Bu madde, uygun değildir.Eylül 2018) ( |
Les Indes Galantes (Türkçe: İyi Yürekli Hindistanlılar) bir prolog ve dört "entree" (adını taşıyan Perde analoğunu) ihtiva eden ve librettosu Fransızca olarak "Louis Füzelier" tarafından yazılmış ve Jean-Philippe Rameau tarafından bestelenmiş olan "opera-bale".
![]() 1736'da basılmış "Les Indes Galante" partitur notalarının başsayfası | |
Özgün dil | Fransızca |
---|---|
Müzik | Jean-Philippe Rameau |
Libretto | Louis Fuzelier. |
Gala | 23 Ağustos 1735 |
İlk gösterim yeri | Palais-Royale Tiyatrosu, Académie Royale de Musique, Paris |
Oyuncular |
|
Bu eser hazırladığı zaman uzak ülkeler olan (Türkiye, Peru, İran ve Kuzey Amerika)'ya verilen "Hindistan" ismi ile bu ülkelerde geçen sevgi ve aşk olaylarını ele almaktadır. Bu dört değişik ülkede ve dört değişik konulu olayları ele aldığı için bunların dramatik geliştirilmelerine gayet az imkân vermektedir. Bu nedenle bu eserde konuların seçilip temsil edilmesi bir büyük "temaşa imkanı" olarak ele alınmaktadır. Gayet göz alıcı mizansenler; gayet süslü ve zengin kostümler; gayet karmaşık sahne makineleri ile özel efektler oraya çıkarılması ve özellikle gayet akrobatik danslar yapılması bu eserin önem verdiği en önemli hedefler ve ögeler olmuştur. Böylece "Les Indes galantes" operası Fransa'da XV. Louis'in, sarayının ve devlet idaresinin gayet kayıtsız bir şekilde ve gayet incelikle eğlenceye ve katılan herkese zevk vermeye kendini vakfetmesine güzel bir nişane olmuştur
Hazırlanma ve temsiller
Bu eserin prömiyer temsili 23 Ağustos 1735'te Paris'te "Academie Royale de Musique et Danse (Müzik ve dans Kraliyet Akademisi)"'nin "Theatre Royal (Kraliyet Tiyatrosu)"nda yapılmıştır. "Balet-heroique" adlı opera ve bale karışımı bir janrdan oluştuğu ilan edilen ilk temsillerde bu eser bir prolog ve ("Turc Generoux" ve "les Incas du Peru" adlı) 2 tane "entree" adı verilen Perde analoglarından oluşmaktaydı. Eserde bulunan danslar için koreografi Michel Blondy tarafından yapılmıştı. Bu ilk temsiller sonunda seyirciler gayet soğuk olarak ilgisizliklerini gösterdiler.
Bu eserin üçüncü temsili için yeni bir "Üçüncü Entree" "Entre des Fleurs" adı ile eklendi. Bu ekin liberettosu seyirci üzerinde bazı aksi tesirler yarattı. Bu entree'de bulunan İranlı-Türk prensin kadın giysisi şekilli ve gayet süslü giysiyi bazı tutucu çevrelerde büyük tenkit gördü. Fakat bu entree için Opera'nın istihdam ettiği ilk boyacı-dekoratör olan John Nicholas Servandoni'nin hazırladığı gayet zengin renkli ve süslü mizansenler seyirciler tarafından gayet popüler olarak karşılandı. Özellikle libretto içeriği üzerinde yapılan tenkitler sonraki temsillerde içeriğin peyderpey değiştirilmesine neden oldu. İlk kısmı değiştirme 11 Eylül'da verilen temsilde yapıldı. Bundan sonra bu eser sahneden indirilmeden 28 defa daha temsil edildiği için bu revizyonların başarılı olduğu kabul edilmektedir.
10 Mart 1736'da ise yeni bir "5. entree" eklenip ve 4 entree yenileştirilip eser yeniden sahnelenmeye konuldu. Bu eki için Rameau daha önce 1728'de bir kuzey Amerikalı kızılderili kabile reisinin Paris'i ziyareti adına hazırlayıp bastırdığı ve hemen popülerlik kazanmış olan klavsen için hazırlanmış bir müziksel parça olan "La danse des Indiens d'Amerique (Amerika Hintlerinin Dansı)"'nı "Les Sauvages" adı ile bu "entree"'in finali olarak kullandı. Bu seferki temsillere gelen seyirci saysı o kadar çoktu ki bunun bir "mucize" olduğu ifade edilmiştir. Operanın bu versiyonu Mart ayında verilen 6 temsilden sonra bir kenara bırakıldı. Ama 27 Aralık'ta yeni temsiller başlatıldı. 3 Kasım 1741'de bu eser en son şekliyle tüm olarak Lyons'da yapımlandı. Bundan sonra bu eserin Paris Operası'nda yeniden yapımlanması 1743-1744, 1751 ve 1761'de oldu ve bu yeni yapımlanmalarda toplam 185 temsil yapıldı. Bundan başka bu eserin prolog ve tek entree kısmı "spectacle coupe (kesilmiş temaşalar)" adlı olarak çeşitli gösteri yerlerinde zaman zaman sahnelendi.
Bundan sonra Barok müzik operaevlerinde modadan düştü ve 200 yıl kadar bir uzun zaman bu eser hiç temsil edilmedi. 30 Mayıs 1925'te Paul Dukas 'in yaptıği yeni orkestrasyon ile "Les Fleur" "entree"'sini yenilendi. Bu kısım Maurice Figara rejisörlüğünde yeniden Opera Comique Milli Tiyatrosu'nda sahneye konuldu. En sonunda 18 Haziran 1952'de tüm eser yeniden Opera Comique'de yapımlandı. Bu eser gayet popüler olup büyük sayıda seyirci çekti. 29 Eylül 1961'de bu yapımlamanın son temsili yapıldığında 20. yüzyılda 18. yüzyıl opera eserinin hiçbiri için hiç görülmemiş bir rekor olarak 236 temsil yapılmıştı.
Bu opera günümüzde nadir olarak yapımlanıp sahneye konulmaktadır. 2009/10 - 2013/14 döneminde 5 sezonda Operabase istatistiklerine göre bu opera eseri sadece 5 defa yapımlanmıştır. Bu dönemde Rameau'nun 19 opera eserinin 88 yapımında 6. sırayı almıştır.
Roller
Rol | Ses tipi | Prömiyer, 23 Agustos 1733 (Orkestra şefi: --) |
---|---|---|
Prolog | ||
Hebe | soprano | Mlle Eremans |
L'Amour (Kupid) | soprano erkek rolünde kadın şarkıcı | Mlle Petitpas |
Bellone | bariton kadın rolünde erkek şarkıcı | Cuignie |
1. Entree | ||
Emilie | soprano | Marie Pélissier |
Valère | Tiz-tenor (haute-contre) | |
Osman | bariton | Jean Dun "fils" |
2. Entree | ||
Phani | soprano | Marie Antier |
Don Carlos | Tiz-kontrtenor (haute-contre) | Pierre Jélyotte |
Huascar | bas | Claude-Louis-Dominique Chassé de Chinais |
3. Entree (birinci versiyon: Ağustos/Eylül 1735) | ||
Fatime | soprano | Mlle Petitpas |
Zaïre | soprano | Mlle Eremans |
Tacmas | Tiz-kontrtenor (haute-contre) | Denis-François Tribou |
Ali | bariton | Person |
3. Entree (ikinci versiyon: 10 Mart 1736) | ||
Fatime | soprano | Mlle Petitpas |
Atalide | soprano | Mlle Eremans |
Tacmas | tiz tenor (haute-contre) | Denis-François Tribou |
Roxane | soprano | Mlle Bourbonnais |
4. Entree (10 Mart 1736) | ||
Zima | soprano | Marie Pélissier |
Adario | tenor (Baritenor) | Louis-Antoine Cuvillier |
Damon | Tiz tenor (haute-contre) | Pierre Jélyotte |
Don Alvar | bas | Jean Dun "fils" |
Konu özeti
Prolog
Mekan:Arka planda Hebe'nin sarayı ve sahnenin iki tarafında saray bahçeleri
Hebe, gençlik tanrıçası, kendine bağlı bir gençler grubunun başında olarak onların zarif bale dansları yaparak birbirleriyle flört ederek aşkı anlamalarını sağlamaktadır (Arya: Vous, qui d'Hébé suivez les lois). Bu gençler grubu İtalyan, Polonyalı ve İspanyol gençlerinden oluşmaktadır. Fakat Bellone, savaş tanrıçası, yanında bayraklar taşıyan savaşçılar ile birlikte davullar ve trompetler çalınarak bu zevkle yapılan bale dansını durdurur. Savas tanrıçası gençlere savaşmanın zevklerinden ve galibiyetin getirdiği şan ve şereften bahsedip bu bale yapan gençleri kendi tarafına çekip onların uzak ülkelerde savaşmalarını sağlamak için onlar arasında büyük bekleyişler yaratır (Arya ve koro: La Gloire vous appelle). Hebe, L'Amour (Kupid)'i kendine yardımına çağırır. Kupid bu gençlere göstereceği opera temsili ile gençlerin Avrupa'yi geride bırakıp uzak " Hindistan" ülkelerine, gitmeleri halinde bu ülkelerde aşk tanrısı olarak kendinin niteliklerini ve kendinin yapabileceklerini onlara gösterecektir:
I. "Entree" - Le turc généreux (Cömert Türk)
Mekan:Osman Paşa'nın deniz kıyısındaki büyük konağı ve sahile doğru bahçesi
İlk "entree" için "Hindistan" ülkesi, Türklerin bulunduğu bir deniz kıyısı ülkesidir. Bir Hristiyan Fransız kız olan Emilie korsanlar tarafından Fransa sahillerinde yakalanıp köle yapılmış ve Osman Paşa'ya satılmıştır. Sahibi Osman Paşa yeni cariyesine aşık olur. Fakat Emilie kendi ülkesinde iken Valere'ye âşık olmuştur; Valere'de Emilie'ye vurulmuş ve iki aşık nişanlanmışlardır. Valere de ona aşık olup nişanlısı Emilie'nin nasıl kaybolup, nerede bulunduğunu araştırmaya başlamıştır. Osman Paşa ise Emilie'ye eski nişanlısının yanına geri dönmekten ve hatta onun yaşamakta olduğundan ümidini kesip bu aşkını ve nişanlısını unutmasını temkin eder. (Arya:İl faut que l'amour s'evole).
Bir gün Emilie Osman Paşa'nın deniz kenarındaki konağının bahçesinde iken bir büyük fırtına başlar. Bu fırtına Emilie'ye kendi bitmez tükenmez umutsuzluğunu hatırlatır. (Arya: Vaste empire des mers). Fırtına denizde bulunan bir Hristiyan gemisinin karaya vurmasına neden olur. Kaza geçirmekte olan geminin tayfalarının kurtulmak için yalvarmaları koro şarkısı olarak duyulur. (Koro:Ciel! de plus d'üne mort) Emilie gemiden kurtulanların hepsinin esir alınıp Osman Paşa'nın kölesi olacaklardan yakınmaya başlar. Emilie kazadan kurtulanlar arasında Valere'nin de bulunduğunu görür. Fakat iki eski aşık nişanlı birbirini tekrar görmekten gayet mesut olmalarına rağmen; bilmektedirler ki durumları çok kötü ve umutsuzdur. Her ikisi de artık serbest değil, Osman Paşa'nın kölesidirler.
Valere ve Emilie birbirlerine sarılıp yeni köle durumlarından birbirlerine yakınırlar. Tam bu sırada Osman Paşa sahneye girer ve âşık olduğu kadın kölesinin bir yeni erkek kölesinin kolları arasında görmekten gayet kızgındır. Fakat Osman Paşa hiç beklenmedik bir kararla iki sevgilinin serbest bırakılmasını yanındakilere emreder. Bunun nedenini Osman Paşa onlara anlatır. Osman Paşa gençken Hristiyan korsanlar tarafından yakalanıp esir alınıp köle olarak satılmıştır. Genç Osman Paşa'nın sahibi ona gayet iyi olarak davranmış ve sonunda büyük bir cömertlikle onu serbest bırakmıştır. İşte Osman Paşa, gençken kendini köle olarak satın alan; ona iyi davranan ve onu cömertçe serbest bırakan kişinin Valere olduğunu hatırlamıştır. Osman Paşa da şimdi Valere'yi serbest bırakmıştır. Onun Emilie'ye âşık olduğunu öğrenince Emilie'yi de serbest bırakır.
Osman Paşa, içinde Valere bulunan ve kaza geçiren Hristiyan gemisine refakat eden Hristiyan gemilerini buldurur. Bu refakatçi gemiyi çok değerli ticaret malları ile doldurttu ve bu malları iki sevgiliye hibe ederek onları Avrupa'daki ülkelerine gönderye karar verir. İki sevgili Osman Paşa'nın bu büyük cömertliği hakkında şarkılar düzerler Osmanlı sahillerinden ayrılmaya hazırlanırlar. İki sevgili denizde çıkacak bir iyi rüzgara, koro ile birlikte ikili bir şarkıyı söyleyip. rüzgarın kendilerini taşıyan gemiyi ana yurtları olan Fransa sahillerine uygun yönden ve uygun hızla rahatça taşıması için yalvarırlar. (İkili ve koro: Volez, Zéphyrs)
II. "Entree" - Les Incas du Pérou (Peru'da İnkalar)
Mekan: Peru'da bir çöl ve arka planda bir yanardağ
Bu entree'nin ortaya çıktığı uzak "Hindistan" ülkesi Güney Amerika'da İnkaların yaşadığı Peru ülkesidir. Güneş Tanrısı'nın Başrahibi olan Huascar, Prenses Phani'ye gizlice âşıktır. Fakat Prenses Phani bir İspanyol subay olan Don Carlos'a aşıktır. Bu yabancı subaya başrahibin bir zarar vermesinden korkan Prenses Phani Güneş Tanrısı'nı kutlamak için yapılacak bir büyük ayin için İnkalar halkının akınlarla geldikleri başkentten ayrılmaya karar verir. (Arya: Viens, Hymen). Huascar bu ayinde Güneş Tanrısının Prenses ile kimin evleneceği hakkında kati kararını da açıklayacağını Prenses Phani'yi inandırmaya uğraşır. Fakat Prenses Phani buna aldanmamıştır. Bu arada Başrahip İnkaları yenip onları kendi hükümleri altına alan İspanyol de tenkit etmeye koyulur. Bu tören entree'nin baş konusudur. Törende başrahip önce geçmiş zamanları nostalji ile anar. İkinci aryada Güneş tanrısı'na ona inananların tanrıya minnettarlıkları ifade edilir. Üçüncü aryada başrahip Güneş Tanrısına ona inanlarının adadıklarını tanrı aşkına kabul etmesini ister. Tam bu sırada yakında bulunan yanardağ büyük bir gürültü ile patlama gösterir. Bu beklenmedik yanardağ patlaması ayini takip eden halkın büyük bir korkuya bürünmesine neden olur. Bu patlama ve halkın korkusu Başrahip'e Prenses Phani aleyhinde harekete geçmeyi sağlar. Başrahip bu patlamanın ülkenin durumundan ve gidişattan hoşlanmayan tanrının büyük öfkesinin bir göstergesi olduğunu iddia etmeye başlar. Fakat tam bu sırada Dos Carlos sahneye girer ve bu yanardağ patlamasının Başrahipin büyük bir güruh halinde adamlarını yanardağ kraterinin tepesine büyük taşlar ve kayalarla gönderip bunları krater içine atarak yanardağ patlamasına neden olduğunu açıkça bildirir. Böylece yanardağ patlamasının Tanrı'nın hiddet ve gazabından değil; Başrahibin İnka halkına bir ihanetin de olduğunu iddia ederek onu suçlar. Son sahnede Prenses Phani Don Carlos'a halkın şükranlarını sunarken Başrahip Huascar'ı da halka karşı olmakla suçlar. Huascar gayet prestij ve halkın sevgi ve saygısını kaybetmiştir. Güneş Tanrısı'ndan büyük gücünü toparlayıp kendini bir kaya heyelanı altında kalmasını sağlaması ve böylece kendisini öldürmesi için Güneş Tanrısına dualar edip ona yalvarmaya başlar.
III. "Entree" - Les fleurs - Fete persan (Çiçekler İran bayramı)
Mekan:Prens Ali'nin bahcesi
Ele alınan uzak "Hindistan" ülkesi İran olup konu "çiçekler bayramı (gerçekte bahar başlangıcı olan Nevruz veya bahar bayramı)" kutlaması zamanında olup İran Şahı (prensi) Tacmas ve onun danışmanı Prens Ali arasında Ali'nin bahçesinde geçmektedir.
Versiyon 1:
Şah Tacmas Ali'nin cariyesi olan Zaire'ye âşık olmuştur. Ali ise Şah Tacmas'ın cariyesi olan Fatime'ye âşıktır. Tacmas giysi değiştirerek bir tacir olarak Ali'nin haremine girmeyi başarmıştır. Burada Zaire'nin kendi hakkında ne hissettiğini öğrenmek istemektedir. Zaire elbise değiştirmiş Şah Tacmas'ı tanımayarak kendisi Ali'nin cariyesi olmakla beraber kendi sahibi olmayan bir erkeği sevdiğini ona ifşa eden bir şarkı söyler. (Arya: Amour, Amour, quand du destin j'éprouve la rigueur). Tacmas Zaire'nin bu sevdiğinin kim olduğunu bilmeyerek gizli rakibine karşı büyük kıskançlık duyar. Bu sırada şahin cariyesi Fatime Leh asıllı bir erkek köle kıyafetinde sahneye girer. Tacmas bu gizemli kölenin Zaire'nin aşkında kendine rakip kişi olduğunu sanıp onu bıçaklayıp öldürmeye hazırlanır. Kizgın Tacmas kendi kıyafetini giyip Leh asıllı köle kıyafetindeki Fatime'ya bıçağını sapmak üzere iken birden Fatime kendinin kim olduğunu ona ifşa eder. Bundan sonra yanlışlar ve gizlilikler ortaya çıkar. Zaire gerçekten Tacmas'a aşıktır ve Fatime ise Aliye âşıktır. Ali ve Şah Tacmas cariyelerini değiş tokuş yaparlar. Bu iki çift bundan sonra birlikte Nevruz ciçek bayramını kutlama şenliklerine giderler.
Versiyon 2:
Şahin karısı Sultana Fatime kocası Şah Tacmas'ın bir cariye olan Atalide ile kendini aldattığınna şüphe etmektedir. Ne olduğunu anlamak için Sultan Fatime kıyafet değiştirip bir köle gibi Atalide'nin yanında çalışarak onun sırlarını öğrenmeye karar verir. Fakat bunu gerçekleştirince Sultana Fatime, Atalide ile kocası Tacmas arasında ilişki olmadığını ve Atalide'den ve kocasından hatalı olarak şüphe ettiğini öğrenir. Sultana Fatime sonra gayet mesuttur ve kocası ile birlikte Nevruz Çiçek Bayramını kutlarlar.
IV. "Entree" - Les Sauvages (Vahşiler)
Mekan:Kuzey Amerika'da İspanya kolonileri ile Fransa kolonisi sınırlarında bulunan ağaçlıklı ormanlık arazideki kızılderili kabileler bölgesi ve Barış Çubuğu içme töreni kutlanmaya hazırlıklar yapılmaktadır.
Bu sefer uzak "Hindistan" ülkesi Kuzey Amerika'da Büyük Göller bölgesinde ormanlık araziler (modern ABD'de olan Detroit, İllinois bölgesi) olmaktadır. Bu entree, karışık İspanyol ve Fransız askerlerinden oluşan bir Avrupa asıllı konkistador birliğine mağlup düşmüş ve barış yapmış kızılderili kabilenin reisi Adario'nun barışı öven bir şarkısı ile başlar. Burada İspanyol birliği komutanı Don Alvar ve Fransız birliği komutanı Damon, bir kızılderili genç kız olan Zima'nın aşkını kazanmak için rekabet etmektedirler. Fakat Zima kendi kabilesinden olan kabile reisi Adario'u kocası olarak seçer. Son sahnede Kızılderililer ve konkiskadorlar arasındaki barış anısını ve Zima ile Adario'nın evliliğini de kutlayan "La Calumet (Büyük Barış Çubuğu)" dansı yapılır ve bundan sonra "entree" sona erer. Bu dansın müziği Rameau'nun 1728'de bastırdığı kitabında bulunan "Les Sauvages (Vahşiler)" adı ile gayet iyi tanınmış olan klavsen müziğidir.
Seçilmiş ses ve video kayıtları
Yayım yılı | Roller (Hébé, Bellone, L'Amour, Osman, Emilie, Valere, Huascar, Phanie, Carlos, Tacmas, Ali, Zaïre, Fatime, Adario, Damon, Don Alvar, Zima) | Orkestra şefi, orkestra ve koro | Marka |
---|---|---|---|
1974 | Claron McFadden, Jérôme Corréas, Isabelle Poulenard, Philippe Huttenlocher, Gerda Hartman, Louis Devos, Philippe Huttenlocher, Jennifer Smith, Louis Devos, John Elwes, Philippe Huttenlocher, Gerda Hartman, Jennifer Smith, John Elwes, Louis Devos, Philippe Huttenlocher, Jennifer Smith | Jean-François Paillard - "Jean-François Paillard" Oda Orkestrası, "A Coeur Joie" de Valence korosu | 3 CD - ERATO "LIbretto" 4509 95310-2 |
1992 | Danielle De Niese, João Fernande, Valérie Gabail, Nicolas Rivenq, Miriam Ruggeri, Howard Crook, Bernard Deletré, Isabelle Poulenard, Jean-Paul Fouchécourt, Jean-Paul Fouchécourt, Jérôme Corréas, Sandrine Piau, Noémi Rime, Nicolas Rivenq, Howard Crook, Bernard Deletré, Claron McFadden | William Christie - Ensemble of Les Arts Florissants | 1 CD - Harmonia Mundi HMC 90 1367-9 |
2005 | Danielle De Niese, João Fernandes, Valérie Gabail, Nicolas Cavallier, Anne Maria Panzarella, Paul Agnew, Nathan Berg, Jaël Azaretti, François Piolino, Richard Croft, Nathan Berg, Gaële Le Roi, Malin Hartelius, Nicolas Rivenq, Christoph Strehl, Christoph Fel, Patricia Petibon | William Christie - Ensemble de Les Arts Florissants | 2 DVD - Opus Arte OA 0923 D |
Kaynakça
- ^ ""Operabase" websitesi " works by Rameau (2009/14)" maddesi". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2016.
- ^ Kaynak: "Operadis-Opera-+Discography" websitesi "Hippolyte et Aricie by Jean-Philippe Rameau" maddesi ve (CLRAIND2.HTM, CLRAIND3.HTM, CLRAIND4.HTM, CLRAIND5.HTM 9 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bu madde kısmenFransızca Wikipedi "Les Indes Galantes" maddesi kaynaklıdir: Online: [1] 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
Dış kaynaklar
- Girdlestone,Cuthbert Morton (1957) Jean-Philippe Rameau: his life and work, New York:Dover Publications Inc. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- "IMSLP Petrucci Music Library" websitesi "Les_Indes_galantes,_RCT_44 (Rameau, Jean-Philippe)" maddesi (İngilizce) [2] 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Opera Stanford Edu" websitesinde "Jean-Philippe Rameau - Les Indes galantes" maddeside "Les Indes galantes" operası librettosu [3] 9 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "YouTube" websitesinde "Jean Philippe Rameau. Les Indes Galantes. FULL OPERA - BALLET. HQ Recording " Tüm operanin audio kaydı. "Classical Tunes" çalma-listesinde [4]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2018 Les Indes Galantes Turkce Iyi Yurekli Hindistanlilar bir prolog ve dort entree adini tasiyan Perde analogunu ihtiva eden ve librettosu Fransizca olarak Louis Fuzelier tarafindan yazilmis ve Jean Philippe Rameau tarafindan bestelenmis olan opera bale Les Indes Galantes Iyi Yurekli Hindistanlilar1736 da basilmis Les Indes Galante partitur notalarinin bassayfasiOzgun dilFransizcaMuzikJean Philippe RameauLibrettoLouis Fuzelier Gala23 Agustos 1735Ilk gosterim yeriPalais Royale Tiyatrosu Academie Royale de Musique ParisOyuncularHebe soprano genclik tanricasi L Amour soprano erkek rolunde kadin sarkici Kupid ask tanrisi Bellone bariton kadin rolunde erkek sarkici savas tanricasi Emilie soprano cariye Valere Tiz tenor haute contre Osman Pas bariton Phani soprano Inka Prensesi Don Carlos Tiz tenor haute contre Ispanyol konkiskador Huascar bas Gunes Tanrisi Basrahibi Fatime soprano Prens Tacmas in cariyesi Ali ye asik Zaire soprano Ali nin cariyesi Prens Tacmas in asik oldugu kiz Prens Tacmas Tiz tenor haute contre Iran sahi Ali bariton Prens Tacmas in danismani Atalide soprano Roxane soprano Zima soprano kizilderili prenses Adario tenor Baritenor kizilderili kabile reisi Damon Tiz tenor haute contre Fransiz konkiskatorler komutani Don Alvar bas Ispanyol konkiskatorler komutani Bu eser hazirladigi zaman uzak ulkeler olan Turkiye Peru Iran ve Kuzey Amerika ya verilen Hindistan ismi ile bu ulkelerde gecen sevgi ve ask olaylarini ele almaktadir Bu dort degisik ulkede ve dort degisik konulu olaylari ele aldigi icin bunlarin dramatik gelistirilmelerine gayet az imkan vermektedir Bu nedenle bu eserde konularin secilip temsil edilmesi bir buyuk temasa imkani olarak ele alinmaktadir Gayet goz alici mizansenler gayet suslu ve zengin kostumler gayet karmasik sahne makineleri ile ozel efektler oraya cikarilmasi ve ozellikle gayet akrobatik danslar yapilmasi bu eserin onem verdigi en onemli hedefler ve ogeler olmustur Boylece Les Indes galantes operasi Fransa da XV Louis in sarayinin ve devlet idaresinin gayet kayitsiz bir sekilde ve gayet incelikle eglenceye ve katilan herkese zevk vermeye kendini vakfetmesine guzel bir nisane olmusturHazirlanma ve temsillerBu eserin promiyer temsili 23 Agustos 1735 te Paris te Academie Royale de Musique et Danse Muzik ve dans Kraliyet Akademisi nin Theatre Royal Kraliyet Tiyatrosu nda yapilmistir Balet heroique adli opera ve bale karisimi bir janrdan olustugu ilan edilen ilk temsillerde bu eser bir prolog ve Turc Generoux ve les Incas du Peru adli 2 tane entree adi verilen Perde analoglarindan olusmaktaydi Eserde bulunan danslar icin koreografi Michel Blondy tarafindan yapilmisti Bu ilk temsiller sonunda seyirciler gayet soguk olarak ilgisizliklerini gosterdiler Bu eserin ucuncu temsili icin yeni bir Ucuncu Entree Entre des Fleurs adi ile eklendi Bu ekin liberettosu seyirci uzerinde bazi aksi tesirler yaratti Bu entree de bulunan Iranli Turk prensin kadin giysisi sekilli ve gayet suslu giysiyi bazi tutucu cevrelerde buyuk tenkit gordu Fakat bu entree icin Opera nin istihdam ettigi ilk boyaci dekorator olan John Nicholas Servandoni nin hazirladigi gayet zengin renkli ve suslu mizansenler seyirciler tarafindan gayet populer olarak karsilandi Ozellikle libretto icerigi uzerinde yapilan tenkitler sonraki temsillerde icerigin peyderpey degistirilmesine neden oldu Ilk kismi degistirme 11 Eylul da verilen temsilde yapildi Bundan sonra bu eser sahneden indirilmeden 28 defa daha temsil edildigi icin bu revizyonlarin basarili oldugu kabul edilmektedir 10 Mart 1736 da ise yeni bir 5 entree eklenip ve 4 entree yenilestirilip eser yeniden sahnelenmeye konuldu Bu eki icin Rameau daha once 1728 de bir kuzey Amerikali kizilderili kabile reisinin Paris i ziyareti adina hazirlayip bastirdigi ve hemen populerlik kazanmis olan klavsen icin hazirlanmis bir muziksel parca olan La danse des Indiens d Amerique Amerika Hintlerinin Dansi ni Les Sauvages adi ile bu entree in finali olarak kullandi Bu seferki temsillere gelen seyirci saysi o kadar coktu ki bunun bir mucize oldugu ifade edilmistir Operanin bu versiyonu Mart ayinda verilen 6 temsilden sonra bir kenara birakildi Ama 27 Aralik ta yeni temsiller baslatildi 3 Kasim 1741 de bu eser en son sekliyle tum olarak Lyons da yapimlandi Bundan sonra bu eserin Paris Operasi nda yeniden yapimlanmasi 1743 1744 1751 ve 1761 de oldu ve bu yeni yapimlanmalarda toplam 185 temsil yapildi Bundan baska bu eserin prolog ve tek entree kismi spectacle coupe kesilmis temasalar adli olarak cesitli gosteri yerlerinde zaman zaman sahnelendi Bundan sonra Barok muzik operaevlerinde modadan dustu ve 200 yil kadar bir uzun zaman bu eser hic temsil edilmedi 30 Mayis 1925 te Paul Dukas in yaptigi yeni orkestrasyon ile Les Fleur entree sini yenilendi Bu kisim Maurice Figara rejisorlugunde yeniden Opera Comique Milli Tiyatrosu nda sahneye konuldu En sonunda 18 Haziran 1952 de tum eser yeniden Opera Comique de yapimlandi Bu eser gayet populer olup buyuk sayida seyirci cekti 29 Eylul 1961 de bu yapimlamanin son temsili yapildiginda 20 yuzyilda 18 yuzyil opera eserinin hicbiri icin hic gorulmemis bir rekor olarak 236 temsil yapilmisti Bu opera gunumuzde nadir olarak yapimlanip sahneye konulmaktadir 2009 10 2013 14 doneminde 5 sezonda Operabase istatistiklerine gore bu opera eseri sadece 5 defa yapimlanmistir Bu donemde Rameau nun 19 opera eserinin 88 yapiminda 6 sirayi almistir RollerRol Ses tipi Promiyer 23 Agustos 1733 Orkestra sefi PrologHebe soprano Mlle EremansL Amour Kupid soprano erkek rolunde kadin sarkici Mlle PetitpasBellone bariton kadin rolunde erkek sarkici Cuignie1 EntreeEmilie soprano Marie PelissierValere Tiz tenor haute contre Osman bariton Jean Dun fils 2 EntreePhani soprano Marie AntierDon Carlos Tiz kontrtenor haute contre Pierre JelyotteHuascar bas Claude Louis Dominique Chasse de Chinais3 Entree birinci versiyon Agustos Eylul 1735 Fatime soprano Mlle PetitpasZaire soprano Mlle EremansTacmas Tiz kontrtenor haute contre Denis Francois TribouAli bariton Person3 Entree ikinci versiyon 10 Mart 1736 Fatime soprano Mlle PetitpasAtalide soprano Mlle EremansTacmas tiz tenor haute contre Denis Francois TribouRoxane soprano Mlle Bourbonnais4 Entree 10 Mart 1736 Zima soprano Marie PelissierAdario tenor Baritenor Louis Antoine CuvillierDamon Tiz tenor haute contre Pierre JelyotteDon Alvar bas Jean Dun fils Konu ozetiProlog Mekan Arka planda Hebe nin sarayi ve sahnenin iki tarafinda saray bahceleri Hebe genclik tanricasi kendine bagli bir gencler grubunun basinda olarak onlarin zarif bale danslari yaparak birbirleriyle flort ederek aski anlamalarini saglamaktadir Arya Vous qui d Hebe suivez les lois Bu gencler grubu Italyan Polonyali ve Ispanyol genclerinden olusmaktadir Fakat Bellone savas tanricasi yaninda bayraklar tasiyan savascilar ile birlikte davullar ve trompetler calinarak bu zevkle yapilan bale dansini durdurur Savas tanricasi genclere savasmanin zevklerinden ve galibiyetin getirdigi san ve sereften bahsedip bu bale yapan gencleri kendi tarafina cekip onlarin uzak ulkelerde savasmalarini saglamak icin onlar arasinda buyuk bekleyisler yaratir Arya ve koro La Gloire vous appelle Hebe L Amour Kupid i kendine yardimina cagirir Kupid bu genclere gosterecegi opera temsili ile genclerin Avrupa yi geride birakip uzak Hindistan ulkelerine gitmeleri halinde bu ulkelerde ask tanrisi olarak kendinin niteliklerini ve kendinin yapabileceklerini onlara gosterecektir I Entree Le turc genereux Comert Turk Mekan Osman Pasa nin deniz kiyisindaki buyuk konagi ve sahile dogru bahcesi Ilk entree icin Hindistan ulkesi Turklerin bulundugu bir deniz kiyisi ulkesidir Bir Hristiyan Fransiz kiz olan Emilie korsanlar tarafindan Fransa sahillerinde yakalanip kole yapilmis ve Osman Pasa ya satilmistir Sahibi Osman Pasa yeni cariyesine asik olur Fakat Emilie kendi ulkesinde iken Valere ye asik olmustur Valere de Emilie ye vurulmus ve iki asik nisanlanmislardir Valere de ona asik olup nisanlisi Emilie nin nasil kaybolup nerede bulundugunu arastirmaya baslamistir Osman Pasa ise Emilie ye eski nisanlisinin yanina geri donmekten ve hatta onun yasamakta oldugundan umidini kesip bu askini ve nisanlisini unutmasini temkin eder Arya Il faut que l amour s evole Bir gun Emilie Osman Pasa nin deniz kenarindaki konaginin bahcesinde iken bir buyuk firtina baslar Bu firtina Emilie ye kendi bitmez tukenmez umutsuzlugunu hatirlatir Arya Vaste empire des mers Firtina denizde bulunan bir Hristiyan gemisinin karaya vurmasina neden olur Kaza gecirmekte olan geminin tayfalarinin kurtulmak icin yalvarmalari koro sarkisi olarak duyulur Koro Ciel de plus d une mort Emilie gemiden kurtulanlarin hepsinin esir alinip Osman Pasa nin kolesi olacaklardan yakinmaya baslar Emilie kazadan kurtulanlar arasinda Valere nin de bulundugunu gorur Fakat iki eski asik nisanli birbirini tekrar gormekten gayet mesut olmalarina ragmen bilmektedirler ki durumlari cok kotu ve umutsuzdur Her ikisi de artik serbest degil Osman Pasa nin kolesidirler Valere ve Emilie birbirlerine sarilip yeni kole durumlarindan birbirlerine yakinirlar Tam bu sirada Osman Pasa sahneye girer ve asik oldugu kadin kolesinin bir yeni erkek kolesinin kollari arasinda gormekten gayet kizgindir Fakat Osman Pasa hic beklenmedik bir kararla iki sevgilinin serbest birakilmasini yanindakilere emreder Bunun nedenini Osman Pasa onlara anlatir Osman Pasa gencken Hristiyan korsanlar tarafindan yakalanip esir alinip kole olarak satilmistir Genc Osman Pasa nin sahibi ona gayet iyi olarak davranmis ve sonunda buyuk bir comertlikle onu serbest birakmistir Iste Osman Pasa gencken kendini kole olarak satin alan ona iyi davranan ve onu comertce serbest birakan kisinin Valere oldugunu hatirlamistir Osman Pasa da simdi Valere yi serbest birakmistir Onun Emilie ye asik oldugunu ogrenince Emilie yi de serbest birakir Osman Pasa icinde Valere bulunan ve kaza geciren Hristiyan gemisine refakat eden Hristiyan gemilerini buldurur Bu refakatci gemiyi cok degerli ticaret mallari ile doldurttu ve bu mallari iki sevgiliye hibe ederek onlari Avrupa daki ulkelerine gonderye karar verir Iki sevgili Osman Pasa nin bu buyuk comertligi hakkinda sarkilar duzerler Osmanli sahillerinden ayrilmaya hazirlanirlar Iki sevgili denizde cikacak bir iyi ruzgara koro ile birlikte ikili bir sarkiyi soyleyip ruzgarin kendilerini tasiyan gemiyi ana yurtlari olan Fransa sahillerine uygun yonden ve uygun hizla rahatca tasimasi icin yalvarirlar Ikili ve koro Volez Zephyrs II Entree Les Incas du Perou Peru da Inkalar Mekan Peru da bir col ve arka planda bir yanardag Bu entree nin ortaya ciktigi uzak Hindistan ulkesi Guney Amerika da Inkalarin yasadigi Peru ulkesidir Gunes Tanrisi nin Basrahibi olan Huascar Prenses Phani ye gizlice asiktir Fakat Prenses Phani bir Ispanyol subay olan Don Carlos a asiktir Bu yabanci subaya basrahibin bir zarar vermesinden korkan Prenses Phani Gunes Tanrisi ni kutlamak icin yapilacak bir buyuk ayin icin Inkalar halkinin akinlarla geldikleri baskentten ayrilmaya karar verir Arya Viens Hymen Huascar bu ayinde Gunes Tanrisinin Prenses ile kimin evlenecegi hakkinda kati kararini da aciklayacagini Prenses Phani yi inandirmaya ugrasir Fakat Prenses Phani buna aldanmamistir Bu arada Basrahip Inkalari yenip onlari kendi hukumleri altina alan Ispanyol de tenkit etmeye koyulur Bu toren entree nin bas konusudur Torende basrahip once gecmis zamanlari nostalji ile anar Ikinci aryada Gunes tanrisi na ona inananlarin tanriya minnettarliklari ifade edilir Ucuncu aryada basrahip Gunes Tanrisina ona inanlarinin adadiklarini tanri askina kabul etmesini ister Tam bu sirada yakinda bulunan yanardag buyuk bir gurultu ile patlama gosterir Bu beklenmedik yanardag patlamasi ayini takip eden halkin buyuk bir korkuya burunmesine neden olur Bu patlama ve halkin korkusu Basrahip e Prenses Phani aleyhinde harekete gecmeyi saglar Basrahip bu patlamanin ulkenin durumundan ve gidisattan hoslanmayan tanrinin buyuk ofkesinin bir gostergesi oldugunu iddia etmeye baslar Fakat tam bu sirada Dos Carlos sahneye girer ve bu yanardag patlamasinin Basrahipin buyuk bir guruh halinde adamlarini yanardag kraterinin tepesine buyuk taslar ve kayalarla gonderip bunlari krater icine atarak yanardag patlamasina neden oldugunu acikca bildirir Boylece yanardag patlamasinin Tanri nin hiddet ve gazabindan degil Basrahibin Inka halkina bir ihanetin de oldugunu iddia ederek onu suclar Son sahnede Prenses Phani Don Carlos a halkin sukranlarini sunarken Basrahip Huascar i da halka karsi olmakla suclar Huascar gayet prestij ve halkin sevgi ve saygisini kaybetmistir Gunes Tanrisi ndan buyuk gucunu toparlayip kendini bir kaya heyelani altinda kalmasini saglamasi ve boylece kendisini oldurmesi icin Gunes Tanrisina dualar edip ona yalvarmaya baslar III Entree Les fleurs Fete persan Cicekler Iran bayrami Mekan Prens Ali nin bahcesi Ele alinan uzak Hindistan ulkesi Iran olup konu cicekler bayrami gercekte bahar baslangici olan Nevruz veya bahar bayrami kutlamasi zamaninda olup Iran Sahi prensi Tacmas ve onun danismani Prens Ali arasinda Ali nin bahcesinde gecmektedir Versiyon 1 Sah Tacmas Ali nin cariyesi olan Zaire ye asik olmustur Ali ise Sah Tacmas in cariyesi olan Fatime ye asiktir Tacmas giysi degistirerek bir tacir olarak Ali nin haremine girmeyi basarmistir Burada Zaire nin kendi hakkinda ne hissettigini ogrenmek istemektedir Zaire elbise degistirmis Sah Tacmas i tanimayarak kendisi Ali nin cariyesi olmakla beraber kendi sahibi olmayan bir erkegi sevdigini ona ifsa eden bir sarki soyler Arya Amour Amour quand du destin j eprouve la rigueur Tacmas Zaire nin bu sevdiginin kim oldugunu bilmeyerek gizli rakibine karsi buyuk kiskanclik duyar Bu sirada sahin cariyesi Fatime Leh asilli bir erkek kole kiyafetinde sahneye girer Tacmas bu gizemli kolenin Zaire nin askinda kendine rakip kisi oldugunu sanip onu bicaklayip oldurmeye hazirlanir Kizgin Tacmas kendi kiyafetini giyip Leh asilli kole kiyafetindeki Fatime ya bicagini sapmak uzere iken birden Fatime kendinin kim oldugunu ona ifsa eder Bundan sonra yanlislar ve gizlilikler ortaya cikar Zaire gercekten Tacmas a asiktir ve Fatime ise Aliye asiktir Ali ve Sah Tacmas cariyelerini degis tokus yaparlar Bu iki cift bundan sonra birlikte Nevruz cicek bayramini kutlama senliklerine giderler Versiyon 2 Sahin karisi Sultana Fatime kocasi Sah Tacmas in bir cariye olan Atalide ile kendini aldattiginna suphe etmektedir Ne oldugunu anlamak icin Sultan Fatime kiyafet degistirip bir kole gibi Atalide nin yaninda calisarak onun sirlarini ogrenmeye karar verir Fakat bunu gerceklestirince Sultana Fatime Atalide ile kocasi Tacmas arasinda iliski olmadigini ve Atalide den ve kocasindan hatali olarak suphe ettigini ogrenir Sultana Fatime sonra gayet mesuttur ve kocasi ile birlikte Nevruz Cicek Bayramini kutlarlar IV Entree Les Sauvages Vahsiler Mekan Kuzey Amerika da Ispanya kolonileri ile Fransa kolonisi sinirlarinda bulunan agaclikli ormanlik arazideki kizilderili kabileler bolgesi ve Baris Cubugu icme toreni kutlanmaya hazirliklar yapilmaktadir Bu sefer uzak Hindistan ulkesi Kuzey Amerika da Buyuk Goller bolgesinde ormanlik araziler modern ABD de olan Detroit Illinois bolgesi olmaktadir Bu entree karisik Ispanyol ve Fransiz askerlerinden olusan bir Avrupa asilli konkistador birligine maglup dusmus ve baris yapmis kizilderili kabilenin reisi Adario nun barisi oven bir sarkisi ile baslar Burada Ispanyol birligi komutani Don Alvar ve Fransiz birligi komutani Damon bir kizilderili genc kiz olan Zima nin askini kazanmak icin rekabet etmektedirler Fakat Zima kendi kabilesinden olan kabile reisi Adario u kocasi olarak secer Son sahnede Kizilderililer ve konkiskadorlar arasindaki baris anisini ve Zima ile Adario nin evliligini de kutlayan La Calumet Buyuk Baris Cubugu dansi yapilir ve bundan sonra entree sona erer Bu dansin muzigi Rameau nun 1728 de bastirdigi kitabinda bulunan Les Sauvages Vahsiler adi ile gayet iyi taninmis olan klavsen muzigidir Secilmis ses ve video kayitlariYayim yili Roller Hebe Bellone L Amour Osman Emilie Valere Huascar Phanie Carlos Tacmas Ali Zaire Fatime Adario Damon Don Alvar Zima Orkestra sefi orkestra ve koro Marka1974 Claron McFadden Jerome Correas Isabelle Poulenard Philippe Huttenlocher Gerda Hartman Louis Devos Philippe Huttenlocher Jennifer Smith Louis Devos John Elwes Philippe Huttenlocher Gerda Hartman Jennifer Smith John Elwes Louis Devos Philippe Huttenlocher Jennifer Smith Jean Francois Paillard Jean Francois Paillard Oda Orkestrasi A Coeur Joie de Valence korosu 3 CD ERATO LIbretto 4509 95310 21992 Danielle De Niese Joao Fernande Valerie Gabail Nicolas Rivenq Miriam Ruggeri Howard Crook Bernard Deletre Isabelle Poulenard Jean Paul Fouchecourt Jean Paul Fouchecourt Jerome Correas Sandrine Piau Noemi Rime Nicolas Rivenq Howard Crook Bernard Deletre Claron McFadden William Christie Ensemble of Les Arts Florissants 1 CD Harmonia Mundi HMC 90 1367 92005 Danielle De Niese Joao Fernandes Valerie Gabail Nicolas Cavallier Anne Maria Panzarella Paul Agnew Nathan Berg Jael Azaretti Francois Piolino Richard Croft Nathan Berg Gaele Le Roi Malin Hartelius Nicolas Rivenq Christoph Strehl Christoph Fel Patricia Petibon William Christie Ensemble de Les Arts Florissants 2 DVD Opus Arte OA 0923 DKaynakca Operabase websitesi works by Rameau 2009 14 maddesi 13 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2016 Kaynak Operadis Opera Discography websitesi Hippolyte et Aricie by Jean Philippe Rameau maddesi ve CLRAIND2 HTM CLRAIND3 HTM CLRAIND4 HTM CLRAIND5 HTM 9 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bu madde kismenFransizca Wikipedi Les Indes Galantes maddesi kaynaklidir Online 1 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Dis kaynaklarGirdlestone Cuthbert Morton 1957 Jean Philippe Rameau his life and work New York Dover Publications Inc ISBN 0 486 26200 6 Ingilizce Dis baglantilar IMSLP Petrucci Music Library websitesi Les Indes galantes RCT 44 Rameau Jean Philippe maddesi Ingilizce 2 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Opera Stanford Edu websitesinde Jean Philippe Rameau Les Indes galantes maddeside Les Indes galantes operasi librettosu 3 9 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube websitesinde Jean Philippe Rameau Les Indes Galantes FULL OPERA BALLET HQ Recording Tum operanin audio kaydi Classical Tunes calma listesinde 4