Maden atıkları, bir cevherin ekonomik olmayan kısmından değerli fraksiyonu ayırma işleminden sonra arta kalan malzemelerdir. Artıklar, bir cevher veya mineral gövdesinin üzerinde yer alan ve madencilik sırasında işlenmeden yer değiştiren atık kaya veya diğer malzemeler olan aşırı yükten farklıdır. Maden atıkları, insanlığın ürettiği en büyük atık miktarıdır.
Cevherden minerallerin çıkarılması iki şekilde yapılabilir: değerli mineralleri konsantre etmek için su ve yerçekimi kullanan plaser madenciliği veya cevheri içeren kayayı toz haline getiren ve ardından aranan maddeyi konsantre etmek için kimyasal reaksiyonlara dayanan sert kaya madenciliği malzeme. İkincisinde, cevherden minerallerin çıkarılması ufalama gerektirir, yani hedef element(ler)in ekstraksiyonunu kolaylaştırmak için cevherin ince parçacıklar halinde öğütülmesi gerekir. Bu ufalanma nedeniyle, artıklar, bir kum tanesi boyutundan birkaç mikrometreye kadar değişen ince parçacıklardan oluşan bir bulamaçtan oluşur. Maden artıkları genellikle değirmenden ince mineral parçacıkların ve suyun bir karışımı olan bulamaç halinde üretilir.
Özellikle havuzlardaki atık barajı tarafından suda depolanan atıklar, ağır metaller, sülfürler ve radyoaktif içerik gibi tehlikeli toksik kimyasal kaynakları olabilir. Bu göletler, barajlardan kaynaklanan büyük ihlallere veya sızıntılara karşı da savunmasızdır ve çevresel felaketlere neden olur. Bu ve yeraltı suyu sızıntısı, toksik emisyonlar veya kuş ölümü gibi diğer çevresel kaygılar nedeniyle, atık yığınları ve göletler genellikle düzenleyici inceleme altındadır. Atıkların etkilerini içeren veya başka bir şekilde hafifleten, ekonomik değeri geri kazanmak için çok çeşitli yöntemler vardır. Bununla birlikte, uluslararası alanda bu uygulamalar zayıftır, bazen insan haklarını ihlal eder ve bu riskleri azaltmak için 2020'de atık yönetimi için ilk BM düzeyinde standart oluşturulmuştur.
Sülfür mineralleri
Sülfidik minerallerin madenciliğinden çıkan atıklardan çıkan atık, "madencilik endüstrisinin en büyük çevresel sorumluluğu" olarak tanımlanmıştır. Bu atıklar, aranan bakır ve nikel cevherlerinin yanı sıra kömürden reddedilen büyük miktarlarda pirit (FeS 2 ) ve Demir (II) sülfür (FeS) içerir. Yeraltında zararsız olmasına rağmen, bu mineraller, uygun şekilde yönetilmezse asit maden drenajına yol açan mikroorganizmaların varlığında havaya karşı reaktiftir.
fosfat kaya madenciliği
Fosfatlı gübrelerin üretimi için fosfat kayasının işlenmesinin bir sonucu olarak, yılda 100.000.000 ila 280.000.000 ton arasında fosfojips atığı üretildiği tahmin edilmektedir. Fosfojips, yararsız ve bol olmasının yanı sıra, doğal olarak oluşan uranyum ve toryum ve bunların yavru izotoplarının varlığından dolayı radyoaktiftir.
Alüminyum
Boksit artıkları, endüstriyel alüminyum üretiminde oluşan bir atık üründür. Alüminyum madenciliği sektörünün en önemli sorunlarından biri, yıllık üretilen yaklaşık 77 milyon tonun rezervinin sağlanmasıdır.
Kırmızı çamur
Resmi olarak boksit kalıntısı olarak adlandırılan kırmızı çamur, Bayer prosesi kullanılarak boksitin alüminaya işlenmesi sırasında üretilen endüstriyel bir atıktır. Kırmızı rengini veren demir oksitler de dahil olmak üzere çeşitli oksit bileşiklerinden oluşur. Küresel olarak üretilen alüminanın %95'inden fazlası Bayer prosesinden geçer; üretilen her ton alümina için yaklaşık 1 ila 1.5 ton kırmızı çamur da üretilir. 2020'de yıllık alümina üretimi 133 milyon tonun üzerindeydi ve bu da 175 milyon tonun üzerinde kırmızı çamur üretilmesine neden oldu.
Bu yüksek üretim seviyesi ve malzemenin yüksek alkalinitesi nedeniyle önemli bir çevresel tehlike ve depolama sorunu oluşturabilir. Sonuç olarak, çimento ve beton için faydalı malzemeler yaratmak amacıyla atık değerlendirme gibi daha iyi yöntemler bulmak için önemli çaba harcanmaktadır.
Daha az yaygın olarak, bu malzeme boksit artıkları, kırmızı çamur veya alümina rafineri artıkları olarak da bilinir.
Kömür
Kömür atıkları, genellikle atık yığınları veya atık ipuçları olarak kömür madenciliğinden arta kalan malzemedir. Madencilik tarafından üretilen her bir ton taş kömürü için, kısmen ekonomik olarak geri kazanılabilen bir miktar kayıp kömür de dahil olmak üzere 400 kilogram atık malzeme kalır. Kömür atığı, uçucu kül gibi yanan kömürün yan ürünlerinden farklıdır.
Kömür çöp yığınları, demir, manganez ve alüminyum kalıntılarının su yollarına ve asit madeni drenajına sızması da dahil olmak üzere önemli olumsuz çevresel sonuçlara sahip olabilir. Akış, hem yüzey hem de yeraltı suyu kirliliğine neden olabilir. Kömür çöplerinin çoğu toksik bileşenler barındırdığından, plaj otları gibi bitkilerle yeniden dikilerek kolayca geri kazanılamaz.
Ekonomi
Erken madencilik operasyonları genellikle, kapandıktan sonra atık alanlarını çevresel olarak güvenli hale getirmek için yeterli adımları atmadı. Modern madenler, özellikle iyi geliştirilmiş madencilik yönetmeliklerine sahip yetki alanlarındaki ve sorumlu madencilik şirketleri tarafından işletilenler, maliyet ve faaliyetlerine genellikle atık alanlarının rehabilitasyonunu ve uygun şekilde kapatılmasını içerir. Örneğin, Kanada'nın Quebec Eyaleti, yalnızca madencilik faaliyetinin başlamasından önce bir kapatma planının sunulmasını değil, aynı zamanda tahmini rehabilitasyon maliyetlerinin %100'üne eşit bir mali garantinin depozitosunu da gerektirir. Bir maden projesi için genellikle en önemli çevresel sorumluluk atık barajlarıdır.
Kaynakça
- ^ . Mongabay Environmental News (İngilizce). 6 Ağustos 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
- ^ Nehdi, Moncef; Tariq, Amjad "Stabilization of sulphidic mine tailings for prevention of metal release and acid drainage using cementitious materials: a review" Journal of Environmental Engineering and Science (2007), 6(4), 423–436. DOI:10.1139/S06-060
- ^ Tayibi (2009). "Environmental Impact and Management of Phosphogypsum". Journal of Environmental Management. 90 (8): 2377-2386. doi:10.1016/j.jenvman.2009.03.007. (PMID) 19406560.
- ^ Ayres, R. U., Holmberg, J., Andersson, B., "Materials and the global environment: Waste mining in the 21st century", MRS Bull. 2001, 26, 477. DOI:10.1557/mrs2001.119
- ^ Adler (July 2007). (PDF). The Economics of Peace and Security Journal. 2 (2). doi:10.15355/epsj.2.2.33. 26 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ Ministry of Natural Resources and Wildlife, "Bill 14: creating a foundation for an innovative mining development model" 21 Mayıs 2013[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ TE Martin, MP Davies. (2000). Trends in the stewardship of tailings dams 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Maden atiklari bir cevherin ekonomik olmayan kismindan degerli fraksiyonu ayirma isleminden sonra arta kalan malzemelerdir Artiklar bir cevher veya mineral govdesinin uzerinde yer alan ve madencilik sirasinda islenmeden yer degistiren atik kaya veya diger malzemeler olan asiri yukten farklidir Maden atiklari insanligin urettigi en buyuk atik miktaridir Bir panorama Broken Hill de Yeni Guney Galler atik tarafindan desteklenen gelen doker ve atik damari hatti Cevherden minerallerin cikarilmasi iki sekilde yapilabilir degerli mineralleri konsantre etmek icin su ve yercekimi kullanan plaser madenciligi veya cevheri iceren kayayi toz haline getiren ve ardindan aranan maddeyi konsantre etmek icin kimyasal reaksiyonlara dayanan sert kaya madenciligi malzeme Ikincisinde cevherden minerallerin cikarilmasi ufalama gerektirir yani hedef element ler in ekstraksiyonunu kolaylastirmak icin cevherin ince parcaciklar halinde ogutulmesi gerekir Bu ufalanma nedeniyle artiklar bir kum tanesi boyutundan birkac mikrometreye kadar degisen ince parcaciklardan olusan bir bulamactan olusur Maden artiklari genellikle degirmenden ince mineral parcaciklarin ve suyun bir karisimi olan bulamac halinde uretilir Ozellikle havuzlardaki atik baraji tarafindan suda depolanan atiklar agir metaller sulfurler ve radyoaktif icerik gibi tehlikeli toksik kimyasal kaynaklari olabilir Bu goletler barajlardan kaynaklanan buyuk ihlallere veya sizintilara karsi da savunmasizdir ve cevresel felaketlere neden olur Bu ve yeralti suyu sizintisi toksik emisyonlar veya kus olumu gibi diger cevresel kaygilar nedeniyle atik yiginlari ve goletler genellikle duzenleyici inceleme altindadir Atiklarin etkilerini iceren veya baska bir sekilde hafifleten ekonomik degeri geri kazanmak icin cok cesitli yontemler vardir Bununla birlikte uluslararasi alanda bu uygulamalar zayiftir bazen insan haklarini ihlal eder ve bu riskleri azaltmak icin 2020 de atik yonetimi icin ilk BM duzeyinde standart olusturulmustur Sulfur mineralleri Sulfidik minerallerin madenciliginden cikan atiklardan cikan atik madencilik endustrisinin en buyuk cevresel sorumlulugu olarak tanimlanmistir Bu atiklar aranan bakir ve nikel cevherlerinin yani sira komurden reddedilen buyuk miktarlarda pirit FeS 2 ve Demir II sulfur FeS icerir Yeraltinda zararsiz olmasina ragmen bu mineraller uygun sekilde yonetilmezse asit maden drenajina yol acan mikroorganizmalarin varliginda havaya karsi reaktiftir Yuzey komur madenciliginden asit madeni drenaji alan bir derede sari cocukfosfat kaya madenciligi Fort Meade Florida yakinlarinda bulunan fosfojips yigini Bunlar fosfatli gubre endustrisinin atik yan urunlerini icerir Fosfatli gubrelerin uretimi icin fosfat kayasinin islenmesinin bir sonucu olarak yilda 100 000 000 ila 280 000 000 ton arasinda fosfojips atigi uretildigi tahmin edilmektedir Fosfojips yararsiz ve bol olmasinin yani sira dogal olarak olusan uranyum ve toryum ve bunlarin yavru izotoplarinin varligindan dolayi radyoaktiftir Aluminyum Boksit artiklari endustriyel aluminyum uretiminde olusan bir atik urundur Aluminyum madenciligi sektorunun en onemli sorunlarindan biri yillik uretilen yaklasik 77 milyon tonun rezervinin saglanmasidir Kirmizi camur Resmi olarak boksit kalintisi olarak adlandirilan kirmizi camur Bayer prosesi kullanilarak boksitin aluminaya islenmesi sirasinda uretilen endustriyel bir atiktir Kirmizi rengini veren demir oksitler de dahil olmak uzere cesitli oksit bilesiklerinden olusur Kuresel olarak uretilen aluminanin 95 inden fazlasi Bayer prosesinden gecer uretilen her ton alumina icin yaklasik 1 ila 1 5 ton kirmizi camur da uretilir 2020 de yillik alumina uretimi 133 milyon tonun uzerindeydi ve bu da 175 milyon tonun uzerinde kirmizi camur uretilmesine neden oldu Bu yuksek uretim seviyesi ve malzemenin yuksek alkalinitesi nedeniyle onemli bir cevresel tehlike ve depolama sorunu olusturabilir Sonuc olarak cimento ve beton icin faydali malzemeler yaratmak amaciyla atik degerlendirme gibi daha iyi yontemler bulmak icin onemli caba harcanmaktadir Daha az yaygin olarak bu malzeme boksit artiklari kirmizi camur veya alumina rafineri artiklari olarak da bilinir Komur 21 Ekim 1966 da Birlesik Krallik Guney Galler deki Aberfan koyune bir parca komur atigi dustugunde 116 si cocuk 144 kisi oldu Cokmeye komur atiginin dogal bir yeralti kaynagi uzerine devrilmesi neden oldu ve komur curufu yavas yavas sivi bir bulamaca donustu Trajedi komur curufunu gevseten iki gun boyunca surekli siddetli yagmurdan kaynaklandi Aberfan daki felaketin bir sonucu olarak 1969 Maden ve Tas Ocagi Ipuclari Yasasi tanitildi Bu yasa kullanilmayan ipuclarinin halk icin tehlike olusturmasini onlemek icin kabul edildi Komur atiklari genellikle atik yiginlari veya atik ipuclari olarak komur madenciliginden arta kalan malzemedir Madencilik tarafindan uretilen her bir ton tas komuru icin kismen ekonomik olarak geri kazanilabilen bir miktar kayip komur de dahil olmak uzere 400 kilogram atik malzeme kalir Komur atigi ucucu kul gibi yanan komurun yan urunlerinden farklidir Komur cop yiginlari demir manganez ve aluminyum kalintilarinin su yollarina ve asit madeni drenajina sizmasi da dahil olmak uzere onemli olumsuz cevresel sonuclara sahip olabilir Akis hem yuzey hem de yeralti suyu kirliligine neden olabilir Komur coplerinin cogu toksik bilesenler barindirdigindan plaj otlari gibi bitkilerle yeniden dikilerek kolayca geri kazanilamaz EkonomiErken madencilik operasyonlari genellikle kapandiktan sonra atik alanlarini cevresel olarak guvenli hale getirmek icin yeterli adimlari atmadi Modern madenler ozellikle iyi gelistirilmis madencilik yonetmeliklerine sahip yetki alanlarindaki ve sorumlu madencilik sirketleri tarafindan isletilenler maliyet ve faaliyetlerine genellikle atik alanlarinin rehabilitasyonunu ve uygun sekilde kapatilmasini icerir Ornegin Kanada nin Quebec Eyaleti yalnizca madencilik faaliyetinin baslamasindan once bir kapatma planinin sunulmasini degil ayni zamanda tahmini rehabilitasyon maliyetlerinin 100 une esit bir mali garantinin depozitosunu da gerektirir Bir maden projesi icin genellikle en onemli cevresel sorumluluk atik barajlaridir Kaynakca Mongabay Environmental News Ingilizce 6 Agustos 2020 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2021 Nehdi Moncef Tariq Amjad Stabilization of sulphidic mine tailings for prevention of metal release and acid drainage using cementitious materials a review Journal of Environmental Engineering and Science 2007 6 4 423 436 DOI 10 1139 S06 060 Tayibi 2009 Environmental Impact and Management of Phosphogypsum Journal of Environmental Management 90 8 2377 2386 doi 10 1016 j jenvman 2009 03 007 PMID 19406560 Ayres R U Holmberg J Andersson B Materials and the global environment Waste mining in the 21st century MRS Bull 2001 26 477 DOI 10 1557 mrs2001 119 Adler July 2007 PDF The Economics of Peace and Security Journal 2 2 doi 10 15355 epsj 2 2 33 26 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Ministry of Natural Resources and Wildlife Bill 14 creating a foundation for an innovative mining development model 21 Mayis 2013 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde TE Martin MP Davies 2000 Trends in the stewardship of tailings dams 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde