M151 MUTT Kore Savaşı sırasında çok başarılı olan (M38 and M38A1) jeeplerinin 1959 ile 1982 yılları arasında üretilen modelidir. 1999 yılına kadar bazı M151A2 modeli araçlar ABD Ordusunda hizmetlerine devam etmiştir. M151 serisi araçlar II. Dünya Savaşı sırasında üretilen MB/GPW, M38 ve M38A1 serisi araçlara nazaran orduda çok daha uzun yıllar hizmet vermiştir.
M151 Military Utility Tactical Truck | |
---|---|
Genel Bakış | |
Üretici | Ford, Kaiser, AM General |
Üretim yıl(lar)ı | 1959-1982 |
Teknik Özellikler | |
Motor | 4-cyl., 2,320 cc 71 hp (52 kW) 4000 rpm / 173 Nm 1800 rpm |
Şanzıman | 4-ileri + 1 geri |
Maksimum hız | 112 km/s |
Dingil mesafesi | 216 cm |
Uzunluk | 338 cm |
Genişlik | 163 cm |
Yükseklik | 180 cm 135 cm |
Boş ağırlık | ~1070 kg |
Geliştirilmesi
1951 yılında Ford Motor Company ABD Ordusunun açtığı 1/4 ton 4x4 İngilizce Military Utility Tactical Truck (kısaca MUTT) (Türkçesi Çok Amaçlı Askeri Taktik Aracı) ihalesini kazanmıştır. Bu araçlar ordu tarafından Kore Savaşında kullanılan M38 ve M38A1 modellerinin yerini alacaktı. M151 'MUTT' tasarımı Birleşik Devletler Ordonat Kamyonet ve Otomobil Komutanlığı gözetiminde sürdürüldü. Çalışmalara 1951 yılında başlandı ve 1950'li yıllarda içerisinde birçok deneme aracı üretildi.
Bununla beraber kendisinde önceki modellere benzeyen basit hatları ve aynı ölçülere sahip olsa da M151 gerçekte tamamıyla farklı bir tasarıma sahipti. Bu farklılıklar sırasıyla şunlardı: İlk olarak kendinden önceki jeepler gibi araç içerisinde dört kişilik mürettebat (buna şoförde dahil) ve bunlara ait teçhizat için yer bulunmaktaydı. Ancak kendinden önceki jeeplerin aksine şasesi farklı çelik çerçevelerin civatalanması yerine tek bir parçadan oluşan monokok bir yapıya sahipti. Bu sayede M151 hem yerden daha yüksekte duruyor aynı zamanda ağırlık merkezi yere daha yakın bulunuyordu. Kendinden önceki jeepler ile aynı ağırlığa sahip olmasına az da olsa uzun, geniş ve içi daha ferahtı.
İkinci olarak araçta kullanılan yeni teknoloji ise süspansiyon sistemindeydi. Üzerinde sarmal yaylı ve her biri birbirinden bağımsız olarak çalışan süspansiyonlar bulunuyordu. Bu süspansiyon araca daha fazla sürat yapma, yol haricinde daha rahat manevra yapma şansı ve mürettebata çok daha fazla konfor sağlıyordu.
Üçüncü olarak savaş zamanı dışında üretildiğinden tasarımcıların aracı geliştirmeye yetecek zamanı bulunuyordu. Bu sayede aracı çok daha basit tasarlayan mühendisler sayesinde herhangi bir hasar durumunda araç düz veya yıldız tornavida, ½ inçlik anahtar ve biraz kablo yardımı ile kolayca tamir edilebiliyordu.
M151in tasarımı ve geliştirilmesi her ne kadar Ford firması tarafından yapılmış olsa da daha sonra üretilen M151A2 modeline ait anlaşmaları ve AM General Corp firmaları kazanmıştır.
Üzerinde herhangi bir aksesuar olmadan teslim edilen araçlara daha sonra iletişim cihazları takılıyordu. Özel olarak geliştirilen anten bir tampondan diğerine doğru yay şeklinde takılıyor ve VHF bandı radyo sinyallerini kullanıyordu.
İlk olarak Vietnam Savaşı sırasında görev alan MUTT lar 1980'li yıllar sonuna kadar Amerikan Otrdusunun her türlü harekâtında aktif görev aldı. Daha sonra yerini Humvee araçlarına bıraktı. Bununla birlikte kendisinden çok daha büyük ve ağır olan Humvee araçlarına nazaran MUTT un bazı avantajları da bulunuyordu. Örneğin C-130 kargo uçağının içine sığacak veya ağır nakliye helikopteri ile taşınabilecek kadar hafifti. Bu sebepten Birleşik Devletler Deniz Kolordusu 1999 yılına kadar M151 FAV (Fast Attack Vehicle Türkçesi→ Hızlı Saldırı Aracı) modelini (örneğin Kosovada, 3/8 BLT, 26 MEU) kullanmıştır. Günümüzde halan kolordu bünyesinde bu araçlardan bulunmaktadır.
M-151 serisine ait birçok araç 15 farklı NATO ülkesine satılmıştır. Bunlar haricinde Lübnan, İsrail, Filipinlerde bulunmaktadır. Sonuç olarak dünya çapında 100 ülkede bu araç kullanılmaktadır.
Araç sivil amaçlı olarak satılmadı. Bunun en önemli sebep aracın federal karayolu kanunlarına uymamasıydı. Çünkü araç bazı kazalarda yoldan çıkarak devrilmişti. Buna sebep olarak birbirinden bağımsız olarak çalışan süspansiyon sistemi suçlanmıştır. Her ne kadar bun kazaların çoğu sürücü hatasından kaynaklansa da asıl sorun performansı arttırılan aracın tamamıyla buna hazırlanmamasıydı. Ama sonuçta yine suçlanan süspansiyonlar oldu. Yüksek hızlarda arkası boş olarak ilerleyen aracın arka süspansiyonları aracı gereğinden fazla zıplatmakta ve bu yüzden direksiyon kontrolü kaybolmaktaydı. Çözüm olarak sürücü arabanın arka koltukların altına mühimmat sandıkları yerleştirmekteydi.
Bu sorun yeniden tasarlanan arka süspansiyonlar takılan M151A2 modelinde tamamıyla ortadan kaldırılmıştır. Buna rağmen sosyal sorumluluk ve politik baskılardan ötürü ABD Sasunma Bakanlığı M151 serisi arabaların otoyolda kullanılamayacağını belirtmiştir.
Modelleri
- M151 (1960) – İlk üretilen model.
- M718 – Ön cephe cankurtaran modeli.
- M151A1 (1964) – İkinci model: arka süspansiyonları değiştirilmiştir. Dönüş lambaları ön tampona takılmıştır.
- M151A1C - M151A1C 106 mm geri tepmesiz top ile silahlandırılmıştır. Bu silaha ait altı mermi ve aletleri de taşımaktaydı. Araç içerisinde sürücü dahil iki kişilik mürettebata yetecek kadar alan bulunmaktaydı. 442 km'lik menzile sahipti.
- M151A1D – Taktiksel nükleer modeli.
- M718A1 – Ön cephe cankurtaran modeli.
- M151A2 (1970) - A2 modeli önemli ölçüde geliştirilen ve dönüşlerde çok daha güvenli arka süspansiyonlara sahipti. MUTT sonunda 1970'li, yıllarda birçok Alman arabasında kullanılan başarılı süspansiyonlara benzer bir sisteme sahipti. Dönüş sinyalleri değiştirildi.
- M151A2 FAV – Hızlı saldırı aracı
- M151A2 TOW - TOW ile silahlandırılmış modeli.
- M825 - 105mm Geri tepmesiz tüfekle silahlandırılmış modeli.
- M1051 – Deniz Kolordusu tarafından kullanılan itfaiye aracı.
- MRC108 – Çok bantlı iletişim araçları takılı İleri Hava Kontrol modeli.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta M151 MUTT ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- M151 at GlobalSecurity.org6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TheM151Mutt.com3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IDF m151's Jeepolog.com15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
M151 MUTT Kore Savasi sirasinda cok basarili olan M38 and M38A1 jeeplerinin 1959 ile 1982 yillari arasinda uretilen modelidir 1999 yilina kadar bazi M151A2 modeli araclar ABD Ordusunda hizmetlerine devam etmistir M151 serisi araclar II Dunya Savasi sirasinda uretilen MB GPW M38 ve M38A1 serisi araclara nazaran orduda cok daha uzun yillar hizmet vermistir M151 Military Utility Tactical TruckGenel BakisUreticiFord Kaiser AM GeneralUretim yil lar i1959 1982Teknik OzelliklerMotor4 cyl 2 320 cc 71 hp 52 kW 4000 rpm 173 Nm 1800 rpmSanziman4 ileri 1 geriMaksimum hiz112 km sDingil mesafesi216 cmUzunluk338 cmGenislik163 cmYukseklik180 cm 135 cmBos agirlik 1070 kgGelistirilmesi1951 yilinda Ford Motor Company ABD Ordusunun actigi 1 4 ton 4x4 Ingilizce Military Utility Tactical Truck kisaca MUTT Turkcesi Cok Amacli Askeri Taktik Araci ihalesini kazanmistir Bu araclar ordu tarafindan Kore Savasinda kullanilan M38 ve M38A1 modellerinin yerini alacakti M151 MUTT tasarimi Birlesik Devletler Ordonat Kamyonet ve Otomobil Komutanligi gozetiminde surduruldu Calismalara 1951 yilinda baslandi ve 1950 li yillarda icerisinde bircok deneme araci uretildi Bununla beraber kendisinde onceki modellere benzeyen basit hatlari ve ayni olculere sahip olsa da M151 gercekte tamamiyla farkli bir tasarima sahipti Bu farkliliklar sirasiyla sunlardi Ilk olarak kendinden onceki jeepler gibi arac icerisinde dort kisilik murettebat buna soforde dahil ve bunlara ait techizat icin yer bulunmaktaydi Ancak kendinden onceki jeeplerin aksine sasesi farkli celik cercevelerin civatalanmasi yerine tek bir parcadan olusan monokok bir yapiya sahipti Bu sayede M151 hem yerden daha yuksekte duruyor ayni zamanda agirlik merkezi yere daha yakin bulunuyordu Kendinden onceki jeepler ile ayni agirliga sahip olmasina az da olsa uzun genis ve ici daha ferahti Ikinci olarak aracta kullanilan yeni teknoloji ise suspansiyon sistemindeydi Uzerinde sarmal yayli ve her biri birbirinden bagimsiz olarak calisan suspansiyonlar bulunuyordu Bu suspansiyon araca daha fazla surat yapma yol haricinde daha rahat manevra yapma sansi ve murettebata cok daha fazla konfor sagliyordu Ucuncu olarak savas zamani disinda uretildiginden tasarimcilarin araci gelistirmeye yetecek zamani bulunuyordu Bu sayede araci cok daha basit tasarlayan muhendisler sayesinde herhangi bir hasar durumunda arac duz veya yildiz tornavida inclik anahtar ve biraz kablo yardimi ile kolayca tamir edilebiliyordu M151in tasarimi ve gelistirilmesi her ne kadar Ford firmasi tarafindan yapilmis olsa da daha sonra uretilen M151A2 modeline ait anlasmalari ve AM General Corp firmalari kazanmistir Uzerinde herhangi bir aksesuar olmadan teslim edilen araclara daha sonra iletisim cihazlari takiliyordu Ozel olarak gelistirilen anten bir tampondan digerine dogru yay seklinde takiliyor ve VHF bandi radyo sinyallerini kullaniyordu Ilk olarak Vietnam Savasi sirasinda gorev alan MUTT lar 1980 li yillar sonuna kadar Amerikan Otrdusunun her turlu harekatinda aktif gorev aldi Daha sonra yerini Humvee araclarina birakti Bununla birlikte kendisinden cok daha buyuk ve agir olan Humvee araclarina nazaran MUTT un bazi avantajlari da bulunuyordu Ornegin C 130 kargo ucaginin icine sigacak veya agir nakliye helikopteri ile tasinabilecek kadar hafifti Bu sebepten Birlesik Devletler Deniz Kolordusu 1999 yilina kadar M151 FAV Fast Attack Vehicle Turkcesi Hizli Saldiri Araci modelini ornegin Kosovada 3 8 BLT 26 MEU kullanmistir Gunumuzde halan kolordu bunyesinde bu araclardan bulunmaktadir M 151 serisine ait bircok arac 15 farkli NATO ulkesine satilmistir Bunlar haricinde Lubnan Israil Filipinlerde bulunmaktadir Sonuc olarak dunya capinda 100 ulkede bu arac kullanilmaktadir Arac sivil amacli olarak satilmadi Bunun en onemli sebep aracin federal karayolu kanunlarina uymamasiydi Cunku arac bazi kazalarda yoldan cikarak devrilmisti Buna sebep olarak birbirinden bagimsiz olarak calisan suspansiyon sistemi suclanmistir Her ne kadar bun kazalarin cogu surucu hatasindan kaynaklansa da asil sorun performansi arttirilan aracin tamamiyla buna hazirlanmamasiydi Ama sonucta yine suclanan suspansiyonlar oldu Yuksek hizlarda arkasi bos olarak ilerleyen aracin arka suspansiyonlari araci gereginden fazla ziplatmakta ve bu yuzden direksiyon kontrolu kaybolmaktaydi Cozum olarak surucu arabanin arka koltuklarin altina muhimmat sandiklari yerlestirmekteydi Bu sorun yeniden tasarlanan arka suspansiyonlar takilan M151A2 modelinde tamamiyla ortadan kaldirilmistir Buna ragmen sosyal sorumluluk ve politik baskilardan oturu ABD Sasunma Bakanligi M151 serisi arabalarin otoyolda kullanilamayacagini belirtmistir ModelleriM151M151 1960 Ilk uretilen model M718 On cephe cankurtaran modeli M151A1 1964 Ikinci model arka suspansiyonlari degistirilmistir Donus lambalari on tampona takilmistir M151A1C M151A1C 106 mm geri tepmesiz top ile silahlandirilmistir Bu silaha ait alti mermi ve aletleri de tasimaktaydi Arac icerisinde surucu dahil iki kisilik murettebata yetecek kadar alan bulunmaktaydi 442 km lik menzile sahipti M151A1D Taktiksel nukleer modeli M718A1 On cephe cankurtaran modeli M151A2 1970 A2 modeli onemli olcude gelistirilen ve donuslerde cok daha guvenli arka suspansiyonlara sahipti MUTT sonunda 1970 li yillarda bircok Alman arabasinda kullanilan basarili suspansiyonlara benzer bir sisteme sahipti Donus sinyalleri degistirildi M151A2 FAV Hizli saldiri araci M151A2 TOW TOW ile silahlandirilmis modeli M825 105mm Geri tepmesiz tufekle silahlandirilmis modeli M1051 Deniz Kolordusu tarafindan kullanilan itfaiye araci MRC108 Cok bantli iletisim araclari takili Ileri Hava Kontrol modeli Dis baglantilarWikimedia Commons ta M151 MUTT ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir M151 at GlobalSecurity org6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde TheM151Mutt com3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde IDF m151 s Jeepolog com15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakiniz