.
Lima fasulyesi | |
---|---|
Taksonomi | |
Kingdom: | |
Clade: | |
Clade: | |
Clade: | Eudicots |
Clade: | Rosids |
Order: | Fabales |
Family: | Fabaceae |
Subfamily: | Faboideae |
Genus: | Phaseolus |
Türler: | P. lunatus |
Binominal isim | |
Phaseolus lunatus | |
sinonim | |
|
Lima fasulyesi (Phaseolus lunatus); tereyağlı fasulye, sieva fasulyesi, çift fasulye,Madagaskar fasulyesi veya mum fasulyesi olarak da bilinen (Phaseolus lunatus) yenilebilir tohumları veya fasulyeleri için yetiştirilen bir baklagildir.
Kökeni ve kullanımları
Phaseolus lunatus Orta ve Güney Amerika'da bulunur. Ekili lima fasulyesinin iki gen havuzu bağımsız evcilleştirme olaylarına işaret eder. Mezoamerikan lima fasulyesi neotropik ovalarda dağıtılırken diğeri batı And Dağları'nda bulunur. Peru'da keşfedildiler. Yerli çiftçiler tarafından medeniyet döneminde yetiştirilen ilk bitki olabilirler.
And Dağları'nın evcilleştirilmesi MÖ 2000 civarında gerçekleşti ve büyük tohumlu bir çeşit (lima tipi) ürettildi, ikincisi ise MS 800 civarında Mezoamerika'da gerçekleşti ve küçük tohumlu bir çeşit (Sieva tipi) üretildi. 1300 civarında ekim Rio Grande'nin kuzeyine yayıldı ve 1500'lerde bitki Eski Dünya'da yetiştirilmeye başlandı.
Islah
Lima fasulyesi dünya çapında, özellikle Meksika'da, ekonomik ve kültürel öneme sahip ıslah edilmiş bir türdür. Türün iki çeşidi vardır. Yabani çeşidi silvester, ıslah edilmiş çeşidi ise lunatus'tur.
Kaynakça
- ^ "Phaseolus lunatus L. — The Plant List" 27 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. theplantlist.org.
- ^ . IndiaMART. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Splendour Seeds Butter beans,double beans,lima beans vegetable seeds". ASIN B078MDLFC4.
- ^ a b Serrano-Serrano (July 2012). "Evolution and Domestication of Lima Bean in Mexico: Evidence from Ribosomal DNA". Crop Science. 52 (4): 1698-1712. doi:10.2135/cropsci2011.12.0642.
- ^ "Cookbook:Lima Bean - Wikibooks, open books for an open world". 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Recipes, Latin American cooking. Time-Life International (Nederlands). 1970. s. 21. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b c Motta-Aldana (September 2010). "Multiple Origins of Lima Bean Landraces in the Americas: Evidence from Chloroplast and Nuclear DNA Polymorphisms". Crop Science. 50 (5): 1773-1787. doi:10.2135/cropsci2009.12.0706.
Dış bağlantılar
- Gelecek İçin Bitkiler: Veritabanı Arama Sonuçları 5 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Resimli Baklagil Genetik Kaynakları Veritabanı 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Phaseolus Adlarını Sıralama 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Florida Folklife Koleksiyonundan "Butter Beans" adlı bir şarkının kaydı (Florida Eyalet Arşivlerinden halkın kullanımına sunulmuştur) 9 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- USDA Ulusal Tarım Kütüphanesi Lima Bean Dijital Sergisi 20 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lima fasulyesiTaksonomiKingdom Clade Clade Clade EudicotsClade RosidsOrder FabalesFamily FabaceaeSubfamily FaboideaeGenus PhaseolusTurler P lunatusBinominal isimPhaseolus lunatus L sinonimDolichos tonkinensis Bui Quang Chieu Phaseolus bipunctatus Jacq Phaseolus ilocanus Blanco Phaseolus inamoenus L Phaseolus limensis Macfad Phaseolus lunatus var macrocarpus Moench Benth Phaseolus macrocarpus Moench Phaseolus portoricensis Spreng Phaseolus puberulus Kunth Phaseolus rosei Piper Phaseolus saccharatus Macfad Phaseolus tunkinensis Lour Phaseolus vexillatus Blanco nom illeg non L Phaseolus viridis Piper Phaseolus xuaresii ZuccagniBir tohum katalogunda lima fasulyesi 1894 Lima fasulyesi Phaseolus lunatus tereyagli fasulye sieva fasulyesi cift fasulye Madagaskar fasulyesi veya mum fasulyesi olarak da bilinen Phaseolus lunatus yenilebilir tohumlari veya fasulyeleri icin yetistirilen bir baklagildir Kokeni ve kullanimlariPhaseolus lunatus Orta ve Guney Amerika da bulunur Ekili lima fasulyesinin iki gen havuzu bagimsiz evcillestirme olaylarina isaret eder Mezoamerikan lima fasulyesi neotropik ovalarda dagitilirken digeri bati And Daglari nda bulunur Peru da kesfedildiler Yerli ciftciler tarafindan medeniyet doneminde yetistirilen ilk bitki olabilirler And Daglari nin evcillestirilmesi MO 2000 civarinda gerceklesti ve buyuk tohumlu bir cesit lima tipi urettildi ikincisi ise MS 800 civarinda Mezoamerika da gerceklesti ve kucuk tohumlu bir cesit Sieva tipi uretildi 1300 civarinda ekim Rio Grande nin kuzeyine yayildi ve 1500 lerde bitki Eski Dunya da yetistirilmeye baslandi IslahLima fasulyesi dunya capinda ozellikle Meksika da ekonomik ve kulturel oneme sahip islah edilmis bir turdur Turun iki cesidi vardir Yabani cesidi silvester islah edilmis cesidi ise lunatus tur Kaynakca Phaseolus lunatus L The Plant List 27 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde theplantlist org IndiaMART 23 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Splendour Seeds Butter beans double beans lima beans vegetable seeds ASIN B078MDLFC4 a b Serrano Serrano July 2012 Evolution and Domestication of Lima Bean in Mexico Evidence from Ribosomal DNA Crop Science 52 4 1698 1712 doi 10 2135 cropsci2011 12 0642 Cookbook Lima Bean Wikibooks open books for an open world 12 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Recipes Latin American cooking Time Life International Nederlands 1970 s 21 ISBN 9780809400638 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Motta Aldana September 2010 Multiple Origins of Lima Bean Landraces in the Americas Evidence from Chloroplast and Nuclear DNA Polymorphisms Crop Science 50 5 1773 1787 doi 10 2135 cropsci2009 12 0706 Dis baglantilarGelecek Icin Bitkiler Veritabani Arama Sonuclari 5 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resimli Baklagil Genetik Kaynaklari Veritabani 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Phaseolus Adlarini Siralama 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Florida Folklife Koleksiyonundan Butter Beans adli bir sarkinin kaydi Florida Eyalet Arsivlerinden halkin kullanimina sunulmustur 9 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde USDA Ulusal Tarim Kutuphanesi Lima Bean Dijital Sergisi 20 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde