Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Letonya kültürü, geleneksel Letonya ve Livonya mirasını ülkenin çeşitli tarihi mirasının etkileriyle birleştirir.
Tarihi
Letonya bölgesinde M.Ö. 9000'den beri yerleşik hayata geçilmiştir. Bugünkü Letonların ataları olan Baltık kabileleri MÖ 3000 yıllarında bölgeye ulaştı. 13. yüzyılda günümüz Letonya'yı fethettikten sonra Baltık Almanları buraya yerleşti ve yavaş yavaş Letonya'nın üst sınıfı ve yöneticileri oldular. Letonlar ve Livonlar ise 16. yüzyılda son olarak pozisyonlarını kaybederek serf hâline geldiler. Bu durum, diğer milletlerden eğitimli yerlilerin Almanlaştırılmasına neden olmuş ancak bazı yerel gelenekler korunmuştur. 19. yüzyılda, serfliğin ortadan kalktığı bir dönemde, Letonya milliyetçi hareketi, İlk Letonya Ulusal Uyanışı başladı. "Genç Letonlar" tarafından yönetilen Letonlar, kültürel miraslarını ve dillerini korurken sanatçı ve akademisyen olmaya teşvik edildi. Hareket, bir Ruslaştırma dönemi ile karşı karşıya kaldı ve bunu 20. yüzyılın başında sağ hareket olan izledi ve bu, Letonya kültürünün geliştiği bir dönem olarak kabul edilir. Bu, 1918'de bağımsız bir Letonya'nın ilan edilmesine yol açan ikinci ""na neden oldu.
15 Mayıs 1934'te bir darbede iktidarı ele geçirdi ve 1939-40 yıllarında II. Dünya Savaşı ve Sovyet işgaline kadar süren otoriter bir rejim kurdu. Bununla birlikte, kültürel açıdan, bu dönem Letonya için bir "altın çağ" olarak görülür. Savaş sırasında, 1941-45 arası Alman işgali ile Letonya, Sovyetler Birliği tarafından işgal edilerek bağımsızlığını yitirdi ve Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hâline geldi. Sovyet yönetimi, 1991 yılında üçüncü "Letonya Ulusal Uyanışı" sırasında sona erdi.
İnsanlar
Ülkede yaşayanların çoğu Letondur. Doğu Letonya'da bölgesinde yaşayan, kültürel ve dilsel olarak ayrı bir alt grup olan Latgalyalılar var. Bir diğer yerli halk ise Fin Livon dilini konuşan Livonlardır. En büyük azınlık grubu Slav halkı, özellikle Ruslardır. İyi bilinen diğer azınlıklar arasında Roman halkı, Baltık Almanları ve Yahudilerdir. Fakat bunların nüfusu II. Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanlar ile Estonlarda olduğu gibi önemli ölçüde azaldı.
Din
12. yüzyıla kadar Letonlar doğacı veya putperest olarak biliniyordu, 12. ve 13. yüzyılda Hristiyanlık yayıldı ve 20. yüzyılda tüm dinlerin yasaklandığı komünizme varıncaya kadar bölgede en etkili din oldu. Bugün, Letonların çoğunluğu Katolik ve Ortodoks Hristiyan azınlıklara sahip Lutheran Kilisesi'nin bir parçasıdır.
Bölgeler
Letonya çeşitli kültürel ve tarihi bölgelere ayrılmıştır: , , Kurlandiya ve . Bazen, Sēlija ve Maliena da ayrımı yapılır.
Folklor
Letonlar, geleneksel folklorun, özellikle de halk türlerinin zengin mirasına sahiptir. Bin yıldan uzun süredir kalma, 1.2 milyondan fazla metin ve 30 bin türkü belirlenmiştir.
Mimarî
Letonya'da geleneksel mimarinin bir biçimi kütük evlerdir. Evlerin konumları bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Batı Letonya'da, tekli çiftlikler daha popülerken köylerde, evler merkezi bir kare etrafında bir daire içine yerleştirilmiştir. Doğu Letonya'da, köyler daha popülerdir ve evler, ana caddede konumlandırılmıştır. Sınır komşusu olan Rusya'nın da bu mimariye etkisi olmuştur.
Kaynakça
- ^ (PDF). Social Statistics Department of Latvia. 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2015.
- ^ (İngilizce). Commisceo Global. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Letonya kültürü ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Letonya kulturu geleneksel Letonya ve Livonya mirasini ulkenin cesitli tarihi mirasinin etkileriyle birlestirir Leeds Ingiltere deki Letonya Sosyal KulubuTarihiLetonya bolgesinde M O 9000 den beri yerlesik hayata gecilmistir Bugunku Letonlarin atalari olan Baltik kabileleri MO 3000 yillarinda bolgeye ulasti 13 yuzyilda gunumuz Letonya yi fethettikten sonra Baltik Almanlari buraya yerlesti ve yavas yavas Letonya nin ust sinifi ve yoneticileri oldular Letonlar ve Livonlar ise 16 yuzyilda son olarak pozisyonlarini kaybederek serf haline geldiler Bu durum diger milletlerden egitimli yerlilerin Almanlastirilmasina neden olmus ancak bazi yerel gelenekler korunmustur 19 yuzyilda serfligin ortadan kalktigi bir donemde Letonya milliyetci hareketi Ilk Letonya Ulusal Uyanisi basladi Genc Letonlar tarafindan yonetilen Letonlar kulturel miraslarini ve dillerini korurken sanatci ve akademisyen olmaya tesvik edildi Hareket bir Ruslastirma donemi ile karsi karsiya kaldi ve bunu 20 yuzyilin basinda sag hareket olan izledi ve bu Letonya kulturunun gelistigi bir donem olarak kabul edilir Bu 1918 de bagimsiz bir Letonya nin ilan edilmesine yol acan ikinci na neden oldu 15 Mayis 1934 te bir darbede iktidari ele gecirdi ve 1939 40 yillarinda II Dunya Savasi ve Sovyet isgaline kadar suren otoriter bir rejim kurdu Bununla birlikte kulturel acidan bu donem Letonya icin bir altin cag olarak gorulur Savas sirasinda 1941 45 arasi Alman isgali ile Letonya Sovyetler Birligi tarafindan isgal edilerek bagimsizligini yitirdi ve Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti haline geldi Sovyet yonetimi 1991 yilinda ucuncu Letonya Ulusal Uyanisi sirasinda sona erdi InsanlarUlkede yasayanlarin cogu Letondur Dogu Letonya da bolgesinde yasayan kulturel ve dilsel olarak ayri bir alt grup olan Latgalyalilar var Bir diger yerli halk ise Fin Livon dilini konusan Livonlardir En buyuk azinlik grubu Slav halki ozellikle Ruslardir Iyi bilinen diger azinliklar arasinda Roman halki Baltik Almanlari ve Yahudilerdir Fakat bunlarin nufusu II Dunya Savasi ndan sonra Litvanlar ile Estonlarda oldugu gibi onemli olcude azaldi Din12 yuzyila kadar Letonlar dogaci veya putperest olarak biliniyordu 12 ve 13 yuzyilda Hristiyanlik yayildi ve 20 yuzyilda tum dinlerin yasaklandigi komunizme varincaya kadar bolgede en etkili din oldu Bugun Letonlarin cogunlugu Katolik ve Ortodoks Hristiyan azinliklara sahip Lutheran Kilisesi nin bir parcasidir BolgelerLetonya nin tarihi bolgeleri ile birlikte Letonya kultur gruplari Letonya cesitli kulturel ve tarihi bolgelere ayrilmistir Kurlandiya ve Bazen Selija ve Maliena da ayrimi yapilir FolklorLetonlar geleneksel folklorun ozellikle de halk turlerinin zengin mirasina sahiptir Bin yildan uzun suredir kalma 1 2 milyondan fazla metin ve 30 bin turku belirlenmistir MimariLetonya da geleneksel mimarinin bir bicimi kutuk evlerdir Evlerin konumlari bolgeler arasinda farklilik gostermektedir Bati Letonya da tekli ciftlikler daha populerken koylerde evler merkezi bir kare etrafinda bir daire icine yerlestirilmistir Dogu Letonya da koyler daha populerdir ve evler ana caddede konumlandirilmistir Sinir komsusu olan Rusya nin da bu mimariye etkisi olmustur Kaynakca PDF Social Statistics Department of Latvia 3 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2015 Ingilizce Commisceo Global 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2017 Arsivlenmis kopya 15 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2018 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Letonya kulturu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur