyordu futurum simplex Gelecek zamandaki olaylari belirtir Hasan yuruyecek perfectum Gecmiste yasanip biten olaylar belirtir Hasan yurudu plusquamperfectum Gecmis zamanda bir olaydan once yasanmis baska bir olayi belirtir Hasan yurumustu futurum exactum Gelecek zamanda tamamlanmasi beklenen olaylari belirtir Hasan yarina kadar yurumus olacak Kipler indicativus Olgulari belirtir Ahmet yurudu coniunctivus Olasilik egilim ve ihtiyaclar belirtmekte kullanilir Ahmet yurumeli imperativus Emir kipi Ahmet yuru Catilar activum Etken cati Ahmet masayi tasidi passivum Edilgen cati Masa Ahmet tarafindan tasindi Cinsler Latincede butun isimler zamirler ve sifatlar uc cinse ayrilir masculinum eril femininum disil neutrum cinssizAyrica bakinizParticipium coniunctum Ablativus absolutus Latince Dil bilgisiDis baglantilarLatince Gramer C Cengiz Cevik 12 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Ingilizce Ingilizce textkit com Learn Latin 11 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Scriba 1 0 Oxford Latince Dersleri icin hazirlanmis yardimci bir yazilim 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce