Linobambaki (Yunanca: Λινοβάμβακοι), Kıbrıs’ta yaşamış Katolik inancına sahip olan halk,Birleşik Krallık yönetimi altında Kıbrıslı Türkler arasında asimile olmuştur.
Etimoloji
Linobambaki ismi Yunanca kökenli λινο (lino), “keten” ve βάμβακοι (vamvaki), “pamuk” sözcüklerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş. Bu terim bir metafor olup temeli, Linobambaki toplumunun Latin Katolik kökenli olmalarına karşın Müslüman olarak görünmeyi tercih etmelerine dayanmaktadır.
Tarihçe
Osmanlı-Venedik savaşının (1570-1573), Kıbrıs adasının Osmanlı kontrolüne geçmesi ile sonuçlanmasının ardından adanın Latin nüfusu üzerine yaptırımlar başlamıştır. İki devlet arasındaki mücadelenin yoğun olduğu bu dönem, Osmanlı yönetiminde Kıbrıs’ın Latin Katolik nüfusunun adanın güvenliğine potansiyel bir risk oluşturacağı kaygısı, özellikle de Venedik ve Haçlı donanmalarının adaya yönelmesi için bir neden oluşturacakları düşüncesi hâkimdi. Bu sebeple adadaki Katolik nüfusuna karşı tolerans, Rum Ortodoks nüfusa karşı olandan çok daha azdı. Politik ve dinsel baskıların yanında bu kişilerin mülk edinme haklarının elinden alınmasına kadar varan ekonomik baskılar yürürlüğe konmuştu. Bütün bu baskılar nedeniyle yaşanan yoksulluk, kölelik ve idam gibi sonuçlardan kendini korumak isteyen, adanın başta Latin, Venedik, Ceneviz, Maruni ve Ermeni kökenli Katolik yerlileri İslam’ı kabul ederek Linobambaki ismiyle anılmaya başlamıştır.
Linobambaki toplumu hayatlarını devam ettirmek adına değiştirdikleri dinlerini günlük yaşantılarına yansıtmıyorlardı. Genellikle çocuklarına bir Müslüman ve bir Hristiyan ismi veya iki dinde ortak bulunan İbrahim, Yusuf ya da Musa gibi isimleri vermeyi tercih ediyorlardı. Osmanlı döneminde askere alımlarda genelde sayılıyor, vergi zamanı (gayrımüslimlerin verdiği vergilerden) muaf tutuluyorlardı. Ancak bugünkü Kıbrıslı Türk kültürüne paralel olarak, Linobambaki toplumu yaşamlarını ve varlıklarını Osmanlı yönetiminden korumak için seçtikleri İslam dininin alkol kullanımı, domuz tüketimi ve ibadet gibi temel sayılabilecek kurallarını bile günlük hayatlarına yansıtmıyorlardı. Birçok Linobambaki köyü Latin Katolik kökenlerinden dolayı άγιος (ayios) ile başlayan Hristiyan azizlerinin isimlerine sahiptir. Linobambaki toplumunun kültürel izleri, Kıbrıslı Türk toplumunun yaşantısı ve edebiyatına bakılarak görünebilinir. Kıbrıslı Türk edebiyatı ve tarihinin en önemli parçalarından "Gâvur İmam" ve "Hasan Bulliler" gibi destanlar ve destanlarda adı geçen karakterler buna örnek olarak verilebilinir. Aynı zamanda Linobambaki toplumu bu iki tarihi olayda olduğu gibi adada gerçekleşen neredeyse tüm isyanlarda yer almışlardır.
Yerleşim
Bugün Kıbrıslı Türk köyü ve bölgesi olarak kabul edilen birçok yer Linobambaki yerleşim bölgeleriydi. Bunlara örnek olarak:
- Agios Sozomenos (Arpalık)
- Agios Theodoros (Boğaziçi)
- Armenochori (Esenköy)
- Ayios Andronikos (Yeşilköy)
- Ayios Iakovos (Altınova)
- Ayios Ioannis (Ayyanni)
- Ayios Khariton (Ergenekon)
- Dali (Dali)
- Frodisia (Yağmuralan)
- Galinoporni (Kaleburnu)
- Kato Arodhes (Aşağı Kalkanlı)
- Tylliria (Dillirga)
- Kornokipos (Görneç)
- Limnitis (Yeşilırmak)
- Louroujina (Akincilar)
- Melounta (Mallıdağ)
- Platani (Çınarlı)
- Potamia (Bodamya)
- Kritou Marottou (Grit-Marut)
- Vretsia (Vretça)
Günümüzde
Osmanlı dönemindeki millet sistemi İngiliz yönetimi tarafından ortadan kaldırılmıştır. Bu dönemde yapılan nüfus sayımları ve idari kayıtlarda ada halkı dinleri ve mezhepleri ile ayırmak yerine iki ana etnik grupta sayılmaya başlamıştır. İngiliz yönetiminin bu kutuplaştırma politikaları neticesinde Linobambaki toplumu, Kıbrıslı Türk toplumuna entegre olmuştur.
Son yıllarda KKTC'de bazı gruplar kendilerini Linobambaki kültürü ile daha çok bağdaştırmaya ve bu figürleri taşıyan organizasyonlar kurmaya başlamışlardır.
Ayrıca bakınız
- Karamanlılar (Ortodoks)
- Marrano
- Hemşinliler
- Gizli Hıristiyanlık
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ Selim Deringil (2012). Conversion and Apostasy in the Late Ottoman Empire. Cambridge University Press. s. 112. ISBN .
- ^ Chrysostomos Pericleous (2009). Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan. I.B.Tauris. s. 131. ISBN . 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ Hadjidemetriou (23 Mart 2010). . Church of Cyprus. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
- ^ Pinar Senisik (2011). The Transformation of Ottoman Crete: Revolts, Politics and Identity in the Late Nineteenth Century. I.B.Tauris. s. 64. ISBN .
- ^ Idesbald Goddeeris (2004). De Europese periferie. Leuven University Press. s. 275. ISBN .
- ^ Servet Sami Dedeçay (2008). Kıbrıslı Türk kadınının eğitim aracılığı sayesinde dinsel mutaassıplıktan sıyrılıp çağdaş hak ve özgürlük kuralllarını kabullenişi. Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi. s. 297. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ James Knowles (1908). The Twentieth Century and After. Spottiswoode. s. 753.
- ^ Captain A. R. Savile (1878). Cyprus. H.M. Stationery Office. s. 130. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ Luigi Palma di Cesnola; Charles William King; Alexander Stuart Murray (1878). Cyprus: Its Ancient Cities, Tombs, and Temples : a Narrative of Researches and Excavations During Ten Years' Residence in that Island. Harper & Brothers. s. 185.
- ^ Frederic Henry Fisher (1878). Cyprus, our new colony, and what we know about it. George Routledge and Sons. s. 42.
- ^ a b c Tassos A. Mikropoulos (2008). "Linovamvaki". Elevating and Safeguarding Culture Using Tools of the Information Society: Dusty traces of the Muslim culture. Livanis. s. 93. ISBN .
- ^ Celâl Erdönmez (2004), "Linobambakiler", (PDF) (Ph.D.), Süleyman Demirel Üniversitesi, s. 44, 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 10 Haziran 2014
- ^ Costas P. Kyrris (1984). Ανατομία του Οθωμανικού Καθεστώτος Στην Κύπρο 1570-1878. Lefkoşa: Dimos Lefkosias. ss. 64-66.
- ^ a b c d Jan Asmussen (2001). "Wir waren wie Brüder": Zusammenleben und Konfliktentstehung in ethnisch gemischten Dörfern auf Zypern. LIT Verlag Münster. ss. 78-79. ISBN . 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ a b c d Alexander-Michael Hadjilyra (2009). The Armenians of Cyprus. Kalaydjian Foundation. s. 13. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ Ian Robertson (1981). Cyprus. Benn. s. 85. ISBN .
- ^ a b Marc Dubin (2002). Cyprus. Rough Guides. s. 412. ISBN .
- ^ Esat Mustafa (2013). Kıbrıs Tarihinde Yağmuralan (Vroişa). Lefkoşa: Ateş Matbaacılık. s. 39.
- ^ Tuncer Bağışkan (15 Mart 2014). "Kaleburnu köyüne bir yolculuk (1)". YeniDüzen Gazetesi. Lefkoşa: United Media Group. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2014.
- ^ Kiamran Halil (1983). The Rape of Cyprus. Prosperity Publications. s. 19. ISBN . 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ a b Louis Mas Latrie (1879). L'île de Chypre: sa situation présente et ses souvenirs du moyen-âge. Firmin-Didot et cio. s. 43.
- ^ Mahmut Islamoglu; Sevket Oznur (2013). Linobambaki: The Christian-Muslim Cypriots. s. 5. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ Arif Hasan Tahsin (3 Eylül 2004). "Yeter ki Tohum Çürük Olmasın". Yeniçağ Gazetesi. Lefkoşa. Erişim tarihi: 10 Haziran 2014.[]
- ^ Samson Opondo; Michael J. Shapiro (2012). The New Violent Cartography: Geo-Analysis after the Aesthetic Turn. Routledge. s. 205. ISBN . 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ Olena Kagui (3 Nisan 2015). "Patriots Punished in Northern Cyprus: A Modern Day Political Occupation" [Kuzey Kıbrıs'ta Vatanseverler Cezalandırıldı: Bir Modern Zaman Politik İşgali]. The Huffington Post (İngilizce). New York. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Linobambaki Yunanca Linobambakoi Kibris ta yasamis Katolik inancina sahip olan halk Birlesik Krallik yonetimi altinda Kibrisli Turkler arasinda asimile olmustur EtimolojiLinobambaki ismi Yunanca kokenli lino lino keten ve bambakoi vamvaki pamuk sozcuklerinin bir araya getirilmesi ile olusturulmus Bu terim bir metafor olup temeli Linobambaki toplumunun Latin Katolik kokenli olmalarina karsin Musluman olarak gorunmeyi tercih etmelerine dayanmaktadir TarihceKibris folklorunun tarihsel figurlerinden Hasan Bulli Hassan Pouli Osmanli Venedik savasinin 1570 1573 Kibris adasinin Osmanli kontrolune gecmesi ile sonuclanmasinin ardindan adanin Latin nufusu uzerine yaptirimlar baslamistir Iki devlet arasindaki mucadelenin yogun oldugu bu donem Osmanli yonetiminde Kibris in Latin Katolik nufusunun adanin guvenligine potansiyel bir risk olusturacagi kaygisi ozellikle de Venedik ve Hacli donanmalarinin adaya yonelmesi icin bir neden olusturacaklari dusuncesi hakimdi Bu sebeple adadaki Katolik nufusuna karsi tolerans Rum Ortodoks nufusa karsi olandan cok daha azdi Politik ve dinsel baskilarin yaninda bu kisilerin mulk edinme haklarinin elinden alinmasina kadar varan ekonomik baskilar yururluge konmustu Butun bu baskilar nedeniyle yasanan yoksulluk kolelik ve idam gibi sonuclardan kendini korumak isteyen adanin basta Latin Venedik Ceneviz Maruni ve Ermeni kokenli Katolik yerlileri Islam i kabul ederek Linobambaki ismiyle anilmaya baslamistir Linobambaki toplumu hayatlarini devam ettirmek adina degistirdikleri dinlerini gunluk yasantilarina yansitmiyorlardi Genellikle cocuklarina bir Musluman ve bir Hristiyan ismi veya iki dinde ortak bulunan Ibrahim Yusuf ya da Musa gibi isimleri vermeyi tercih ediyorlardi Osmanli doneminde askere alimlarda genelde sayiliyor vergi zamani gayrimuslimlerin verdigi vergilerden muaf tutuluyorlardi Ancak bugunku Kibrisli Turk kulturune paralel olarak Linobambaki toplumu yasamlarini ve varliklarini Osmanli yonetiminden korumak icin sectikleri Islam dininin alkol kullanimi domuz tuketimi ve ibadet gibi temel sayilabilecek kurallarini bile gunluk hayatlarina yansitmiyorlardi Bircok Linobambaki koyu Latin Katolik kokenlerinden dolayi agios ayios ile baslayan Hristiyan azizlerinin isimlerine sahiptir Linobambaki toplumunun kulturel izleri Kibrisli Turk toplumunun yasantisi ve edebiyatina bakilarak gorunebilinir Kibrisli Turk edebiyati ve tarihinin en onemli parcalarindan Gavur Imam ve Hasan Bulliler gibi destanlar ve destanlarda adi gecen karakterler buna ornek olarak verilebilinir Ayni zamanda Linobambaki toplumu bu iki tarihi olayda oldugu gibi adada gerceklesen neredeyse tum isyanlarda yer almislardir Yerlesim Bugun Kibrisli Turk koyu ve bolgesi olarak kabul edilen bircok yer Linobambaki yerlesim bolgeleriydi Bunlara ornek olarak Agios Sozomenos Arpalik Agios Theodoros Bogazici Armenochori Esenkoy Ayios Andronikos Yesilkoy Ayios Iakovos Altinova Ayios Ioannis Ayyanni Ayios Khariton Ergenekon Dali Dali Frodisia Yagmuralan Galinoporni Kaleburnu Kato Arodhes Asagi Kalkanli Tylliria Dillirga Kornokipos Gornec Limnitis Yesilirmak Louroujina Akincilar Melounta Mallidag Platani Cinarli Potamia Bodamya Kritou Marottou Grit Marut Vretsia Vretca Gunumuzde2011 Kuzey Kibris protestolarinda bir protestocu Osmanli donemindeki millet sistemi Ingiliz yonetimi tarafindan ortadan kaldirilmistir Bu donemde yapilan nufus sayimlari ve idari kayitlarda ada halki dinleri ve mezhepleri ile ayirmak yerine iki ana etnik grupta sayilmaya baslamistir Ingiliz yonetiminin bu kutuplastirma politikalari neticesinde Linobambaki toplumu Kibrisli Turk toplumuna entegre olmustur Son yillarda KKTC de bazi gruplar kendilerini Linobambaki kulturu ile daha cok bagdastirmaya ve bu figurleri tasiyan organizasyonlar kurmaya baslamislardir Ayrica bakinizKaramanlilar Ortodoks Marrano Hemsinliler Gizli HiristiyanlikDis baglantilarKaynakca Selim Deringil 2012 Conversion and Apostasy in the Late Ottoman Empire Cambridge University Press s 112 ISBN 978 1 107 00455 9 Chrysostomos Pericleous 2009 Cyprus Referendum A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan I B Tauris s 131 ISBN 978 0 85771 193 9 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Hadjidemetriou 23 Mart 2010 Church of Cyprus 5 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2014 Pinar Senisik 2011 The Transformation of Ottoman Crete Revolts Politics and Identity in the Late Nineteenth Century I B Tauris s 64 ISBN 978 0 85772 056 6 Idesbald Goddeeris 2004 De Europese periferie Leuven University Press s 275 ISBN 978 90 5867 359 6 Servet Sami Dedecay 2008 Kibrisli Turk kadininin egitim araciligi sayesinde dinsel mutaassipliktan siyrilip cagdas hak ve ozgurluk kuralllarini kabullenisi Lefkosa Ozel Turk Universitesi s 297 28 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 James Knowles 1908 The Twentieth Century and After Spottiswoode s 753 Captain A R Savile 1878 Cyprus H M Stationery Office s 130 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Luigi Palma di Cesnola Charles William King Alexander Stuart Murray 1878 Cyprus Its Ancient Cities Tombs and Temples a Narrative of Researches and Excavations During Ten Years Residence in that Island Harper amp Brothers s 185 Frederic Henry Fisher 1878 Cyprus our new colony and what we know about it George Routledge and Sons s 42 a b c Tassos A Mikropoulos 2008 Linovamvaki Elevating and Safeguarding Culture Using Tools of the Information Society Dusty traces of the Muslim culture Livanis s 93 ISBN 978 960 233 187 3 Celal Erdonmez 2004 Linobambakiler PDF Ph D Suleyman Demirel Universitesi s 44 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 10 Haziran 2014 Costas P Kyrris 1984 Anatomia toy O8wmanikoy Ka8estwtos Sthn Kypro 1570 1878 Lefkosa Dimos Lefkosias ss 64 66 a b c d Jan Asmussen 2001 Wir waren wie Bruder Zusammenleben und Konfliktentstehung in ethnisch gemischten Dorfern auf Zypern LIT Verlag Munster ss 78 79 ISBN 978 3 8258 5403 4 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 a b c d Alexander Michael Hadjilyra 2009 The Armenians of Cyprus Kalaydjian Foundation s 13 21 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Ian Robertson 1981 Cyprus Benn s 85 ISBN 978 0 510 01633 3 a b Marc Dubin 2002 Cyprus Rough Guides s 412 ISBN 978 1 85828 863 5 Esat Mustafa 2013 Kibris Tarihinde Yagmuralan Vroisa Lefkosa Ates Matbaacilik s 39 Tuncer Bagiskan 15 Mart 2014 Kaleburnu koyune bir yolculuk 1 YeniDuzen Gazetesi Lefkosa United Media Group 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2014 Kiamran Halil 1983 The Rape of Cyprus Prosperity Publications s 19 ISBN 978 0 905506 07 4 1 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 a b Louis Mas Latrie 1879 L ile de Chypre sa situation presente et ses souvenirs du moyen age Firmin Didot et cio s 43 Mahmut Islamoglu Sevket Oznur 2013 Linobambaki The Christian Muslim Cypriots s 5 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Andrekos Varnava Nicholas Coureas Marina Elia 2009 The minorities of Cyprus development patterns and the identity of the internal exclusion Cambridge Scholars s 204 ISBN 978 1 4438 0052 5 31 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Arif Hasan Tahsin 3 Eylul 2004 Yeter ki Tohum Curuk Olmasin Yenicag Gazetesi Lefkosa Erisim tarihi 10 Haziran 2014 olu kirik baglanti Samson Opondo Michael J Shapiro 2012 The New Violent Cartography Geo Analysis after the Aesthetic Turn Routledge s 205 ISBN 978 1 136 34508 1 1 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2014 Olena Kagui 3 Nisan 2015 Patriots Punished in Northern Cyprus A Modern Day Political Occupation Kuzey Kibris ta Vatanseverler Cezalandirildi Bir Modern Zaman Politik Isgali The Huffington Post Ingilizce New York 8 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2015