Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Makaralı yay, okçulukta yaygın olarak kullanılan yay çeşitlerinden biridir. Yayın kolları makara sistemi sayesinde el ile daha kolay büküldüğü için daha kuvvetli, daha sert, daha az hareket eden yaylar kullanılabilir, ok daha yüksek hız ve kinetik enerjiyle fırlatılabilir. Bu yüzden enerji kol hareketinden çok, çok daha hafif olan ve kolay dönen makaraları çevirmeye ve asıl amaç olan okun gönderilmesine harcanır, daha verimlidir.
Çalışma prensibi
Makaralı yayda kiriş, karşı kol uçlarındaki makaralardan dolaştırılarak iki kat mekanik avantaj oluşturulur. Bu avantaj yayı gererken sert yayın kısa ve güçlü hareketini çeken elin kolay ve uzun hareketine, yay boşalırken de sert yayın kısa ve güçlü hareketini ok için uzun süreli bir ivmelenme hareketine dönüştürür. Bu da elin yayı daha rahat gerebilmesini, okun da daha fazla ivme kazanıp, daha kuvvetle, daha uzaktaki bir hedefe saplanabilmesini sağlar. Burada ayrıca makaraların tam dairevi olmayıp örneğin yumurtanın dikey kesitine benzer olması fazladan kolaylıklar sağlar:
- Yayı germenin erken kısmı ip "yumurtanın kavislice dibini" dolanırkendir, yani zorcadır, enerjinin çoğu bur evrede depolanır.
- Yayı germenin sona yakın kısmı "yumurtanın az kavisli yanını" dolanırkendir, yani kolaydır.
- Son nişan alınacak yerden sonraki kısmı "yumurtanın sivri ucunu" dolanırkendir, yani çok zordur, "dur/duvar" sinyali verir.
- Okçu kolay bölge sonunun nerede olduğunu görür, "duvarın dibinde" çok daha rahat bir şekilde nişan alabilir.
- Bu, yayın tutarlı bir nihai gerginlikle çekilebileceği, yani her seferinde aynı miktarda enerjinin depolanacağı, okun yaydan çıkış hızının her seferinde aynı olacağı, nereye gidebileceği hakkındaki tecrübelerimizin her seferinde geçerli olacağı demektir.
- Bu, yorulmadan ve zorlanıp el titremeden, daha uzun nişan alabilmek, bu yüzden hedefe daha güvenlice isabet ettirebilmek demektir.
- Bu, ayrıca ölçümlerini kontrol edecek vakit olacağı için yay üzerine türlü türlü hafif teknik edavatın monte edilebileceği, bunların okçuya yardım edebileceği demektir.
Makaralı Yayın Yapısı
- Makaralı yaylarda Riser(yayın ortası, sporcunun yayı tuttuğu kısım) genellikle alüminyum ve magnezyumdan yapılır. Genellikle makaralı yay riser'ları, sert ve bükülmez olmaları için "6061 alüminyum" adı verilen alüminyum, magnezyum ve silikon alaşımından yapılır.
- Sistem temel olarak kamlar, kirişler(ipler) ve limbler(riser'ın altına ve üstüne bağlı bulunan tahta, karbon ve fiber gibi malzemelerden üretilen parçalar) üzerine kuruludur. Kamlar, kirişlerin dönerek gerilmesini sağlar, yay gerildiği zaman potansiyel enerjiyi taşıyan parçalar limb'lerdir. Kamlarda ve kirişlerde enerji depolanmaz.
Avantajları ve Dezavantajları
- Makaralı yayların maksimum çekiş ağırlığına ek olarak tam çekişte ağırlık yüzdesi vardır. Örnek olarak makaralı bir yayın maksimum çekiş ağırlığının 14 kg (30 lb) ve bırakış yüzdesinin %50 olduğunu düşünelim. Bunun anlamı, çekiş ağırlığının çekiş mesafesinin 3/4'ü kadar bir mesafede maksimuma ulaşacağı ve bu noktadan sonra, eksentrik makaralar sarıldıkça, kaldıraç etkisiyle tam çekişte %50'lik bir çekiş ağırlığı düşüşü olacağıdır. Yani tam çekişte okçu yalnızca 7 kg'lık (15 lb) bir yük taşıyor olacaktır. Böylece okçu çok daha ağır yayları kullanabilmektedir. Ayrıca yay gerginken nişan alma süresi daha uzun olabilmektedir Bu özelliklerinden dolayı bu tip yaylar gittikçe popülerleşmektedir.
- Makaralı yayda, gez ve göz parçacıklarının yerini bir su terazili mercek alır. Bu mercek sporcuya daha milimetrik nişan alma imkânı sağlar. Fakat spor okçuluğunda, puanlama sırasında hedefte X-10 olarak görünen puan, makaralı yaylar için 10-10 olarak geçer. Puanlarda bir eşitlik söz konusu olduğunda makaralı yay, olimpik yaya göre daha şanssızdır.
- Ayrıca makaralı yaylar, yapıldıkları malzeme dolayısıyla, sıcaklık, nem gibi doğa değişkenlerine karşı daha dayanıklıdırlar. Yine de, sisteminin gerektirdiği uzun kirişler, daha büyük sürtünmeyle daha çabuk aşındıkları için, sık sık parçaların bakımları yapılmalıdır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Makarali yay okculukta yaygin olarak kullanilan yay cesitlerinden biridir Yayin kollari makara sistemi sayesinde el ile daha kolay bukuldugu icin daha kuvvetli daha sert daha az hareket eden yaylar kullanilabilir ok daha yuksek hiz ve kinetik enerjiyle firlatilabilir Bu yuzden enerji kol hareketinden cok cok daha hafif olan ve kolay donen makaralari cevirmeye ve asil amac olan okun gonderilmesine harcanir daha verimlidir Calisma prensibiMakarali yayda kiris karsi kol uclarindaki makaralardan dolastirilarak iki kat mekanik avantaj olusturulur Bu avantaj yayi gererken sert yayin kisa ve guclu hareketini ceken elin kolay ve uzun hareketine yay bosalirken de sert yayin kisa ve guclu hareketini ok icin uzun sureli bir ivmelenme hareketine donusturur Bu da elin yayi daha rahat gerebilmesini okun da daha fazla ivme kazanip daha kuvvetle daha uzaktaki bir hedefe saplanabilmesini saglar Burada ayrica makaralarin tam dairevi olmayip ornegin yumurtanin dikey kesitine benzer olmasi fazladan kolayliklar saglar Yayi germenin erken kismi ip yumurtanin kavislice dibini dolanirkendir yani zorcadir enerjinin cogu bur evrede depolanir Yayi germenin sona yakin kismi yumurtanin az kavisli yanini dolanirkendir yani kolaydir Son nisan alinacak yerden sonraki kismi yumurtanin sivri ucunu dolanirkendir yani cok zordur dur duvar sinyali verir Okcu kolay bolge sonunun nerede oldugunu gorur duvarin dibinde cok daha rahat bir sekilde nisan alabilir Bu yayin tutarli bir nihai gerginlikle cekilebilecegi yani her seferinde ayni miktarda enerjinin depolanacagi okun yaydan cikis hizinin her seferinde ayni olacagi nereye gidebilecegi hakkindaki tecrubelerimizin her seferinde gecerli olacagi demektir Bu yorulmadan ve zorlanip el titremeden daha uzun nisan alabilmek bu yuzden hedefe daha guvenlice isabet ettirebilmek demektir Bu ayrica olcumlerini kontrol edecek vakit olacagi icin yay uzerine turlu turlu hafif teknik edavatin monte edilebilecegi bunlarin okcuya yardim edebilecegi demektir Makarali Yayin YapisiMakarali yayYay ucundaki kamin yakindan gorunumuMakarali yaylarda Riser yayin ortasi sporcunun yayi tuttugu kisim genellikle aluminyum ve magnezyumdan yapilir Genellikle makarali yay riser lari sert ve bukulmez olmalari icin 6061 aluminyum adi verilen aluminyum magnezyum ve silikon alasimindan yapilir Sistem temel olarak kamlar kirisler ipler ve limbler riser in altina ve ustune bagli bulunan tahta karbon ve fiber gibi malzemelerden uretilen parcalar uzerine kuruludur Kamlar kirislerin donerek gerilmesini saglar yay gerildigi zaman potansiyel enerjiyi tasiyan parcalar limb lerdir Kamlarda ve kirislerde enerji depolanmaz Avantajlari ve DezavantajlariMakarali yaylarin maksimum cekis agirligina ek olarak tam cekiste agirlik yuzdesi vardir Ornek olarak makarali bir yayin maksimum cekis agirliginin 14 kg 30 lb ve birakis yuzdesinin 50 oldugunu dusunelim Bunun anlami cekis agirliginin cekis mesafesinin 3 4 u kadar bir mesafede maksimuma ulasacagi ve bu noktadan sonra eksentrik makaralar sarildikca kaldirac etkisiyle tam cekiste 50 lik bir cekis agirligi dususu olacagidir Yani tam cekiste okcu yalnizca 7 kg lik 15 lb bir yuk tasiyor olacaktir Boylece okcu cok daha agir yaylari kullanabilmektedir Ayrica yay gerginken nisan alma suresi daha uzun olabilmektedir Bu ozelliklerinden dolayi bu tip yaylar gittikce populerlesmektedir Makarali yayda gez ve goz parcaciklarinin yerini bir su terazili mercek alir Bu mercek sporcuya daha milimetrik nisan alma imkani saglar Fakat spor okculugunda puanlama sirasinda hedefte X 10 olarak gorunen puan makarali yaylar icin 10 10 olarak gecer Puanlarda bir esitlik soz konusu oldugunda makarali yay olimpik yaya gore daha sanssizdir Ayrica makarali yaylar yapildiklari malzeme dolayisiyla sicaklik nem gibi doga degiskenlerine karsi daha dayaniklidirlar Yine de sisteminin gerektirdigi uzun kirisler daha buyuk surtunmeyle daha cabuk asindiklari icin sik sik parcalarin bakimlari yapilmalidir