William Lawrence Bragg (d. 31 Mart 1890 - ö. 1 Temmuz 1971), Avustralya doğumlu Britanyalı fizikçi. Bragg’in X-ray yasalarının ve X-ray kristalograferi kâşifi. 1915 yılında babası William Henry Bragg ile kristallerin yapılarını x ışınları yardımıyla analiz etmesindeki çalışmalarından dolayı Nobel ödülünü kazanmışlardır.
Lawrence Bragg | |
---|---|
Doğum | William Lawrence Bragg 31 Mart 1890 Kuzey Adelaide, Güney Avustralya |
Ölüm | 1 Temmuz 1971 (81 yaşında) Ipswich, Birleşik Krallık |
Milliyet | Avustralyalı |
Mezun olduğu okul(lar) | Cambridge Üniversitesi |
Ödüller | 1915 Nobel Fizik Ödülü |
Kariyeri | |
Dalı | Fizikçi |
Çalıştığı kurumlar | , Manchester Cambridge Üniversitesi |
Doktora danışmanı | J. J. Thomson W.H. Bragg |
Doktora öğrencileri | |
Nobel Ödülü alan en genç insandır. William Henry Bragg'ın oğludur. |
1941 yılında Bragg şövalye nişanı aldı. 2014 yılına kadar, Nobel Fizik Ödülü'nü 25 yaşında kazanarak en genç kişiydi.(2014 yılında Malala Yousafzai 17 yaşında Nobel ödülünü kazandı.) 1953 yılı şubat ayında Lames D. Watson ve Francis Crick DNA’nın yapısını keşfettiklerini rapor ettiklerinde, Bragg Cambridge’deki Cavendish laboratuvarının yöneticisiydi.
Biyografisi
Gençliği
Bragg Avustralya'nın doğusundaki North Adelaide de doğdu. Küçük yaşta bilime ve matematiğe ilgi göstermeye başladı. Babası, William Henry Bragg Adelaide Üniversitesinde kıdemli bir Matematik ve fizik profesörüydü. Okula başladıktan kısa bir süre sonra Lawrance üç tekerlekli bisikletinden düştü ve kolunu kırdı. Babası Röntgen’nin Avrupa'daki deneyleri hakkında yazı okumuştu ve kendi deneysel ekipmanları ile oğlunun kırık kolunu inceledi. Avustralya'da X ışınları ilk defa cerrahi amaç ile kullanılmıştı.
1905 yılında, Aziz Petrus College'da Adelaide eğitimine başladıktan sonra, 16 yaşında Bragg adelaide üniversitesine başladı. Matematik, fizik ve kimya hakkında ders almaya başladı 1908 yılında mezun oldu. Aynı sene babası Leeds Üniversitesinin fizik bölümünün başına geçirildi. Ailesini de yanında İngiltere'ye getirdi. Bragg Cambridge deki Trinity College te 1909 yılı sonbaharında matematik eğitimi almaya başladı. Pneumonia hastalığı tarafından yatağa düşmesine sınavlarını yatakta oldu. Matematikte mükemmelliğe ulaştıktan sonra, Bragg sonraki çalışmaları için fizik bölümüne aktarıldı. 1911 yılında sınıf birinciliği ile mezun oldu. 1914 yılında Bragg Trinity College üyesi oldu.
Bragg’in diğer ilgi alanı ise deniz kabuğu koleksiyonculuğuydu. Koleksiyonu beş yüz çeşit içermekteydi, hepsini kendisi güney Avustralya kıyılarından toplamıştır. Yeni bir mürekkep balığı türü keşfetmiştir ve adına Joseph Verco demiştir.
Kariyer
X-ışını kristalografisi çalışmaları
Bragg kristallerin X-ışınları kırınımı ile ilgili kuralı ile ünlüdür. Bragg’in kuralı kristal yapı tarafından kırılan X-ışınıyla,kristal formdaki bir atomu pozisyonunu hesaplamayı mümkün kılmaktadır. Bu çalışmayı Cambridge’deki ilk öğrencilik yılında yani 1912’de yapmıştır. Bu fikri Leeds Üniversitesinde X-ışını spektrometresi geliştiren babasıyla görüştü. Bu cihaz birçok farklı tip kristali analiz etmeye yarıyordu.
Ses ile Uzaklık tespit etme
Bragg’in çalışmaları Birinci ve İkinci Dünya Savaşları yüzünden sekteye uğramıştır. İki savaş esnasında da ses ile düşman silahlarının mesafesini bulmak üzerine çalışmıştır. Bu çalışması esnasında William Sansome Tucker, Harold Roper Robinson ve Henry Harold Hemming tarafından yardım almıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında Britanya İmparatorluk Nişanı ve Military Cross ödülü ile onurlandırılmıştır.
2 Eylül 1915 yılında kardeşi Gelibolu Çıkartması esnasında öldürülmüştür. Bundan kısa bir süre sonra, Willian Lawrence Bragg Nobel fizik ödülünü kazandığını öğrenmiştir. Bunu öğrendiğinde henüz 25 yaşındadır.
1919 ve 1937 yılları arasında Victoria University of Manchester ‘da fizik profesörü olarak çalışmıştır. 1937 yılında Teddington’da bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarında yöneticilik yapmıştır.
İkinci Dünya Savaşından sonra Bragg Cambridge dönüp Cavendish Laboratuvarındaki araştırma gruplarını ikiye bölmüştür. Bragg ideal araştırma biriminin, altı ilâ on iki bilim adamı ve birkaç yardımcıdan oluştuğuna inanmaktadır.
Protein üzerine çalışması
1948 yılında proteinlerin yapılarıyla ilgilenmeye başladı ve biyoloji problemlerini fizik kullanarak çözmekle kısmen sorumlu bir grup kurdu. 1953 yılında DNA yapısını keşfinde rol oynadı. Cavendish’te koruması altın çalışan Francis Crick ve James D. Watson’a destek sağladı.
Bragg DNA’nın keşfini ilk olarak Belçika ‘da 8 Nisan 1953 tarihinde yaptı, fakat basın tarafından bildirilmedi. 14 Mayıs 1953 tarihinde Londra’ki Guys Hospital Medical School’da bir konuşma yaptı. Konuşma 15 Mayıs 1953 tarihinde The News Chronicle of London gazetesine “Sen niçin sensin.Yaşamın sırlarının yakınına” şeklinde yer aldı.
Bragg kırk yıl önce geliştirdiği X-ışını yönteminin doğanın kendisinin derinliklerini anlamanın merkezi olduğunu görmekten minnettardı. Bu sırada Cavendishte Max Perutz kendisine Nobel Ödülü kazandıracak, hemoglobin yapısı üzerine olan çalışmasını yapmaktaydı. Bragg başarılı bir şekilde topladığı Crick, Watson ve Maurice Wilkins’ten oluşan grup Nobel Fizyoloji ve Tıp alanında aday oldular. Wilkins çalışmalarını King’s College London’da DNA yapısının belirlenmesi üzerine çalışan araştırmacılarla paylaşıyordu. Bu araştırmacılar arasında bulunan Rosalind Franklin “photograph 51” sayesinde, Linus Pauling’in söylediğinin aksine DNA’nın üçlü sarmal yapıda değil ikili sarmal yapıda olduğunu göstermiştir. Franklin ödül verilmeden önce hayatını kaybetti ve ödül sadece yaşayan insanlara verilyordu.
Tavuk yumurtasının beyaz lisozim kristal yapısı 1965 yılında Lawrence Bragg Yönetimi altından bulunan Royal Institution’da D C Philips tarafından çözülmüştür. Bu çalışma heliksinin keşfini sağlamıştır. Tavuk yumurtasının lisozim yapısı asimetrik yapıya sahiptir ve a=b=79.1Å, c = 37.9 Å boyutları ile dörtgen alan P2 grubuna aittir. Heliksinin varlığı W L Bragg, J C Kendrew ve M F Perutz tarafından 1950 yılında öngörülmüştür. Bu heliks aynı zamanda Pauling ‘in alpha heliksine denk gelmektedir. Görüldüğü üzere çoğu araştırmacı heliksinin lisozim yapıda ne işe yaradığını kavrayamadı. Pauling yukarıda 1950 yılında bahsedilen bilgilerin bulunduğu raporu hiçbir zaman onaylamadı.
Myoglobinden farklı olarak, lisozim proteinlerin deki alpha helikslerde yüzde 40 oranda amino-asitler 4 ana gerginliğe sahiptir. Myoglobinde ise bu rakam yüzde seksenleri bulmaktadır. Bragg W L, Kendrew J C ve Perutz M F 1950 yılında ilk önerileri helikslerin polipeptid yapıda olduğu üzerinedir. Bu fikir helikslerin devir kristalografik. Bu yapıya göre, her üçüncü peptid bir hidrojen bağı ile birinciye bağlanmış olacaktır ve buda on atomdan oluşan bir halka olmasını sağlayacaktır.
Royal Instituion
Bragg’in Royal Institution ile uzun bir birlikteliği olmuştur.
1938-1953 yılları arası Doğa Felsefesi Profesörlüğü
1954-1966 yılları arası Kimya Profesörlüğü
1954-1966 yılları arası Superintendent of the House görevi
1954-1966 yılları arası Davy Faraday Araştırma Laboratuvar’ında yöneticilik
1965-1966 yılları arasında İdarecilik
1966-1971 yıllarında Emekli Profesör olarak bulunmuştur
1931,1934 ve 1961 yıllardaki Noel derslerinde The Universe of Light, Electricity and Electricity derslerini vermek üzere Royal Institue çağrılmıştır. Bragg Royal Institue’de bulunduğu zamanlarda okulun ders programlarını da başlatmıştır.
Kişisel hayatı
Bragg 1921 yılında Alice Hopkinson ile evlenmiştir. Dört çocukları olmuştur. İsimleri Stephen Lawrence (1923–2014), David William (d. 1926), Margaret Alice, (d.1931)(Mark Heath ile evli) ve Patience Mary, (d.1935) dir. Alice, kocası 1937 yılında NPL’e atanana kadar Withington Girls' School personel olarak bulunmaktaydı.
Bragg ressamlık, edebiyat ve bahçe işleri hobilerine sahip olmuştur. Londra’ya taşındığında bahçe işlerini özlemiş ve bir yerde bahçıvan olarak çalışmaya başlamıştır. İş vereni onu bir ziyaretçisi onu bahçede görüp şaşırıncaya dek tanımamıştır. Waldringfield’deki evinin yanındaki hastane’de ölmüştür. Bragg Cambridge Üniversite’sine bağlı olan Trinity College’ye gömülmüştür.
Ödülleri
Bragg 1921 yılında Fellow of the Royal Society “Diğerlerini gereksiz kılan nitelik”mottosuna sahip gruba üye olarak seçildi. 1941 yılında Kral Dördüncü George tarafından şövalye unvanına yükseltildi. Copley ve Kraliyet madalyalarına layık görüldü. Hunter, Bragg ile ilgili kitabında, ondan “Bir fizikçiden daha çok bir kristalografer” diye bahsetmiştir, diğer taraftan Bragg’in yaşamı boyu icraatlar göstermiştir ki o herkesten daha fazla fizikçidir. Bu yüzdendir ki Bragg 1939 yılından 1943 yılına kadar Institute of Physics’te rektörlük yapmıştır. 1967 yılında Kraliçe İkinci Elizabeth’ten Companion of Honour ödülünü almıştır.
1992 yılından beri Australian Institute of Physics fizik alanında yüksek başarı gösteren öğrencilerini ön tarafında (babası) William ve (kendisi) Lawrence Bragg’in bulunduğu altın Bragg ödülü ile onurlandırmaktadır.
- Nobel Fizik Ödülü (1915)
- Matteucci Madalyası (1915)
- Kraliyet Madalyası (1946)
- Guthrie Ödülü (1952)
- Copley Madalyası (1966)
Kaynakça
"William Lawrence Bragg İngilizce Vikipedi". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016.
Dış bağlantılar
- D.N.A.'nın Ölümü7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Nobelprize.org - 1915 Nobel Fizik Ödülü19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
William Lawrence Bragg d 31 Mart 1890 o 1 Temmuz 1971 Avustralya dogumlu Britanyali fizikci Bragg in X ray yasalarinin ve X ray kristalograferi kasifi 1915 yilinda babasi William Henry Bragg ile kristallerin yapilarini x isinlari yardimiyla analiz etmesindeki calismalarindan dolayi Nobel odulunu kazanmislardir Lawrence BraggDogumWilliam Lawrence Bragg 31 Mart 1890 Kuzey Adelaide Guney AvustralyaOlum1 Temmuz 1971 81 yasinda Ipswich Birlesik KrallikMilliyetAvustralyaliMezun oldugu okul lar Cambridge UniversitesiOduller1915 Nobel Fizik OduluKariyeriDaliFizikciCalistigi kurumlar Manchester Cambridge UniversitesiDoktora danismaniJ J Thomson W H BraggDoktora ogrencileriNobel Odulu alan en genc insandir William Henry Bragg in ogludur 1941 yilinda Bragg sovalye nisani aldi 2014 yilina kadar Nobel Fizik Odulu nu 25 yasinda kazanarak en genc kisiydi 2014 yilinda Malala Yousafzai 17 yasinda Nobel odulunu kazandi 1953 yili subat ayinda Lames D Watson ve Francis Crick DNA nin yapisini kesfettiklerini rapor ettiklerinde Bragg Cambridge deki Cavendish laboratuvarinin yoneticisiydi BiyografisiGencligi Bragg Avustralya nin dogusundaki North Adelaide de dogdu Kucuk yasta bilime ve matematige ilgi gostermeye basladi Babasi William Henry Bragg Adelaide Universitesinde kidemli bir Matematik ve fizik profesoruydu Okula basladiktan kisa bir sure sonra Lawrance uc tekerlekli bisikletinden dustu ve kolunu kirdi Babasi Rontgen nin Avrupa daki deneyleri hakkinda yazi okumustu ve kendi deneysel ekipmanlari ile oglunun kirik kolunu inceledi Avustralya da X isinlari ilk defa cerrahi amac ile kullanilmisti 1905 yilinda Aziz Petrus College da Adelaide egitimine basladiktan sonra 16 yasinda Bragg adelaide universitesine basladi Matematik fizik ve kimya hakkinda ders almaya basladi 1908 yilinda mezun oldu Ayni sene babasi Leeds Universitesinin fizik bolumunun basina gecirildi Ailesini de yaninda Ingiltere ye getirdi Bragg Cambridge deki Trinity College te 1909 yili sonbaharinda matematik egitimi almaya basladi Pneumonia hastaligi tarafindan yataga dusmesine sinavlarini yatakta oldu Matematikte mukemmellige ulastiktan sonra Bragg sonraki calismalari icin fizik bolumune aktarildi 1911 yilinda sinif birinciligi ile mezun oldu 1914 yilinda Bragg Trinity College uyesi oldu Bragg in diger ilgi alani ise deniz kabugu koleksiyonculuguydu Koleksiyonu bes yuz cesit icermekteydi hepsini kendisi guney Avustralya kiyilarindan toplamistir Yeni bir murekkep baligi turu kesfetmistir ve adina Joseph Verco demistir Kariyer X isini kristalografisi calismalari Bragg kristallerin X isinlari kirinimi ile ilgili kurali ile unludur Bragg in kurali kristal yapi tarafindan kirilan X isiniyla kristal formdaki bir atomu pozisyonunu hesaplamayi mumkun kilmaktadir Bu calismayi Cambridge deki ilk ogrencilik yilinda yani 1912 de yapmistir Bu fikri Leeds Universitesinde X isini spektrometresi gelistiren babasiyla gorustu Bu cihaz bircok farkli tip kristali analiz etmeye yariyordu Ses ile Uzaklik tespit etme Bragg in calismalari Birinci ve Ikinci Dunya Savaslari yuzunden sekteye ugramistir Iki savas esnasinda da ses ile dusman silahlarinin mesafesini bulmak uzerine calismistir Bu calismasi esnasinda William Sansome Tucker Harold Roper Robinson ve Henry Harold Hemming tarafindan yardim almistir Birinci Dunya Savasi esnasinda Britanya Imparatorluk Nisani ve Military Cross odulu ile onurlandirilmistir 2 Eylul 1915 yilinda kardesi Gelibolu Cikartmasi esnasinda oldurulmustur Bundan kisa bir sure sonra Willian Lawrence Bragg Nobel fizik odulunu kazandigini ogrenmistir Bunu ogrendiginde henuz 25 yasindadir 1919 ve 1937 yillari arasinda Victoria University of Manchester da fizik profesoru olarak calismistir 1937 yilinda Teddington da bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarinda yoneticilik yapmistir Ikinci Dunya Savasindan sonra Bragg Cambridge donup Cavendish Laboratuvarindaki arastirma gruplarini ikiye bolmustur Bragg ideal arastirma biriminin alti ila on iki bilim adami ve birkac yardimcidan olustuguna inanmaktadir Protein uzerine calismasi 1948 yilinda proteinlerin yapilariyla ilgilenmeye basladi ve biyoloji problemlerini fizik kullanarak cozmekle kismen sorumlu bir grup kurdu 1953 yilinda DNA yapisini kesfinde rol oynadi Cavendish te korumasi altin calisan Francis Crick ve James D Watson a destek sagladi Bragg DNA nin kesfini ilk olarak Belcika da 8 Nisan 1953 tarihinde yapti fakat basin tarafindan bildirilmedi 14 Mayis 1953 tarihinde Londra ki Guys Hospital Medical School da bir konusma yapti Konusma 15 Mayis 1953 tarihinde The News Chronicle of London gazetesine Sen nicin sensin Yasamin sirlarinin yakinina seklinde yer aldi Bragg kirk yil once gelistirdigi X isini yonteminin doganin kendisinin derinliklerini anlamanin merkezi oldugunu gormekten minnettardi Bu sirada Cavendishte Max Perutz kendisine Nobel Odulu kazandiracak hemoglobin yapisi uzerine olan calismasini yapmaktaydi Bragg basarili bir sekilde topladigi Crick Watson ve Maurice Wilkins ten olusan grup Nobel Fizyoloji ve Tip alaninda aday oldular Wilkins calismalarini King s College London da DNA yapisinin belirlenmesi uzerine calisan arastirmacilarla paylasiyordu Bu arastirmacilar arasinda bulunan Rosalind Franklin photograph 51 sayesinde Linus Pauling in soylediginin aksine DNA nin uclu sarmal yapida degil ikili sarmal yapida oldugunu gostermistir Franklin odul verilmeden once hayatini kaybetti ve odul sadece yasayan insanlara verilyordu Tavuk yumurtasinin beyaz lisozim kristal yapisi 1965 yilinda Lawrence Bragg Yonetimi altindan bulunan Royal Institution da D C Philips tarafindan cozulmustur Bu calisma 310 displaystyle 3 10 heliksinin kesfini saglamistir Tavuk yumurtasinin lisozim yapisi asimetrik yapiya sahiptir ve a b 79 1A c 37 9 A boyutlari ile dortgen alan P43 displaystyle 4 3 21 displaystyle 2 1 2 grubuna aittir 310 displaystyle 3 10 Heliksinin varligi W L Bragg J C Kendrew ve M F Perutz tarafindan 1950 yilinda ongorulmustur Bu heliks ayni zamanda Pauling in alpha heliksine denk gelmektedir Goruldugu uzere cogu arastirmaci 310 displaystyle 3 10 heliksinin lisozim yapida ne ise yaradigini kavrayamadi Pauling yukarida 1950 yilinda bahsedilen bilgilerin bulundugu raporu hicbir zaman onaylamadi Myoglobinden farkli olarak lisozim proteinlerin deki alpha helikslerde yuzde 40 oranda amino asitler 4 ana gerginlige sahiptir Myoglobinde ise bu rakam yuzde seksenleri bulmaktadir Bragg W L Kendrew J C ve Perutz M F 1950 yilinda ilk onerileri 310 displaystyle 3 10 helikslerin polipeptid yapida oldugu uzerinedir Bu fikir helikslerin devir kristalografik Bu yapiya gore her ucuncu peptid bir hidrojen bagi ile birinciye baglanmis olacaktir ve buda on atomdan olusan bir halka olmasini saglayacaktir Royal Instituion Bragg in Royal Institution ile uzun bir birlikteligi olmustur 1938 1953 yillari arasi Doga Felsefesi Profesorlugu 1954 1966 yillari arasi Kimya Profesorlugu 1954 1966 yillari arasi Superintendent of the House gorevi 1954 1966 yillari arasi Davy Faraday Arastirma Laboratuvar inda yoneticilik 1965 1966 yillari arasinda Idarecilik 1966 1971 yillarinda Emekli Profesor olarak bulunmustur 1931 1934 ve 1961 yillardaki Noel derslerinde The Universe of Light Electricity and Electricity derslerini vermek uzere Royal Institue cagrilmistir Bragg Royal Institue de bulundugu zamanlarda okulun ders programlarini da baslatmistir Kisisel hayati Bragg 1921 yilinda Alice Hopkinson ile evlenmistir Dort cocuklari olmustur Isimleri Stephen Lawrence 1923 2014 David William d 1926 Margaret Alice d 1931 Mark Heath ile evli ve Patience Mary d 1935 dir Alice kocasi 1937 yilinda NPL e atanana kadar Withington Girls School personel olarak bulunmaktaydi Bragg ressamlik edebiyat ve bahce isleri hobilerine sahip olmustur Londra ya tasindiginda bahce islerini ozlemis ve bir yerde bahcivan olarak calismaya baslamistir Is vereni onu bir ziyaretcisi onu bahcede gorup sasirincaya dek tanimamistir Waldringfield deki evinin yanindaki hastane de olmustur Bragg Cambridge Universite sine bagli olan Trinity College ye gomulmustur OdulleriBragg 1921 yilinda Fellow of the Royal Society Digerlerini gereksiz kilan nitelik mottosuna sahip gruba uye olarak secildi 1941 yilinda Kral Dorduncu George tarafindan sovalye unvanina yukseltildi Copley ve Kraliyet madalyalarina layik goruldu Hunter Bragg ile ilgili kitabinda ondan Bir fizikciden daha cok bir kristalografer diye bahsetmistir diger taraftan Bragg in yasami boyu icraatlar gostermistir ki o herkesten daha fazla fizikcidir Bu yuzdendir ki Bragg 1939 yilindan 1943 yilina kadar Institute of Physics te rektorluk yapmistir 1967 yilinda Kralice Ikinci Elizabeth ten Companion of Honour odulunu almistir 1992 yilindan beri Australian Institute of Physics fizik alaninda yuksek basari gosteren ogrencilerini on tarafinda babasi William ve kendisi Lawrence Bragg in bulundugu altin Bragg odulu ile onurlandirmaktadir Nobel Fizik Odulu 1915 Matteucci Madalyasi 1915 Kraliyet Madalyasi 1946 Guthrie Odulu 1952 Copley Madalyasi 1966 Kaynakca William Lawrence Bragg Ingilizce Vikipedi 28 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2016 Dis baglantilarD N A nin Olumu7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Nobelprize org 1915 Nobel Fizik Odulu19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde