Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ömer Lütfi Barkan (1902-1979), Türk iktisat ve hukuk tarihçisi ve Türkiye’de iktisat tarihi biliminin kurucularındandır.
| Ömer Lütfi Barkan | |
|---|---|
| Doğum | 1902 Edirne |
| Ölüm | 1979 İstanbul |
| Meslek | İktisat, |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Strasbourg Üniversitesi |
Hayatı
Eski Zağralı İsmail Efendi ile Gülsüm Hanımın oğludur. 1902 senesinde Edirne’de doğdu. İlk tahsilini Edirne Numune Mektebinde gördü. Edirne Muallim Mektebini bitirdikten sonra üç yıl ilkokul öğretmenliği yaptı. 1923’te İstanbul’a giderek Yüksek Muallim Mektebine girdi. Daha sonra Darülfünun (İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünü bitirdi.
1927 senesinde Strasbourg Üniversitesi Edebiyat ve Hukuk Fakültelerinde lisansını tamamlayıp yurda dönünce Eskişehir Lisesi Felsefe öğretmenliğine tayin edildi. 1933 senesinde yapılan üniversite reformu sırasında doktora ve doçentlik tezi hazırlamadan, doğrudan Edebiyat Fakültesi Türk İnkılap Tarihi Kürsüsü doçentliğine getirildi. 1937 senesinde bu vazifesi de devam etmek üzere İktisat Fakültesi İktisat Tarihi ve İktisadi Coğrafya Kürsüsüne nakledildi. 1939’da “Osmanlı İmparatorluğunda Kuruluş Devrinde Toprak Meseleleri” konulu tezini bitirerek doçent oldu. 1941 Şubatında profesörlüğe yükseltildi.
İktisat Fakültesindeki derslerinin yanında, Edebiyat ve Fen Fakültelerinin İnkılap Tarihi derslerini de yürüttü. Ayrıca Hayriye Lisesinde felsefe öğretmenliği, Yüksek Muallim Mektebinde müzakerecilik yaptı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Türk Hukuku Târihi ve Toprak Hukuku, Edebiyat Fakültesinde Türkiye Teşkilat ve Müesseseleri Tarihi dersleri okuttu.
1950’de İktisat Târihi Kürsüsü başkanı oldu. 1950-1952 yılları arasında İktisat Fakültesi dekanlığı yaptı. 1955’te Türk İktisat Târihi Enstitüsünü kurdu. Emekli oluncaya kadar bu enstitünün müdürlüğünü yürüttü. 1957 yılında Ordinaryüs Profesör'lüğe yükseltildi. Aynı yıl Strasbourg Üniversitesi tarafından kendisine “şeref doktoru” ünvânı verildi. 1963-1972 yılları arasında İstanbul Özel İktisâdî ve Ticârî İlimler Okulunda Genel İktisat Târihi dersleri verdi.
1972 senesinde Milletlerarası Oryantalistler Birliğine bağlı Osmanlı ve Osmanlı Öncesi Târih Komitesi başkanı oldu. 1973’te yaş haddinden emekli oldu. 23 Ağustos 1979’da İstanbul’da öldü. Hocanın ve eşinin mezarı Edirnekapı Şehitliği 19. ada müstakil 6'da bulunmaktadır.
İlgili olduğu kurum ve kuruluşlar
Ömer Lütfi Barkan yurt içinde Türk Tarih Kurumu, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü üyeliklerinden başka UNESCO Türkiye Millî Komisyonu 5 ve 7. dönem genel kurul üyeliklerinde bulundu. Sırbistan İlimler Akademisi'ne de üye seçilen Barkan, 1967-1973 arasındaki dönemde Milletlerarası Şarkiyatçılar Birliğine bağlı Osmanlı ve Osmanlı Öncesi Tetkikleri Komitesi başkanlığına getirilmiştir.
Tarihçilik
Osmanlı Devletinin iktisadi ve sosyal tarihi, toprak mülkiyeti konularını inceleyen Ömer Lütfi Barkan, 15 ve 16. yüzyıllarla, Tanzimat dönemi toprak meseleleri, Doğu Avrupa’daki tarım ve toprak reformu hareketleri hakkındaki araştırmalarında toprak mülkiyetinin tarihî ve hukuki temellerini inceledi. Osmanlı devlet bütçeleri, bazı imaret, cami ve vakıfların muhasebe bilançoları, tereke defterleriyle ilgili araştırmalarıyla Osmanlı İktisadi hayatının aydınlatılmasına katkıda bulundu. 1546 Tarihli İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri ve İslam ansiklopedisine yazdığı “Tımar” maddesi bu yöndeki çalışmalarının ürünüdür.
Osmanlı Devletinin 15 ve 16. yüzyıllardaki fiyat hareketlerini de inceleyen Ömer Lütfi Barkan, Osmanlı Devletinin nüfûsuyla ilgili belgeleri ilk defâ tarayıp ortaya çıkarmış, Osmanlı târihî demografi araştırmalarının da öncülüğünü yapmıştır. Osmanlıların fethettiği toprakların iskânıyla ilgili vakıf, temlik, sürgün gibi kurumların fonksiyonlarını araştırarak Osmanlı târihî demografisine kaynaklık edecek belgelerin zenginliğine dikkatleri çekti. Osmanlı iktisâdî ve nüfûsuyla ilgili araştırmalarını son kitabı Hüdâvendigâr Livâsı Tahrir Defteri’ne kadar sürdürdü. Süleymaniye Camii ve İmâreti İnşaatına âit Muhâsebe Defterleri adlı iki ciltlik eserinde inşâatla ilgili teknik ve mâlî bilgilerin yanı sıra 16. yüzyılda inşâat işçilerinin sosyal hayatlarını, Müslüman ve Hristiyan işçilerle ilgili çok değerli bilgileri ortaya çıkardı. Osmanlı İmparatorluğunda bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler ve Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler adlı makâlelerinde genişleme ve fetih yıllarında nüfus fazlası meselesinin ve bölgeler arası nüfus dengesinin nasıl çözüme bağlandığını belgelerle sergiledi.
Ticaret ve ticaret yolları konusunda yazdığı makalelerde Osmanlı Devletinin yükseliş ve çöküşünde milletlerarası ticaret ve iktisadî münasebetlerin oynadığı rolün önemine işaret etti. Batıda kapitalizmin gelişmesi ile Doğu-Batı arasındaki ticâretin uğradığı değişikliğin, Osmanlı Devletinin ticarî hayatındaki zanaatların ve küçük üretimin çökmesindeki etkisini gösteren belgeleri ortaya çıkardı ve yorumladı.
Osmanlı arşivini çok iyi bilen Ömer Lütfi Barkan, Osmanlı belgelerini iktisat tarihi açısından araştırıp değerlendirdi. Osmanlı iktisadına ait çok sayıda belgeyi gün ışığına çıkardı. Bu çalışmaları Türkiye’de iktisat târihi biliminin kurulmasında yurt içinde ve dışında Osmanlı iktisat târihine ilginin artmasında önemli rol oynadı.
Tartışmalar
Ömer Lütfi Barkan, eserlerini çeşitli arşiv belgelerinin yorumuna dayandırmıştır. Tahsîli esnâsında elde ettiği hukuk, sosyoloji, edebiyat ve târih bilgilerinden istifade ederken, din bilgileri ve şer’î hukuk ilmindeki eksikliği sebebiyle bu alandaki yorumları objektif olamamıştır. Osmanlı hukuk ve idâre sisteminin kaynağının şer’î hukuk olmadığını iddia etmek suretiyle uzun yıllar sürecek tartışmalara yol açmıştır.
Eserleri
Ömer Lütfi Barkan’ın; 1935 senesinden başlayarak, Siyâsî İlimler, Siyâsal Bilgiler Okulu, Ülkü, Türk Hukuk ve İktisat Târihi Mecmuası, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, İktisat Fakültesi Mecmuası, Vakıflar Dergisi, Belleten ve Belgeler gibi dergilerde yayınlanan 150’den fazla makâlesi vardır. Bunların içinde kitapların sayısı az olmakla berâber, makale olarak yayımlananların çoğu kitap hacmindedir. Ölümünden sonra makâlelerinin toplu olarak yayımlanmasına teşebbüs edilmişse de ancak toprak meselesiyle ilgili olanlar Türkiye’de Toprak Meselesi Toplu Eserler 1 adıyla bir ciltte toplanabilmiştir. Bunlardan başka “15 ve 16. asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukûkî ve Mâlî Esasları I: Kânunları, İktisat Târihi Ders Notları, Ekrem Hakkı Ayverdi ile birlikte yayımladığı İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri adlı eserleri vardır.
Osmanlı kuruluş tartışmalarına da Mehmed Fuad Köprülü ekseninde katılır. Kolonizatör Türk Dervişleri adlı makalesinde/kitabında bunun etkileri görülür.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ Barkan, Ömer Lütfi. Osmanlı İmparatorluğu'nda Kolonizatör Türk Dervişleri. Hamle Yayınevi. s. 1-2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omer Lutfi Barkan 1902 1979 Turk iktisat ve hukuk tarihcisi ve Turkiye de iktisat tarihi biliminin kurucularindandir Omer Lutfi BarkanDogum1902 EdirneOlum1979 IstanbulMeslekIktisat EgitimIstanbul Universitesi Strasbourg UniversitesiHayatiEski Zagrali Ismail Efendi ile Gulsum Hanimin ogludur 1902 senesinde Edirne de dogdu Ilk tahsilini Edirne Numune Mektebinde gordu Edirne Muallim Mektebini bitirdikten sonra uc yil ilkokul ogretmenligi yapti 1923 te Istanbul a giderek Yuksek Muallim Mektebine girdi Daha sonra Darulfunun Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe bolumunu bitirdi 1927 senesinde Strasbourg Universitesi Edebiyat ve Hukuk Fakultelerinde lisansini tamamlayip yurda donunce Eskisehir Lisesi Felsefe ogretmenligine tayin edildi 1933 senesinde yapilan universite reformu sirasinda doktora ve docentlik tezi hazirlamadan dogrudan Edebiyat Fakultesi Turk Inkilap Tarihi Kursusu docentligine getirildi 1937 senesinde bu vazifesi de devam etmek uzere Iktisat Fakultesi Iktisat Tarihi ve Iktisadi Cografya Kursusune nakledildi 1939 da Osmanli Imparatorlugunda Kurulus Devrinde Toprak Meseleleri konulu tezini bitirerek docent oldu 1941 Subatinda profesorluge yukseltildi Iktisat Fakultesindeki derslerinin yaninda Edebiyat ve Fen Fakultelerinin Inkilap Tarihi derslerini de yuruttu Ayrica Hayriye Lisesinde felsefe ogretmenligi Yuksek Muallim Mektebinde muzakerecilik yapti Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nde Turk Hukuku Tarihi ve Toprak Hukuku Edebiyat Fakultesinde Turkiye Teskilat ve Muesseseleri Tarihi dersleri okuttu 1950 de Iktisat Tarihi Kursusu baskani oldu 1950 1952 yillari arasinda Iktisat Fakultesi dekanligi yapti 1955 te Turk Iktisat Tarihi Enstitusunu kurdu Emekli oluncaya kadar bu enstitunun mudurlugunu yuruttu 1957 yilinda Ordinaryus Profesor luge yukseltildi Ayni yil Strasbourg Universitesi tarafindan kendisine seref doktoru unvani verildi 1963 1972 yillari arasinda Istanbul Ozel Iktisadi ve Ticari Ilimler Okulunda Genel Iktisat Tarihi dersleri verdi 1972 senesinde Milletlerarasi Oryantalistler Birligine bagli Osmanli ve Osmanli Oncesi Tarih Komitesi baskani oldu 1973 te yas haddinden emekli oldu 23 Agustos 1979 da Istanbul da oldu Hocanin ve esinin mezari Edirnekapi Sehitligi 19 ada mustakil 6 da bulunmaktadir Ilgili oldugu kurum ve kuruluslarOmer Lutfi Barkan yurt icinde Turk Tarih Kurumu Turk Inkilap Tarihi Enstitusu uyeliklerinden baska UNESCO Turkiye Milli Komisyonu 5 ve 7 donem genel kurul uyeliklerinde bulundu Sirbistan Ilimler Akademisi ne de uye secilen Barkan 1967 1973 arasindaki donemde Milletlerarasi Sarkiyatcilar Birligine bagli Osmanli ve Osmanli Oncesi Tetkikleri Komitesi baskanligina getirilmistir TarihcilikOmer Lutfi Barkan ve esi Sureyya Barkan in Mezartaslari Osmanli Devletinin iktisadi ve sosyal tarihi toprak mulkiyeti konularini inceleyen Omer Lutfi Barkan 15 ve 16 yuzyillarla Tanzimat donemi toprak meseleleri Dogu Avrupa daki tarim ve toprak reformu hareketleri hakkindaki arastirmalarinda toprak mulkiyetinin tarihi ve hukuki temellerini inceledi Osmanli devlet butceleri bazi imaret cami ve vakiflarin muhasebe bilancolari tereke defterleriyle ilgili arastirmalariyla Osmanli Iktisadi hayatinin aydinlatilmasina katkida bulundu 1546 Tarihli Istanbul Vakiflari Tahrir Defteri ve Islam ansiklopedisine yazdigi Timar maddesi bu yondeki calismalarinin urunudur Osmanli Devletinin 15 ve 16 yuzyillardaki fiyat hareketlerini de inceleyen Omer Lutfi Barkan Osmanli Devletinin nufusuyla ilgili belgeleri ilk defa tarayip ortaya cikarmis Osmanli tarihi demografi arastirmalarinin da onculugunu yapmistir Osmanlilarin fethettigi topraklarin iskaniyla ilgili vakif temlik surgun gibi kurumlarin fonksiyonlarini arastirarak Osmanli tarihi demografisine kaynaklik edecek belgelerin zenginligine dikkatleri cekti Osmanli iktisadi ve nufusuyla ilgili arastirmalarini son kitabi Hudavendigar Livasi Tahrir Defteri ne kadar surdurdu Suleymaniye Camii ve Imareti Insaatina ait Muhasebe Defterleri adli iki ciltlik eserinde insaatla ilgili teknik ve mali bilgilerin yani sira 16 yuzyilda insaat iscilerinin sosyal hayatlarini Musluman ve Hristiyan iscilerle ilgili cok degerli bilgileri ortaya cikardi Osmanli Imparatorlugunda bir Iskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakiflar ve Temlikler ve Osmanli Imparatorlugunda Bir Iskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Surgunler adli makalelerinde genisleme ve fetih yillarinda nufus fazlasi meselesinin ve bolgeler arasi nufus dengesinin nasil cozume baglandigini belgelerle sergiledi Ticaret ve ticaret yollari konusunda yazdigi makalelerde Osmanli Devletinin yukselis ve cokusunde milletlerarasi ticaret ve iktisadi munasebetlerin oynadigi rolun onemine isaret etti Batida kapitalizmin gelismesi ile Dogu Bati arasindaki ticaretin ugradigi degisikligin Osmanli Devletinin ticari hayatindaki zanaatlarin ve kucuk uretimin cokmesindeki etkisini gosteren belgeleri ortaya cikardi ve yorumladi Osmanli arsivini cok iyi bilen Omer Lutfi Barkan Osmanli belgelerini iktisat tarihi acisindan arastirip degerlendirdi Osmanli iktisadina ait cok sayida belgeyi gun isigina cikardi Bu calismalari Turkiye de iktisat tarihi biliminin kurulmasinda yurt icinde ve disinda Osmanli iktisat tarihine ilginin artmasinda onemli rol oynadi TartismalarOmer Lutfi Barkan eserlerini cesitli arsiv belgelerinin yorumuna dayandirmistir Tahsili esnasinda elde ettigi hukuk sosyoloji edebiyat ve tarih bilgilerinden istifade ederken din bilgileri ve ser i hukuk ilmindeki eksikligi sebebiyle bu alandaki yorumlari objektif olamamistir Osmanli hukuk ve idare sisteminin kaynaginin ser i hukuk olmadigini iddia etmek suretiyle uzun yillar surecek tartismalara yol acmistir EserleriOmer Lutfi Barkan in 1935 senesinden baslayarak Siyasi Ilimler Siyasal Bilgiler Okulu Ulku Turk Hukuk ve Iktisat Tarihi Mecmuasi Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi Mecmuasi Iktisat Fakultesi Mecmuasi Vakiflar Dergisi Belleten ve Belgeler gibi dergilerde yayinlanan 150 den fazla makalesi vardir Bunlarin icinde kitaplarin sayisi az olmakla beraber makale olarak yayimlananlarin cogu kitap hacmindedir Olumunden sonra makalelerinin toplu olarak yayimlanmasina tesebbus edilmisse de ancak toprak meselesiyle ilgili olanlar Turkiye de Toprak Meselesi Toplu Eserler 1 adiyla bir ciltte toplanabilmistir Bunlardan baska 15 ve 16 asirlarda Osmanli Imparatorlugunda Zirai Ekonominin Hukuki ve Mali Esaslari I Kanunlari Iktisat Tarihi Ders Notlari Ekrem Hakki Ayverdi ile birlikte yayimladigi Istanbul Vakiflari Tahrir Defteri adli eserleri vardir Osmanli kurulus tartismalarina da Mehmed Fuad Koprulu ekseninde katilir Kolonizator Turk Dervisleri adli makalesinde kitabinda bunun etkileri gorulur Kaynakca Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 a b Arsivlenmis kopya 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Barkan Omer Lutfi Osmanli Imparatorlugu nda Kolonizator Turk Dervisleri Hamle Yayinevi s 1 2 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim