Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Liber Pontificalis (Latince: Papalık Kitabı) veya Papaların Kitabı) Petrus'dan başlayarak 15. yüzyıla kadar giden papaların biyografilerinin anlatıldığı kitaptır. Orijinal Liber Pontificalis Papa II. Hadrianus (867-872) veya Papa V. Stephanus (885-891) ile birlikte durdurulmuştu ancak daha sonrasında farklı bir stil ile Papa IV. Eugenius (1431-1447) ve daha sonra Papa II. Pius (1458-1464) ile birlikte devam edildi. Eleştirilmeden 8 ile 18. yüzyıl arasında öğretilmişse de daha sonrasında modern bilim eleştirisinin altına girmiştir. Fransız rahip (kitabı sonradan derlemiş ve eleştiri yapmış birisidir) ve diğerleri temelde yatan bazı yanlış yönlendirmeler olduğunu ve bu şekilde asıl kıymetini kaybettiğini söylemiştir. O zamanın önemli yazar ve rahipleri bu kitabın diğer baskıları için "Gayriresmî Papalık Propagandası" eleştirisini yapmışlardır ancak kitabın orijinale bağlı kalmışlardır.
Liber Pontificalis 15. yüzyılda aşırı ünlü olmasına rağmen 12. yüzyıla dayanır. Duchesne baskısı da 19. yüzyıla dayanır. Bunun sebebi kitabın papa kayıtlarından oluşan birer derleme olmasıdır. En eski el yazması baskısında bu kitabın ismi Liber episcopalis in quo continentur acta beatorum pontificum Urbis Romae (Roma şehrinin kutsal papalarının eylemlerini içeren piskoposluk kitabı) ve daha sonrasında Gesta veya Chronica pontificum olarak adlandırılmıştır.
Yazarlık
Orta Çağ döneminde Hieronymus, Papa I. Damasus (366-383) arasında gerçekleşen sahte mektuplar sebebiyle, Hieronymus Papa Damasus'a kadar tüm bu papa biyografilerinin yazarı sanılıyordu. Daha sonrasında bu derlemenin de genişlemesiyle birlikte Rabanus Maurus ve Opavalı Martin 13. yüzyılda bu kitabın yazarı olarak nitelendirildi. Diğer kaynaklar eski baskılarının Hegesippus ve İrinaios tarafından yazıldığını ve Kayseryalı Eusebios tarafından da devam ettirildiğini söyler.
Modern yoruma göre, Louis Duchesne'nin dediklerine göre Liber Pontificalis azar azar ve sistematik bir şekilde olmadan derlenmişti ve bu kitabın yazarlığı, birkaç kişi dışında (Papa II. Stephanus, Papa I. Nicolaus ve Papa II. Hadrianus'dan Anastasius'a kadar) hiçbir şekilde tutarlı değildi. Duchesne ve diğer rahipler Liber Pontificalis'in başlangıcından 'e kadar incelemiştir. Buna göre 'e kadar yapılan derlemeleri sadece tek bir yazar Calatogus Liberianus'tan alıntılarla yazmıştı ve tutarlıydı. Çoğu rahip ve alim Liber Pontificalis'in ilk defa 5 veya 6. yüzyılda derleme olarak basıldığını söylemektedir. Ancak kaynak olarak gösterilen Leonine Catalogue, Catalogus Liberianus'un aksine kayıptır.
Vestiarium'un kullanımı sebebiyle papa kaynakları gösteriyor ki Liber Pontificalis'in ilk derlemecisi veya yazarı papalık katiplerinden birisiydi. Edward Gibbon'un Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi (1788) kitabı Liber Pontificalis'in 8. ve 9. yüzyıl elçi katipleri tarafından yazıldığı konusunda bir fikir birliği oluşturdu. Bu yazarlar arasında Anastasius'un olduğu en önemli bilgilerden biriydi çünkü onun hakkında büyük bir tartışma o zamana kadar sürmüştü.
Duchesne ve diğer rahipler Liber Pontificalis'in ilk baskılarının yazarları arasında Papa Silverius (536-537) ve Papa Konon'un (686-687) hemen ölümünden sonra geçirilen kaynaklar sebebiyle aynı çağda yaşayan bazı katipler olduğunu fakat isimlerinin bilinmediğini söylemektedir.
İçerik
Liber Pontificalis orijinalinde Roma piskoposları ve onların piskoposlukları döneminde yaşananları içeriyordu. 6. yüzyılda genişlemesiyle birlikte papaların; doğum isimleri, baba isimleri, doğum yeri,seçimden önceki makamları, papalık süreleri, hüküm süresince olan önemli olaylar, teolojik önemli olaylar, dönüm noktaları, papalığa atanma törenleri, ölüm tarihleri, defin yeri yazılmaya başlandı. Buna binaen büyük kampanya ve savaşların yazılması da tarihe ışık tutmuştur.
Papa II. Hadrianus (867-872) Liber Pontificalis'in orijinal baskısında biyografileri olan papaların sonuncusudur. Papa VIII. Ioannes, Papa I. Marinus ve Papa III. Hadrianus'un biyografileri yoktur ve Papa V. Stephanus'un biyografisi eksiktir. V. Stephanus'dan başlayarak 10. ve 11. yüzyıllardaki kitaba konulmuş tarih notları aşırı kısadır ve sadece papalığının başlangıcı ve hüküm süresi net bir şekilde belirtilmiştir.
Uzantısı
Liber Pontificalis sadece 12. yüzyılda sistematik bir şekilde düzenlenebildi. Daha öncesinde bazı kaynaklarda papa biyografileri ara ara geçiyordu.
Petrus Guillermi
Duchesne'ye göre Petrus Guillermi'nin 1142'de Aziz Gilles Manastırı'nda yazdığı en tutarlı versiyondur. Guillermi'nin versiyonu Alatrili Hugo'nun yeğeni Pandulf gibi papaların bilgilerine eklemeler de yapılarak basılmıştır. Neredeyse orijinal Liber Pontificalis'in harfi harfine yazılmışı ama daha genişletilmiş olanıydı. Bu baskıda Papa IX. Leo'nun istisnai biyografisi, (1124-1130) ve Papa II. Paschalis'dan (1099-118) Papa II. Urbanus'a (1088-1099) önemli notlar vardır.
Duchesne, kendinden daha önce gelen Giesebrecht gibi tarihçilerin Papa VII. Gregorius, 'dan ve Petrus Pisanus'tan bilgiler almasına rağmen, Papa VII. Gregorius'dan Pandulf'a kadar papalardan biyografik bilgiler almıştır. Bu Papa IV. Martinus'a kadar olan (1281-1285) biyografik bilgiler Opavalı Martin sayesinde tekrar gün yüzüne çıkmış ve Petrus Guillermi'nin yeni baskısına eklenmiştir. Çok büyük şanstır ki aradan 2 yüzyıla yakın geçmelerine rağmen net bir aktarım olabilmiştir.
14. yüzyılın ilk çeyreğinde ismi halen daha bilinmeyen bir yazar Petrus Guillermi'ye IV. Martinus'dan (ö. 1285) Papa XXII. Ioannes'e (1316-1334) kadar bütün papaların biyografilerini bir eklenti olarak eklemiştir. Bu yazar Bernardus Guidonis tarafından yazılan "Chronicon Pontificum" kitabından büyük bilgiler içermektedir.
Boso
Bağımsız olarak Papa IV. Hadrianus'un kardinal olan yeğeni Kardinal Boso bu kitabı okudu ve son papadan yani V. Stephanus'dan itibaren gelen papaların biyografik bilgilerini genişletmek istedi. 12. yüzyılda yaşayan Bozo, Papa XII. Ioannes'den Papa VII. Gregorius'ye kadar olan tüm papaların bilgilerini Sutrili Bonizo'nun büyük yardımları sayesinde yazdı. Ayrıca kendi gördüğü ve hüküm süresinde yaşadığı Papa II. Gelasius'tan Papa III. Alexander'a (1179-1181) olan tüm papalar hakkında büyük bilgiler ve notlar verdi (1118- 1119).
Batı Bölünmesi
Bir bağımsız baskı da Papa IV. Eugenius (1431-1447) döneminde oldu. Papa V. Urbanus'dan (1362-1370) Papa V. Martinus'a (1417-1431) bütün papaların biyografik bilgilerini aynı zamanda Batı Bölünmesi'ni açıklayarak verdi. Ayrıca bu baskı Papa IV. Eugenius'un de destekleriyle yenilendi.
15. yüzyılda
15. yüzyılda yapılmış iki papa biyografi koleksiyonu her ne kadar Liber Pontificalis{'}}in bir devamı olmak için yazılmış olsa da bağımsız kalmak zorunda kaldılar. İlk eklenti Papa XII. Benedictus'tan (1334-1342) V. Martinus'a (1417-1431) veya IV. Eugenius'a kadar idi. İkinci eklenti ise Papa VI. Urbanus'dan (1378-1389) Papa II. Pius'a (1458-1464) kadardı.
Sürümleri
Liber Pontificalis ilk defa J. Busæus tarafından Anastasii bibliothecarii Vitæ seu Gesta adı altında düzenlendi. Yeni bir sürümü ise Anastasius'un Historia ecclesiastica'yı da içeriyordu ve Fabrotti tarafından düzenlenmişti. Bir diğer sürüm ise Papa II. Hadrianus ve Papa VI. Stephanus'u da ekleyerek düzenlenmiştir ve Fr. Bianchini tarafından derlenmiştir (4 baskı, Roma, 1718-1735). Muratori, Bianchini'nin sürümünü XXII. Ioannes'e kadar olan papaları da ekleyerek tekrar bastı. Migne aynı zamanda Bianchini'nin versiyonunu bazı ilaveler ekleyerek yeniden bastı.
Modern zamanlarda Louis Duchesne'nin hem eleştiri hem de derlemesi satılmaktadır. Duchesne'nin versiyonu ve Theodor Mommsen'in versiyonu (Gestorum Pontificum Romanorum pars I. Liber Pontificalis) son zamanlarda çıkmıştır. Mommsen'in versiyonu tamamlanmamış olmasına karşın Duchesne'nin Liber Pontificalis'i fazlasıyla tutarlı ve satılan bir kitap olmuştur. Duchesne aynı zamanda 1044-1187 yılları arasında yazılmış Annales Romani'den de alıntılar yapmıştır ki böylece onun versiyonu fazlasıyla geniş olmuştur. 20. yüzyıla kadar sürekli düzenlenip basılmıştır.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Liverpool: University of Liverpool Press, 1989. (an English translation for general use, but not including scholarly notes).
- Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Second Edition. Liverpool: University of Liverpool Press, 2000. Stops with Pope Constantine, 708-715. Contains an extensive and up to date bibliography,
- Raymond Davis, "The Lives of the Eighth Century Popes" Liverpool: University of Liverpool Press, 1992. From 715 to 817.
- Raymond Davis, "The Lives of the Ninth Century Popes" Liverpool: University of Liverpool Press, 1989. From 817 to 891.
- Louise Ropes Loomis, The Book of Popes (Liber Pontificalis). Merchantville, NJ: Evolution Publishing. (Reprint of the 1916 edition. Stops with Pope Pelagius, 579-590. English translation with scholarly footnotes, and illustrations).
Dış bağlantılar
- Anastasii Bibliothecarii Historia, de vitis romanorum pontificum a b. Petro apostolo usque ad Nicolaum I nunquam hactenus typis excusa. Deinde Vita Hadriani II et Stephani VI 30 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; full view of the 1602 editio princeps.
- Full text from The Latin Library14 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . until Pope Felix IV (526–530)
- Full text from Fontistoriche 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . after Pope Felix IV (526–530)
- Full Latin text of best reading of different manuscripts 9 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- English Translation (Loomis, Louise Ropes 1916)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Liber Pontificalis Latince Papalik Kitabi veya Papalarin Kitabi Petrus dan baslayarak 15 yuzyila kadar giden papalarin biyografilerinin anlatildigi kitaptir Orijinal Liber Pontificalis Papa II Hadrianus 867 872 veya Papa V Stephanus 885 891 ile birlikte durdurulmustu ancak daha sonrasinda farkli bir stil ile Papa IV Eugenius 1431 1447 ve daha sonra Papa II Pius 1458 1464 ile birlikte devam edildi Elestirilmeden 8 ile 18 yuzyil arasinda ogretilmisse de daha sonrasinda modern bilim elestirisinin altina girmistir Fransiz rahip kitabi sonradan derlemis ve elestiri yapmis birisidir ve digerleri temelde yatan bazi yanlis yonlendirmeler oldugunu ve bu sekilde asil kiymetini kaybettigini soylemistir O zamanin onemli yazar ve rahipleri bu kitabin diger baskilari icin Gayriresmi Papalik Propagandasi elestirisini yapmislardir ancak kitabin orijinale bagli kalmislardir Liber Pontificalis15 yuzyilda asiri unlu olmasina ragmen 12 yuzyila dayanir Duchesne baskisi da 19 yuzyila dayanir Bunun sebebi kitabin papa kayitlarindan olusan birer derleme olmasidir En eski el yazmasi baskisinda bu kitabin ismi Liber episcopalis in quo continentur acta beatorum pontificum Urbis Romae Roma sehrinin kutsal papalarinin eylemlerini iceren piskoposluk kitabi ve daha sonrasinda Gesta veya Chronica pontificum olarak adlandirilmistir YazarlikRabanus Maurus solda ilk oznitelik Liber Pontificalis icin Saint Jerome Orta Cag doneminde Hieronymus Papa I Damasus 366 383 arasinda gerceklesen sahte mektuplar sebebiyle Hieronymus Papa Damasus a kadar tum bu papa biyografilerinin yazari saniliyordu Daha sonrasinda bu derlemenin de genislemesiyle birlikte Rabanus Maurus ve Opavali Martin 13 yuzyilda bu kitabin yazari olarak nitelendirildi Diger kaynaklar eski baskilarinin Hegesippus ve Irinaios tarafindan yazildigini ve Kayseryali Eusebios tarafindan da devam ettirildigini soyler Opavali Martin Liber Pontificalis e 13 yuzyilda devam ederkenEusebius olabilir devam Liber Pontificalis icine 4 yuzyildan kalma Modern yoruma gore Louis Duchesne nin dediklerine gore Liber Pontificalis azar azar ve sistematik bir sekilde olmadan derlenmisti ve bu kitabin yazarligi birkac kisi disinda Papa II Stephanus Papa I Nicolaus ve Papa II Hadrianus dan Anastasius a kadar hicbir sekilde tutarli degildi Duchesne ve diger rahipler Liber Pontificalis in baslangicindan e kadar incelemistir Buna gore e kadar yapilan derlemeleri sadece tek bir yazar Calatogus Liberianus tan alintilarla yazmisti ve tutarliydi Cogu rahip ve alim Liber Pontificalis in ilk defa 5 veya 6 yuzyilda derleme olarak basildigini soylemektedir Ancak kaynak olarak gosterilen Leonine Catalogue Catalogus Liberianus un aksine kayiptir Vestiarium un kullanimi sebebiyle papa kaynaklari gosteriyor ki Liber Pontificalis in ilk derlemecisi veya yazari papalik katiplerinden birisiydi Edward Gibbon un Roma Imparatorlugu nun Gerileyis ve Cokus Tarihi 1788 kitabi Liber Pontificalis in 8 ve 9 yuzyil elci katipleri tarafindan yazildigi konusunda bir fikir birligi olusturdu Bu yazarlar arasinda Anastasius un oldugu en onemli bilgilerden biriydi cunku onun hakkinda buyuk bir tartisma o zamana kadar surmustu Duchesne ve diger rahipler Liber Pontificalis in ilk baskilarinin yazarlari arasinda Papa Silverius 536 537 ve Papa Konon un 686 687 hemen olumunden sonra gecirilen kaynaklar sebebiyle ayni cagda yasayan bazi katipler oldugunu fakat isimlerinin bilinmedigini soylemektedir IcerikLiber Pontificalisorijinalinde Roma piskoposlari ve onlarin piskoposluklari doneminde yasananlari iceriyordu 6 yuzyilda genislemesiyle birlikte papalarin dogum isimleri baba isimleri dogum yeri secimden onceki makamlari papalik sureleri hukum suresince olan onemli olaylar teolojik onemli olaylar donum noktalari papaliga atanma torenleri olum tarihleri defin yeri yazilmaya baslandi Buna binaen buyuk kampanya ve savaslarin yazilmasi da tarihe isik tutmustur Papa II Hadrianus 867 872 Liber Pontificalis in orijinal baskisinda biyografileri olan papalarin sonuncusudur Papa VIII Ioannes Papa I Marinus ve Papa III Hadrianus un biyografileri yoktur ve Papa V Stephanus un biyografisi eksiktir V Stephanus dan baslayarak 10 ve 11 yuzyillardaki kitaba konulmus tarih notlari asiri kisadir ve sadece papaliginin baslangici ve hukum suresi net bir sekilde belirtilmistir UzantisiLiber Pontificalissadece 12 yuzyilda sistematik bir sekilde duzenlenebildi Daha oncesinde bazi kaynaklarda papa biyografileri ara ara geciyordu Petrus Guillermi Duchesne ye gore Petrus Guillermi nin 1142 de Aziz Gilles Manastiri nda yazdigi en tutarli versiyondur Guillermi nin versiyonu Alatrili Hugo nun yegeni Pandulf gibi papalarin bilgilerine eklemeler de yapilarak basilmistir Neredeyse orijinal Liber Pontificalis in harfi harfine yazilmisi ama daha genisletilmis olaniydi Bu baskida Papa IX Leo nun istisnai biyografisi 1124 1130 ve Papa II Paschalis dan 1099 118 Papa II Urbanus a 1088 1099 onemli notlar vardir Duchesne kendinden daha once gelen Giesebrecht gibi tarihcilerin Papa VII Gregorius dan ve Petrus Pisanus tan bilgiler almasina ragmen Papa VII Gregorius dan Pandulf a kadar papalardan biyografik bilgiler almistir Bu Papa IV Martinus a kadar olan 1281 1285 biyografik bilgiler Opavali Martin sayesinde tekrar gun yuzune cikmis ve Petrus Guillermi nin yeni baskisina eklenmistir Cok buyuk sanstir ki aradan 2 yuzyila yakin gecmelerine ragmen net bir aktarim olabilmistir 14 yuzyilin ilk ceyreginde ismi halen daha bilinmeyen bir yazar Petrus Guillermi ye IV Martinus dan o 1285 Papa XXII Ioannes e 1316 1334 kadar butun papalarin biyografilerini bir eklenti olarak eklemistir Bu yazar Bernardus Guidonis tarafindan yazilan Chronicon Pontificum kitabindan buyuk bilgiler icermektedir Boso Bagimsiz olarak Papa IV Hadrianus un kardinal olan yegeni Kardinal Boso bu kitabi okudu ve son papadan yani V Stephanus dan itibaren gelen papalarin biyografik bilgilerini genisletmek istedi 12 yuzyilda yasayan Bozo Papa XII Ioannes den Papa VII Gregorius ye kadar olan tum papalarin bilgilerini Sutrili Bonizo nun buyuk yardimlari sayesinde yazdi Ayrica kendi gordugu ve hukum suresinde yasadigi Papa II Gelasius tan Papa III Alexander a 1179 1181 olan tum papalar hakkinda buyuk bilgiler ve notlar verdi 1118 1119 Bati Bolunmesi Bir bagimsiz baski da Papa IV Eugenius 1431 1447 doneminde oldu Papa V Urbanus dan 1362 1370 Papa V Martinus a 1417 1431 butun papalarin biyografik bilgilerini ayni zamanda Bati Bolunmesi ni aciklayarak verdi Ayrica bu baski Papa IV Eugenius un de destekleriyle yenilendi 15 yuzyilda 15 yuzyilda yapilmis iki papa biyografi koleksiyonu her ne kadar Liber Pontificalis in bir devami olmak icin yazilmis olsa da bagimsiz kalmak zorunda kaldilar Ilk eklenti Papa XII Benedictus tan 1334 1342 V Martinus a 1417 1431 veya IV Eugenius a kadar idi Ikinci eklenti ise Papa VI Urbanus dan 1378 1389 Papa II Pius a 1458 1464 kadardi SurumleriTheodor Mommsen in 1898 edition Liber Pontificalis erdirir 715 Liber Pontificalis ilk defa J Busaeus tarafindan Anastasii bibliothecarii Vitae seu Gesta adi altinda duzenlendi Yeni bir surumu ise Anastasius un Historia ecclesiastica yi da iceriyordu ve Fabrotti tarafindan duzenlenmisti Bir diger surum ise Papa II Hadrianus ve Papa VI Stephanus u da ekleyerek duzenlenmistir ve Fr Bianchini tarafindan derlenmistir 4 baski Roma 1718 1735 Muratori Bianchini nin surumunu XXII Ioannes e kadar olan papalari da ekleyerek tekrar basti Migne ayni zamanda Bianchini nin versiyonunu bazi ilaveler ekleyerek yeniden basti Modern zamanlarda Louis Duchesne nin hem elestiri hem de derlemesi satilmaktadir Duchesne nin versiyonu ve Theodor Mommsen in versiyonu Gestorum Pontificum Romanorum pars I Liber Pontificalis son zamanlarda cikmistir Mommsen in versiyonu tamamlanmamis olmasina karsin Duchesne nin Liber Pontificalis i fazlasiyla tutarli ve satilan bir kitap olmustur Duchesne ayni zamanda 1044 1187 yillari arasinda yazilmis Annales Romani den de alintilar yapmistir ki boylece onun versiyonu fazlasiyla genis olmustur 20 yuzyila kadar surekli duzenlenip basilmistir Ayrica bakinizPapalar listesiKonuyla ilgili yayinlarRaymond Davis The Book of Pontiffs Liber Pontificalis Liverpool University of Liverpool Press 1989 ISBN 0 85323 216 4 an English translation for general use but not including scholarly notes Raymond Davis The Book of Pontiffs Liber Pontificalis Second Edition Liverpool University of Liverpool Press 2000 ISBN 0 85323 545 7 Stops with Pope Constantine 708 715 Contains an extensive and up to date bibliography Raymond Davis The Lives of the Eighth Century Popes Liverpool University of Liverpool Press 1992 From 715 to 817 Raymond Davis The Lives of the Ninth Century Popes Liverpool University of Liverpool Press 1989 From 817 to 891 Louise Ropes Loomis The Book of Popes Liber Pontificalis Merchantville NJ Evolution Publishing ISBN 1 889758 86 8 Reprint of the 1916 edition Stops with Pope Pelagius 579 590 English translation with scholarly footnotes and illustrations Dis baglantilarAnastasii Bibliothecarii Historia de vitis romanorum pontificum a b Petro apostolo usque ad Nicolaum I nunquam hactenus typis excusa Deinde Vita Hadriani II et Stephani VI 30 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde full view of the 1602 editio princeps Full text from The Latin Library14 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde until Pope Felix IV 526 530 Full text from Fontistoriche 27 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde after Pope Felix IV 526 530 Full Latin text of best reading of different manuscripts 9 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde English Translation Loomis Louise Ropes 1916