Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leksori Manastırı (Gürcüce: ლექსორის მონასტერი), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Teketaş köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü manastırdır. Bu yapı topluluğu, Lihsor Deresi kıyısındaki yüksek kayalığın üzerinde inşa edilmiştir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Sındıran, Şenkaya |
| Koordinatlar | 40°37′05″K 42°19′35″D / 40.61806°K 42.32639°D |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 8-9. yüzyıl |
Tarihçe
Leksori veya Türkçedeki biçimiyle Leksor veya Liksor, Lihsori (ლიხსორი) adından değişime uğramıştır. Gürcü dilinde "lihi" (ლიხი), kamış türünde uzun bir bitkinin adıdır. Tarihsel Gürcü coğrafyasındaki yer adlarında yaygın biçimde yer alan "sori" (სორი) ise, Megrelce mağara anlamına gelir. Sori kelimesi Ermenice dere anlamındaki "dzor"dan (Ձոր) değişime uğramış da olabilir.
Leksori Manastırı'nın bulunduğu Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin büyük bir manastır olarak nitelediği Leksori Manastırı bu dönemden kalmış olmalıdır. Nitekim manastırın ana kilisesi olan Leksori Kilisesi'nin 8-9. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Ancak bu yapı topluluğundan eski yazılı kaynaklarda söz edilmemiştir. 1907 yılında bölgede araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, dere kıyısında, yüksek kayalığın üzerine yer alıyordu. Aşağıda, dere kıyısındaki dar ve derin vadide ise, ceviz, dut, erik ve başka meyve bahçeleri bulunuyordu. O tarihte üst tarafta bulunan manastırın yapıları varlığını koruyordu.
Mimari
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili’nin araştırma gezisi sırasında Leksori Manastırı bir ana kilise ile beş küçük kiliseden meydana geliyordu. Altıncı küçük bir kilise daha vardı, ama o tarihte yıkılmıştır. Kiliselerin tümü dolgu duvar tekniğiyle kireç harcı kullanılarak inşa edilmiş ve kesme taşlarla kaplanmıştı. Ana kilisenin kuzeydoğusunda yer alan üç kilise de aynı plan üzerine inşa edilmişti. Giriş kapıları güneyde, tek pencere ise doğudaki apsiste bulunuyordu. Dördüncü küçük kilisenin girişi batı ve güneyde cephede, penceresi doğu cephede yer alıyordu. Beşinci küçük kilise de dördüncü kiliseye benziyordu. Ana kilise olan Leksori Kilisesi tek nefli büyük bir bazilikaydı. Bu dikdörtgen planlı büyük yapının kuzey cephesine bitişik uzun bir şapel bulunuyordu ve buradan bir kapıyla ana kiliseye giriliyordu. Ana kilisenin güneyinde de yine ana yapıya bitişik iki şapel vardı. Üç papel de ana kiliseye göre daha alçak yapılar olup daha geç dönemde inşa edilmişti.
Günümüzde harabeye dönmüş olan Leksori Manastırı'nın yıkılmış olan ana kilisesi dışında, manastır kompleksinin doğusunda, kuzeydoğusunda ve kuzeyinde birer adet küçük kilise kalıntısı günümüze ulaşmıştır. Büyük ölçüde yıkılmış olan bu kiliseler uzantı biçimindeki kayalar üzerinde inşa edilmiştir. Güneyde bir kaya üzerinde inşa edilmiş olan kilise görece sağlamdır. Pembe kaplama taşları bugüne kadar gelmiş, ancak çatı örtüsü çökmüştür. Hemen alt tarafında bir kilise daha bulunmaktadır. Bu kiliseye bitişik bir oda yer alır. Leksori Manastırı’nda başka yapıların ve surların da kalıntıları bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 17. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 46". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ "Gürcü Dilinin Açıklamalı Sözlüğü (ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი)". 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2023.
- ^ "ლიხი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 10 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Megrelce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 840. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (ტაო-კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 31, 85, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leksori Manastiri Gurcuce ლექსორის მონასტერი tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli Teketas koyunde Orta Cag dan kalma bir Gurcu manastirdir Bu yapi toplulugu Lihsor Deresi kiyisindaki yuksek kayaligin uzerinde insa edilmistir Leksori ManastiriTemel bilgilerKonumSindiran SenkayaKoordinatlar40 37 05 K 42 19 35 D 40 61806 K 42 32639 D 40 61806 42 32639DurumYikintilarMimariMimari turManastirMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma8 9 yuzyilTarihceLeksori veya Turkcedeki bicimiyle Leksor veya Liksor Lihsori ლიხსორი adindan degisime ugramistir Gurcu dilinde lihi ლიხი kamis turunde uzun bir bitkinin adidir Tarihsel Gurcu cografyasindaki yer adlarinda yaygin bicimde yer alan sori სორი ise Megrelce magara anlamina gelir Sori kelimesi Ermenice dere anlamindaki dzor dan Ձոր degisime ugramis da olabilir Leksori Manastiri nin bulundugu Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan in bir parcasiydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin buyuk bir manastir olarak niteledigi Leksori Manastiri bu donemden kalmis olmalidir Nitekim manastirin ana kilisesi olan Leksori Kilisesi nin 8 9 yuzyilda insa edildigi tahmin edilmektedir Ancak bu yapi toplulugundan eski yazili kaynaklarda soz edilmemistir 1907 yilinda bolgede arastirma gezisi yapan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore dere kiyisinda yuksek kayaligin uzerine yer aliyordu Asagida dere kiyisindaki dar ve derin vadide ise ceviz dut erik ve baska meyve bahceleri bulunuyordu O tarihte ust tarafta bulunan manastirin yapilari varligini koruyordu MimariGurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin arastirma gezisi sirasinda Leksori Manastiri bir ana kilise ile bes kucuk kiliseden meydana geliyordu Altinci kucuk bir kilise daha vardi ama o tarihte yikilmistir Kiliselerin tumu dolgu duvar teknigiyle kirec harci kullanilarak insa edilmis ve kesme taslarla kaplanmisti Ana kilisenin kuzeydogusunda yer alan uc kilise de ayni plan uzerine insa edilmisti Giris kapilari guneyde tek pencere ise dogudaki apsiste bulunuyordu Dorduncu kucuk kilisenin girisi bati ve guneyde cephede penceresi dogu cephede yer aliyordu Besinci kucuk kilise de dorduncu kiliseye benziyordu Ana kilise olan Leksori Kilisesi tek nefli buyuk bir bazilikaydi Bu dikdortgen planli buyuk yapinin kuzey cephesine bitisik uzun bir sapel bulunuyordu ve buradan bir kapiyla ana kiliseye giriliyordu Ana kilisenin guneyinde de yine ana yapiya bitisik iki sapel vardi Uc papel de ana kiliseye gore daha alcak yapilar olup daha gec donemde insa edilmisti Gunumuzde harabeye donmus olan Leksori Manastiri nin yikilmis olan ana kilisesi disinda manastir kompleksinin dogusunda kuzeydogusunda ve kuzeyinde birer adet kucuk kilise kalintisi gunumuze ulasmistir Buyuk olcude yikilmis olan bu kiliseler uzanti bicimindeki kayalar uzerinde insa edilmistir Guneyde bir kaya uzerinde insa edilmis olan kilise gorece saglamdir Pembe kaplama taslari bugune kadar gelmis ancak cati ortusu cokmustur Hemen alt tarafinda bir kilise daha bulunmaktadir Bu kiliseye bitisik bir oda yer alir Leksori Manastiri nda baska yapilarin ve surlarin da kalintilari bulunmaktadir Kaynakca a b 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2018 s 17 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 a b c Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 46 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2023 Gurcu Dilinin Aciklamali Sozlugu ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2023 ლიხი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 10 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Megrelce Sozluk 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2024 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 840 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 31 85 ISBN 9789941478178