Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Litostratigrafi, birimleri sedimanter, volkanik ve bunların kısmen metamorfize olmuş cinslerinin litolojilerine ve stratigrafik konumlarına göre tanımlanmış birimlerdir. Bir litostratigrafi birimi bir ya da daha fazla litoloji tipinden oluşmuş, kendi içinde bir bütünlük gösteren ve komşu birimlerden bu özelliğiyle ayrılan bir kaya birimidir. Bu birimler genellikle istiflenme kurallarına (law of superposition) uyar ve çoğu kez tabakalıdır. Litolojik sınırların dereceli geçişli veya belirsiz olduğu durumlarda sedimanter yapılar, jeomorfolojik özellikler, mineral kapsamı, fosiller ve diğer fiziksel özellikler de bu birimlerin tanımlanmasında kullanılabilir. Fosiller bu durumda litoloji biriminin fiziksel içeriği olarak düşünülür.
Litostratigrafi birimleri
Sınırlar
Bir litoloji biriminin alt, üst ve yanal sınırlarının belirlenmesinde belirgin olan fiziksel bir özelliğin oldukça kesin bir şekilde değişmesi esas alınır. Bu değişmenin sahada görülebilmesi ve izlenebilmesi gerekir. Başka bir deyişle, sahada ayırt edilemeyen ve izlenemeyen sınırlar litostratigrafi biriminin sınırı olarak kullanılamaz. Sınırlarının dereceli geçişli olması halinde, birimleri ayırtlayan sınır çizgisi uygun ve pratik bir yerden geçirilir.
Mertebeler
Litostratigrafi sınıflamasında temel birim formasyondur. Üye, formasyonun bir as bölümüdür. Tabaka, formasyon ya da üye içerisinde ayrılmış en küçük litostratigrafi birimidir. İki veya daha çok sayıda formasyondan oluşmuş kaya topluluğuna grup adı verilir. Eğer gruptan daha yüksek mertebede bir birime gerek varsa, üsgrup kullanılır.
Tip kesit
Bir litostratigrafi birimi, özel olarak seçilmiş bir tip kesite ve varsa yardımcı (referans) kesitlere dayanmalıdır.
Jeolojik Formasyon
Bir veya birkaç tip litolojiden oluşan ve yapısındaki belirgin litoloji özelliğinden dolayı komşu birimlerden ayırt edilebilen kaya birimidir. Jeolojik formasyona konu olan kaya içerisindeki katmanlar, çeşitli yüzey karakteristiklerine sahiptirler.
Jeolojik formasyon içindeki bir birim, bölgenin genel jeolojik durumunu anlatmak ve yorumlamak için kullanılan esas birimdir. Formasyonun adı, tip yer ve tip kesitteki bir coğrafya adından alınır. Mümkünse kendisini oluşturan kayalardan egemen olanın adı ile birlikte kullanılır. Formasyon adları tipik olarak ilk tanımlandığı coğrafi alana göre adlandırılmaktadır.
Pratik yönden formasyonun temel özelliği 1: 25 000 ölçekli haritaya geçirilebilen bir kaya birimi olmasıdır. Bir formasyon, seçilmiş bir tip kesit ile belirtilir.
Oluşumlar, oluştuğu kaya katmanlarının kalınlığı üzerinde tanımlanmazlar. Kalınlık, tanım için önemli bir ayrım etmeni değildir. Formasyon mertebesindeki farklı birim oluşumlarının kalınlığı bir metreden birkaç bin metreye kadar değişebilir. Oluşumlar, bölgede uygulanan jeolojik haritalama ölçeğinde tanımlanabilmelidir.
Formel olarak tanımlanmış katmanlar ya da katmanlar kavramı, stratigrafinin jeolojik disiplininde merkezi bir noktadır. Oluşumlar üyelere bölünebilir ve kendileri çoğunlukla gruplar halinde ayrılırlar.
Oluşumlar başlangıçta, göreceli yaşlara ve süperpozisyon yasasına dayanan temel jeolojik zaman işaretleyicileri olarak tanımlanmıştır. Jeolojik zaman ölçeğinin bölünmeleri, 18. ve 19. yüzyıl jeologları ve stratigrafileri tarafından tarif edilen ve kronolojik sıraya konan oluşumlardı.
Jeolojik bilimlerin modern revizyonu, oluşumları litolojilere kısıtlamıştır, çünkü litolojik birimler, bazıları yüz milyonlarca yıldır devam edebilecek ve kronostratigrafi aralıklarla veya kayaları ilişkilendiren fosil temelli yöntemleri bozacak çökelme ortamlarıyla oluşturulmuştur. Örneğin, Batı Avustralya'nın Hamersley Havzası, bozulmamış çökel stratigrafisinde 1200 milyon yıla kadar sedimantasyonun korunmuş olduğu Proterozoik bir sedimanter havzadır ve 300 milyon yıl boyunca, tekli litolojik bir bantlı demir formasyonu veya şist ile temsil edilir.
Jeolojik oluşumlar genellikle sedimenter kaya tabakalarıdır, ancak metamorfik kayaçlar ve volkanik akışlar da olabilir. Manyetik müdahaleci kayaçlar genellikle oluşumlara bölünmezler.
Formasyonlar, her yerde stratigrafi sütununun litolojiye dayalı olarak tamamen bölünmesi gereken tek resmi litostratigrafi birimleridir. Kesin olarak, oluşumlar, birincil litoloji haricinde herhangi bir başka kriterde tanımlanamaz. Bununla birlikte, biyostratigrafik birimlerin, paleontolojik kriterler, kayaların yaşına dayanan kronostratigrafi birimleri ve jeokimyasal kriterlere dayanan kemostratigrafi birimleri temel alınarak tanımlanması genellikle yararlıdır.
Üye
Mertebece formasyonun bir altında bulunan bir kaya birimidir; formasyonun bir bölümünü oluşturur. Formasyon içinde, kendisine komşu olan diğer kısımlardan, litolojik özellikleri bakımından ayırt edilir.Üye tanımında kalınlık yönünden bir sınırlama yoktur. Bir üye seçilmiş bir tip kesit ile belirtilir. Üyenin adı, tip yer ve tip kesitteki bir coğrafya adından alınır ve mümkünse kendisini oluşturan kayalardan egemen olanın adı ile birlikte kullanılır.
Tabaka
Litostratigrafi birimlerinin en alt mertebesidir. Altında ve üstünde bulunan diğer kayalardan gözle açıkça ayırt edilebilen bir kaya birimidir. Tanımlanması yararlı görülen ve seçilmiş bir tip kesite dayandırılan bir veya birkaç tabakaya özel bir ad verilir. Bu ad tip kesitin bulunduğu yerin coğrafya adından, litolojiden ve “tabaka” teriminden oluşur (Çaltepe Kalker Tabakası).Volkanik kayalarda lav akmaları tabaka ile aynı mertebededir (Karatepe Bazalt Tabakası).
Grup
Mertebece formasyonun üzerinde bulunan bir litostrafi birimidir. Belirli ortak litoloji özellikleri olan, doğal ilişkili iki veya daha çok sayıda komşu formasyonlar topluluğundan oluşur. Bir grubun tip kesiti veya yardımcı kesitleri yoktur; kendisini oluşturan formasyonların tip kesitleri veya yardımcı kesitleri kullanılır. Grup bir kaya birimi olarak önerilirken, grubu oluşturan formasyonlar ve bunlarla birleştirilen özellikler ayrıntılı olarak anlatılmalıdır. Ancak bazı ön çalışmalarda grup adı, formasyonlar tanımlanmadan da onaysız olarak kullanılır.
Bir grubun adı, öncelikle onu oluşturan formasyonların tip yerlerine yakın bir coğrafya adından alınmalıdır (Ergene Grubu, Cudi Grubu). Formasyonların daima gruplar şeklinde toplanması zorunlu değildir.
Üstgrup
Belirgin olarak ortak litoloji özellikleri olan iki ve daha fazla sayıda komşu gruplar için üsgrup terimi kullanılır.
Stratigrafig ilişkinin üç tip blok diyagramla gösterimi:
- Konkordans yapılar
- İki tip temas bulunmakta: uyumlu ve uyumsuz
- Uyumlu temas: kesintisiz biriktirme
Uyumlu tabakalar arasındaki temas iki çeşittir: ani temas, geçişli temas
- Uyumsuz temas: birikimi olmayan/ aşınma dönemi.
- Dört tip uyumsuzluk (diskordans) vardır:
- Açısal uyumsuzluk
- Konkordanslı uyumsuzluk
- Paraconformity: Bu durumda erozyon dönemi, katmanları kesecektir. Her iki durumda da ortaya çıkan yüzey, bir erozyon yüzeyi olacaktır.
- Uygunsuzluk, uymama durumu.
Kaynakça
- ^ . jeolojitr. 26 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
Dış bağlantılar
- tamu.edu: Litostratigrafi 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Litostratigrafi birimleri sedimanter volkanik ve bunlarin kismen metamorfize olmus cinslerinin litolojilerine ve stratigrafik konumlarina gore tanimlanmis birimlerdir Bir litostratigrafi birimi bir ya da daha fazla litoloji tipinden olusmus kendi icinde bir butunluk gosteren ve komsu birimlerden bu ozelligiyle ayrilan bir kaya birimidir Bu birimler genellikle istiflenme kurallarina law of superposition uyar ve cogu kez tabakalidir Litolojik sinirlarin dereceli gecisli veya belirsiz oldugu durumlarda sedimanter yapilar jeomorfolojik ozellikler mineral kapsami fosiller ve diger fiziksel ozellikler de bu birimlerin tanimlanmasinda kullanilabilir Fosiller bu durumda litoloji biriminin fiziksel icerigi olarak dusunulur Capitol Reef National Park ve Canyonlands Milli Parki gibi korunan alanlarda kaya olusumlari Guneydogu Utah Colorado Platosu bolgenin litostratigrafisi Jura ile Permiyen de olusmustur Navajo kumtasi katmanli kirmizi Kayenta Formasyonu ucurum olusturan dikey eklemli kirmizi Wingate Kumtasi yamac olusturan morumsu Chinle olusumu katmanli hafif kirmizi Moenkopi Olusumu ve beyaz Yuvarlak tan kubbeleri katmanlar Yukaridan asagiya Cutler Formasyonu kumtasi Glen Kanyon Milli Rekreasyon Alani Utah Litostratigrafi birimleriSinirlar Bir litoloji biriminin alt ust ve yanal sinirlarinin belirlenmesinde belirgin olan fiziksel bir ozelligin oldukca kesin bir sekilde degismesi esas alinir Bu degismenin sahada gorulebilmesi ve izlenebilmesi gerekir Baska bir deyisle sahada ayirt edilemeyen ve izlenemeyen sinirlar litostratigrafi biriminin siniri olarak kullanilamaz Sinirlarinin dereceli gecisli olmasi halinde birimleri ayirtlayan sinir cizgisi uygun ve pratik bir yerden gecirilir Mertebeler Litostratigrafi siniflamasinda temel birim formasyondur Uye formasyonun bir as bolumudur Tabaka formasyon ya da uye icerisinde ayrilmis en kucuk litostratigrafi birimidir Iki veya daha cok sayida formasyondan olusmus kaya topluluguna grup adi verilir Eger gruptan daha yuksek mertebede bir birime gerek varsa usgrup kullanilir Tip kesit Bir litostratigrafi birimi ozel olarak secilmis bir tip kesite ve varsa yardimci referans kesitlere dayanmalidir Jeolojik Formasyon Bir veya birkac tip litolojiden olusan ve yapisindaki belirgin litoloji ozelliginden dolayi komsu birimlerden ayirt edilebilen kaya birimidir Jeolojik formasyona konu olan kaya icerisindeki katmanlar cesitli yuzey karakteristiklerine sahiptirler Jeolojik formasyon icindeki bir birim bolgenin genel jeolojik durumunu anlatmak ve yorumlamak icin kullanilan esas birimdir Formasyonun adi tip yer ve tip kesitteki bir cografya adindan alinir Mumkunse kendisini olusturan kayalardan egemen olanin adi ile birlikte kullanilir Formasyon adlari tipik olarak ilk tanimlandigi cografi alana gore adlandirilmaktadir Pratik yonden formasyonun temel ozelligi 1 25 000 olcekli haritaya gecirilebilen bir kaya birimi olmasidir Bir formasyon secilmis bir tip kesit ile belirtilir Olusumlar olustugu kaya katmanlarinin kalinligi uzerinde tanimlanmazlar Kalinlik tanim icin onemli bir ayrim etmeni degildir Formasyon mertebesindeki farkli birim olusumlarinin kalinligi bir metreden birkac bin metreye kadar degisebilir Olusumlar bolgede uygulanan jeolojik haritalama olceginde tanimlanabilmelidir Formel olarak tanimlanmis katmanlar ya da katmanlar kavrami stratigrafinin jeolojik disiplininde merkezi bir noktadir Olusumlar uyelere bolunebilir ve kendileri cogunlukla gruplar halinde ayrilirlar Olusumlar baslangicta goreceli yaslara ve superpozisyon yasasina dayanan temel jeolojik zaman isaretleyicileri olarak tanimlanmistir Jeolojik zaman olceginin bolunmeleri 18 ve 19 yuzyil jeologlari ve stratigrafileri tarafindan tarif edilen ve kronolojik siraya konan olusumlardi Jeolojik bilimlerin modern revizyonu olusumlari litolojilere kisitlamistir cunku litolojik birimler bazilari yuz milyonlarca yildir devam edebilecek ve kronostratigrafi araliklarla veya kayalari iliskilendiren fosil temelli yontemleri bozacak cokelme ortamlariyla olusturulmustur Ornegin Bati Avustralya nin Hamersley Havzasi bozulmamis cokel stratigrafisinde 1200 milyon yila kadar sedimantasyonun korunmus oldugu Proterozoik bir sedimanter havzadir ve 300 milyon yil boyunca tekli litolojik bir bantli demir formasyonu veya sist ile temsil edilir Jeolojik olusumlar genellikle sedimenter kaya tabakalaridir ancak metamorfik kayaclar ve volkanik akislar da olabilir Manyetik mudahaleci kayaclar genellikle olusumlara bolunmezler Formasyonlar her yerde stratigrafi sutununun litolojiye dayali olarak tamamen bolunmesi gereken tek resmi litostratigrafi birimleridir Kesin olarak olusumlar birincil litoloji haricinde herhangi bir baska kriterde tanimlanamaz Bununla birlikte biyostratigrafik birimlerin paleontolojik kriterler kayalarin yasina dayanan kronostratigrafi birimleri ve jeokimyasal kriterlere dayanan kemostratigrafi birimleri temel alinarak tanimlanmasi genellikle yararlidir Uye Mertebece formasyonun bir altinda bulunan bir kaya birimidir formasyonun bir bolumunu olusturur Formasyon icinde kendisine komsu olan diger kisimlardan litolojik ozellikleri bakimindan ayirt edilir Uye taniminda kalinlik yonunden bir sinirlama yoktur Bir uye secilmis bir tip kesit ile belirtilir Uyenin adi tip yer ve tip kesitteki bir cografya adindan alinir ve mumkunse kendisini olusturan kayalardan egemen olanin adi ile birlikte kullanilir Tabaka Litostratigrafi birimlerinin en alt mertebesidir Altinda ve ustunde bulunan diger kayalardan gozle acikca ayirt edilebilen bir kaya birimidir Tanimlanmasi yararli gorulen ve secilmis bir tip kesite dayandirilan bir veya birkac tabakaya ozel bir ad verilir Bu ad tip kesitin bulundugu yerin cografya adindan litolojiden ve tabaka teriminden olusur Caltepe Kalker Tabakasi Volkanik kayalarda lav akmalari tabaka ile ayni mertebededir Karatepe Bazalt Tabakasi Grup Stratigrafig iliskinin uc tip blok diyagramla gosterim Edwards Formasyonu Alt Kretase Yaklasik 165 milyon yil once Teksas ta bir Alt Permiyen kirec tasi uzerinde olusmustur Mertebece formasyonun uzerinde bulunan bir litostrafi birimidir Belirli ortak litoloji ozellikleri olan dogal iliskili iki veya daha cok sayida komsu formasyonlar toplulugundan olusur Bir grubun tip kesiti veya yardimci kesitleri yoktur kendisini olusturan formasyonlarin tip kesitleri veya yardimci kesitleri kullanilir Grup bir kaya birimi olarak onerilirken grubu olusturan formasyonlar ve bunlarla birlestirilen ozellikler ayrintili olarak anlatilmalidir Ancak bazi on calismalarda grup adi formasyonlar tanimlanmadan da onaysiz olarak kullanilir Bir grubun adi oncelikle onu olusturan formasyonlarin tip yerlerine yakin bir cografya adindan alinmalidir Ergene Grubu Cudi Grubu Formasyonlarin daima gruplar seklinde toplanmasi zorunlu degildir Ustgrup Belirgin olarak ortak litoloji ozellikleri olan iki ve daha fazla sayida komsu gruplar icin usgrup terimi kullanilir Stratigrafig iliskinin uc tip blok diyagramla gosterimi Konkordans yapilar Iki tip temas bulunmakta uyumlu ve uyumsuzUyumlu temas kesintisiz biriktirme Uyumlu tabakalar arasindaki temas iki cesittir ani temas gecisli temas Uyumsuz temas birikimi olmayan asinma donemi Dort tip uyumsuzluk diskordans vardir Acisal uyumsuzluk Konkordansli uyumsuzluk Paraconformity Bu durumda erozyon donemi katmanlari kesecektir Her iki durumda da ortaya cikan yuzey bir erozyon yuzeyi olacaktir Uygunsuzluk uymama durumu Kaynakca jeolojitr 26 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2013 Dis baglantilartamu edu Litostratigrafi 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde