Mısır'ın Yirminci Hanedanı, MÖ 1189'dan MÖ 1077'ye kadar süren Eski Mısır Yeni Krallık döneminin üçüncü ve son hanedanıdır. 19. ve 20. Hanedanlar ayrıca Ramsesler dönemi olarak bilinen bir çağı oluşturur.
Yirminci Hanedan | |
---|---|
Ülke | Yeni Krallık Dönemi Mısır |
Kuruluş | MÖ.1189 |
Kurucu | Setnakhte |
Devriliş | MÖ.1077 |
Son hükümdar | XI. Ramses |
Tarihi
Arka plan
19. Hanedanlığın son firavunu ölümü üzerine, Setnakhte tarafından yaptırılan Elephantine stelinden kanıtladığı gibi, Mısır bir iç savaş dönemine girdi. Twosret'in iktidarının nasıl son bulduğu belirsizdir, hükümdarlığı sırasında ölmüş olabilir veya Setnakhte tarafından devrilmiş olabilir.
20.Hanedan
Setnakhte
Setnakhte Mısır'daki durumu stabilize etti. Deniz Halkları tarafından yapılan bir işgal girişimini püskürtmüş olabilir. Oğlu III.Ramses yerine geçmeden önce yaklaşık 4 yıl hüküm sürdü.
III.Ramses
III.Ramses, en çok , , , ve dahil olmak üzere Deniz Halklarının bir konfederasyonunu, ve hükümdarlığının 8. yılında kesin bir şekilde yenmesiyle ünlüdür.
Ramses saltanatının 11. yılında, Libyalı işgalcilerden oluşan bir başka koalisyonu Mısır'da yenildi.
Saltanatının 12 ve 29. yılları arasında, yeni kültler yaratıp finanse ederek ve tapınakları restore ederek, Eski Mısır dininin çeşitli kültlerinin yeniden düzenlenmesi için sistematik bir program başlattı.
Ramses'in hükümdarlığının 29. Yılında, Set Maat köyünde (şimdi Deir el-Medina olarak bilinir) seçkin kraliyet mezarı inşaatçıları ve zanaatkârlar için yiyecek tayınlarının yapılamaması sonrasında, insanlık tarihinde kaydedilen ilk işçi grevi gerçekleşti.
III.Ramses'in saltanatı, küçük eşlerinden biri olan Kraliçe Tiye'nin oğlu Pentawer'i tahta çıkarmak amacıyla krala yönelik bir suikast girişimine karıştığı bir harem komplosuyla da bilinir. Darbe başarısız oldu,kral öldürüldü fakat meşru varisi ve oğlu yaklaşık 30 komplocuyu tutuklayarak ve ölüme mahkûm ederek tahta çıktı.
IV.Ramses
IV.Ramses, saltanatının başlangıcında, Büyük Ramses'in projeleri ölçeğinde muazzam bir inşaat programı başlattı. Ramses, babasının Karnak'taki genişletti ve muhtemelen Hatşepsut Tapınağı yakınlarındaki bir alanda kendi tapınağını kurdu.
IV.Ramses, babasının durumuyla benzer şekilde, işçilerine yiyecek tayın sağlanmasında sorunlar yaşadı. O zamanki , işçilere erzaklarını vermeye gittiklerinde devlet yetkililerine eşlik etmeye başladı ve en azından kısmen Amon Tapınağı'nın sorumlu olduğunu, Mısır devletinin sorumlu olmadığını öne sürdü.
V.Ramses
V.Ramses, MÖ 1143'te çiçek hastalığından öldüğü için 4 yıl gibi kısa bir süre hüküm sürdü. Hükümdarlığı sırasında işçilerin Ramses'in mezarı üzerinde çalışmayı "düşman korkusu" nedeniyle periyodik olarak bırakmaya zorlandığı görülüyor. Bu durum Mısır'daki istikrarsızlığın arttığını ve ülkeyi Libya akınına karşı savunmanın yetersiz kalındığını gösteriyor.
VI.Ramses
VI.Ramses yanlışlıkla mezarını Firavun Tutankamon'un mezarının üzerine inşa ettirmiştir. Böylece Firavun Tutankamon'un mezarı soygunlara karşı korunmuştur.
VII.Ramses
VII.Ramses'in tek anıtı mezarı KV1'dir.
VIII.Ramses
VIII.Ramses'in bir yıl süren saltanatı hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Saltanatından kalan tek anıt, VIII.Ramses'in kendisinden ziyade oğlu için kullanılan mütevazı mezardır.
IX.Ramses
IX.Ramses'in saltanatının 16. ve 17. yılları boyunca, ünlü mezar soygunu davaları gerçekleşti. Bir vezir komisyonu tarafından on kraliyet mezarı, Teb vatandaşlarının mezarları dikkatlice incelendi. Bunların çoğunun, tıpkı mumyası çalınan mezarı gibi kırıldığı bulundu.
IX.Rameses'in hükümdarlığı sırasında inşaat projelerinin çoğu Heliopolis'teydi.
X.Ramses
X.Ramses'in hükümdarlığı kötü bir şekilde belgelenmiştir. Kısmen Libyalı akıncıların tehlikesine bağlı olarak, işçilerin genel aylaklığı kaydedilmiştir.
XI.Ramses
XI.Ramses, 20. Hanedanlığın son firavunuydu. Onun hükümdarlığı sırasında Firavunun yetkileri o kadar zayıfladı ki güneyde Teb'deki Amon Başrahipleri Yukarı Mısır'ın fiili hükümdarları olurken Smendes, XI.Ramses'in ölümünden önce Aşağı Mısır'ı kontrol etti. Smendes sonunda Tanis'te kuracaktı.
Çöküş
Ondokuzuncu Hanedan döneminde olduğu gibi, bu hanedan da, III.Ramses'in varisleri arasındaki çekişmenin etkileri altında mücadele etti. Örneğin, III.Ramses'in üç farklı oğlunun sırasıyla , ve olarak iktidara geldiği bilinmektedir. Bununla birlikte hanedanlık, Mısır da bir dizi kuraklık, Nil'in normalin altındaki sel seviyeleri, kıtlık, iç huzursuzluk ve resmi yolsuzluklarla giderek daha fazla kuşatılıyordu.
20. Hanedanın Firavunlarının Listesi
20. Hanedanlığın firavunları yaklaşık 120 yıl hüküm sürdü. Firavunların çoğu Teb'teki Krallar Vadisi'ne gömüldü.
Firavun | Resim | Taht Adı / Prenomen | Saltanat(MÖ) | Mezar | Eş(ler) | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Setnakhte | Userkhaure-setepenre | 1189 – 1186 | Tahtı selefi Twosret'ten gasp etmiş olabilir. | |||
III.Ramses | Usermaatre-Meryamun | 1186 – 1155 |
| |||
Usermaatre Setepenamun, later Heqamaatre Setepenamun | 1155 – 1149 | |||||
/ Amenhirkhepeshef I | Usermaatre Sekheperenre | 1149 – 1145 |
| |||
/ Amenhirkhepeshef II | Nebmaatre Meryamun | 1145 – 1137 | ||||
/ Itamun | Usermaatre Setepenre Meryamun | 1136 – 1129 | KV1 | |||
/ Sethhirkhepeshef | Usermaatre-Akhenamun | 1130 – 1129 | ||||
/ Khaemwaset I | Neferkare Setepenre | 1129 – 1111 | ||||
/ Amenhirkhepeshef III | Khepermaatre Setepenre | 1111 – 1107 | ||||
XI.Ramses / Khaemwaset II | Menmaatre Setpenptah | 1107 – 1077 |
20.Hanedanlığın Zaman Çizelgesi
Kaynakça
- ^ Hartwig Altenmüller, "The Tomb of Tausert and Setnakht," in Valley of the Kings, ed. Kent R. Weeks (New York: Friedman/Fairfax Publishers, 2001), s.222-31
- ^ "New Kingdom of Egypt". Ancient History Encyclopedia. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2017.
- ^ Lorenz, Megaera. . fontes.lstc.edu. 12 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2017.
- ^ William F. Edgerton, The Strikes in Ramses III's Twenty-Ninth Year, JNES 10, No. 3 (July 1951), s. 137-145
- ^ Dodson and Hilton, pg 184
- ^ Grandet, Pierre (30 Ekim 2014). "Early–mid 20th dynasty". UCLA Encyclopedia of Egyptology. 1 (1): 5-8. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ Une enquête judiciaire à Thèbes au temps de la XXe dynastie : ...Maspero, G. (Gaston), 1846-1916.
- ^ Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt, Blackwell Books, 1992. s.289
- ^ E.F. Wente & C.C. Van Siclen, "A Chronology of the New Kingdom" in Studies in Honor of George R. Hughes, (SAOC 39) 1976, s.261
- ^ Dodson and Hilton, pg 185-186
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misir in Yirminci Hanedani MO 1189 dan MO 1077 ye kadar suren Eski Misir Yeni Krallik doneminin ucuncu ve son hanedanidir 19 ve 20 Hanedanlar ayrica Ramsesler donemi olarak bilinen bir cagi olusturur Yirminci HanedanUlkeYeni Krallik Donemi MisirKurulusMO 1189KurucuSetnakhteDevrilisMO 1077Son hukumdarXI RamsesTarihiArka plan 19 Hanedanligin son firavunu olumu uzerine Setnakhte tarafindan yaptirilan Elephantine stelinden kanitladigi gibi Misir bir ic savas donemine girdi Twosret in iktidarinin nasil son buldugu belirsizdir hukumdarligi sirasinda olmus olabilir veya Setnakhte tarafindan devrilmis olabilir 20 Hanedan Setnakhte Setnakhte Misir daki durumu stabilize etti Deniz Halklari tarafindan yapilan bir isgal girisimini puskurtmus olabilir Oglu III Ramses yerine gecmeden once yaklasik 4 yil hukum surdu III Ramses III Ramses en cok ve dahil olmak uzere Deniz Halklarinin bir konfederasyonunu ve hukumdarliginin 8 yilinda kesin bir sekilde yenmesiyle unludur Ramses saltanatinin 11 yilinda Libyali isgalcilerden olusan bir baska koalisyonu Misir da yenildi Saltanatinin 12 ve 29 yillari arasinda yeni kultler yaratip finanse ederek ve tapinaklari restore ederek Eski Misir dininin cesitli kultlerinin yeniden duzenlenmesi icin sistematik bir program baslatti Ramses in hukumdarliginin 29 Yilinda Set Maat koyunde simdi Deir el Medina olarak bilinir seckin kraliyet mezari insaatcilari ve zanaatkarlar icin yiyecek tayinlarinin yapilamamasi sonrasinda insanlik tarihinde kaydedilen ilk isci grevi gerceklesti III Ramses in saltanati kucuk eslerinden biri olan Kralice Tiye nin oglu Pentawer i tahta cikarmak amaciyla krala yonelik bir suikast girisimine karistigi bir harem komplosuyla da bilinir Darbe basarisiz oldu kral olduruldu fakat mesru varisi ve oglu yaklasik 30 komplocuyu tutuklayarak ve olume mahkum ederek tahta cikti IV Ramses IV Ramses saltanatinin baslangicinda Buyuk Ramses in projeleri olceginde muazzam bir insaat programi baslatti Ramses babasinin Karnak taki genisletti ve muhtemelen Hatsepsut Tapinagi yakinlarindaki bir alanda kendi tapinagini kurdu IV Ramses babasinin durumuyla benzer sekilde iscilerine yiyecek tayin saglanmasinda sorunlar yasadi O zamanki iscilere erzaklarini vermeye gittiklerinde devlet yetkililerine eslik etmeye basladi ve en azindan kismen Amon Tapinagi nin sorumlu oldugunu Misir devletinin sorumlu olmadigini one surdu V Ramses V Ramses MO 1143 te cicek hastaligindan oldugu icin 4 yil gibi kisa bir sure hukum surdu Hukumdarligi sirasinda iscilerin Ramses in mezari uzerinde calismayi dusman korkusu nedeniyle periyodik olarak birakmaya zorlandigi goruluyor Bu durum Misir daki istikrarsizligin arttigini ve ulkeyi Libya akinina karsi savunmanin yetersiz kalindigini gosteriyor VI Ramses VI Ramses yanlislikla mezarini Firavun Tutankamon un mezarinin uzerine insa ettirmistir Boylece Firavun Tutankamon un mezari soygunlara karsi korunmustur VII Ramses VII Ramses in tek aniti mezari KV1 dir VIII Ramses VIII Ramses in bir yil suren saltanati hakkinda neredeyse hicbir sey bilinmiyor Saltanatindan kalan tek anit VIII Ramses in kendisinden ziyade oglu icin kullanilan mutevazi mezardir IX Ramses IX Ramses in saltanatinin 16 ve 17 yillari boyunca unlu mezar soygunu davalari gerceklesti Bir vezir komisyonu tarafindan on kraliyet mezari Teb vatandaslarinin mezarlari dikkatlice incelendi Bunlarin cogunun tipki mumyasi calinan mezari gibi kirildigi bulundu IX Rameses in hukumdarligi sirasinda insaat projelerinin cogu Heliopolis teydi X Ramses X Ramses in hukumdarligi kotu bir sekilde belgelenmistir Kismen Libyali akincilarin tehlikesine bagli olarak iscilerin genel aylakligi kaydedilmistir XI Ramses XI Ramses 20 Hanedanligin son firavunuydu Onun hukumdarligi sirasinda Firavunun yetkileri o kadar zayifladi ki guneyde Teb deki Amon Basrahipleri Yukari Misir in fiili hukumdarlari olurken Smendes XI Ramses in olumunden once Asagi Misir i kontrol etti Smendes sonunda Tanis te kuracakti Cokus Ondokuzuncu Hanedan doneminde oldugu gibi bu hanedan da III Ramses in varisleri arasindaki cekismenin etkileri altinda mucadele etti Ornegin III Ramses in uc farkli oglunun sirasiyla ve olarak iktidara geldigi bilinmektedir Bununla birlikte hanedanlik Misir da bir dizi kuraklik Nil in normalin altindaki sel seviyeleri kitlik ic huzursuzluk ve resmi yolsuzluklarla giderek daha fazla kusatiliyordu 20 Hanedanin Firavunlarinin Listesi20 Hanedanligin firavunlari yaklasik 120 yil hukum surdu Firavunlarin cogu Teb teki Krallar Vadisi ne gomuldu Firavun Resim Taht Adi Prenomen Saltanat MO Mezar Es ler NotlarSetnakhte Userkhaure setepenre 1189 1186 Tahti selefi Twosret ten gasp etmis olabilir III Ramses Usermaatre Meryamun 1186 1155 Usermaatre Setepenamun later Heqamaatre Setepenamun 1155 1149 Amenhirkhepeshef I Usermaatre Sekheperenre 1149 1145 Amenhirkhepeshef II Nebmaatre Meryamun 1145 1137 Itamun Usermaatre Setepenre Meryamun 1136 1129 KV1 Sethhirkhepeshef Usermaatre Akhenamun 1130 1129 Khaemwaset I Neferkare Setepenre 1129 1111 Amenhirkhepeshef III Khepermaatre Setepenre 1111 1107 XI Ramses Khaemwaset II Menmaatre Setpenptah 1107 1077 20 Hanedanligin Zaman CizelgesiKaynakca Hartwig Altenmuller The Tomb of Tausert and Setnakht in Valley of the Kings ed Kent R Weeks New York Friedman Fairfax Publishers 2001 s 222 31 New Kingdom of Egypt Ancient History Encyclopedia 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2017 Lorenz Megaera fontes lstc edu 12 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2017 William F Edgerton The Strikes in Ramses III s Twenty Ninth Year JNES 10 No 3 July 1951 s 137 145 Dodson and Hilton pg 184 Grandet Pierre 30 Ekim 2014 Early mid 20th dynasty UCLA Encyclopedia of Egyptology 1 1 5 8 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2021 Une enquete judiciaire a Thebes au temps de la XXe dynastie Maspero G Gaston 1846 1916 Nicolas Grimal A History of Ancient Egypt Blackwell Books 1992 s 289 E F Wente amp C C Van Siclen A Chronology of the New Kingdom in Studies in Honor of George R Hughes SAOC 39 1976 s 261 Dodson and Hilton pg 185 186